گفتگو با دكتر احمد كاوياني، دبير علمي سومين كنگره سراسري سرطان سينه
راه‌حل‌هاي نوين در درمان و پيشگيري سرطان سينه
جام جم آنلاين: چند روز گذشته بيمارستان امام خميني(ره) ميزبان كنگره سراسري سرطان پستان بود كه به همت پژوهشكده سرطان پستان جهاددانشگاهي از 9 تا 11 تيرماه برگزار شد. در اين نشست متخصصان اين حوزه از سلامت به بحث و گفتگو نشستند و راه‌حل‌هاي نوين درمان و پيشگيري اين بيماري را بررسي كردند.
به سراغ دكتر احمد كاوياني، دبير علمي اين كنگره رفته‌ايم تا با جزييات اين بيماري و درمان و تشخيص آن آشنا شويم.
سرطان پستان چگونه ايجاد مي‌شود؟
سرطان پستان بيماري‌اي است كه به علت رشد خارج از قاعده برخي سلول‌هاي پستاني ايجاد مي‌شود كه در ابتدا محدود به خود سينه است، اما سپس مي‌تواند از طريق خون و غدد لنفاوي به جاهاي ديگر بدن گسترش پيدا كند. عامل بيماري هنوز شناخته شده نيست، اما يكسري عوامل خطر براي آن وجود دارد كه افراد داراي آن، ريسك بيشتري براي ابتلا دارند. كساني كه سابقه اين بيماري در خانواده و يا در يكي از سينه‌هاي خود دارند در معرض خطر هستند چرا كه معمولا دو سينه در اين بيماري درگير نمي‌شود، اما كسي كه يك سينه آن درگير شده است، سينه ديگرش در معرض خطر قرار دارد. چاقي، سابقه اشعه درماني و يا دريافت دوز بالاي اشعه ايكس از عوامل اصلي ابتلا به اين بيماري هستند. اما كساني كه بدنشان در معرض هورمون استروژن بيشتري است يا افرادي كه بلوغ زودرس و يائسگي ديررس دارند، همچنين كساني كه تاكنون بارداري و شيردهي نداشته‌اند و افرادي كه از قرص‌ها و داروهاي هورموني مصرف مي‌كنند در معرض خطر بيشتري هستند كه بايد مراقبت بيشتري انجام دهند.
ميزان شيوع و تعداد مبتلايان به بيماري در كشور به چه صورت است؟
در ايران با يك شيوع متوسط و متعادل در سطح كشور مواجه هستيم و در سطح جهان كشورهاي شرق آسيا و كشورهاي مجاور شيوع كمتري دارند، اما هر چه به سمت كشورهاي صنعتي مانند اروپا و آمريكا پيش مي‌رويم ميزان شيوع افزايش مي‌يابد. يكي از تئوري‌هاي موجود در اين بيماري اين است كه شيوه زندگي مدرن و رژيم‌هاي غذايي و استفاده بيش از حد از فست‌فود‌ها، عدم تحرك و ورزش بر ميزان شيوع تاثيرگذار است.
طبق آمار سالانه 7 هزار نفر در كشور به اين بيماري مبتلا مي‌شوند و در مجموع حدود 40 هزار بيمار مبتلا به سرطان پستان در كشور وجود دارد. نكته قابل تامل هم اين است كه سن ابتلا به سرطان پستان در كشور كاهش يافته است كه يكي از دلايل آن هرم جمعيتي جوان كشور است. البته معمولا سرطان‌هاي زير 50 سال بيشتر به عوامل سرشتي وابسته است كه در اين نوع تفاوتي بين ما و غربي‌ها وجود ندارد اما علل ابتلا به اين بيماري در سنين بالاي 50 سال بيشتر به عوامل محيطي وابسته است كه در كشورهاي غربي شيوع بالايي دارد، اما در صورتي كه اين شيوه زندگي در كشور ما هم رايج شود ميزان بروز اين سرطان مانند ساير سرطان‌ها را در كشور افزايش خواهد داد. همچنين سن ابتلا در ايران به طور متوسط بين 45 تا 47 سال است و در كشورهاي غربي بالاي 55 سال است. علاوه بر پايين بودن سن ابتلا در ايران، معمولا 65 درصد از زنان كشورمان زماني به پزشك مراجعه مي‌كنند كه سرطان پستان غدد لنفاوي آنها را درگير كرده است اين در حالي است كه اين آمار در كشورهاي پيشرفته 30 درصد و در كشورهاي مجهز به سيستم غربالگري 15 درصد است.
پيشرفت‌هاي درماني اين بيماري و سهم ايران از اين پيشرفت‌ها چگونه است؟
درمان سرطان پستان نسبت به گذشته به سمت درمان‌هاي تخصصي و بين‌رشته‌اي حركت كرده است به گونه‌اي كه درمان از يك پزشك به يك تيم درماني متشكل از انكولوژيست، پاتولوژيست و... رسيده است كه باعث بهتر شدن روند درمان نيز شده است. تقريبا درمان سرطان پستان در دهه اخير از همه جهات تغييرات زيادي كرده و بهتر شده است و به تبع آن موفقيت‌هاي درماني هم بالاتر رفته‌اند. به عنوان مثال در شيوه‌هاي جراحي پيشرفت‌هاي خوبي حاصل شده است به طوري كه در گذشته در صورت ابتلا، تمام سينه بايد برداشته مي‌شد و به دنبال آن مشكلات رواني زيادي براي زنان ايجاد مي‌كرد، اما در حال حاضر با تكنيك‌هاي جديد در اغلب مبتلايان احتياج به اين كار نيست. همچنين در گذشته تخليه زير بغل زنان به علت درگيري، بسيار متداول بود در حالي كه هم‌اكنون با شيوه‌هاي نوين درماني چنانچه بيماري در مراحل اوليه باشد هم مي‌توان سينه و هم زير بغل را حفظ كرد. در روش شيمي‌درماني هم داروهاي بسيار خوبي نسبت به گذشته وارد بازار شده است. همچنين پيشرفت‌هاي خوبي در اشعه درماني و هورمون درماني حاصل شده است. در مجموع همه اين عوامل باعث شده موفقيت درمان افزايش يابد. از سوي ديگر به رغم اين كه شيوع اين بيماري زياد شده، اما مرگ و مير ناشي از آن ثابت مانده كه نشان‌دهنده موفقيت‌هاي بالاي درماني است.
آقاي دكتر، مگر مرگ و مير هم در اين بيماري وجود دارد؟
بله! مرگ و مير اين بيماري به اين شكل است كه چنانچه در مراحل حاد، بيماري تشخيص داده شود موفقيت درماني محدود شده و ممكن است منجر به مرگ شود. اين بيماري 4 مرحله دارد كه اگر در مرحله اول تشخيص داده شود ممكن است حتي بهبودي كامل رخ دهد. مرحله اول سايز توده بسيار كوچك بوده و هنوز زير بغل هم درگير نشده است. تفاوت مراحل ديگر بيماري در حجم توده و ميزان درگيري زيربغل بيمار است. تشخيص سرطان پستان در مراحل اوليه به سرماخوردگي سرطان معروف است چرا كه تقريبا بيمار پس از درمان كامل به زندگي خود و با طول عمر معمولي ادامه مي‌دهد.
در اين صورت پيشنهاد شما چيست؟
تاكيد ما اين است كه زنان بايد مراقبت بيشتري كرده تا اين بيماري زودتر تشخيص داده شود به طوري كه خانم‌ها بايد از 20 سالگي سينه‌هايشان را تحت‌نظر پزشك معاينه كنند و از 35 سالگي هم ماموگرافي بايد با زمان‌هاي مشخص انجام شود تا بيماري زود تشخيص داده شود.
آيا علايمي هم براي اين بيماري به طور ظاهري پديد مي‌آيد؟
بيشترين چيزي كه خانم‌ها بايد به آن توجه كنند اين است كه اگر احساس مي‌كنند توده‌اي در سينه دارند حتما بايد توسط پزشك بررسي شود يا اين كه اگر پوست سينه تورفتگي پيدا كرد به پزشك مراجعه كنند. اما با اين وجود بهتر اين است تا زماني كه علامتي وجود ندارد تشخيص صورت گيرد. كاهش طول عمر و كيفيت زندگي در مبتلايان مهم‌ترين اصل در تشخيص و مراجعه ديرهنگام به پزشك است كه علاوه بر كاهش طول عمر بيمار، پزشك مجبور به انجام تمام اقدامات درماني از شيمي درماني، راديوتراپي و تجويز داروهاي پرهزينه مي‌شود كه اين امر علاوه بر افزايش هزينه‌هاي بيمار موجب افزايش بار بيماري بر بودجه سلامت كشور مي‌شود.
مهم‌ترين مشكلاتي كه در اين روند با آن مواجهيد، چيست؟
80 درصد زنان با وجود توده‌هاي قابل لمس به پزشك مراجعه مي‌كنند كه در صورت وجود يك سيستم غربالگري و انجام معاينات روتين اين آمار برعكس شده و 70 درصد توده‌ها قبل از لمس شدن و با انجام ماموگرافي تشخيص داده مي‌شوند كه از يكسو هزينه درمان پايين‌تر خواهد بود و از سوي ديگر موفقيت بيشتر در درمان را در پي خواهد داشت. ضعف اطلاع‌رساني و آگاهي‌بخشي مهم‌ترين مشكل موجود در بيماري سرطان پستان است كه نقش رسانه‌ها بي‌نظير و بدون جايگزين است چرا كه اگر زنان نسبت به خود و بيماري آگاه و حساس باشند با انجام اقدامات ساده و بدون هزينه‌هاي معمول، بيماري در صورت بروز و در مراحل اوليه تشخيص و درمان مي‌شود. البته پيشگيري از سرطان پستان در جامعه نيازمند عزم ملي در سطح كشوري و با همكاري تمام نهادها و سازمان‌هاست. انجام كارهاي كوتاه مدت پاسخگوي نياز امروز جامعه نخواهد بود در اين ميان حساس كردن زنان نسبت به سلامتشان كه با همكاري آموزش و پرورش، وزارت بهداشت، سازمان صداوسيما و باقي نهادها انجام شود، موثر خواهد بود.
با توجه به برگزاري كنگره سراسري سرطان پستان درباره اهداف اين كنگره و تاثير آن بر روند درمان اين بيماري توضيح مي‌دهيد؟
انتقال دانش اعم از دانش داخلي يا بومي كردن آن در حوزه تئوري، عملي و حتي تجهيزات از علل برگزاري كنگره است چرا كه ما چه توليدكننده علم باشيم يا منتقل‌كننده آن بايد علوم را در اقصي نقاط كشور گسترش دهيم. همچنين دعوت از گروه‌هاي درماني سرطان پستان از سراسر كشور از نقاط برتر اين كنگره است و در پنل‌هاي تخصصي و كارگاه اساتيد از دانشگاه‌هاي علوم پزشكي كشور حضور خواهند داشت.
منبع جام جم آنلاین : http://www.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100879503629
راه‌حل‌هاي نوين در درمان و پيشگيري سرطان سينه
جام جم آنلاين: چند روز گذشته بيمارستان امام خميني(ره) ميزبان كنگره سراسري سرطان پستان بود كه به همت پژوهشكده سرطان پستان جهاددانشگاهي از 9 تا 11 تيرماه برگزار شد. در اين نشست متخصصان اين حوزه از سلامت به بحث و گفتگو نشستند و راه‌حل‌هاي نوين درمان و پيشگيري اين بيماري را بررسي كردند.
به سراغ دكتر احمد كاوياني، دبير علمي اين كنگره رفته‌ايم تا با جزييات اين بيماري و درمان و تشخيص آن آشنا شويم.
سرطان پستان چگونه ايجاد مي‌شود؟
سرطان پستان بيماري‌اي است كه به علت رشد خارج از قاعده برخي سلول‌هاي پستاني ايجاد مي‌شود كه در ابتدا محدود به خود سينه است، اما سپس مي‌تواند از طريق خون و غدد لنفاوي به جاهاي ديگر بدن گسترش پيدا كند. عامل بيماري هنوز شناخته شده نيست، اما يكسري عوامل خطر براي آن وجود دارد كه افراد داراي آن، ريسك بيشتري براي ابتلا دارند. كساني كه سابقه اين بيماري در خانواده و يا در يكي از سينه‌هاي خود دارند در معرض خطر هستند چرا كه معمولا دو سينه در اين بيماري درگير نمي‌شود، اما كسي كه يك سينه آن درگير شده است، سينه ديگرش در معرض خطر قرار دارد. چاقي، سابقه اشعه درماني و يا دريافت دوز بالاي اشعه ايكس از عوامل اصلي ابتلا به اين بيماري هستند. اما كساني كه بدنشان در معرض هورمون استروژن بيشتري است يا افرادي كه بلوغ زودرس و يائسگي ديررس دارند، همچنين كساني كه تاكنون بارداري و شيردهي نداشته‌اند و افرادي كه از قرص‌ها و داروهاي هورموني مصرف مي‌كنند در معرض خطر بيشتري هستند كه بايد مراقبت بيشتري انجام دهند.
ميزان شيوع و تعداد مبتلايان به بيماري در كشور به چه صورت است؟
در ايران با يك شيوع متوسط و متعادل در سطح كشور مواجه هستيم و در سطح جهان كشورهاي شرق آسيا و كشورهاي مجاور شيوع كمتري دارند، اما هر چه به سمت كشورهاي صنعتي مانند اروپا و آمريكا پيش مي‌رويم ميزان شيوع افزايش مي‌يابد. يكي از تئوري‌هاي موجود در اين بيماري اين است كه شيوه زندگي مدرن و رژيم‌هاي غذايي و استفاده بيش از حد از فست‌فود‌ها، عدم تحرك و ورزش بر ميزان شيوع تاثيرگذار است.
طبق آمار سالانه 7 هزار نفر در كشور به اين بيماري مبتلا مي‌شوند و در مجموع حدود 40 هزار بيمار مبتلا به سرطان پستان در كشور وجود دارد. نكته قابل تامل هم اين است كه سن ابتلا به سرطان پستان در كشور كاهش يافته است كه يكي از دلايل آن هرم جمعيتي جوان كشور است. البته معمولا سرطان‌هاي زير 50 سال بيشتر به عوامل سرشتي وابسته است كه در اين نوع تفاوتي بين ما و غربي‌ها وجود ندارد اما علل ابتلا به اين بيماري در سنين بالاي 50 سال بيشتر به عوامل محيطي وابسته است كه در كشورهاي غربي شيوع بالايي دارد، اما در صورتي كه اين شيوه زندگي در كشور ما هم رايج شود ميزان بروز اين سرطان مانند ساير سرطان‌ها را در كشور افزايش خواهد داد. همچنين سن ابتلا در ايران به طور متوسط بين 45 تا 47 سال است و در كشورهاي غربي بالاي 55 سال است. علاوه بر پايين بودن سن ابتلا در ايران، معمولا 65 درصد از زنان كشورمان زماني به پزشك مراجعه مي‌كنند كه سرطان پستان غدد لنفاوي آنها را درگير كرده است اين در حالي است كه اين آمار در كشورهاي پيشرفته 30 درصد و در كشورهاي مجهز به سيستم غربالگري 15 درصد است.
پيشرفت‌هاي درماني اين بيماري و سهم ايران از اين پيشرفت‌ها چگونه است؟
درمان سرطان پستان نسبت به گذشته به سمت درمان‌هاي تخصصي و بين‌رشته‌اي حركت كرده است به گونه‌اي كه درمان از يك پزشك به يك تيم درماني متشكل از انكولوژيست، پاتولوژيست و... رسيده است كه باعث بهتر شدن روند درمان نيز شده است. تقريبا درمان سرطان پستان در دهه اخير از همه جهات تغييرات زيادي كرده و بهتر شده است و به تبع آن موفقيت‌هاي درماني هم بالاتر رفته‌اند. به عنوان مثال در شيوه‌هاي جراحي پيشرفت‌هاي خوبي حاصل شده است به طوري كه در گذشته در صورت ابتلا، تمام سينه بايد برداشته مي‌شد و به دنبال آن مشكلات رواني زيادي براي زنان ايجاد مي‌كرد، اما در حال حاضر با تكنيك‌هاي جديد در اغلب مبتلايان احتياج به اين كار نيست. همچنين در گذشته تخليه زير بغل زنان به علت درگيري، بسيار متداول بود در حالي كه هم‌اكنون با شيوه‌هاي نوين درماني چنانچه بيماري در مراحل اوليه باشد هم مي‌توان سينه و هم زير بغل را حفظ كرد. در روش شيمي‌درماني هم داروهاي بسيار خوبي نسبت به گذشته وارد بازار شده است. همچنين پيشرفت‌هاي خوبي در اشعه درماني و هورمون درماني حاصل شده است. در مجموع همه اين عوامل باعث شده موفقيت درمان افزايش يابد. از سوي ديگر به رغم اين كه شيوع اين بيماري زياد شده، اما مرگ و مير ناشي از آن ثابت مانده كه نشان‌دهنده موفقيت‌هاي بالاي درماني است.
آقاي دكتر، مگر مرگ و مير هم در اين بيماري وجود دارد؟
بله! مرگ و مير اين بيماري به اين شكل است كه چنانچه در مراحل حاد، بيماري تشخيص داده شود موفقيت درماني محدود شده و ممكن است منجر به مرگ شود. اين بيماري 4 مرحله دارد كه اگر در مرحله اول تشخيص داده شود ممكن است حتي بهبودي كامل رخ دهد. مرحله اول سايز توده بسيار كوچك بوده و هنوز زير بغل هم درگير نشده است. تفاوت مراحل ديگر بيماري در حجم توده و ميزان درگيري زيربغل بيمار است. تشخيص سرطان پستان در مراحل اوليه به سرماخوردگي سرطان معروف است چرا كه تقريبا بيمار پس از درمان كامل به زندگي خود و با طول عمر معمولي ادامه مي‌دهد.
در اين صورت پيشنهاد شما چيست؟
تاكيد ما اين است كه زنان بايد مراقبت بيشتري كرده تا اين بيماري زودتر تشخيص داده شود به طوري كه خانم‌ها بايد از 20 سالگي سينه‌هايشان را تحت‌نظر پزشك معاينه كنند و از 35 سالگي هم ماموگرافي بايد با زمان‌هاي مشخص انجام شود تا بيماري زود تشخيص داده شود.
آيا علايمي هم براي اين بيماري به طور ظاهري پديد مي‌آيد؟
بيشترين چيزي كه خانم‌ها بايد به آن توجه كنند اين است كه اگر احساس مي‌كنند توده‌اي در سينه دارند حتما بايد توسط پزشك بررسي شود يا اين كه اگر پوست سينه تورفتگي پيدا كرد به پزشك مراجعه كنند. اما با اين وجود بهتر اين است تا زماني كه علامتي وجود ندارد تشخيص صورت گيرد. كاهش طول عمر و كيفيت زندگي در مبتلايان مهم‌ترين اصل در تشخيص و مراجعه ديرهنگام به پزشك است كه علاوه بر كاهش طول عمر بيمار، پزشك مجبور به انجام تمام اقدامات درماني از شيمي درماني، راديوتراپي و تجويز داروهاي پرهزينه مي‌شود كه اين امر علاوه بر افزايش هزينه‌هاي بيمار موجب افزايش بار بيماري بر بودجه سلامت كشور مي‌شود.
مهم‌ترين مشكلاتي كه در اين روند با آن مواجهيد، چيست؟
80 درصد زنان با وجود توده‌هاي قابل لمس به پزشك مراجعه مي‌كنند كه در صورت وجود يك سيستم غربالگري و انجام معاينات روتين اين آمار برعكس شده و 70 درصد توده‌ها قبل از لمس شدن و با انجام ماموگرافي تشخيص داده مي‌شوند كه از يكسو هزينه درمان پايين‌تر خواهد بود و از سوي ديگر موفقيت بيشتر در درمان را در پي خواهد داشت. ضعف اطلاع‌رساني و آگاهي‌بخشي مهم‌ترين مشكل موجود در بيماري سرطان پستان است كه نقش رسانه‌ها بي‌نظير و بدون جايگزين است چرا كه اگر زنان نسبت به خود و بيماري آگاه و حساس باشند با انجام اقدامات ساده و بدون هزينه‌هاي معمول، بيماري در صورت بروز و در مراحل اوليه تشخيص و درمان مي‌شود. البته پيشگيري از سرطان پستان در جامعه نيازمند عزم ملي در سطح كشوري و با همكاري تمام نهادها و سازمان‌هاست. انجام كارهاي كوتاه مدت پاسخگوي نياز امروز جامعه نخواهد بود در اين ميان حساس كردن زنان نسبت به سلامتشان كه با همكاري آموزش و پرورش، وزارت بهداشت، سازمان صداوسيما و باقي نهادها انجام شود، موثر خواهد بود.
با توجه به برگزاري كنگره سراسري سرطان پستان درباره اهداف اين كنگره و تاثير آن بر روند درمان اين بيماري توضيح مي‌دهيد؟
انتقال دانش اعم از دانش داخلي يا بومي كردن آن در حوزه تئوري، عملي و حتي تجهيزات از علل برگزاري كنگره است چرا كه ما چه توليدكننده علم باشيم يا منتقل‌كننده آن بايد علوم را در اقصي نقاط كشور گسترش دهيم. همچنين دعوت از گروه‌هاي درماني سرطان پستان از سراسر كشور از نقاط برتر اين كنگره است و در پنل‌هاي تخصصي و كارگاه اساتيد از دانشگاه‌هاي علوم پزشكي كشور حضور خواهند داشت.
منبع جام جم آنلاین : http://www.jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100879503629
شرح موضوع