اشک مايعي است که با فرآيند ايجاد اشک در چشمها توليد ميگردد. وظايف اشک شامل تميز کردن و شستشوي سطح چشم، ضد عفوني کردن چشمها، لغزنده کردن چشمها براي حرکت آسان کره چشم و پلک ها، جلوگيري ازخشک شدن چشم ها و پلک ها ، ايجاد ارتباط ميان انسان ها، دفع مواد تجمع يافته حاصل از فرآيند پاسخ به استرس ميباشد. فقدان اشک باعث ايجاد سوزش، خارش و قرمزي در چشمها، احساس وجود شن در چشم ها، حساسيت به نور، از دست رفتن شفافيت قرنيه، ايجاد زخم در قرنيه، عفونت هاي مکرر و شديد چشم ها، خشکي چشم ها و در نهايت منجر به نابينايي مي گردد.
فيلم (پرده) اشک از سه لايه مجزا تشکيل يافته است:
1-لايه موکوس(mucous): داخلي ترين لايه فيلم اشک ميباشد. چسبناک و لزج بوده و از موسين تشکيل يافته است. اين لايه توسط سلولهاي ملتحمه و قسمت داخلي پلک ها ترشح ميشود. اين لايه قرنيه را ميپوشاند تا يک لايه آبگريز براي پخش و گسترش يکنواخت لايه آبي فراهم آيد. اين لايه فيلم اشک را روي سطح چشم مي چسباند. بدون اين لايه، فيلم اشک بصورت قطره هاي ريز در خواهد آمد.
2-لايه آبي(aqueus):آبکي بوده و 90 درصد فيلم اشک را تشکيل ميدهد. حاوي آب و ديگر مواد نظير پروتئين هاي لاکتوفرين، ليزوزيم و ليپوکالين، الکتروليت ها، آنتي اکسيدانها و برخي ويتامينها ميباشد. اين لايه عمدتا توسط غدد اشکي ترشح ميشود. وظايف اين لايه شامل: اکسيژن رساني به سطح چشم، مبارزه با عفونت توسط آنتي بيوتيک هاي طبيعي (ليزوزيم و لاکتوفرين)، صاف کردن سطح چشم، شستن چشمها ازسلولهاي مرده، گردوغبار، مواد محرک و حساسيت زا است.
3-لايه (چربي) ليپيد(lipid): اين لايه روغني است و خارجي ترين لايه فيلم اشک را تشکيل ميدهد. اين لايه توسط غدد ميبومين(meibomian) که در لبه پلک ها ي فوقاني و تحتاني واقع ميباشند ترشح ميشود. اين لايه با ايجاد يک حايل آبگريز از تبخير لايه اصلي فيلم اشک (لايه آبي) جلوگيري ميکند. وظايف ديگر اين لايه شامل: افزايش کشش سطحي و جلوگيري از سر ريز شدن اشک از پلک ها و لغزنده کردن چشم و تسهيل عمل بازو بسته کردن پلک ها ميباشد.
غدد اشکي(lacrimal glands):
غدد اشکي در گوشه خارجي چشمها و پشت پلک هاي فوقاني قرار گرفته اند. غدد اشکي هر کدام به اندازه يک بادام بوده و 2 سانتي متر طول دارند. مايع اشکي از طريق 6-12 مجاري کوچک ترشحي به فضاي ميان چشم و پلک فوقاني وارد ميگردد. با هر بار باز و بسته کردن چشم ها اشک ازمجاري ترشحي غدد اشکي مکيده شده و به سمت مجراي اشکي-بيني که به صورت دو سوراخ بسيار ريز در گوشه داخلي چشمها قرار گرفته هدايت ميگردد. در انتها اشک به کيسه اشک و سپس به حفره بيني مي ريزد. به همين علت است که هنگام گريه کردن ممکن است دچار آبريزش بيني گرديد.
انواع اشک:
1-اشک پايه (basal tears): درچشمان پستانداران سالم قرنيه پيوسته (24 ساعته) توسط اشک هاي پايه خيس و تغذيه ميگردد. اين اشک باعث لغزنده شدن چشم ها و شستشوي چشمها از ذرات خارجي ميگردد. مايع اشک حاوي آب+موسين+چربي ها+ليزوزيم+لاکتوفرين+ليپوکالين+ايمنوگلوبولين ها+گلوکز+سديم کلرايد+کلرايد پتاسيم+آنتي اکسيدان ها+برخي ويتامينها ميباشد.
2-اشک رفلکس(reflex tears):هر چزي که باعث تحريک و يا خشک شدن چشم شود، ميتواند توليد اين نوع اشک را افزايش دهد.اين نوع اشک بطورغيرارادي و در پاسخ به مواد محرک چشم نظير ذرات خارجي،گردوغبار،آلرژن ها،پاتوژن ها و مواد محرک ديگري همچون بخارات پياز،گاز اشک آور و افشانه فلفل ترشح ميگردد.اين اشک ها سعي ميکنند تا مواد محرک و آزاردهنده را از چشم ها پاک کنند.باد شديد و نور شديد خورشيد نيز ميتواند باعث توليد اشک رفلکس گردند.اين اشک بيشتر آبکي بوده و از ليزوزويم و ايمنوگلوبولين بيشتري برخورداراست.
3-اشک احساسي و يا گريه(emotional tears/crying): اين اشک هنگام احساساتي شدن انسان ها (استرس هيجاني ) و يا احساس درد فيزيکي ترشح ميگردد. آغازگرهاي هيجاني اين نوع اشک معمولا خشم، اندوه، شادي، ترس، شوخ طبعي و ناکامي ميباشند. ترکيبات شيميايي اين نوع اشک با ترکيبات دو اشک قبلي متفاوت است. اشک احساسي حاوي هورمونها و پروتئين هاي بيشتري ميباشد. اين اشک حاوي هورمونهاي پرولاکتين، هورمون رشد، آدرنوکورتيکوتروپين، آندروفين و فلز منگنز ميباشد.
نکات جالب درباره اشک و گريه :
1-به غير از انسانها برخي معتقدند فيل ها و گوريل ها نيز ميتوانند گريه کنند اما نه به پيچيدگي گريه انسانها. حيوانات ديگر اغلب هنگام درد کشيدن، وارد شدن اجسام خارجي در چشمها و يا خشک شدن چشمها دچار اشک ريزش ميشوند. حيوانات (به ويژه نوزادان آنها) بصورت آوايي و مانند نوزادان تازه متولد شده گريه ميکنند بدون توليد اشک.
2-غدد اشکي روزانه در حدود 2 قاشق پر چايخوري اشک توليد ميکنند.
3-هر پلک زدن (باز و بسته کردن چشم) در حدود 100-150 ميلي ثانيه بطول مي انجامد. انسانها بطور متوسط هر 2 تا 10 ثانيه يکبار و 10 بار در دقيقه پلک ميزنند.
4-شور بودن اشک عمدتا به علت وجود کلرايد سديم و پتاسيم در اشک ميباشد. ميزان نمک موجود در اشک با ميزان نمک پلاسماي خون برابراست.
5-از آنجايي که جنين نيز در درون رحم قادر به گريه کردن است بنابراين گريه کردن نميتواند يک رفتارآموختني باشد. اما فرهنگ، سن، جنسيت، فرآيند اجتماعي شدن، شخصيت، روابط و بافت اجتماعي همگي ميتوانند در شکل بيان گريه تعيين کننده باشند.
6-PH اشک اندکي قليايي و خود اشک ترش و شور مزه ميباشد.
7-سرفه شديد، استفراغ، احتقان بيني، آلرژي بيني، التهاب يا عفونت بيني و يا چشم و اختلالات عصبي نيز ميتواند باعث اشک ريزش گردند.
8-گريه کردن در برخي فرهنگها عملي کودکانه و غير موقر محسوب شده و گريستن در انظارعمومي تقبيح ميگردد.
9-علت اشک ريزش هنگام خميازه کشيدن و يا خنديدن وارد شدن فشار به غدد و کيسه اشکي ميباشد. علت ديگر آن ميتواند اين مسئله باشد که غدد اشکي تحت کنترل سيستم عصبي خود مختار ميباشند. اين سيستم عصبي تمام کارکردهاي غيرارادي را کنترل مي کند. هنگامي که اين اعصاب تحريک ميشوند (هنگام خميازه) غدد اشکي نيز اندکي تحريک ميگردند.
10-بسياري از افراد به علت مبتلا بودن به خشکي چشم قادر به گريه کردن نميباشند. اما دراختلال ديگري که در پي آسيب به مغزايجاد ميگردد فرد مبتلا ممکن است بطور مداوم براي ساعتها بدون علت گريه کند.
11-علت سوزش و اشک ريزش چشمها هنگام خرد کردن پياز به علت وجود آنزيمها و آمينو اسيد سولفوکسايد موجود در سلولهاي پياز ميباشد. آمينو اسيد سولفوکسايد توسط آنزيمهاي پياز به سولفينيک اسيد تبديل ميشود، که بسيار ناپايدار بوده و فورا به گازي فرار تبديل ميگردد. هنگامي که اين گاز با آب درون چشم (اشک) ترکيب ميگردد توليد اسيد سولفوريک ملايمي را ميکند که باعث سوزش و اشک ريزش ميشود. با افزايش توليد اشک بدن سعي ميکند تا اسيد سولفوريک را رقيق و از چشمها بشويد. براي جلوگيري از سوزش و اشک ريزش چشمها هنگام خرد کردن پياز به توصيه هاي زير عمل کنيد:
* دستان خود وپياز را قبل از خرد کردن با آب خيس کنيد تا گاز متصاعد شده با، آب روي دستها و پياز واکنش نشان دهد نه با اشک چشمها.
* تنها با دهان خود تنفس کنيد. عمل دم گازها را به درون ريه کشانده و عمل بازدم نيز باعث پراکنده شدن گاز ميشود.
* از چاقوي تيز براي بريدن و خرد کردن پياز استفاده کنيد تا سلولهاي کمتري در پياز دچار پارگي شوند.
* قبل از خرد کردن پياز آن را نيم ساعت درون يخچال قرار دهيد. چراکه کاهش دما فعاليت آنزيمهاي پياز و انتشار گاز را کاهش ميدهد.
علل گريه کردن:
1-نوزادان از گريه به عنوان ابزار بقا استفاده ميکنند. گريه کودکان يک وسيله ارتباطي با مادر بوده و از طريق آن طلب کمک ميکنند. علل اصلي گريه نوزادان گرسنگي، پوشک خيس، کثيف و يا نامناسب، نياز به تماس بدني و نوازش، درد ناشي از گاز معده و روده، سرما و گرماي شديد، کسالت و بي حوصلگي، استرس، محيط پر ازدحام، درد و جلب توجه ميباشد.
2-علل گريه در افراد بزرگسال عمدتا شامل غم و اندوه(49%)، شادي و خوشي(21%)، خشم(10%)، همدردي(7%)، اضطراب(5%) و ترس(4%) ميباشد.
3-انسان ها براي تحت تاثير قرار دادن و برانگيختن احساسات و ترحم ديگران نيز متوسل به گريه ميشوند.
فوايد گريه کردن:
1-هنگامي که ما دچار استرس هيجاني مي شويم، مغز وبدن ما شروع به توليد ترکيبات شيميايي و هورمونهاي خاصي ميکند. گريه کردن کمک ميکند تا اين ترکيبات شيميايي زائد که نيازي به آنها نيست از بدن حذف گردند.
2-اشکهاي احساسي در واقع مواد سمي اي که در پي استرس هيجاني در خون تجمع مي يابند را از بدن دفع ميکند.
3-اشکهاي احساسي سطح منگنز بدن را کاهش ميدهند. اين مواد معدني بروي خلق و خو تاثير مستقيم ميگذارد. غلظت منگنز اشک احساسي 30 برابر بيشتر از منگنز موجود در سرم خون است.
4-اشک احساسي نسبت به اشک پايه و رفلکس حاوي 24 درصد پروتئين آلبومين بيشتري ميباشد.
5-گريه مانند ادرار و تعريق باعث حذف مواد سمي و محصولات زائد بدن ميشود.
6-گريه يک مکانيسم رايگان، طبيعي و قدرتمند براي کنار آمدن با درد، استرس و اندوه ميباشد.
7- هورمونهايي که پس از استرس در بدن انباشته ميشوند به حد سطح سمي رسيده و باعث تضعيف سيستم ايمني بدن و ديگر فرآيندهاي بيولوژيکي ميشوند. اشک هاي احساسي به عنوان دريچه اطمينان براي قلب عمل ميکنند.
8-ترکيباتي که حين استرس در بدن تجمع مي يابد با اشک خارج ميگردند. همين امر باعث کاهش استرس ميگردد. اين مواد شامل آندورفين (lucine-enkephaline)، که در کنترل درد موثر است، پرولاکتين که در تنظيم توليد شير نقش دارد، و آدرنوکورتيکوتروپين (ACTH) که يک نشانگر مهم استرس است، ميباشند. سرکوب گريه و اشک باعث افزايش استرس ميگردد.
9-نه تنها گريه باعث ارتقاي سطح سلامتي فرد ميشود بلکه در افزايش حس تعلق در گروه نيز تاثير گذاربوده و موجب افزايش حضور و دخالت ديگران در تامين رفاه فرد ميشود. اشک ها يک روش موثر در ايجاد ارتباط بوده و در برانگيختن حس همدردي و دلسوزي سريعتر ازهر ابزار ديگري عمل ميکنند. گريه بطور موثري بازگو کننده آنست که شما در مورد يک دلمشغولي خاص صادق و بي ريا بوده و در کنار آمدن با آن مشکل مضطرب ميباشيد.
10-گريه عملي طبيعي، سالم و شفا بخش است.
11-گريه در کاهش و جلوگيري از بيماريهاي مرتبط با استرس موثر ميباشد.
12-خنده و گريه دو ابزار کارآمد درکاهش استرس و رهايي ازاحساسات منفي ميباشند.
13-هنگامي که گريه سرکوب ميشود، هيجانات رها نمي شوند و خصايص شخصيتي مخرب همچون پرخاشگري بروز ميکنند.
14- به باور دانشمندان سرکوب و امتناع از گريه کار معقولي نيست. اما برخي افراد که پس از مورد انتقاد قرار گرفتن، مشاجره با دوستان، مواجهه با ناکاميهاي کوچک فورا شروع به گريستن ميکنند، بايد به روانشناس مراجعه کنند. چراکه معمولا علت اصلي اين نوع گريه ها اعتماد بنفس پايين و يا مشکلات رواني مزمن در فرد بوده و بايستي فرد تحت درمان قرار گيرد.
15-انسان ها پس از گريه کردن از لحاظ جسمي و رواني احساس بهتري ميکنند و در واقع سبک و خالي ميشوند. (به علت دفع مواد انباشته شده که توضيح داده شد)
16-گريه يک ابزار برقراري ارتباط است يک زبان جهاني براي درخواست کمک و حمايت اجتماعي.
17-گريه کمک ميکند به آزاد سازي آندورفين ها به جريان خون. آندورفين ها ترکيبات شيميايي اي هستند که باعث بهبود خلق و خو و تسکين درد ميشوند.
تفاوت گريه در مردان و زنان:
1-زنان 4 تا 5 برابر بيشتر از مردان گريه ميکنند.5.4 بار در ماه.
2-دختران وپسران تا قبل از بلوغ به يک ميزان گريه ميکنند، چراکه ترشح هورمون پرولاکتين که باعث تحريک توليد اشک ميشود به يک ميزان در هر دو جنس توليد ميشود.
3-پس از بلوغ ميزان ترشح پرولاکتين که در توليد و تناوب گريه موثر است در زنان 60 درصد بيشتر از مردان ميشود.
4- غدد اشکي مردان از لحاظ ساختاري متفاوت و کوچکتر از غدد اشکي زنان ميباشد. شايد يکي از دلايل بيشتر گريه کردن زنان نيزهمين مسئله باشد. مردان و زنان نميتوانند يکديگر را بخاطر چگونه گريه کردنشان مورد سرزنش قرار دهند.
5-يکي ديگر از علل بيشتر گريه کردن زنان باورهاي فرهنگي ميباشند، که اجتماع گريه کردن زنان را بيشتر مورد پذيرش قرار ميدهد.
6-مردان آرام، بدون صدا و با اندکي اشک گريه ميکنند. بطوري که معمولا کاسه چشمان آنها از اشک پر ميشود، اما بندرت اشک به گونه ها سرازير ميگردد.
7-اما زنان معمولا پر سرو صدا و با اشک هاي فراوان گريه ميکنند.
8-مردان اغلب در نتيجه احساسات مثبت و زنان پس از درگيري و مشاجره با ديگران و يا در نتيجه احساس بي کفايتي گريه ميکنند.
همچنان علت و فرآيند اشک هاي احساسي مبهم و رازآلود باقي مانده است. کماکان پرسشهاي بدون پاسخ مانده ي بسياري وجود دارند نظير: چنانچه گريه کردن به منظور کاهش استرس طراحي گرديده پس فلسفه اشک شوق و شادي چيست؟ و يا اگر گريه يک وسيله ارتباطي با ديگر همنوعان است پس چرا انسانها در خلوت وتنهايي خود نيز گريه ميکنند؟
فيلم (پرده) اشک از سه لايه مجزا تشکيل يافته است:
1-لايه موکوس(mucous): داخلي ترين لايه فيلم اشک ميباشد. چسبناک و لزج بوده و از موسين تشکيل يافته است. اين لايه توسط سلولهاي ملتحمه و قسمت داخلي پلک ها ترشح ميشود. اين لايه قرنيه را ميپوشاند تا يک لايه آبگريز براي پخش و گسترش يکنواخت لايه آبي فراهم آيد. اين لايه فيلم اشک را روي سطح چشم مي چسباند. بدون اين لايه، فيلم اشک بصورت قطره هاي ريز در خواهد آمد.
2-لايه آبي(aqueus):آبکي بوده و 90 درصد فيلم اشک را تشکيل ميدهد. حاوي آب و ديگر مواد نظير پروتئين هاي لاکتوفرين، ليزوزيم و ليپوکالين، الکتروليت ها، آنتي اکسيدانها و برخي ويتامينها ميباشد. اين لايه عمدتا توسط غدد اشکي ترشح ميشود. وظايف اين لايه شامل: اکسيژن رساني به سطح چشم، مبارزه با عفونت توسط آنتي بيوتيک هاي طبيعي (ليزوزيم و لاکتوفرين)، صاف کردن سطح چشم، شستن چشمها ازسلولهاي مرده، گردوغبار، مواد محرک و حساسيت زا است.
3-لايه (چربي) ليپيد(lipid): اين لايه روغني است و خارجي ترين لايه فيلم اشک را تشکيل ميدهد. اين لايه توسط غدد ميبومين(meibomian) که در لبه پلک ها ي فوقاني و تحتاني واقع ميباشند ترشح ميشود. اين لايه با ايجاد يک حايل آبگريز از تبخير لايه اصلي فيلم اشک (لايه آبي) جلوگيري ميکند. وظايف ديگر اين لايه شامل: افزايش کشش سطحي و جلوگيري از سر ريز شدن اشک از پلک ها و لغزنده کردن چشم و تسهيل عمل بازو بسته کردن پلک ها ميباشد.
غدد اشکي(lacrimal glands):
غدد اشکي در گوشه خارجي چشمها و پشت پلک هاي فوقاني قرار گرفته اند. غدد اشکي هر کدام به اندازه يک بادام بوده و 2 سانتي متر طول دارند. مايع اشکي از طريق 6-12 مجاري کوچک ترشحي به فضاي ميان چشم و پلک فوقاني وارد ميگردد. با هر بار باز و بسته کردن چشم ها اشک ازمجاري ترشحي غدد اشکي مکيده شده و به سمت مجراي اشکي-بيني که به صورت دو سوراخ بسيار ريز در گوشه داخلي چشمها قرار گرفته هدايت ميگردد. در انتها اشک به کيسه اشک و سپس به حفره بيني مي ريزد. به همين علت است که هنگام گريه کردن ممکن است دچار آبريزش بيني گرديد.
انواع اشک:
1-اشک پايه (basal tears): درچشمان پستانداران سالم قرنيه پيوسته (24 ساعته) توسط اشک هاي پايه خيس و تغذيه ميگردد. اين اشک باعث لغزنده شدن چشم ها و شستشوي چشمها از ذرات خارجي ميگردد. مايع اشک حاوي آب+موسين+چربي ها+ليزوزيم+لاکتوفرين+ليپوکالين+ايمنوگلوبولين ها+گلوکز+سديم کلرايد+کلرايد پتاسيم+آنتي اکسيدان ها+برخي ويتامينها ميباشد.
2-اشک رفلکس(reflex tears):هر چزي که باعث تحريک و يا خشک شدن چشم شود، ميتواند توليد اين نوع اشک را افزايش دهد.اين نوع اشک بطورغيرارادي و در پاسخ به مواد محرک چشم نظير ذرات خارجي،گردوغبار،آلرژن ها،پاتوژن ها و مواد محرک ديگري همچون بخارات پياز،گاز اشک آور و افشانه فلفل ترشح ميگردد.اين اشک ها سعي ميکنند تا مواد محرک و آزاردهنده را از چشم ها پاک کنند.باد شديد و نور شديد خورشيد نيز ميتواند باعث توليد اشک رفلکس گردند.اين اشک بيشتر آبکي بوده و از ليزوزويم و ايمنوگلوبولين بيشتري برخورداراست.
3-اشک احساسي و يا گريه(emotional tears/crying): اين اشک هنگام احساساتي شدن انسان ها (استرس هيجاني ) و يا احساس درد فيزيکي ترشح ميگردد. آغازگرهاي هيجاني اين نوع اشک معمولا خشم، اندوه، شادي، ترس، شوخ طبعي و ناکامي ميباشند. ترکيبات شيميايي اين نوع اشک با ترکيبات دو اشک قبلي متفاوت است. اشک احساسي حاوي هورمونها و پروتئين هاي بيشتري ميباشد. اين اشک حاوي هورمونهاي پرولاکتين، هورمون رشد، آدرنوکورتيکوتروپين، آندروفين و فلز منگنز ميباشد.
نکات جالب درباره اشک و گريه :
1-به غير از انسانها برخي معتقدند فيل ها و گوريل ها نيز ميتوانند گريه کنند اما نه به پيچيدگي گريه انسانها. حيوانات ديگر اغلب هنگام درد کشيدن، وارد شدن اجسام خارجي در چشمها و يا خشک شدن چشمها دچار اشک ريزش ميشوند. حيوانات (به ويژه نوزادان آنها) بصورت آوايي و مانند نوزادان تازه متولد شده گريه ميکنند بدون توليد اشک.
2-غدد اشکي روزانه در حدود 2 قاشق پر چايخوري اشک توليد ميکنند.
3-هر پلک زدن (باز و بسته کردن چشم) در حدود 100-150 ميلي ثانيه بطول مي انجامد. انسانها بطور متوسط هر 2 تا 10 ثانيه يکبار و 10 بار در دقيقه پلک ميزنند.
4-شور بودن اشک عمدتا به علت وجود کلرايد سديم و پتاسيم در اشک ميباشد. ميزان نمک موجود در اشک با ميزان نمک پلاسماي خون برابراست.
5-از آنجايي که جنين نيز در درون رحم قادر به گريه کردن است بنابراين گريه کردن نميتواند يک رفتارآموختني باشد. اما فرهنگ، سن، جنسيت، فرآيند اجتماعي شدن، شخصيت، روابط و بافت اجتماعي همگي ميتوانند در شکل بيان گريه تعيين کننده باشند.
6-PH اشک اندکي قليايي و خود اشک ترش و شور مزه ميباشد.
7-سرفه شديد، استفراغ، احتقان بيني، آلرژي بيني، التهاب يا عفونت بيني و يا چشم و اختلالات عصبي نيز ميتواند باعث اشک ريزش گردند.
8-گريه کردن در برخي فرهنگها عملي کودکانه و غير موقر محسوب شده و گريستن در انظارعمومي تقبيح ميگردد.
9-علت اشک ريزش هنگام خميازه کشيدن و يا خنديدن وارد شدن فشار به غدد و کيسه اشکي ميباشد. علت ديگر آن ميتواند اين مسئله باشد که غدد اشکي تحت کنترل سيستم عصبي خود مختار ميباشند. اين سيستم عصبي تمام کارکردهاي غيرارادي را کنترل مي کند. هنگامي که اين اعصاب تحريک ميشوند (هنگام خميازه) غدد اشکي نيز اندکي تحريک ميگردند.
10-بسياري از افراد به علت مبتلا بودن به خشکي چشم قادر به گريه کردن نميباشند. اما دراختلال ديگري که در پي آسيب به مغزايجاد ميگردد فرد مبتلا ممکن است بطور مداوم براي ساعتها بدون علت گريه کند.
11-علت سوزش و اشک ريزش چشمها هنگام خرد کردن پياز به علت وجود آنزيمها و آمينو اسيد سولفوکسايد موجود در سلولهاي پياز ميباشد. آمينو اسيد سولفوکسايد توسط آنزيمهاي پياز به سولفينيک اسيد تبديل ميشود، که بسيار ناپايدار بوده و فورا به گازي فرار تبديل ميگردد. هنگامي که اين گاز با آب درون چشم (اشک) ترکيب ميگردد توليد اسيد سولفوريک ملايمي را ميکند که باعث سوزش و اشک ريزش ميشود. با افزايش توليد اشک بدن سعي ميکند تا اسيد سولفوريک را رقيق و از چشمها بشويد. براي جلوگيري از سوزش و اشک ريزش چشمها هنگام خرد کردن پياز به توصيه هاي زير عمل کنيد:
* دستان خود وپياز را قبل از خرد کردن با آب خيس کنيد تا گاز متصاعد شده با، آب روي دستها و پياز واکنش نشان دهد نه با اشک چشمها.
* تنها با دهان خود تنفس کنيد. عمل دم گازها را به درون ريه کشانده و عمل بازدم نيز باعث پراکنده شدن گاز ميشود.
* از چاقوي تيز براي بريدن و خرد کردن پياز استفاده کنيد تا سلولهاي کمتري در پياز دچار پارگي شوند.
* قبل از خرد کردن پياز آن را نيم ساعت درون يخچال قرار دهيد. چراکه کاهش دما فعاليت آنزيمهاي پياز و انتشار گاز را کاهش ميدهد.
علل گريه کردن:
1-نوزادان از گريه به عنوان ابزار بقا استفاده ميکنند. گريه کودکان يک وسيله ارتباطي با مادر بوده و از طريق آن طلب کمک ميکنند. علل اصلي گريه نوزادان گرسنگي، پوشک خيس، کثيف و يا نامناسب، نياز به تماس بدني و نوازش، درد ناشي از گاز معده و روده، سرما و گرماي شديد، کسالت و بي حوصلگي، استرس، محيط پر ازدحام، درد و جلب توجه ميباشد.
2-علل گريه در افراد بزرگسال عمدتا شامل غم و اندوه(49%)، شادي و خوشي(21%)، خشم(10%)، همدردي(7%)، اضطراب(5%) و ترس(4%) ميباشد.
3-انسان ها براي تحت تاثير قرار دادن و برانگيختن احساسات و ترحم ديگران نيز متوسل به گريه ميشوند.
فوايد گريه کردن:
1-هنگامي که ما دچار استرس هيجاني مي شويم، مغز وبدن ما شروع به توليد ترکيبات شيميايي و هورمونهاي خاصي ميکند. گريه کردن کمک ميکند تا اين ترکيبات شيميايي زائد که نيازي به آنها نيست از بدن حذف گردند.
2-اشکهاي احساسي در واقع مواد سمي اي که در پي استرس هيجاني در خون تجمع مي يابند را از بدن دفع ميکند.
3-اشکهاي احساسي سطح منگنز بدن را کاهش ميدهند. اين مواد معدني بروي خلق و خو تاثير مستقيم ميگذارد. غلظت منگنز اشک احساسي 30 برابر بيشتر از منگنز موجود در سرم خون است.
4-اشک احساسي نسبت به اشک پايه و رفلکس حاوي 24 درصد پروتئين آلبومين بيشتري ميباشد.
5-گريه مانند ادرار و تعريق باعث حذف مواد سمي و محصولات زائد بدن ميشود.
6-گريه يک مکانيسم رايگان، طبيعي و قدرتمند براي کنار آمدن با درد، استرس و اندوه ميباشد.
7- هورمونهايي که پس از استرس در بدن انباشته ميشوند به حد سطح سمي رسيده و باعث تضعيف سيستم ايمني بدن و ديگر فرآيندهاي بيولوژيکي ميشوند. اشک هاي احساسي به عنوان دريچه اطمينان براي قلب عمل ميکنند.
8-ترکيباتي که حين استرس در بدن تجمع مي يابد با اشک خارج ميگردند. همين امر باعث کاهش استرس ميگردد. اين مواد شامل آندورفين (lucine-enkephaline)، که در کنترل درد موثر است، پرولاکتين که در تنظيم توليد شير نقش دارد، و آدرنوکورتيکوتروپين (ACTH) که يک نشانگر مهم استرس است، ميباشند. سرکوب گريه و اشک باعث افزايش استرس ميگردد.
9-نه تنها گريه باعث ارتقاي سطح سلامتي فرد ميشود بلکه در افزايش حس تعلق در گروه نيز تاثير گذاربوده و موجب افزايش حضور و دخالت ديگران در تامين رفاه فرد ميشود. اشک ها يک روش موثر در ايجاد ارتباط بوده و در برانگيختن حس همدردي و دلسوزي سريعتر ازهر ابزار ديگري عمل ميکنند. گريه بطور موثري بازگو کننده آنست که شما در مورد يک دلمشغولي خاص صادق و بي ريا بوده و در کنار آمدن با آن مشکل مضطرب ميباشيد.
10-گريه عملي طبيعي، سالم و شفا بخش است.
11-گريه در کاهش و جلوگيري از بيماريهاي مرتبط با استرس موثر ميباشد.
12-خنده و گريه دو ابزار کارآمد درکاهش استرس و رهايي ازاحساسات منفي ميباشند.
13-هنگامي که گريه سرکوب ميشود، هيجانات رها نمي شوند و خصايص شخصيتي مخرب همچون پرخاشگري بروز ميکنند.
14- به باور دانشمندان سرکوب و امتناع از گريه کار معقولي نيست. اما برخي افراد که پس از مورد انتقاد قرار گرفتن، مشاجره با دوستان، مواجهه با ناکاميهاي کوچک فورا شروع به گريستن ميکنند، بايد به روانشناس مراجعه کنند. چراکه معمولا علت اصلي اين نوع گريه ها اعتماد بنفس پايين و يا مشکلات رواني مزمن در فرد بوده و بايستي فرد تحت درمان قرار گيرد.
15-انسان ها پس از گريه کردن از لحاظ جسمي و رواني احساس بهتري ميکنند و در واقع سبک و خالي ميشوند. (به علت دفع مواد انباشته شده که توضيح داده شد)
16-گريه يک ابزار برقراري ارتباط است يک زبان جهاني براي درخواست کمک و حمايت اجتماعي.
17-گريه کمک ميکند به آزاد سازي آندورفين ها به جريان خون. آندورفين ها ترکيبات شيميايي اي هستند که باعث بهبود خلق و خو و تسکين درد ميشوند.
تفاوت گريه در مردان و زنان:
1-زنان 4 تا 5 برابر بيشتر از مردان گريه ميکنند.5.4 بار در ماه.
2-دختران وپسران تا قبل از بلوغ به يک ميزان گريه ميکنند، چراکه ترشح هورمون پرولاکتين که باعث تحريک توليد اشک ميشود به يک ميزان در هر دو جنس توليد ميشود.
3-پس از بلوغ ميزان ترشح پرولاکتين که در توليد و تناوب گريه موثر است در زنان 60 درصد بيشتر از مردان ميشود.
4- غدد اشکي مردان از لحاظ ساختاري متفاوت و کوچکتر از غدد اشکي زنان ميباشد. شايد يکي از دلايل بيشتر گريه کردن زنان نيزهمين مسئله باشد. مردان و زنان نميتوانند يکديگر را بخاطر چگونه گريه کردنشان مورد سرزنش قرار دهند.
5-يکي ديگر از علل بيشتر گريه کردن زنان باورهاي فرهنگي ميباشند، که اجتماع گريه کردن زنان را بيشتر مورد پذيرش قرار ميدهد.
6-مردان آرام، بدون صدا و با اندکي اشک گريه ميکنند. بطوري که معمولا کاسه چشمان آنها از اشک پر ميشود، اما بندرت اشک به گونه ها سرازير ميگردد.
7-اما زنان معمولا پر سرو صدا و با اشک هاي فراوان گريه ميکنند.
8-مردان اغلب در نتيجه احساسات مثبت و زنان پس از درگيري و مشاجره با ديگران و يا در نتيجه احساس بي کفايتي گريه ميکنند.
همچنان علت و فرآيند اشک هاي احساسي مبهم و رازآلود باقي مانده است. کماکان پرسشهاي بدون پاسخ مانده ي بسياري وجود دارند نظير: چنانچه گريه کردن به منظور کاهش استرس طراحي گرديده پس فلسفه اشک شوق و شادي چيست؟ و يا اگر گريه يک وسيله ارتباطي با ديگر همنوعان است پس چرا انسانها در خلوت وتنهايي خود نيز گريه ميکنند؟
شرح موضوع