آشنایی با عوارض واکسن های آنفلوآنزای خوکی یا ( Vaccines pandemic H1N1)
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از سایت سازمان جهانی بهداشت ( WHO ) ، کلا دو نوع واکسن آنفلوآنزای خوکی یا آنفلوانزای H1N1 نوع A ( آنفلوآنزای پاندمیک pandemic ) در دسترس است :
۱- واکسن تولید شده از ویروس های کشته شده :
واکسن های inactivated حاوی ویروس های کشته شده است .مصرف این نوع واکسن توسط تزریق صورت می گیرد و معمولا به بازوی اکثر افراد تزریق می گردد و در نوزادان و کودکان خردسال عضله ران برای تزریق واکسن ارجح است .
۲- واکسن تولید شده از ویروسهای ضعیف شده :
نوع دوم واکسن که با ویروس زنده تولید می شود ، توسط اسپری های بینی تجویز می شود .
مقدار مصرف :
پژوهشگران تزریق تک دوز واکسن در بزرگسالان و نوجوانان بالاتر از ۱۰ سال سن را کافی می دانند البته به شرطی که این دستورالعمل با دستورالعمل مقامات بهداشتی کشور شما و کارخانه سازنده واکسن سازگار باشد.
بنا به همین دستورالعمل برای افراد دارای مشکلات نقض ایمنی( ایدز ، بیماریهای اتوایمیون ) ، و کودکان بالای شش ماه تا زیر ۱۰ سال استفاده از دو نوبت واکسیناسیون توصیه می گردد . ( در این موارد حتما باید دستورالعمل کشوری همراه با دستورالعمل کارخانه سازنده واکسن مدنظر قرار گیرد ) .
با توجه به شواهد موجود و به عنوان یک قاعده کلی ، واکسن inactivated ( نوع تزریقی واکسن ) نباید در افراد زیر تزریق شود :
• افراد با سابقه آنافیلاکسی (دارای حساسیت فوق العاده و یا عکس العمل حساسیتی شدید) ، یا دارای واکنش های آلرژیک به هر یک از ترکیبات و یا مواد موجود و یا نگهدارنده واکسن ؛
• افراد با سابقه واکنش های شدید به واکسن آنفولانزا قبلی و یا فصلی ؛
• افرادی دارای سندرم Guillain-Barré syndrome ) GBS) در ظرف ۶ هفته به دست آوردن واکسن آنفلوانزا ؛
• کودکانی که کمتر از ۶ ماه سن دارند (واکسن آنفولانزا inactivated برای این گروه سنی مورد تایید نیست) ؛
• افرادی که در حد متوسط یا شدید به بیماری تب دا ر مبتلا هستند ( که در آنها باید منتظر بمانید تا آنها به بهبودی کامل برسند و سپس واکسن تزریق گردد).
• شرکت سازنده بر روی بسته بندی محصول خود اطلاعاتی در مورد محصولات و یا افراد خاصی درج کرده باشد که نام بیماری و یا مشکل خاصی در این لیست باشد .
• سابقه حساسیت به تخم مرغ و یا بادام زمینی
آیا می توانید واکسن آنفلوانزای پاندمیک یا آنفلوانزای H1N1 نوع A ( آنفلوآنزای خوکی ) را به طور همزمان با دیگر واکسن ها مانند واکسن آنفولانزای فصلی تزریق نمود ؟
واکسن آنفلوآنزای خوکی را در هر زمان و یا همزمان با واکسن آنفلوآنزای وصلی می توان تزریق نمود اما باید به یاد داشت که در دو مکان مختلف ( ترجیحا در دو بازو ) تزریق نمود .
آیا واکسن آنفلوآنزای خوکی ( آنفلوانزای H1N1 نوع A ) و یا واکسن آنفلوآنزای فصلی در مقابل انواع دیگر آنفلوآنزا محافظت خواهد نمود ؟
خیر . هر نوع واکسن تنها در مقابل همان نوع ویروس آنفلوآنزا محافظت می نماید . یعنی واکسن آنفلوآنزای فصلی در مقابل آنفلوآنزای خوکی مصونیت نمی دهد و همچنین فردی که واکسن آنفلوآنزای خوکی را تزریق کرده ممکن است به آنفلوآنزای فصلی مبتلا شود .
آیا خود واکسن آنفلوآنزای خوکی ( آنفلوانزای H1N1 نوع A ) یا فصلی می تواند باعث ابتلا به بیماری شود ؟
واکسن های ( تزریقی) Inactivated حاوی ویروس های کشته شده و یا بخشهایی از ویروس ها هستند و هرگز ، نمی تواند بیماری ایجاد کنند. البته واکسنهای خوراکی ( واکسنهایی که از ویروسهای زنده ضعیف شده آنفولانزا تهیه شده است ) قادر به ایجاد بیماری می باشند .
چرا برخی از کسانی که واکسینه شده اند باز هم به ویروس آلوده و به بیماری مبتلا می شوند ؟
به دلایلی که هنوز بر ما مشخص نیست بعضی از افراد حتی بعد از واکسیناسیون باز هم به بیماری مبتلا می گردد که این مسئله نشاندهنده این موضوع است که ایمنی حاصل شده از واکسنها ۱۰۰٪ نیست . در واقع فراموش نکنیم که هیچ واکسنی ( از جمله واکسن آنفلوانزای خوکی ) ۱۰۰ ٪ محافظت در برابر بیماری ایجاد نمی کند . اما در این افراد نیز تا حد زیادی خطر ابتلا به بیماری را کاهش می دهد.
همچنین ، به یاد داشته باشید که واکسن آنفولانزا حداقل در حدود ۱۴ روز بعد از واکسیناسیون موثر واقع می گردد و شما ممکن است در طی ۱۴ روز اول تزریق در صورتی که با فرد بیمار تماس داشته باشید به بیماری مبتلا گردید .
پس خطر ابتلا به بیماری در کسانی که در مدت کوتاهی قبل از واکسیناسیون (۱ تا ۳ روز) و یا در مدت کوتاهی پس از دریافت واکسن (۱ تا ۱۴ روز ) با ویروس تماس داشته باشند وجود دارد.
در نهایت ، کسانی که واکسن آنفولانزا خوکی دریافت کرده اند ممکن است به بیماری آنفلوآنزای فصلی مبتلا گردند که با توجه به علائم بسیار نزدیک به هم با آنفولانزا ی خوکی اشتباه شود .
عوارض واکسن آنفلوآنزای خوکی ( آنفلوانزای H1N1 نوع A ) چیست ؟
واکسن Inactivated ( تزریقی ) معمولا در محل تزریق عکس العمل های موضعی مانند زخم شدگی تورم و قرمزی در محل تزریق به همراه خواهد داشت .
همچنین در موارد کمتری می تواند تب ، درد عضله یا مفصل ، و یا سردرد به همراه داشته باشد .
این عوارض معمولا خفیف است و به مراقبت های پزشکی و درمانی نیاز ندارد ، و در مدت زمانی ۱ تا ۲ روز بر طرف می شود . البته تب ، درد عضلانی و سردرد می تواند رخ دهد که غالبا در کودکان و افراد مسن بیشتر از جوانان و بزرگسالان دیده می شود .
به ندرت ، واکسن های آنفولانزا خوکی می تواند عوارض شدید از جمله واکنش های آلرژیک مانند کهیر ایجاد کنند ، که با تورم سریع از لایه های عمیق تر پوست و بافت ها ، تا حالاتی شبیه آسم یا واکنش حساسیتی شدید مولتی سیستم که چند ارگان بدن را درگیر می کند مشاهده می شود که این موضوع به دلیل حساسیت شدید به اجزایی از نوع خاص واکسن از کارخانه ای مشخص بروز می کند .
واکسن های زنده از طریق اسپری بینی داده می شود ، و معمولا می تواند باعث آبریزش بینی ، گرفتگی بینی ، سرفه ، و همچنین با درجه کمتر می توانند باعث گلو درد ، تب خفیف ، تحریک پذیری و احساس درد در عضلات و همچنین سر درد گردند .
همچنین خس خس سینه و استفراغ بعد از مصرف واکسن زنده ضعیف شده ( اسپری بینی ) در کودکان گزارش شده است .
آیا مطالعات بالینی انجام شده تمامی عوارض جانبی این واکسنها را نشان داده است ؟
خیر با توجه به اینکه این واکسنها در کوتاه ترین زمان تولید و به بازار ارائه شده است در نتیجه مراحل علمی و آکادمیک جهت آزمایش را طی نکرده است و ممکن است عوارض جدید در طول زمان برای این واکسن ها شناسایی شود.
لازم به ذکر است حتی مطالعات بالینی بسیار زیاد هم نمی تواند برای شناسایی اتفاقات احتمالی نادر کافی باشد فراموش نکنید این واکسنها در حال تزریق بر روی میلیون ها نفر در سراسر جهان می باشد و مطمئنا فقط می توان پس از جمع آوری عوارض گزارش شده از کل جهان در طی زمان در مورد کلیه عوارض آن قضاوت کرد .
البته نظارت اضافی در برخی از گروه های ویژه و پر خطر دریافت کننده واکسن لازم است به منظور جمع آوری اطلاعات لازم است تمامی عوارض در اولین فرصت گزارش گردد .
توصیه ما به تمامی سازمان ها در همه کشورها یی که به تجویز واکسن های آنفلوآنزای خوکی مبادرت می کنند نظارت فشرده و دقیق بر ایمنی ، عوارض و گزارش عوارض جانبی به سازمانهای معتبر جهانی است .
سایت پزشکان بدون مرز
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از سایت سازمان جهانی بهداشت ( WHO ) ، کلا دو نوع واکسن آنفلوآنزای خوکی یا آنفلوانزای H1N1 نوع A ( آنفلوآنزای پاندمیک pandemic ) در دسترس است :
۱- واکسن تولید شده از ویروس های کشته شده :
واکسن های inactivated حاوی ویروس های کشته شده است .مصرف این نوع واکسن توسط تزریق صورت می گیرد و معمولا به بازوی اکثر افراد تزریق می گردد و در نوزادان و کودکان خردسال عضله ران برای تزریق واکسن ارجح است .
۲- واکسن تولید شده از ویروسهای ضعیف شده :
نوع دوم واکسن که با ویروس زنده تولید می شود ، توسط اسپری های بینی تجویز می شود .
مقدار مصرف :
پژوهشگران تزریق تک دوز واکسن در بزرگسالان و نوجوانان بالاتر از ۱۰ سال سن را کافی می دانند البته به شرطی که این دستورالعمل با دستورالعمل مقامات بهداشتی کشور شما و کارخانه سازنده واکسن سازگار باشد.
بنا به همین دستورالعمل برای افراد دارای مشکلات نقض ایمنی( ایدز ، بیماریهای اتوایمیون ) ، و کودکان بالای شش ماه تا زیر ۱۰ سال استفاده از دو نوبت واکسیناسیون توصیه می گردد . ( در این موارد حتما باید دستورالعمل کشوری همراه با دستورالعمل کارخانه سازنده واکسن مدنظر قرار گیرد ) .
با توجه به شواهد موجود و به عنوان یک قاعده کلی ، واکسن inactivated ( نوع تزریقی واکسن ) نباید در افراد زیر تزریق شود :
• افراد با سابقه آنافیلاکسی (دارای حساسیت فوق العاده و یا عکس العمل حساسیتی شدید) ، یا دارای واکنش های آلرژیک به هر یک از ترکیبات و یا مواد موجود و یا نگهدارنده واکسن ؛
• افراد با سابقه واکنش های شدید به واکسن آنفولانزا قبلی و یا فصلی ؛
• افرادی دارای سندرم Guillain-Barré syndrome ) GBS) در ظرف ۶ هفته به دست آوردن واکسن آنفلوانزا ؛
• کودکانی که کمتر از ۶ ماه سن دارند (واکسن آنفولانزا inactivated برای این گروه سنی مورد تایید نیست) ؛
• افرادی که در حد متوسط یا شدید به بیماری تب دا ر مبتلا هستند ( که در آنها باید منتظر بمانید تا آنها به بهبودی کامل برسند و سپس واکسن تزریق گردد).
• شرکت سازنده بر روی بسته بندی محصول خود اطلاعاتی در مورد محصولات و یا افراد خاصی درج کرده باشد که نام بیماری و یا مشکل خاصی در این لیست باشد .
• سابقه حساسیت به تخم مرغ و یا بادام زمینی
آیا می توانید واکسن آنفلوانزای پاندمیک یا آنفلوانزای H1N1 نوع A ( آنفلوآنزای خوکی ) را به طور همزمان با دیگر واکسن ها مانند واکسن آنفولانزای فصلی تزریق نمود ؟
واکسن آنفلوآنزای خوکی را در هر زمان و یا همزمان با واکسن آنفلوآنزای وصلی می توان تزریق نمود اما باید به یاد داشت که در دو مکان مختلف ( ترجیحا در دو بازو ) تزریق نمود .
آیا واکسن آنفلوآنزای خوکی ( آنفلوانزای H1N1 نوع A ) و یا واکسن آنفلوآنزای فصلی در مقابل انواع دیگر آنفلوآنزا محافظت خواهد نمود ؟
خیر . هر نوع واکسن تنها در مقابل همان نوع ویروس آنفلوآنزا محافظت می نماید . یعنی واکسن آنفلوآنزای فصلی در مقابل آنفلوآنزای خوکی مصونیت نمی دهد و همچنین فردی که واکسن آنفلوآنزای خوکی را تزریق کرده ممکن است به آنفلوآنزای فصلی مبتلا شود .
آیا خود واکسن آنفلوآنزای خوکی ( آنفلوانزای H1N1 نوع A ) یا فصلی می تواند باعث ابتلا به بیماری شود ؟
واکسن های ( تزریقی) Inactivated حاوی ویروس های کشته شده و یا بخشهایی از ویروس ها هستند و هرگز ، نمی تواند بیماری ایجاد کنند. البته واکسنهای خوراکی ( واکسنهایی که از ویروسهای زنده ضعیف شده آنفولانزا تهیه شده است ) قادر به ایجاد بیماری می باشند .
چرا برخی از کسانی که واکسینه شده اند باز هم به ویروس آلوده و به بیماری مبتلا می شوند ؟
به دلایلی که هنوز بر ما مشخص نیست بعضی از افراد حتی بعد از واکسیناسیون باز هم به بیماری مبتلا می گردد که این مسئله نشاندهنده این موضوع است که ایمنی حاصل شده از واکسنها ۱۰۰٪ نیست . در واقع فراموش نکنیم که هیچ واکسنی ( از جمله واکسن آنفلوانزای خوکی ) ۱۰۰ ٪ محافظت در برابر بیماری ایجاد نمی کند . اما در این افراد نیز تا حد زیادی خطر ابتلا به بیماری را کاهش می دهد.
همچنین ، به یاد داشته باشید که واکسن آنفولانزا حداقل در حدود ۱۴ روز بعد از واکسیناسیون موثر واقع می گردد و شما ممکن است در طی ۱۴ روز اول تزریق در صورتی که با فرد بیمار تماس داشته باشید به بیماری مبتلا گردید .
پس خطر ابتلا به بیماری در کسانی که در مدت کوتاهی قبل از واکسیناسیون (۱ تا ۳ روز) و یا در مدت کوتاهی پس از دریافت واکسن (۱ تا ۱۴ روز ) با ویروس تماس داشته باشند وجود دارد.
در نهایت ، کسانی که واکسن آنفولانزا خوکی دریافت کرده اند ممکن است به بیماری آنفلوآنزای فصلی مبتلا گردند که با توجه به علائم بسیار نزدیک به هم با آنفولانزا ی خوکی اشتباه شود .
عوارض واکسن آنفلوآنزای خوکی ( آنفلوانزای H1N1 نوع A ) چیست ؟
واکسن Inactivated ( تزریقی ) معمولا در محل تزریق عکس العمل های موضعی مانند زخم شدگی تورم و قرمزی در محل تزریق به همراه خواهد داشت .
همچنین در موارد کمتری می تواند تب ، درد عضله یا مفصل ، و یا سردرد به همراه داشته باشد .
این عوارض معمولا خفیف است و به مراقبت های پزشکی و درمانی نیاز ندارد ، و در مدت زمانی ۱ تا ۲ روز بر طرف می شود . البته تب ، درد عضلانی و سردرد می تواند رخ دهد که غالبا در کودکان و افراد مسن بیشتر از جوانان و بزرگسالان دیده می شود .
به ندرت ، واکسن های آنفولانزا خوکی می تواند عوارض شدید از جمله واکنش های آلرژیک مانند کهیر ایجاد کنند ، که با تورم سریع از لایه های عمیق تر پوست و بافت ها ، تا حالاتی شبیه آسم یا واکنش حساسیتی شدید مولتی سیستم که چند ارگان بدن را درگیر می کند مشاهده می شود که این موضوع به دلیل حساسیت شدید به اجزایی از نوع خاص واکسن از کارخانه ای مشخص بروز می کند .
واکسن های زنده از طریق اسپری بینی داده می شود ، و معمولا می تواند باعث آبریزش بینی ، گرفتگی بینی ، سرفه ، و همچنین با درجه کمتر می توانند باعث گلو درد ، تب خفیف ، تحریک پذیری و احساس درد در عضلات و همچنین سر درد گردند .
همچنین خس خس سینه و استفراغ بعد از مصرف واکسن زنده ضعیف شده ( اسپری بینی ) در کودکان گزارش شده است .
آیا مطالعات بالینی انجام شده تمامی عوارض جانبی این واکسنها را نشان داده است ؟
خیر با توجه به اینکه این واکسنها در کوتاه ترین زمان تولید و به بازار ارائه شده است در نتیجه مراحل علمی و آکادمیک جهت آزمایش را طی نکرده است و ممکن است عوارض جدید در طول زمان برای این واکسن ها شناسایی شود.
لازم به ذکر است حتی مطالعات بالینی بسیار زیاد هم نمی تواند برای شناسایی اتفاقات احتمالی نادر کافی باشد فراموش نکنید این واکسنها در حال تزریق بر روی میلیون ها نفر در سراسر جهان می باشد و مطمئنا فقط می توان پس از جمع آوری عوارض گزارش شده از کل جهان در طی زمان در مورد کلیه عوارض آن قضاوت کرد .
البته نظارت اضافی در برخی از گروه های ویژه و پر خطر دریافت کننده واکسن لازم است به منظور جمع آوری اطلاعات لازم است تمامی عوارض در اولین فرصت گزارش گردد .
توصیه ما به تمامی سازمان ها در همه کشورها یی که به تجویز واکسن های آنفلوآنزای خوکی مبادرت می کنند نظارت فشرده و دقیق بر ایمنی ، عوارض و گزارش عوارض جانبی به سازمانهای معتبر جهانی است .
سایت پزشکان بدون مرز
شرح موضوع