- واریس نشانهٔ چیست؟
اگر پوست پایتان مانند نقشهٔ سه‌بعدی جغرافیا شده است، سیاهرگ‌های آن مبتلا به واریس شده‌‌اند. حدود ۲۰ درصد بزرگسالان دچار واریس هستند. و بیشتر در میان زنانی دیده می‌شود که مادرانشان هم واریس داشته‌اند.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، وقتی دیوارهٔ سیاهرگی دچار ضعف و کشیدگی شود، واریس روی میدهد. ضعف دیواره باعث می‌شود تا دریچه‌های کوچک درون سیاهرگ‌ها نتوانند خون را به جلو، یعنی به طرف قلب، برانند. در نتیجه، خون در سیاهرگ می‌ماند و باعث برجسته شدن آن می‌گردد. این خون جمع شده در درون سیاهرگ‌های بسیار کوچک زیر سطح پوست هم پخش می‌شود.
واریس فقط ظاهر بد ندارد، بلکه آزاردهنده هم هست. در موراد شدید، خون پس‌زده پاهارا چنان می‌کند که پیادە‌روی یا ایستادن سرپا مشکل می‌گردد. همچنین خارش یا چنگ شدن ماهیچه‌های پا در طول شب هم ممکن است روی دهد.
زنان چهار برابر بیشتر از مردان مستعد ابتلا به واریس هستند. شاید به این علت که هورمون‌های زنانهٔ استروژن و پروژسترون تا حدی دیوارهٔ سیاهرگ‌ها را ضعیف می‌کنند. اصولاًً واریس در دوران آبستنی بیشتر است. در این دوران مقدار هورمون‌های خون هم زیادتر است. سیاهرگ‌ها بیش از حد کشیده شده و باد می‌کنند و دیگر کوچک نمی‌شوند. قرص‌های ضد آبستنی و درمان جایگزینی هورمون هم واریس را تشدید می‌کنند.
نشستن یا ایستادن طولانی، وزن زیاد، یبوست، و لباس تنگ هم واریس را بدتر می‌کنند. اگر واریس کنترل نشود، برجستگی‌های زیر پوست آن با افزایش سن و کمتر شدن کشسانی سیاهرگ‌ها بیشتر می‌شود.
واریس معمولاً نشانه یک گرفتاری تهدید کننده نیست، مگر در مواردی که سیاهرگ‌های عمقی‌تر پا در اثر تصادف، لختهٔ خون، التهاب یا بیماری عروقی مثل التهاب سیاهرگی آسیب ببینند.
- درمان واریس
اگر دچار واریس شده‌اید، می‌توانید با عمل جراحی آن را بردارید. ولی راه‌هائی هم برای رفع ناراحتی ناشی از آن وجود دارد.
پیاده‌روی کنید. پیاده‌روی روزانه به‌مدت ۲۰ دقیقه ماهیچه‌های ساق پا را منقبض کرده و به حرکت خون در سیاهرگ‌ها کمک زیادی می‌کند. در مسافرت‌های طولانی با اتومبیل، هر چند ساعت یک‌بار بایستید و کمی قدم بزنید. هنگام کار گاه‌گاه از پشت میز بلند شده و کمی راه بروید. اگر در یک جلسهٔ سخنرانی هستید و نمی‌توانید بلند شوید، ماهیچه‌های ساق را منقبض و شل کنید تا خون در سیاهرگ‌ها جمع نشود.
پاها را بلند کنید. قرار دادن پاها در سطحی بالاتر از قلب به مدت ۱۵ دقیقه در روز به برگشت خون به قلب کمک می‌کند.
زانوها را روی هم نیندازید. گذاشتن زانوها روی یکدیگر انسدادی در جریان خون ایجاد می‌کند. به‌جای آن مچ پاها را روی هم بگذارید.
جوراب واریس بپوشید. اگر واریس دارید، پوشیدن جوراب واریس معمولی ممکن است آن را بدتر کند. یکنواخت بودن این جوراب‌ها مانند یک رگ‌بند عمل کرده و جریان خون را کند می‌کند. به‌جای آن، جوراب واریس مخصوصی بپوشید که در مچ پا سفت‌تر و در بالا شل‌تر باشد.
اگر صبح قبل از بلندشدن از رختخواب جوراب را بپوشید، خون بهتر به قلب برخواهد گشت. پوشیدن این جوراب‌های مخصوص در دوران آبستنی هم از ایجاد واریس جلوگیری می‌کند.
لباس تنگ نپوشید. هر چیزی که جریان خون ساق را کند کند، مثل شلوار چسبان و جوراب تنگ، باعث جمع شدن بیشتر خون در سیاهرگ‌ها می‌گردد.
کفش پاشنه‌بلند نپوشید. کفش پاشنه‌بلند ماهیچه‌های ساق را منقبض نگاه داشته و فشار روی سیاهرگ‌ها را بیشتر می‌کند. اگر مجبور به پوشیدن آن هستید، گاه‌گاه آنها را درآورده و ساق‌ها را کمی ورزش دهید.
وزن کم کنید. هرچه وزن بیشتری را جابه‌جا کنید، فشار بیشتری بر ساق پایتان وارد می‌شود.
غذاهای فیبردار بخورید. اگر می‌خواهید بدانید چه چیز باعث واریس پایتان شده است، ببینید چه می‌خورید. غذاهای معمول امروزه که فاقد فیبر و غنی از چربی، قند و نمک هستند، باعث یبوست و افزایش فشار شکم می‌شوند که این فشار خون بیشتری به پاها می‌فرستد. در کشورهائی که خوردن غذاهای پر از فیبر معمول است، واریس ناراحتی ناشناخته‌ای است.
با خوردن میوه، سبزی، و غلات رژیم غذائی خود را پر فیبر کنید. این کار مدفوع را نرم کرده و فشار روی سیاهرگ‌ها را نیز کاهش میدهد.
جراحی سرپائی. پزشک واریس‌های کوچک را با یک روش سرپائی در مطب بر‌می‌دارد. در این روش محلولی به درون سیاهرگ تزریق می‌شود که پوشش درونی آن را تحریک کرده و باعث انقباض و روی هم خوابیدن آن می‌شود. سرانجام، رگ به‌کلی بسته شده و باقی ماندهٔ آن به‌تدریج جذب بدن می‌گردد. این یک روش درمانی کامل نیست و بعد از آن، ممکن است سیاهرگ‌های دیگری واریسی شوند و نیاز به تزریق‌های مجدد پیدا شود.
جراحی کنید. در موارد شدید، عمل جراحی برداشتن کامل سیاهرگ واریسی لازم می‌شود. درمان با پرتو لیزر در سیاهرگ‌های ریز مفید است. پزشک لزوم درمان جراحی یا لیزری را تشخیص میدهد.
- چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟
- چنگ شدن، خارش، و درد طولانی پا وجود دارد.
- ورم قوزک یا خونریزی از یک سیاهرگ وجود دارد.
منبع : سایت پزشکان بدون مرز
اگر پوست پایتان مانند نقشهٔ سه‌بعدی جغرافیا شده است، سیاهرگ‌های آن مبتلا به واریس شده‌‌اند. حدود ۲۰ درصد بزرگسالان دچار واریس هستند. و بیشتر در میان زنانی دیده می‌شود که مادرانشان هم واریس داشته‌اند.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، وقتی دیوارهٔ سیاهرگی دچار ضعف و کشیدگی شود، واریس روی میدهد. ضعف دیواره باعث می‌شود تا دریچه‌های کوچک درون سیاهرگ‌ها نتوانند خون را به جلو، یعنی به طرف قلب، برانند. در نتیجه، خون در سیاهرگ می‌ماند و باعث برجسته شدن آن می‌گردد. این خون جمع شده در درون سیاهرگ‌های بسیار کوچک زیر سطح پوست هم پخش می‌شود.
واریس فقط ظاهر بد ندارد، بلکه آزاردهنده هم هست. در موراد شدید، خون پس‌زده پاهارا چنان می‌کند که پیادە‌روی یا ایستادن سرپا مشکل می‌گردد. همچنین خارش یا چنگ شدن ماهیچه‌های پا در طول شب هم ممکن است روی دهد.
زنان چهار برابر بیشتر از مردان مستعد ابتلا به واریس هستند. شاید به این علت که هورمون‌های زنانهٔ استروژن و پروژسترون تا حدی دیوارهٔ سیاهرگ‌ها را ضعیف می‌کنند. اصولاًً واریس در دوران آبستنی بیشتر است. در این دوران مقدار هورمون‌های خون هم زیادتر است. سیاهرگ‌ها بیش از حد کشیده شده و باد می‌کنند و دیگر کوچک نمی‌شوند. قرص‌های ضد آبستنی و درمان جایگزینی هورمون هم واریس را تشدید می‌کنند.
نشستن یا ایستادن طولانی، وزن زیاد، یبوست، و لباس تنگ هم واریس را بدتر می‌کنند. اگر واریس کنترل نشود، برجستگی‌های زیر پوست آن با افزایش سن و کمتر شدن کشسانی سیاهرگ‌ها بیشتر می‌شود.
واریس معمولاً نشانه یک گرفتاری تهدید کننده نیست، مگر در مواردی که سیاهرگ‌های عمقی‌تر پا در اثر تصادف، لختهٔ خون، التهاب یا بیماری عروقی مثل التهاب سیاهرگی آسیب ببینند.
- درمان واریس
اگر دچار واریس شده‌اید، می‌توانید با عمل جراحی آن را بردارید. ولی راه‌هائی هم برای رفع ناراحتی ناشی از آن وجود دارد.
پیاده‌روی کنید. پیاده‌روی روزانه به‌مدت ۲۰ دقیقه ماهیچه‌های ساق پا را منقبض کرده و به حرکت خون در سیاهرگ‌ها کمک زیادی می‌کند. در مسافرت‌های طولانی با اتومبیل، هر چند ساعت یک‌بار بایستید و کمی قدم بزنید. هنگام کار گاه‌گاه از پشت میز بلند شده و کمی راه بروید. اگر در یک جلسهٔ سخنرانی هستید و نمی‌توانید بلند شوید، ماهیچه‌های ساق را منقبض و شل کنید تا خون در سیاهرگ‌ها جمع نشود.
پاها را بلند کنید. قرار دادن پاها در سطحی بالاتر از قلب به مدت ۱۵ دقیقه در روز به برگشت خون به قلب کمک می‌کند.
زانوها را روی هم نیندازید. گذاشتن زانوها روی یکدیگر انسدادی در جریان خون ایجاد می‌کند. به‌جای آن مچ پاها را روی هم بگذارید.
جوراب واریس بپوشید. اگر واریس دارید، پوشیدن جوراب واریس معمولی ممکن است آن را بدتر کند. یکنواخت بودن این جوراب‌ها مانند یک رگ‌بند عمل کرده و جریان خون را کند می‌کند. به‌جای آن، جوراب واریس مخصوصی بپوشید که در مچ پا سفت‌تر و در بالا شل‌تر باشد.
اگر صبح قبل از بلندشدن از رختخواب جوراب را بپوشید، خون بهتر به قلب برخواهد گشت. پوشیدن این جوراب‌های مخصوص در دوران آبستنی هم از ایجاد واریس جلوگیری می‌کند.
لباس تنگ نپوشید. هر چیزی که جریان خون ساق را کند کند، مثل شلوار چسبان و جوراب تنگ، باعث جمع شدن بیشتر خون در سیاهرگ‌ها می‌گردد.
کفش پاشنه‌بلند نپوشید. کفش پاشنه‌بلند ماهیچه‌های ساق را منقبض نگاه داشته و فشار روی سیاهرگ‌ها را بیشتر می‌کند. اگر مجبور به پوشیدن آن هستید، گاه‌گاه آنها را درآورده و ساق‌ها را کمی ورزش دهید.
وزن کم کنید. هرچه وزن بیشتری را جابه‌جا کنید، فشار بیشتری بر ساق پایتان وارد می‌شود.
غذاهای فیبردار بخورید. اگر می‌خواهید بدانید چه چیز باعث واریس پایتان شده است، ببینید چه می‌خورید. غذاهای معمول امروزه که فاقد فیبر و غنی از چربی، قند و نمک هستند، باعث یبوست و افزایش فشار شکم می‌شوند که این فشار خون بیشتری به پاها می‌فرستد. در کشورهائی که خوردن غذاهای پر از فیبر معمول است، واریس ناراحتی ناشناخته‌ای است.
با خوردن میوه، سبزی، و غلات رژیم غذائی خود را پر فیبر کنید. این کار مدفوع را نرم کرده و فشار روی سیاهرگ‌ها را نیز کاهش میدهد.
جراحی سرپائی. پزشک واریس‌های کوچک را با یک روش سرپائی در مطب بر‌می‌دارد. در این روش محلولی به درون سیاهرگ تزریق می‌شود که پوشش درونی آن را تحریک کرده و باعث انقباض و روی هم خوابیدن آن می‌شود. سرانجام، رگ به‌کلی بسته شده و باقی ماندهٔ آن به‌تدریج جذب بدن می‌گردد. این یک روش درمانی کامل نیست و بعد از آن، ممکن است سیاهرگ‌های دیگری واریسی شوند و نیاز به تزریق‌های مجدد پیدا شود.
جراحی کنید. در موارد شدید، عمل جراحی برداشتن کامل سیاهرگ واریسی لازم می‌شود. درمان با پرتو لیزر در سیاهرگ‌های ریز مفید است. پزشک لزوم درمان جراحی یا لیزری را تشخیص میدهد.
- چه وقت به پزشک مراجعه کنیم؟
- چنگ شدن، خارش، و درد طولانی پا وجود دارد.
- ورم قوزک یا خونریزی از یک سیاهرگ وجود دارد.
منبع : سایت پزشکان بدون مرز
شرح موضوع