کور رنگی چیست ؟
آيا در تشخيص اينكه جسمي قرمز است يا سبز، و يا آبي است يا زرد دچار مشكل مي شويد؟ اين اصلي ترين علامت كوررنگي است. بر خلاف تصور عامه، ديد افراد كور رنگ به ندرت خاكستري است.
كور رنگي يك بيماري ارثي وابسته به كروموزوم X مغلوب است كه در مردان بيشتر ديده شده و تقريباً هميشه از مادر به پسر به ارث مي رسد.
( توضيح: زنان دو كروموزوم X و مردان يك كروموزوم X و يك كروموزوم Y دارند. در بيماري هاي وابسته به كروموزوم X مغلوب در زنان بايد هر دو كروموزوم X معيوب باشند تا بيماري رخ دهد. اگر يك كروموزوم X معيوب باشد بيماري رخ نمي دهد ولي قابل انتقال به فرزندان است. در مردان معيوب بودن تنها كروموزوم X سبب بيماري مي شود. بنابراين، فردي كه مبتلا به كوررنگي است، مادرش يا مبتلا به كور رنگي است و يا ناقل بيماري )
در اين اختلال كروموزومي سلول هاي مخروطي در شبكيه كه مسئول درك رنگ هستند دچار اختلال هستند و به همين دليل بيمار رنگ ها را درست تشخيص نمي دهد.
كور رنگي ممكن است بر اثر بيماري هاي عصب بينايي يا شبكيه نيز رخ دهد. در اين موارد، فقط چشمي كه مشكل دارد دچار كور رنگي مي شود و بيماري در طول زمان تشديد مي گردد بطوريكه ممكن است تبديل به كوررنگي كامل شود كه در آن بيمار ديدي خاكستري دارد. اين بيماران معمولاً در تشخيص آبي و زرد مشكل دارند.
علائم
* اشكال در تشخيص قرمز و سبز (شايعترين حالت)
* اشكال در تشخيص آبي و سبز
کم‌دید رنگ و کور رنگی
بسیاری از مردم توانش کمتر از هنجار برای تشخیص رنگ دارند. آنان که می توانند رنگهای مختلف را ببینند اما در تشخیص رنگ آنها دشواری دارند گوئیم دچار کم‌دید رنگند. آنان که بکلی از دیدن رنگ ناتوانند گوییم کور رنگی کامل دارند این کسان کمیابند و همه رنگها برایشان درجات مختلف خاکستری است اما نوعی از کور رنگی که شایع است کور رنگی نسبت به سرخ و سبز است عده این نوع کسان در میان مردها بیشتر از زنهاست. کور رنگی برای آبی و زرد بسیار کمیابست.
درست نیست که بگوییم بعضی کسان همه رنگها را می‌توانند ببینند و بعضی نمی‌توانند یعنی تقسیم مردم به گروه مشخص از این لحاظ صحیح نیست توان دید رنگها نیز در افراد شدت و ضعف دارد یعنی در یک سو کسانی هستند که توان دید کامل دارند و در سوی دیگر کور رنگانی قرار دارند که هیچ رنگی را نمی‌توانند ببینند و بین این دو قطب درجات مختلف از شدت و ضعف دارد.
تشخيص
انواع تستها برای آزمودن کوری رنگ ساخته‌اند یکی از بهترین آنها تست ایشی‌ها را است
تشخيص كوررنگي اغلب با استفاده از چارت هاي رنگي بنام "صفحات آزمون ايشي هارا" (Ishihara ) انجام مي شود. در اين صفحات كه نمونه هايي از آن را مي بينيد اعدادي متشكل از نقطه هاي رنگي در زمينه اي متشكل از نقاطي به رنگ ديگر قرار گرفته اند كه تشخيص آن ها براي افراد كور رنگ مشكل است. در صورتيكه مشكلي در ديد رنگي بيمار تشخيص داده شود از تست هاي دقيق تر استفاده مي شود.
اگر این شکل را به کسی نشان دهید که نسبت به سرخ و سبز کوری رنگ دارد عدد 2 را در آن تصویر خواهد دید.
آنکس که دید بهنجار دارد، عدد 5 را در آن می‌بینید. اگر به دقت به تصویر نگاه کنید خواهید دید دایره‌هایی که شکل 5 را ساخته‌اند از بقیه دایره‌ها از لحاظ رنگ اختلاف دارند اما درخشانی دایره‌های متشکل آن همانقدر با هم اختلاف دارد که دایره‌های دیگر دارد و از این لحاظ بین آنها فرقی نیست.
این اختلاف تصادفی درخشانی دایره موجب میشود که شخصی که کور رنگی دارد نتواند شکل 5 را ببیند دوباره به شکل نگاه کنید خواهید دید که عده‌ای دایره‌ها هستند که درخشانی متفاوت دارند و چنان پهلوی هم گرد آمده‌اند که شکل را تشخیص می‌دهند این شکل عدد 2 است ممکن است در تشخیص شکل 2 دشواری داشته باشید زیرا آمادگی شما برای رنگ مانع از این امر میشود اما کسی که رنگها را نمی‌بینند و فقط درخشانی را تشخیص می‌دهد یعنی کوری رنگ دارد فوراً متوجه شکل میشود برای او 2 همانقدر مشخص و واضح است که 5 برای شما.
بسیاری کسان که گرفتار کوری رنگیند از نقیضه خود آگاه نیستند زیرا آموخته‌اند که رنگها را از روی درخشانی خاص هر یک نامگزاری کنند. مثلاً کسی که کوری رنگ سرخ و سبز دارد سرخ برایش معادل خاکستری سیر است پس هر چیز سرخی بنظر او خاکستری خاصی می‌آید. اما آموخته است آن را سرخ بنامد. به همین ترتیب کسی که کوری رنگ سبز دارد ممکنست پیراهن قهوه‌ای را که دارای درخشانی معینی است سبز بخواند.
برای تعیین ناحیه رنگ بین شبکیه و ناحیه نقطه کور از دستگاهی بنام ( پریمتر ) استفاده میشود.
آزمودنی یک چشم را می‌بندد و با چشم دیگر وسط پریمتر را نگاه می‌کند و از گوشه چشمش رنگ صفحه کوچکی را که آزماینده از آخرین نقطه خمیدگی پریمتر به سوی مرکز می‌آورد یا از مرکز به سوی آخرین نقطه می‌برد می‌بیند.
اندازه گیری دید رنگ چشم
وقتی نور ثابت باشد نتایجی که از اندازه گیری دید رنگ پیرامونی چشم بدست آمده است از این قرار است:
همه رنگها در وسط میدان دیده میشود وقتی رنگ سرخ یا سبز از مرکز میدان دید به سوی محیط حرکت کند بجایی می‌رسد که دیگر به صورت رنگ دیده نمی‌شود وسعت میدان دید زرد و آبی بیشتر است اما اینها هم وقتی بسوی خارج مرکز میدان دید حرکت کند بجایی می‌رسند که دیگر به صورت رنگ مشهود نیستند اما در پیرامون میدان دید جایی که دیگر رنگها تشخیص داده نمی شوند شخص نور خاکستری و سفید را می‌بیند تا اینکه بجایی می‌رسیم که بکلی دید پیرامونی چشم تاریک میشود.
درمان
كور رنگي هيچ درماني ندارد. تشخيص زودرس كور رنگي مي تواند مانع بروز مشكلات آموزش در كودكان مدرسه ای شود. در اين صورت بهتر است والدين كودك با مسئولين مدرسه و معلم او صحبت كنند.
بعضي از بيماران از لنز هاي مخصوصي استفاده مي كنند كه هم بصورت لنز تماسي و هم بصورت لنز عينك وجود دارد.
در بسياري موارد بيماران به جاي تشخيص رنگ ممكن است ترتيب قرار گيري را بخاطر بسپارند. بعنوان مثال بيمار بخاطر مي سپارد كه چراغ قرمز هميشه بالاي چراغ راهنمايي و چراغ سبز پايين قرار دارد.
منبع : پارسی طب
آيا در تشخيص اينكه جسمي قرمز است يا سبز، و يا آبي است يا زرد دچار مشكل مي شويد؟ اين اصلي ترين علامت كوررنگي است. بر خلاف تصور عامه، ديد افراد كور رنگ به ندرت خاكستري است.
كور رنگي يك بيماري ارثي وابسته به كروموزوم X مغلوب است كه در مردان بيشتر ديده شده و تقريباً هميشه از مادر به پسر به ارث مي رسد.
( توضيح: زنان دو كروموزوم X و مردان يك كروموزوم X و يك كروموزوم Y دارند. در بيماري هاي وابسته به كروموزوم X مغلوب در زنان بايد هر دو كروموزوم X معيوب باشند تا بيماري رخ دهد. اگر يك كروموزوم X معيوب باشد بيماري رخ نمي دهد ولي قابل انتقال به فرزندان است. در مردان معيوب بودن تنها كروموزوم X سبب بيماري مي شود. بنابراين، فردي كه مبتلا به كوررنگي است، مادرش يا مبتلا به كور رنگي است و يا ناقل بيماري )
در اين اختلال كروموزومي سلول هاي مخروطي در شبكيه كه مسئول درك رنگ هستند دچار اختلال هستند و به همين دليل بيمار رنگ ها را درست تشخيص نمي دهد.
كور رنگي ممكن است بر اثر بيماري هاي عصب بينايي يا شبكيه نيز رخ دهد. در اين موارد، فقط چشمي كه مشكل دارد دچار كور رنگي مي شود و بيماري در طول زمان تشديد مي گردد بطوريكه ممكن است تبديل به كوررنگي كامل شود كه در آن بيمار ديدي خاكستري دارد. اين بيماران معمولاً در تشخيص آبي و زرد مشكل دارند.
علائم
* اشكال در تشخيص قرمز و سبز (شايعترين حالت)
* اشكال در تشخيص آبي و سبز
کم‌دید رنگ و کور رنگی
بسیاری از مردم توانش کمتر از هنجار برای تشخیص رنگ دارند. آنان که می توانند رنگهای مختلف را ببینند اما در تشخیص رنگ آنها دشواری دارند گوئیم دچار کم‌دید رنگند. آنان که بکلی از دیدن رنگ ناتوانند گوییم کور رنگی کامل دارند این کسان کمیابند و همه رنگها برایشان درجات مختلف خاکستری است اما نوعی از کور رنگی که شایع است کور رنگی نسبت به سرخ و سبز است عده این نوع کسان در میان مردها بیشتر از زنهاست. کور رنگی برای آبی و زرد بسیار کمیابست.
درست نیست که بگوییم بعضی کسان همه رنگها را می‌توانند ببینند و بعضی نمی‌توانند یعنی تقسیم مردم به گروه مشخص از این لحاظ صحیح نیست توان دید رنگها نیز در افراد شدت و ضعف دارد یعنی در یک سو کسانی هستند که توان دید کامل دارند و در سوی دیگر کور رنگانی قرار دارند که هیچ رنگی را نمی‌توانند ببینند و بین این دو قطب درجات مختلف از شدت و ضعف دارد.
تشخيص
انواع تستها برای آزمودن کوری رنگ ساخته‌اند یکی از بهترین آنها تست ایشی‌ها را است
تشخيص كوررنگي اغلب با استفاده از چارت هاي رنگي بنام "صفحات آزمون ايشي هارا" (Ishihara ) انجام مي شود. در اين صفحات كه نمونه هايي از آن را مي بينيد اعدادي متشكل از نقطه هاي رنگي در زمينه اي متشكل از نقاطي به رنگ ديگر قرار گرفته اند كه تشخيص آن ها براي افراد كور رنگ مشكل است. در صورتيكه مشكلي در ديد رنگي بيمار تشخيص داده شود از تست هاي دقيق تر استفاده مي شود.
 |
اگر این شکل را به کسی نشان دهید که نسبت به سرخ و سبز کوری رنگ دارد عدد 2 را در آن تصویر خواهد دید.
آنکس که دید بهنجار دارد، عدد 5 را در آن می‌بینید. اگر به دقت به تصویر نگاه کنید خواهید دید دایره‌هایی که شکل 5 را ساخته‌اند از بقیه دایره‌ها از لحاظ رنگ اختلاف دارند اما درخشانی دایره‌های متشکل آن همانقدر با هم اختلاف دارد که دایره‌های دیگر دارد و از این لحاظ بین آنها فرقی نیست.
این اختلاف تصادفی درخشانی دایره موجب میشود که شخصی که کور رنگی دارد نتواند شکل 5 را ببیند دوباره به شکل نگاه کنید خواهید دید که عده‌ای دایره‌ها هستند که درخشانی متفاوت دارند و چنان پهلوی هم گرد آمده‌اند که شکل را تشخیص می‌دهند این شکل عدد 2 است ممکن است در تشخیص شکل 2 دشواری داشته باشید زیرا آمادگی شما برای رنگ مانع از این امر میشود اما کسی که رنگها را نمی‌بینند و فقط درخشانی را تشخیص می‌دهد یعنی کوری رنگ دارد فوراً متوجه شکل میشود برای او 2 همانقدر مشخص و واضح است که 5 برای شما.
بسیاری کسان که گرفتار کوری رنگیند از نقیضه خود آگاه نیستند زیرا آموخته‌اند که رنگها را از روی درخشانی خاص هر یک نامگزاری کنند. مثلاً کسی که کوری رنگ سرخ و سبز دارد سرخ برایش معادل خاکستری سیر است پس هر چیز سرخی بنظر او خاکستری خاصی می‌آید. اما آموخته است آن را سرخ بنامد. به همین ترتیب کسی که کوری رنگ سبز دارد ممکنست پیراهن قهوه‌ای را که دارای درخشانی معینی است سبز بخواند.
برای تعیین ناحیه رنگ بین شبکیه و ناحیه نقطه کور از دستگاهی بنام ( پریمتر ) استفاده میشود.
 |
| - توجه: تصویر کوچک شده است، برای دیدن تصویر در اندازه واقعی روی آن کلیک کنید! |
آزمودنی یک چشم را می‌بندد و با چشم دیگر وسط پریمتر را نگاه می‌کند و از گوشه چشمش رنگ صفحه کوچکی را که آزماینده از آخرین نقطه خمیدگی پریمتر به سوی مرکز می‌آورد یا از مرکز به سوی آخرین نقطه می‌برد می‌بیند.
اندازه گیری دید رنگ چشم
وقتی نور ثابت باشد نتایجی که از اندازه گیری دید رنگ پیرامونی چشم بدست آمده است از این قرار است:
همه رنگها در وسط میدان دیده میشود وقتی رنگ سرخ یا سبز از مرکز میدان دید به سوی محیط حرکت کند بجایی می‌رسد که دیگر به صورت رنگ دیده نمی‌شود وسعت میدان دید زرد و آبی بیشتر است اما اینها هم وقتی بسوی خارج مرکز میدان دید حرکت کند بجایی می‌رسند که دیگر به صورت رنگ مشهود نیستند اما در پیرامون میدان دید جایی که دیگر رنگها تشخیص داده نمی شوند شخص نور خاکستری و سفید را می‌بیند تا اینکه بجایی می‌رسیم که بکلی دید پیرامونی چشم تاریک میشود.
درمان
كور رنگي هيچ درماني ندارد. تشخيص زودرس كور رنگي مي تواند مانع بروز مشكلات آموزش در كودكان مدرسه ای شود. در اين صورت بهتر است والدين كودك با مسئولين مدرسه و معلم او صحبت كنند.
بعضي از بيماران از لنز هاي مخصوصي استفاده مي كنند كه هم بصورت لنز تماسي و هم بصورت لنز عينك وجود دارد.
در بسياري موارد بيماران به جاي تشخيص رنگ ممكن است ترتيب قرار گيري را بخاطر بسپارند. بعنوان مثال بيمار بخاطر مي سپارد كه چراغ قرمز هميشه بالاي چراغ راهنمايي و چراغ سبز پايين قرار دارد.
منبع : پارسی طب
شرح موضوع