امروزه بسیاری از افراد مبتلا به چاقی مفرط، به منظور کم کردن وزن خود به جراحی روی می‌آورند. در عین حال پزشکان مشغول انجام تحقیقاتی هستند که نشان دهند کم خطرترین و بهترین روش در این نوع جراحی کدام است؟ بهتر است ابتدا تعریف ساده‌ای از روشهای معمول برای اینکار داشته باشیم.
● Gastric Bypass:
رایج‌ترین نوع این جراحی‌ها در آمریکا روشی است که Gastric Bypass نامیده می‌شود. در این روش با انجام عمل جراحی معده را به دو قسمت تقسیم می‌کنند و قسمت کوچکتر که ممولآ حجمی معادل ۵-۱۰ درصد کل را دارد مسئولیت نگهداری غذا را به‌عهده می‌گیرد. در این روش هیچ قسمتی از معده جدا نمی‌شود و قسمت بزرگتر معده کماکان به ترشح آنزیم‌های معمول می پردازد و به قسمت کوچکتر برای هضم غذا کمک می‌کند. این روش جراحی از آنچه به نظر می‌رسد، بسیار خطرناک‌تر است. پزشکان هنوز این نوع جراحی را تنها در شرایطی خاص پیشنهاد می‌کنند؛ وقتی شخص به دلیل مشکلاتی از قبیل نارسایی قلبی مجبور است در مدت زمانی کوتاه وزنش را به حداقل ممکن برساند.
با کوچک شدن حجم قسمتی از معده که غذا در آن تخلیه می‌شود، بالاجبار شخص غذای کمتری می‌خورد و کالری کمتری نیز جذب می‌شود. این اشخاص برای جلوگیری از کمبود ویتامین باید مکمل‌های پروتئینی و ویتامین استفاده کنند. در این روش یک حلقه در دهانه معده قرار می‌دهند و میزان ورود غذا به آنرا کنترل می‌کنند.
● Gastric Banding:
روش مشابه دیگری که در اروپا و استرالیا رایج است Gastric Banding نام دارد که نتیجه‌ای به خوبی عمل Bypass دارد. در این روش حلقه‌ای اطراف مسیر غذا در معده قرار می‌دهند تا عبور غذا به معده به دشورای انجام شود. تنها اشکال آن این است که اثر آن در دراز مدت نمایان می‌شود. این روش برای کودکان مبتلا به چاقی مزمن و آن دسته از زنان که در آینده قصد باردار شدن را دارند، مناسب‌ترین روش است.
مزیت دیگر روش Banding در این است که قابل برگشت است، یعنی بعد از گذشت مدت زمانی، در صورت بروز هر گونه مشکل می‌توان معده را به حالت اولیه‌اش برگرداند.
خاصیت حلقه‌ای که در قسمت بالای معده قرار می‌گیرد آن است که با مصرف محلول نمک متورم شده و تنگ‌تر می‌شود و مقدار غذایی که از آن عبور می‌کند محدود می‌شود. از آنجائی که در این روش امکان بازگرداندن معده شخص به حالت اولیه وجود دارد، آسانتر و کم خطرتر نیز هست، برخی پزشکان این روش را برای کودکان مبتلا به چاقی مزمن مناسب‌تر می‌دانند. برای زنانی که تصمیم دارند در آینده باردار شوند نیز این روش پیشنهاد می‌شود.
● کوچک کردن حجم معده:
روش سومی نیز وجود دارد که در واقع متد اصلی و پایه این نوع جراحی است. در این روش بخشی از معده شخص را بریده، جدا می‌کنند تا حجم معده کاهش پیدا کند. در نتیجه آن اختلالاتی در عملکرد جهاز هاضمه بیمار به وجود می‌آید. این روش خطرناک‌ترین نوع این قبیل جراحی‌هاست، اما در عین حال بیشترین تاثیر را بر کاهش وزن دارد و تنها به افراد بسیار بسیار چاق پیشنهاد می‌شود.
● نتایج تحقیقات و بررسی‌ها:
در حال حاضر در آمریکا تحقیقات وسیعی برای مقایسه عواقب و عوارض ناشی از این سه روش در حال انجام است. مهم‌تر از همه موارد فوق، واقعیت انکارناپذیری است که در این زمینه وجود دارد و آن اینکه:
"صرفنظر از روش استفاده شده برای جراحی، تاثیر این نوع عمل ها اگر با رژیم غذایی و ورزش همراه نباشد کاملا موقتی است."
متاسفانه امروزه چاقی مفرط به یک مشکل جهانی تبدیل شده است. حدود ۳۱% از افراد بزرگسال آمریکا که تعدادشان ۶۱ میلیون نفر است، از این بیماری رنج می‌برند. پزشکان مشاور معتقدند که تنها در شرایطی خاص این جراحی‌ها انجام شود :
۱- بیمار نتواند با روشهای معمول و استاندارد وزن خود را کاهش دهد.
۲- اضافه وزن بیمار ۵۰ کیلو گرم یا بیشتر باشد.
۳- به دلیل چاقی بیش از حد، مشکلاتی از قبیل فشارخون، مرض قند و ... داشته باشد.
البته تعداد افرادی که شرایط فوق را دارا باشند کم نیست. در دهه گذشته حدود ۱۰ هزار عمل جراحی بر روی مبتلایان به چاقی مزمن انجام شده، در سال ۲۰۰۲ این رقم به ۷۰ هزار و در سال ۲۰۰۵ به ۱۷۰ هزار افزایش یافته است. تحقیقات نشان داده که در رابطه با روش Bypass چندین مورد مرگ در زنانی که بعد از عمل لاغری، باردار شده اند، گزارش شده است. در مقابل زنان بارداری که قبلا به روش Banding وزن خود را کاهش داده‌اند، بارداری کاملا نرمال و بدون مشکلی را پشت سر گذاشته‌اند.
▪ روش Banding که همان محدود کردن دهانه معده است از سال ۲۰۰۱ در آمریکا رایج شده، ولی در اروپا و استرالیا از ابتدا همین روش مورد استفاده قرار می‌گرفت. در سال ۲۰۰۵ حدود ۱۷% از عمل‌های چاقی در آمریکا به این روش انجام شده است.
▪ در روش قرار دادن حلقه در دهانه معده حدود ۱.۰ درصد امکان مرگ وجود دارد در صورتی که در روش Bypass این امکان به حدود ۲.۰ درصد می‌رسد.
مطالعاتی که اخیرا بر روی این بیماران انجام شده نشان دهنده این نکته است که یک سال بعد از عمل Bypass، سه تا پنج درصد خطر مرگ آنها را تهدید می‌کند.
به هر حال هنوز پزشکان مشغول انجام تحقیقات و آزمایشات هستند تا روشی مناسب برای این نوع از جراحی پیدا کنند که در آن خطر مرگ یا عوارض جانبی پس از جراحی به حداقل برسد و در عین حال در کوتاهترین زمان بهترین نتیجه را داشته باشد، هستند.
● Gastric Bypass:
رایج‌ترین نوع این جراحی‌ها در آمریکا روشی است که Gastric Bypass نامیده می‌شود. در این روش با انجام عمل جراحی معده را به دو قسمت تقسیم می‌کنند و قسمت کوچکتر که ممولآ حجمی معادل ۵-۱۰ درصد کل را دارد مسئولیت نگهداری غذا را به‌عهده می‌گیرد. در این روش هیچ قسمتی از معده جدا نمی‌شود و قسمت بزرگتر معده کماکان به ترشح آنزیم‌های معمول می پردازد و به قسمت کوچکتر برای هضم غذا کمک می‌کند. این روش جراحی از آنچه به نظر می‌رسد، بسیار خطرناک‌تر است. پزشکان هنوز این نوع جراحی را تنها در شرایطی خاص پیشنهاد می‌کنند؛ وقتی شخص به دلیل مشکلاتی از قبیل نارسایی قلبی مجبور است در مدت زمانی کوتاه وزنش را به حداقل ممکن برساند.
با کوچک شدن حجم قسمتی از معده که غذا در آن تخلیه می‌شود، بالاجبار شخص غذای کمتری می‌خورد و کالری کمتری نیز جذب می‌شود. این اشخاص برای جلوگیری از کمبود ویتامین باید مکمل‌های پروتئینی و ویتامین استفاده کنند. در این روش یک حلقه در دهانه معده قرار می‌دهند و میزان ورود غذا به آنرا کنترل می‌کنند.
● Gastric Banding:
روش مشابه دیگری که در اروپا و استرالیا رایج است Gastric Banding نام دارد که نتیجه‌ای به خوبی عمل Bypass دارد. در این روش حلقه‌ای اطراف مسیر غذا در معده قرار می‌دهند تا عبور غذا به معده به دشورای انجام شود. تنها اشکال آن این است که اثر آن در دراز مدت نمایان می‌شود. این روش برای کودکان مبتلا به چاقی مزمن و آن دسته از زنان که در آینده قصد باردار شدن را دارند، مناسب‌ترین روش است.
مزیت دیگر روش Banding در این است که قابل برگشت است، یعنی بعد از گذشت مدت زمانی، در صورت بروز هر گونه مشکل می‌توان معده را به حالت اولیه‌اش برگرداند.
خاصیت حلقه‌ای که در قسمت بالای معده قرار می‌گیرد آن است که با مصرف محلول نمک متورم شده و تنگ‌تر می‌شود و مقدار غذایی که از آن عبور می‌کند محدود می‌شود. از آنجائی که در این روش امکان بازگرداندن معده شخص به حالت اولیه وجود دارد، آسانتر و کم خطرتر نیز هست، برخی پزشکان این روش را برای کودکان مبتلا به چاقی مزمن مناسب‌تر می‌دانند. برای زنانی که تصمیم دارند در آینده باردار شوند نیز این روش پیشنهاد می‌شود.
● کوچک کردن حجم معده:
روش سومی نیز وجود دارد که در واقع متد اصلی و پایه این نوع جراحی است. در این روش بخشی از معده شخص را بریده، جدا می‌کنند تا حجم معده کاهش پیدا کند. در نتیجه آن اختلالاتی در عملکرد جهاز هاضمه بیمار به وجود می‌آید. این روش خطرناک‌ترین نوع این قبیل جراحی‌هاست، اما در عین حال بیشترین تاثیر را بر کاهش وزن دارد و تنها به افراد بسیار بسیار چاق پیشنهاد می‌شود.
● نتایج تحقیقات و بررسی‌ها:
در حال حاضر در آمریکا تحقیقات وسیعی برای مقایسه عواقب و عوارض ناشی از این سه روش در حال انجام است. مهم‌تر از همه موارد فوق، واقعیت انکارناپذیری است که در این زمینه وجود دارد و آن اینکه:
"صرفنظر از روش استفاده شده برای جراحی، تاثیر این نوع عمل ها اگر با رژیم غذایی و ورزش همراه نباشد کاملا موقتی است."
متاسفانه امروزه چاقی مفرط به یک مشکل جهانی تبدیل شده است. حدود ۳۱% از افراد بزرگسال آمریکا که تعدادشان ۶۱ میلیون نفر است، از این بیماری رنج می‌برند. پزشکان مشاور معتقدند که تنها در شرایطی خاص این جراحی‌ها انجام شود :
۱- بیمار نتواند با روشهای معمول و استاندارد وزن خود را کاهش دهد.
۲- اضافه وزن بیمار ۵۰ کیلو گرم یا بیشتر باشد.
۳- به دلیل چاقی بیش از حد، مشکلاتی از قبیل فشارخون، مرض قند و ... داشته باشد.
البته تعداد افرادی که شرایط فوق را دارا باشند کم نیست. در دهه گذشته حدود ۱۰ هزار عمل جراحی بر روی مبتلایان به چاقی مزمن انجام شده، در سال ۲۰۰۲ این رقم به ۷۰ هزار و در سال ۲۰۰۵ به ۱۷۰ هزار افزایش یافته است. تحقیقات نشان داده که در رابطه با روش Bypass چندین مورد مرگ در زنانی که بعد از عمل لاغری، باردار شده اند، گزارش شده است. در مقابل زنان بارداری که قبلا به روش Banding وزن خود را کاهش داده‌اند، بارداری کاملا نرمال و بدون مشکلی را پشت سر گذاشته‌اند.
▪ روش Banding که همان محدود کردن دهانه معده است از سال ۲۰۰۱ در آمریکا رایج شده، ولی در اروپا و استرالیا از ابتدا همین روش مورد استفاده قرار می‌گرفت. در سال ۲۰۰۵ حدود ۱۷% از عمل‌های چاقی در آمریکا به این روش انجام شده است.
▪ در روش قرار دادن حلقه در دهانه معده حدود ۱.۰ درصد امکان مرگ وجود دارد در صورتی که در روش Bypass این امکان به حدود ۲.۰ درصد می‌رسد.
مطالعاتی که اخیرا بر روی این بیماران انجام شده نشان دهنده این نکته است که یک سال بعد از عمل Bypass، سه تا پنج درصد خطر مرگ آنها را تهدید می‌کند.
به هر حال هنوز پزشکان مشغول انجام تحقیقات و آزمایشات هستند تا روشی مناسب برای این نوع از جراحی پیدا کنند که در آن خطر مرگ یا عوارض جانبی پس از جراحی به حداقل برسد و در عین حال در کوتاهترین زمان بهترین نتیجه را داشته باشد، هستند.
منبع:
مجله الکترونیکی ویستا
شرح موضوع