تا تشویق هست، تنبیه چرا؟
اگر فقط کمی به سال های نه خیلی دور برگردیم و پای خاطرات یکی دو نسل پیش بنشینیم، می بینیم تنبیه یکی از ارکان آموزش بسیاری از مراکز آن زمان محسوب می شد.
بچه ها در مدرسه و خانه به دلایل گوناگون تنبیه می شدند و تنبیهات بدنی جزئی از زندگی و کودکی و نوجوانی بسیاری از آنها را تشکیل می داد. افرادی که معتقد بودند؛ با این روش خود گامی موثر در تربیت بچه ها برمی دارند واغلب با خوش نیتی به گونه ای سخت گیرانه بچه ها را به باد چوب و فلک و کتک می گرفتند از این نکته بسیار مهم غافل بودند که شاید با این رفتار خود در حال خاموش کردن استعدادی در نطفه هستند.
دانش آموزان زیادی فقط برای فرار از تنبیه شدن به اجبار درس می خوانند، بسیاری از آنها علیرغم استعداد سرشار درس خواندن را در نیمه راه برای همیشه رها می کردند و بسیاری از کودکان ترسی عمیق از والدین خود داشتند که هرگز اجازه نزدیک شدن به آنها را به خود نمی دادند.
این در حالی است که نه تنها در دین ما کتک زدن و برخورد بسیار تند با کودکان مزمت شده است بلکه امروزه روانشناسان هم بر مضرات این شیوه برخورد با بچه ها یا به اصطلاح تربیت آنها تاکید می کنند.
روانشناسان معتقدند؛ تنبیه بدنی پرخاشگری را در پسرها و استرس و اضطراب را در دخترها افزایش می دهد.
تنبیه بدنی را می توان بیشتر از آنکه وسیله ای برای اصلاح رفتار کودکان دانست، راهی برای تخلیه خشم و عصبانیت والدین به شمار آورد.
● تنبیه بدنی ممنوع
تحقیقات جدید حاکی از این است که آثار منفی این سوءرفتار بسیار زیاد است و باید برای مبارزه با آن قدم های موثری برداشت. متخصصین از انتقاد های مکرر و تحقیرآمیز توسط والدین و اطرافیان که به تدریج سبب ایجاد استرس و عدم اعتمادبه نفس می شود، تحت عنوان آزار و اذیت کلامی یاد می کنند. نتایج این تحقیقات بیانگر این است که آزار و اذیت کلامی در دوران کودکی مانع رشد طبیعی مغز می شود و این مطلبی است که اغلب والدین به آن توجه ندارند و تصور می کنند که تنها تنبیهات بدنی است که به فرزندانشان آسیب می رساند.
خشونت کلامی یک تاثیر منفی ماندگار روی کودکان دارد و زمانی که کودک توسط والدین تحقیر می شود در آینده به یک فرد بیش از حد پرخاشگر و یا مطیع تبدیل می شود که در هر دو صورت این فرد در آینده شخصیتی نامتعادل و آسیب پذیر خواهد داشت.
تنبیه باید در حد معقول و مناسب باشد و از تنبیه های بدنی پرهیز شود، به طور مثال می توان برحسب میزان بدی کار کودک را برای دقایقی یا حتی ساعاتی از انجام یکی از کارهای مورد علاقه اش مانند تماشای تلویزیون یا بازی محروم کرد. حتی با کودک برای مدتی قهر کرد و با بی اعتنایی و بی توجهی ناراحتی و بدی کارش را به او فهماند. توجه داشته باشید این قهر هرگز نباید همراه با راندن کودک از خود و یا استفاده از جملاتی مانند «دیگر دوستت ندارم»، «تو دیگر بچه من نیستی» و... باشد. به کودک بگویید او را دوست دارید اما به خاطر کار بدش از دست او ناراحت و عصبانی هستید.
اگر تنبیهی را برای کودک در نظر گرفتید و به طور مثال به او گفتید به خاطر کار بدش امروز نمی تواند با یکی از اسباب بازی هایش بازی کند به هیچ عنوان از تصمیم خود کوتاه نیایید و در برابر گریه های او مقاومت کنید، در غیر این صورت کودک شما به طور حتم با خود خواهد گفت با گریه، التماس و ... می توانم دل مامان را به دست آورم و از تکرار کار بدش ابایی نخواهد داشت.
تشـویق بجا وسیله ای اساسی برای ایجاد انگیزه و رغبت برای انجام کارهای نیک و عادات پسنـدیـده و تنبیه عاملـی برای جلـوگیری از کارهای زشت و عادت های نکوهیده است. وجـود هر دو در تربیت ضروری است. در حقیقت «تشـویق» مانند واکسـن عمل مـی کند و «تنبیه» به منزله درمان است.
یکی از راه های محبت به کـودکان ایجاد شـوق در آنان برای انجام اعمال است. چه بسا افرادی که یک تشـویق بجا و شایسته تغییری بـس شگفت در زندگی آنان پدید آورده و مسیر زنـدگـی آنها را عوض می کند.
● تشویق و باز هم تشویق
تحسین کودک موجب می شود که اعتمادبه نفسش افزایش پیدا کرده و استعدادهای نهفته اش شکوفا شوند و قوای درونی اش به فعلیت برسند. تشویق، شخصیت فرد را احیاء می کند، او را از یأس و بدبینی نجات می دهد و به زندگی دلگرم می کند. گاهی یک تحسین ساده، مسیر زندگی فرد را دگرگون می کند. وقتی کودک تحسین شود، احساس ارزشمندی می کند.
تشویق پاسخی است به نیازهای طبیعی و روانی کودک. وقتی کودک را مورد تشویق قرار می دهیم فرصتی فراهم می شود تا کودک به توانایی ها و ارزشمندی های خود پی ببرد و در نتیجه تصویر مثبت و ارزنده ای از خود در ذهنش ایجاد خواهد شد. همیشه و در هر حالتی تشویق بسیار بهتر و موثرتر از تنبیه است. شما با تشویق کارهای خوب کودکتان آن کارها را تقویت خواهید کرد و از کارهای نامناسب او خواهید کاست، به طور مثال به جای اینکه هربار که کودکتان فراموش می کند اتاقش را مرتب کند، او را سرزنش کنید، هربار که اتاقش را مرتب می بینید او را تشویق کنید.
در این صورت فرزند شما به طور غیر مستقیم خواهد آموخت که اتاق خود را مرتب کند و این کار را با انگیزه و میل انجام خواهد داد. در حالیکه تنبیه فقط باعث ترس او شده و کودک با بی میلی اتاقش را مرتب خواهد کرد و گاهی هم از لجبازی و گرفتن انتقام از والدین ممکن است توجهی به گفته های آنها نکند.
البته تشویق نامتناسب با عملکرد هم زیان بار است و سطح توقع کودک را بالا می برد و دیگر به راحتی با پاداش های کوچک تر راضی نخواهد شد.
تشویق می تواند بر اساس عملکرد کودک از یک نگاه محبت آمیز، یک لبخند، نوازش کردن و یا دادن جایزه باشد، شما حتی می توانید به کودکتان اجازه دهید به کار مورد علاقه اش مانند بازی کامپیوتری کمی بیشتر از زمان همیشگی بپردازد.
● چه وقت از تشویق و تنبیه استفاده کنیم؟
تشویق و تنبیه باید بلافاصله بعد از عمل کودک انجام شود، فاصله ای بین آن نیفتد چون اثر تنبیه و تشویق را از بین می برد. اگر می خواهید کودکتان را مورد تنبیه قرار دهید، آن را بلافاصله انجام دهید؛ تا کودک متوجه کار ناپسندش شود. در مورد تشویق هم همین طور اگر از وقت آن بگذرد کار کودک را بی ارزش کرده ایم و کودک فراموش می کند که علت اصلی تشویق و تنبیه او چه بوده است.
تشویق بر خلاف تنبیه که از عوامل بازدارنده است، عاملی ترغیب کننده محسوب می شود که به انسان نیرو می دهد. شخصی که تشویق می شود از کار و زحمت خود احساس رضایت می کند و همین رضایت خاطر است که جلوی خستگی و بی میلی او را می گیرد.
منبع : گروه اینترنتی garonkish
اگر فقط کمی به سال های نه خیلی دور برگردیم و پای خاطرات یکی دو نسل پیش بنشینیم، می بینیم تنبیه یکی از ارکان آموزش بسیاری از مراکز آن زمان محسوب می شد.
بچه ها در مدرسه و خانه به دلایل گوناگون تنبیه می شدند و تنبیهات بدنی جزئی از زندگی و کودکی و نوجوانی بسیاری از آنها را تشکیل می داد. افرادی که معتقد بودند؛ با این روش خود گامی موثر در تربیت بچه ها برمی دارند واغلب با خوش نیتی به گونه ای سخت گیرانه بچه ها را به باد چوب و فلک و کتک می گرفتند از این نکته بسیار مهم غافل بودند که شاید با این رفتار خود در حال خاموش کردن استعدادی در نطفه هستند.
دانش آموزان زیادی فقط برای فرار از تنبیه شدن به اجبار درس می خوانند، بسیاری از آنها علیرغم استعداد سرشار درس خواندن را در نیمه راه برای همیشه رها می کردند و بسیاری از کودکان ترسی عمیق از والدین خود داشتند که هرگز اجازه نزدیک شدن به آنها را به خود نمی دادند.
این در حالی است که نه تنها در دین ما کتک زدن و برخورد بسیار تند با کودکان مزمت شده است بلکه امروزه روانشناسان هم بر مضرات این شیوه برخورد با بچه ها یا به اصطلاح تربیت آنها تاکید می کنند.
روانشناسان معتقدند؛ تنبیه بدنی پرخاشگری را در پسرها و استرس و اضطراب را در دخترها افزایش می دهد.
تنبیه بدنی را می توان بیشتر از آنکه وسیله ای برای اصلاح رفتار کودکان دانست، راهی برای تخلیه خشم و عصبانیت والدین به شمار آورد.
● تنبیه بدنی ممنوع
تحقیقات جدید حاکی از این است که آثار منفی این سوءرفتار بسیار زیاد است و باید برای مبارزه با آن قدم های موثری برداشت. متخصصین از انتقاد های مکرر و تحقیرآمیز توسط والدین و اطرافیان که به تدریج سبب ایجاد استرس و عدم اعتمادبه نفس می شود، تحت عنوان آزار و اذیت کلامی یاد می کنند. نتایج این تحقیقات بیانگر این است که آزار و اذیت کلامی در دوران کودکی مانع رشد طبیعی مغز می شود و این مطلبی است که اغلب والدین به آن توجه ندارند و تصور می کنند که تنها تنبیهات بدنی است که به فرزندانشان آسیب می رساند.
خشونت کلامی یک تاثیر منفی ماندگار روی کودکان دارد و زمانی که کودک توسط والدین تحقیر می شود در آینده به یک فرد بیش از حد پرخاشگر و یا مطیع تبدیل می شود که در هر دو صورت این فرد در آینده شخصیتی نامتعادل و آسیب پذیر خواهد داشت.
تنبیه باید در حد معقول و مناسب باشد و از تنبیه های بدنی پرهیز شود، به طور مثال می توان برحسب میزان بدی کار کودک را برای دقایقی یا حتی ساعاتی از انجام یکی از کارهای مورد علاقه اش مانند تماشای تلویزیون یا بازی محروم کرد. حتی با کودک برای مدتی قهر کرد و با بی اعتنایی و بی توجهی ناراحتی و بدی کارش را به او فهماند. توجه داشته باشید این قهر هرگز نباید همراه با راندن کودک از خود و یا استفاده از جملاتی مانند «دیگر دوستت ندارم»، «تو دیگر بچه من نیستی» و... باشد. به کودک بگویید او را دوست دارید اما به خاطر کار بدش از دست او ناراحت و عصبانی هستید.
اگر تنبیهی را برای کودک در نظر گرفتید و به طور مثال به او گفتید به خاطر کار بدش امروز نمی تواند با یکی از اسباب بازی هایش بازی کند به هیچ عنوان از تصمیم خود کوتاه نیایید و در برابر گریه های او مقاومت کنید، در غیر این صورت کودک شما به طور حتم با خود خواهد گفت با گریه، التماس و ... می توانم دل مامان را به دست آورم و از تکرار کار بدش ابایی نخواهد داشت.
تشـویق بجا وسیله ای اساسی برای ایجاد انگیزه و رغبت برای انجام کارهای نیک و عادات پسنـدیـده و تنبیه عاملـی برای جلـوگیری از کارهای زشت و عادت های نکوهیده است. وجـود هر دو در تربیت ضروری است. در حقیقت «تشـویق» مانند واکسـن عمل مـی کند و «تنبیه» به منزله درمان است.
یکی از راه های محبت به کـودکان ایجاد شـوق در آنان برای انجام اعمال است. چه بسا افرادی که یک تشـویق بجا و شایسته تغییری بـس شگفت در زندگی آنان پدید آورده و مسیر زنـدگـی آنها را عوض می کند.
● تشویق و باز هم تشویق
تحسین کودک موجب می شود که اعتمادبه نفسش افزایش پیدا کرده و استعدادهای نهفته اش شکوفا شوند و قوای درونی اش به فعلیت برسند. تشویق، شخصیت فرد را احیاء می کند، او را از یأس و بدبینی نجات می دهد و به زندگی دلگرم می کند. گاهی یک تحسین ساده، مسیر زندگی فرد را دگرگون می کند. وقتی کودک تحسین شود، احساس ارزشمندی می کند.
تشویق پاسخی است به نیازهای طبیعی و روانی کودک. وقتی کودک را مورد تشویق قرار می دهیم فرصتی فراهم می شود تا کودک به توانایی ها و ارزشمندی های خود پی ببرد و در نتیجه تصویر مثبت و ارزنده ای از خود در ذهنش ایجاد خواهد شد. همیشه و در هر حالتی تشویق بسیار بهتر و موثرتر از تنبیه است. شما با تشویق کارهای خوب کودکتان آن کارها را تقویت خواهید کرد و از کارهای نامناسب او خواهید کاست، به طور مثال به جای اینکه هربار که کودکتان فراموش می کند اتاقش را مرتب کند، او را سرزنش کنید، هربار که اتاقش را مرتب می بینید او را تشویق کنید.
در این صورت فرزند شما به طور غیر مستقیم خواهد آموخت که اتاق خود را مرتب کند و این کار را با انگیزه و میل انجام خواهد داد. در حالیکه تنبیه فقط باعث ترس او شده و کودک با بی میلی اتاقش را مرتب خواهد کرد و گاهی هم از لجبازی و گرفتن انتقام از والدین ممکن است توجهی به گفته های آنها نکند.
البته تشویق نامتناسب با عملکرد هم زیان بار است و سطح توقع کودک را بالا می برد و دیگر به راحتی با پاداش های کوچک تر راضی نخواهد شد.
تشویق می تواند بر اساس عملکرد کودک از یک نگاه محبت آمیز، یک لبخند، نوازش کردن و یا دادن جایزه باشد، شما حتی می توانید به کودکتان اجازه دهید به کار مورد علاقه اش مانند بازی کامپیوتری کمی بیشتر از زمان همیشگی بپردازد.
● چه وقت از تشویق و تنبیه استفاده کنیم؟
تشویق و تنبیه باید بلافاصله بعد از عمل کودک انجام شود، فاصله ای بین آن نیفتد چون اثر تنبیه و تشویق را از بین می برد. اگر می خواهید کودکتان را مورد تنبیه قرار دهید، آن را بلافاصله انجام دهید؛ تا کودک متوجه کار ناپسندش شود. در مورد تشویق هم همین طور اگر از وقت آن بگذرد کار کودک را بی ارزش کرده ایم و کودک فراموش می کند که علت اصلی تشویق و تنبیه او چه بوده است.
تشویق بر خلاف تنبیه که از عوامل بازدارنده است، عاملی ترغیب کننده محسوب می شود که به انسان نیرو می دهد. شخصی که تشویق می شود از کار و زحمت خود احساس رضایت می کند و همین رضایت خاطر است که جلوی خستگی و بی میلی او را می گیرد.
منبع : گروه اینترنتی garonkish
شرح موضوع