سندروم تورت یک اختلال تیک است که باعث میشود افراد به طور مکرر حرکات یا صداهای غیرقابلکنترلی را تکرار کنند. این حرکات عموما شامل پلکزدن سریع یا صاف کردن گلو است و ممکن است در هنگام خستگی یا استرس تشدید شود.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، معمولا علائم اولیه سندروم تورت در سنین بین ۳ تا ۱۰ سالگی ظاهر میشود. اما هنگامی که کودکان مبتلا به تورت به بزر گسالی میرسند، هنوز کمتر از نصف انها ممکن است علائم متوسط تا شدید بیماری را حفظ کنند.
تیکهای شدید که فعالیتهای روزمره را تحت تاثیر قرار میدهد را میتوان با دارو تخفیف داد. اما هیچ دارویی همه علائم سندروم تورت را برطرف نمیکند، و داروهای درمانکننده این سندروم نیز خود دارای عوارض جانبی قابلتوجهی هستند.
سندرم تورت یک اختلال نوروبیولوژیک است که علائم و نشانه های آن عموما در دوران کودکی پدید می آید. شایعترین سن شروع حرکات غیرارادی در این کودکان اوایل دوره ابتدایی است. درنتیجه معلمان احتمالا اولین کسانی هستند که علائم بیماران را می بینند.
این بیماری با چهار علامت اولیه مشخص می شود که برای تشخیص تورت وجود آنها ضروری است. البته خصوصیات بالینی دیگری هم در برخی از بیماران تورت مشاهده می شود. این چهار علامت عبارتند از:
۱) کودک دچار تورت تیک های حرکتی غیرارادی متعدد دارد. این تیک ها می توانند به صورت پرش های ناگهانی سر، شانه یا حتی کل بدن، چشمک زدن های متناوب یا چرخاندن چشمها، شکلک درآوردن یا رفتارهای متناوب، لمس کردن یا دق کردن های مکرر باشند. برخی از این بیماران حرکات قالبی بسیار پیچیده پیدا می کنند و حتی ممکن است رفتارهای جبری تکراری نشان دهند، مثل بو کردن اشیاء یا روشن و خاموش کردن پشت سر هم چراغ ها.
۲) خصوصیت دوم کودکان مبتلا به تورت تیک های صوتی است. یعنی از خود صدا درآوردن و به زبان آوردن لغات یا عبارات کوتاه به صورت غیرارادی. این تیک ها شامل بالا کشیدن بینی، صاف کردن گلو یا سرفه های مکرر، انواع مختلف صدا و فریادهای ناگهانی، خندیدن های غیرارادی پژواک گویی (تکرار کلام اخیر دیگران یا خود) و کوپرولالیه (بر زبان راندن کلماتی که از لحاط اجتماعی گفتن آنها مناسب و جایز نیست). البته این نوع تیک در واقع خیلی شایع نیست اما به نظر می رسد از سایر نشانه های سندرم تورت شناخته شده تر باشد.
۳) یکی دیگر از خصوصیات ویژه سندرم تورت این است که نشانه های بیماری در زمان کوتاهی ظاهر و سپس ناپدید می شود. مثلا ممکن است زمان هایی باشد که تیک های بیمار بسیار شدیدند و زمان هایی باشد که بیمار هیچ نشانه و علامتی نداشته باشد.
و بالاخره نشانه های تورت در طول زمان تغییر می کنند. در یک سن تیک های کودک ممکن است به صورت چشمک زدن و بالا کشیدن بینی باشد و سال بعد به صورت بالا انداختن شانه و صدای کلیک درآوردن با زبان.
۴) یک خصوصیت ویژه نگران کننده دیگر غیرارادی بودن تیک هاست که با این وجود برخی از بچه ها می توانند به مدت چند ثانیه یا حتی بیشتر آنها را سرکوب کنند. در نتیجه کودکی که تیک های صوتی دارد ممکن است بتواند در مراسم مذهبی خود را کاملا آرام نگاه دارد و بعد در راه رسیدن به خانه آنها را با شدت و یا دفعات بیشتری بیرون بریزد. این خصوصیت تورت باعث می شود مردم به اشتباه فکر کنند رفتارهای بیمار عمدی است و یا اینکه کودک یا نوجوان مبتلا به هیچ وجه تیکی ندارد.
● علل ایجاد عامل سندرم تورت
افراد مبتلا به تورت و خانواده آنها رنج بسیار می بردند، زیرا علت رفتارهای غیرطبیعی آنها از سوی جامعه پزشکی درک نمی شد. بیشتر آنها به اشتباه تشخیص های دیگر می گرفتند و به آنها گفته می شد که مشکلشان ریشه در اختلالات عاطفی دارد و در نتیجه درمان های مناسبی هم دریافت نمی کردند.
اکنون می دانیم که سندرم تورت یک اختلال نوروبیولوژیک است که نشانه ها و علائم آن رفتار را تحت تاثیر قرار می دهد. اگر آموزگاران در مورد نشانه های این سندرم آگاهی کافی داشته باشند بسیار کمک کننده است چرا که آنها اغلب بیشترین برخورد را با کودک دارند و می توانند رفتار او را در درازمدت مشاهده کنند.
هم اکنون پذیرفته شده است که این بیماری و مشکلات همراه آن اختلالی ارثی است و اغلب می توانیم بسیاری از علائم بیماری از جمله تیک های حرکتی و رفتارهای همراه با آنها را در اعضای دیگر خانواده بیمار مشاهده کنیم و البته همانند سایر اختلالاتی که ارثی هستند والدین این بیماران در مورد انتقال ارثی این مشکل به فرزندان خود احساس گناه می کنند. لذا به هنگام صحبت در رابطه با مشکلات بیماران باید به این نکته نیز توجه کافی داشت.
در این سندرم تیک قبل از ۲١ سلگی شروع می شود
۱) حداقل یکسال طول می کشد .
۲)بیمار بایستی هم تیک حرکتی و هم تیک صوتی داشته باشد که می توانند در دو برهه زمانی مختلف رخ دهند.
۳) شدت آن کم و زیاد می شود و ممکن است بعضی انواع تیک از بین بروند و نوع دیگری شروع شود.
۴) هیچ علت پزشکی دیگری یافت نمی شود.
سندرم تورت شایع است و بین ١ تا ١۰ در هزار کودک و نوجوان تخمین زده می شود مشکلات دیگری نیز در این که عبارتند از:
۱) اختلال توجه
۲) بیش-فعالی
۳) رفتارهای وسواسی
۴) مشکلات یادگیری
۵) مشکلات رفتاری
۶) اضطراب یا افسردگی
۷) اختلالات خواب
۸ ) اختلال کنترل تکانه (رفتارهای انفجاری)
علت سندرم تورت مشخص نیست ولی در مواردی می تواند ژنتیکی باشد.
● درمان سندرم تورت
اگر تیک ها خفیف باشند ممکن است علی رغم تشخیص بیماری، درمانی صورت نگیرد.
گاهی اوقات برای آنکه کودک در خانه و مدرسه به راحتی به فعالیت های روزمره خود ادامه دهد پذیرفتن این حقیقت که نشانه های بیمار و رفتارهای او در کنترل کودک نیستند و به قصد شیطنت و از روی عمد انجام نمی شوند کافی می باشد. ممکن است حتی لازم باشد که در مورد این بیماری برای گروه همسالان کودک و والدین او نیز توضیحاتی داده شود تا آنها هم دلیل این رفتارها را از سوی بیمار متوجه شوند.
با این وجود در برخی موارد تیک ها به شدت آزاردهنده می شوند و آن قدر کودک را رنج می دهند که به درمان طبی نیاز می شود. متاسفانه هیچ قرص جادویی وجود ندارد که بتواند نشانه ها و علائم بیمار را بهبود بخشد و هیچ عوارض جانبی منفی هم نداشته باشد. بسیاری از داروهای مورد استفاده کنونی برای سندرم تورت عوارض جانبی احتمالی دارند که عبارتند از: افزایش وزن، گیجی و منگی و کندی سرعت تفکر.
علاوه بر اینها یک جا بند نشدن، نشانه های افسردگی، هراس از مدرسه یا حتی ایجاد واکنش های آلرژیک شدید نیز ممکن است روی دهند. در نتیجه داروهایی که می توانند به بیمار کمک کنند قادرند کودک را خواب آلوده کنند و یا قدرت تمرکز و یادگیری او را در مدرسه کمی کاهش دهند.
علاوه بر این در حالی که این داروها از نشانه های بیمار می کاهند به ندرت می توانند این نشانه ها را کاملا از بین ببرند. پس مصرف داروهای مزبور در واقع یک معامله است و پزشک و خانواده بیمار با هم تصمیم خواهند گرفت که آیا منافع مصرف آنها ارزش مشکلاتی که ممکن است ایجاد کنند را دارند یا نه. در این بین اطلاعاتی که آموزگاران از عملکرد روزانه کودک در مدرسه به دست می آورند در روند این تصمیم گیری بسیار اهمیت می یابد.
بایستی با والدین، معلم ها، دوستان و همکلاسی ها و خود بیمار در مورد بیماری صحبت شود. اگر تیک با فعالیتهای روزانه اجتماعی تداخل کند و یا احتمال آسیب فیزیکی داشته باشد بایستی درمان شود. داروهایی نظیر هالوپریدول، پیموزاید، ریسپریدون و تترابنازین ممکن است تجویز شوند
لازم نیست که تیک بطور کامل از بین برود، چرا که برای از بین بردن کامل تیکها ممکن است به مقادیر بالای دارو نیاز باشد و عوارض داروها گاهی بیش از فواید آنهاست و حتی پس از قطع دارو نیز ممکن است ادامه یابد یا حتی بعضی عوارض ماه ها پس از قطع دارو شروع شوند.
گاهی برای بعضی تیک های مقاوم به داروهای خوراکی، از تزریق سم بوتولینوم (دیسپورت) درون عضلات مسئول بروز تیک استفاده می شود.
رفتار درمانی و دارو (نظیر ریتالین یا متیل فنیدیت و کلونیدین؛ داروهای ضد افسردگی) برای اختلالات همراه تیک نظیر بیش-فعالی و وسواس گاهی لازم است، و برخی از همین داروها تیک را تشدید می کنند.
منبع :
http://www.pezeshk.us/?p=23086
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، معمولا علائم اولیه سندروم تورت در سنین بین ۳ تا ۱۰ سالگی ظاهر میشود. اما هنگامی که کودکان مبتلا به تورت به بزر گسالی میرسند، هنوز کمتر از نصف انها ممکن است علائم متوسط تا شدید بیماری را حفظ کنند.
تیکهای شدید که فعالیتهای روزمره را تحت تاثیر قرار میدهد را میتوان با دارو تخفیف داد. اما هیچ دارویی همه علائم سندروم تورت را برطرف نمیکند، و داروهای درمانکننده این سندروم نیز خود دارای عوارض جانبی قابلتوجهی هستند.
سندرم تورت یک اختلال نوروبیولوژیک است که علائم و نشانه های آن عموما در دوران کودکی پدید می آید. شایعترین سن شروع حرکات غیرارادی در این کودکان اوایل دوره ابتدایی است. درنتیجه معلمان احتمالا اولین کسانی هستند که علائم بیماران را می بینند.
این بیماری با چهار علامت اولیه مشخص می شود که برای تشخیص تورت وجود آنها ضروری است. البته خصوصیات بالینی دیگری هم در برخی از بیماران تورت مشاهده می شود. این چهار علامت عبارتند از:
۱) کودک دچار تورت تیک های حرکتی غیرارادی متعدد دارد. این تیک ها می توانند به صورت پرش های ناگهانی سر، شانه یا حتی کل بدن، چشمک زدن های متناوب یا چرخاندن چشمها، شکلک درآوردن یا رفتارهای متناوب، لمس کردن یا دق کردن های مکرر باشند. برخی از این بیماران حرکات قالبی بسیار پیچیده پیدا می کنند و حتی ممکن است رفتارهای جبری تکراری نشان دهند، مثل بو کردن اشیاء یا روشن و خاموش کردن پشت سر هم چراغ ها.
۲) خصوصیت دوم کودکان مبتلا به تورت تیک های صوتی است. یعنی از خود صدا درآوردن و به زبان آوردن لغات یا عبارات کوتاه به صورت غیرارادی. این تیک ها شامل بالا کشیدن بینی، صاف کردن گلو یا سرفه های مکرر، انواع مختلف صدا و فریادهای ناگهانی، خندیدن های غیرارادی پژواک گویی (تکرار کلام اخیر دیگران یا خود) و کوپرولالیه (بر زبان راندن کلماتی که از لحاط اجتماعی گفتن آنها مناسب و جایز نیست). البته این نوع تیک در واقع خیلی شایع نیست اما به نظر می رسد از سایر نشانه های سندرم تورت شناخته شده تر باشد.
۳) یکی دیگر از خصوصیات ویژه سندرم تورت این است که نشانه های بیماری در زمان کوتاهی ظاهر و سپس ناپدید می شود. مثلا ممکن است زمان هایی باشد که تیک های بیمار بسیار شدیدند و زمان هایی باشد که بیمار هیچ نشانه و علامتی نداشته باشد.
و بالاخره نشانه های تورت در طول زمان تغییر می کنند. در یک سن تیک های کودک ممکن است به صورت چشمک زدن و بالا کشیدن بینی باشد و سال بعد به صورت بالا انداختن شانه و صدای کلیک درآوردن با زبان.
۴) یک خصوصیت ویژه نگران کننده دیگر غیرارادی بودن تیک هاست که با این وجود برخی از بچه ها می توانند به مدت چند ثانیه یا حتی بیشتر آنها را سرکوب کنند. در نتیجه کودکی که تیک های صوتی دارد ممکن است بتواند در مراسم مذهبی خود را کاملا آرام نگاه دارد و بعد در راه رسیدن به خانه آنها را با شدت و یا دفعات بیشتری بیرون بریزد. این خصوصیت تورت باعث می شود مردم به اشتباه فکر کنند رفتارهای بیمار عمدی است و یا اینکه کودک یا نوجوان مبتلا به هیچ وجه تیکی ندارد.
● علل ایجاد عامل سندرم تورت
افراد مبتلا به تورت و خانواده آنها رنج بسیار می بردند، زیرا علت رفتارهای غیرطبیعی آنها از سوی جامعه پزشکی درک نمی شد. بیشتر آنها به اشتباه تشخیص های دیگر می گرفتند و به آنها گفته می شد که مشکلشان ریشه در اختلالات عاطفی دارد و در نتیجه درمان های مناسبی هم دریافت نمی کردند.
اکنون می دانیم که سندرم تورت یک اختلال نوروبیولوژیک است که نشانه ها و علائم آن رفتار را تحت تاثیر قرار می دهد. اگر آموزگاران در مورد نشانه های این سندرم آگاهی کافی داشته باشند بسیار کمک کننده است چرا که آنها اغلب بیشترین برخورد را با کودک دارند و می توانند رفتار او را در درازمدت مشاهده کنند.
هم اکنون پذیرفته شده است که این بیماری و مشکلات همراه آن اختلالی ارثی است و اغلب می توانیم بسیاری از علائم بیماری از جمله تیک های حرکتی و رفتارهای همراه با آنها را در اعضای دیگر خانواده بیمار مشاهده کنیم و البته همانند سایر اختلالاتی که ارثی هستند والدین این بیماران در مورد انتقال ارثی این مشکل به فرزندان خود احساس گناه می کنند. لذا به هنگام صحبت در رابطه با مشکلات بیماران باید به این نکته نیز توجه کافی داشت.
در این سندرم تیک قبل از ۲١ سلگی شروع می شود
۱) حداقل یکسال طول می کشد .
۲)بیمار بایستی هم تیک حرکتی و هم تیک صوتی داشته باشد که می توانند در دو برهه زمانی مختلف رخ دهند.
۳) شدت آن کم و زیاد می شود و ممکن است بعضی انواع تیک از بین بروند و نوع دیگری شروع شود.
۴) هیچ علت پزشکی دیگری یافت نمی شود.
سندرم تورت شایع است و بین ١ تا ١۰ در هزار کودک و نوجوان تخمین زده می شود مشکلات دیگری نیز در این که عبارتند از:
۱) اختلال توجه
۲) بیش-فعالی
۳) رفتارهای وسواسی
۴) مشکلات یادگیری
۵) مشکلات رفتاری
۶) اضطراب یا افسردگی
۷) اختلالات خواب
۸ ) اختلال کنترل تکانه (رفتارهای انفجاری)
علت سندرم تورت مشخص نیست ولی در مواردی می تواند ژنتیکی باشد.
● درمان سندرم تورت
اگر تیک ها خفیف باشند ممکن است علی رغم تشخیص بیماری، درمانی صورت نگیرد.
گاهی اوقات برای آنکه کودک در خانه و مدرسه به راحتی به فعالیت های روزمره خود ادامه دهد پذیرفتن این حقیقت که نشانه های بیمار و رفتارهای او در کنترل کودک نیستند و به قصد شیطنت و از روی عمد انجام نمی شوند کافی می باشد. ممکن است حتی لازم باشد که در مورد این بیماری برای گروه همسالان کودک و والدین او نیز توضیحاتی داده شود تا آنها هم دلیل این رفتارها را از سوی بیمار متوجه شوند.
با این وجود در برخی موارد تیک ها به شدت آزاردهنده می شوند و آن قدر کودک را رنج می دهند که به درمان طبی نیاز می شود. متاسفانه هیچ قرص جادویی وجود ندارد که بتواند نشانه ها و علائم بیمار را بهبود بخشد و هیچ عوارض جانبی منفی هم نداشته باشد. بسیاری از داروهای مورد استفاده کنونی برای سندرم تورت عوارض جانبی احتمالی دارند که عبارتند از: افزایش وزن، گیجی و منگی و کندی سرعت تفکر.
علاوه بر اینها یک جا بند نشدن، نشانه های افسردگی، هراس از مدرسه یا حتی ایجاد واکنش های آلرژیک شدید نیز ممکن است روی دهند. در نتیجه داروهایی که می توانند به بیمار کمک کنند قادرند کودک را خواب آلوده کنند و یا قدرت تمرکز و یادگیری او را در مدرسه کمی کاهش دهند.
علاوه بر این در حالی که این داروها از نشانه های بیمار می کاهند به ندرت می توانند این نشانه ها را کاملا از بین ببرند. پس مصرف داروهای مزبور در واقع یک معامله است و پزشک و خانواده بیمار با هم تصمیم خواهند گرفت که آیا منافع مصرف آنها ارزش مشکلاتی که ممکن است ایجاد کنند را دارند یا نه. در این بین اطلاعاتی که آموزگاران از عملکرد روزانه کودک در مدرسه به دست می آورند در روند این تصمیم گیری بسیار اهمیت می یابد.
بایستی با والدین، معلم ها، دوستان و همکلاسی ها و خود بیمار در مورد بیماری صحبت شود. اگر تیک با فعالیتهای روزانه اجتماعی تداخل کند و یا احتمال آسیب فیزیکی داشته باشد بایستی درمان شود. داروهایی نظیر هالوپریدول، پیموزاید، ریسپریدون و تترابنازین ممکن است تجویز شوند
لازم نیست که تیک بطور کامل از بین برود، چرا که برای از بین بردن کامل تیکها ممکن است به مقادیر بالای دارو نیاز باشد و عوارض داروها گاهی بیش از فواید آنهاست و حتی پس از قطع دارو نیز ممکن است ادامه یابد یا حتی بعضی عوارض ماه ها پس از قطع دارو شروع شوند.
گاهی برای بعضی تیک های مقاوم به داروهای خوراکی، از تزریق سم بوتولینوم (دیسپورت) درون عضلات مسئول بروز تیک استفاده می شود.
رفتار درمانی و دارو (نظیر ریتالین یا متیل فنیدیت و کلونیدین؛ داروهای ضد افسردگی) برای اختلالات همراه تیک نظیر بیش-فعالی و وسواس گاهی لازم است، و برخی از همین داروها تیک را تشدید می کنند.
منبع :
http://www.pezeshk.us/?p=23086