جام جم آنلاين: فصل تعطيلات و مسافرت‌هاي نوروزي در پيش است و گاهي مسافرت به مناطق جديد، با ابتلا به بيماري‌هايي همراه است كه مي‌توان از آن جمله به اسهال اشاره كرد كه افراد تازه‌وارد به مناطق مسافرتي و گردشگري بيشتر دچار آن مي‌شوند.




بيش از 90 درصد اسهال‌هاي حاد توسط عوامل عفوني ايجاد مي‌گردد كه ظرف 3 تا 5 روز اول و معمولا 2 تا 3 هفته بعد از رسيدن مسافر به منطقه بويژه گرمسير اتفاق مي‌افتد و به صورت اسهال آبكي، دل پيچه، تهوع و استفراغ ظاهر مي‌شود و بيماري حدود 5 روز طول كشيده و عموما بدون درمان بهبود مي‌يابد اما اگر عوامل ديگري در كار باشد ممكن است اسهال خوني و يا تب واضح نيز ديده شود.

اكثر اسهال‌هاي عفوني توسط انتقال دهاني مدفوعي و از طريق تماس مستقيم يا به طور شايع‌تر از طريق خوردن غذا يا آب آلوده به ميكروب ايجاد مي‌شود.اسهال عفوني در مسافران و مصرف‌كنندگان بعضي از غذاها در پيك‌نيك، مهماني يا رستوران در نتيجه مصرف مرغ، همبرگر نپخته، مايونز و كرم‌ها، خامه، تخم‌مرغ، سالاد سيب‌زميني و برنج پخته آلوده مي‌باشد و هپاتيت A و B نيز با مصرف غذاهاي دريايي بويژه اگر خام باشند، ايجاد مي‌شوند.

در همه انواع اسهال، جايگزيني مايع و الكتروليت اهميت خاصي دارد. براي موارد خفيف، جايگزيني مايع به تنهايي كافي است. در موارد شديدتر بايد به سرعت از محلول‌هاي حاوي قند و الكتروليت خوراكي يا تزريقي استفاده كرد. تجويز داروهاي ضدترشحي و ضدحركتي دستگاه گوارش درمان كمكي مفيدي است اما از مصرف اين داروها در اسهال خوني همراه با تب بايد اجتناب كرد. استفاده صحيح از آنتي‌بيوتيك‌ها در موارد خاصي از اسهال نيز توصيه مي‌گردد.

هنگام مسافرت به علت تغيير برنامه‌هاي روزانه براي پيشگيري از بروز مشكلات، رعايت يك سري نكات ضروري است.مسافران مي‌توانند با خوردن غذاهاي گرم و تازه پخته شده، پرهيز از سبزيجات خام، سالادها و ميوه‌هاي پوست نكنده و با نوشيدن آب جوشيده يا ضد عفوني شده و اجتناب از مصرف يخ آلوده، ميزان خطر ابتلا به اسهال را كاهش دهند. در هنگام مسافرت وسايل و داروهاي مورد نياز مصرفي خود را همراه داشته باشند؛ همچنين داروهاي تهوع و استفراغ و ضد تب و تشنج براي كودكان، بطري آب آشاميدني و ميان وعده‌هاي مناسب مانند ميوه، ساندويچ و بيسكويت. طي مسافرت براي جلوگيري از كمردرد، در مكان آزاد و راحت بنشينند و هر ساعت حداقل چند دقيقه قدم بزنند.

بيماران ديابتي در مسافرت‌هاي طولاني هر 2 ساعت توقف كنند و غذاي ميان وعده خود را مصرف كرده و از پياده روي طولاني و كوهنوردي بدون همراه اجتناب نمايند.

اگر مبتلا به ديابت وابسته به انسولين هستند در موارد هشدار دهنده زير شامل: سرگيجه، تپش قلب، لرزش دست‌ها، تعريق، خستگي، رنگ پريدگي، ضعف، دشواري تمركز، خواب‌آلودگي، تاري ديد و گزگز دست، رانندگي را ادامه ندهند.همچنين بيماران ديابتي از دراز كشيدن دراز‌مدت در ساحل آفتابي به مدت طولاني كه سبب افزايش قند خون و از دست رفتن آب بدن مي‌شود اجتناب كنند و حتما مقداري مايعات غير‌شيرين همراه داشته باشند. از كرم‌هاي ضد آفتاب و مرطوب كننده و لوسيون‌هاي مناسبي كه قبلا آزمايش كرده‌اند استفاده كنند. مواد آرايشي و بهداشتي جديد را براي سفر امتحان نكنند تا دچار آلرژي و حساسيت احتمالي نشوند.

اگر مبتلا به بيماري خاصي هستيد و در مسافرت به مناطق مختلف قصد داريد از غذاهاي آن منطقه استفاده كنيد حتما قبل از سفر با پزشك معالج يا كارشناس تغذيه در مورد مقدار و نحوه مصرف غذاها مشورت كنيد.

دكتر مهرانگيز توتونچي
پزشك عمومي