خطرات مصرف بی رویه داروهای تزریقی
شاید شما هم جزو افرادی باشید که معتقدند داروی تزریقی بهتر از نوع خوراکی است، چون سریع تر اثر می کند و باعث می شود روند درمان زودتر طی شود. اما واقعیت چنین نیست و هر بیماری ای برای درمان، نیاز به داروهای خاصی دارد که نوع تزریقی یا خوراکی دارو را پزشک تشخیص می دهد.
در این باره با دکتر ایرج خسرونیا، رییس جامعه متخصصان داخلی گفتگو کرده ایم.
داروی تزریقی بهتر است یا خوراکی؟
اصولا داروها به چند دسته ی کلی تقسیم می شوند و بسته به نوع بیماری، پزشک تشخیص می دهد که بیمار نیاز به داروی خوراکی دارد یا تزریقی.
بعضی از داروها توسط روده جذب نمی شوند و باید با تزریق آمپول وارد بدن شوند. گاهی اوقات نیز دوز تجویزی دارو زیاد است مانند آنتی بیوتیک ها، که باید از طریق رگ جذب شوند و به همین دلیل تزریق، بهترین انتخاب است.
اما در بسیاری از مواقع دارو باید به صورت شربت یا پودر حل شدنی در آب مصرف شود و داروی تزریقی در این مورد، بی فایده و حتی زیان آور است.
در مورد داروهای مشابه چه طور؟
در مورد داروهای مشابه، باز هم اولویت با داروی خوراکی است؛ مثلا اگر دارویی هم به صورت آمپول و هم به صورت قرص و کپسول موجود باشد، توصیه ما این است که بیمار حتی الامکان داروی خوراکی را مصرف کند، زیرا هر تزریقی می تواند یک واکنش به همراه داشته باشد و بروز حساسیت از جمله مهم ترین عوارض داروهای تزریقی است.
در صورت بروز حساسیت دارویی در قرص و کپسول و شربت، می توان مصرف آن را بلافاصله قطع کرد و یا حتی با شستشوی معده، دارو را از بدن خارج کرد، اما در صورت بروز حساسیت داروی تزریقی، اقدام خاصی نمی توان انجام داد.
بنابراین عوارض داروهای خوراکی بسیار کمتر از انواع تزریقی است و همواره در علم پزشکی توصیه می شود که از درمان های تزریقی کمتر استفاده شود.
چرا عده ای معتقدند که داروی خوراکی کم اثرتر از نوع تزریقی است؟
متاسفانه بسیاری از افراد بر این باورند که داروی خوراکی بی تاثیر است و فقط با تزریق آمپول، بیماری شان بهبود می یابد. حتی بیمارانی هم وجود دارند که با مراجعه به پزشک از او می خواهند که برای شان داروی تزریقی تجویز کند و استدلال شان هم این است که داروی خوراکی بر بدن آنها تاثیری ندارد و به پزشکی که برای شان داروی تزریقی تجویز نکند، مجددا مراجعه نمی کنند؛ مگر اینکه حداقل یک قلم داروی تزریقی (مثلا ب- کمپلکس) در نسخه آنها وجود داشته باشد.
به مصرف خودسرانه ب- کمپلکس اشاره کردید. هر چند وقت یک بار لازم است که این آمپول تزریق شود؟
هیچ نیازی نیست که فردی به صورت خودسرانه ب- کمپلکس تزریق کند، بلکه با مصرف میوه و سبزی تازه و مواد غذایی مختلف می تواند این ویتامین ها را دریافت کند.
این یک باور اشتباه است که فردی که احساس کسالت و ضعف می کند، باید ب- کمپلکس تزریق کند تا وضعیت بدنی اش بهبود یابد.
متاسفانه بسیاری از افراد نمی دانند که مصرف بی رویه ویتامین ها نیز خطرناک است و می تواند باعث مسمومیت شود.
در مورد سرماخوردگی چطور؟ تزریق دارو زودتر جواب نمی دهد؟
این هم یکی از باورهای غلط است که خیلی ها فکر می کنند اگر پنی سیلین بزنند، سرماخوردگی شان زودتر خوب می شود، غافل از اینکه 99 درصد سرماخوردگی ها و انواع آنفلوآنزا ویروسی هستند و درمان آنها هیچ نیازی به آنتی بیوتیک ندارد (نه خوراکی، نه تزریقی). از طرفی عملکرد آنتی بیوتیک ها همانند یک شمشیر دو لبه است و عوارض زیادی به همراه دارد.
چه عوارضی؟
مشکلات کبدی و کلیوی از مهم ترین عوارض مصرف بی رویه آنتی بیوتیک هاست. در عین حال، مصرف بی جای آنتی بیوتیک ها موجب می شود بدن نسبت به این داروها مقاوم شود و در صورت نیاز هم، مصرف آنها تاثیری در بهبود بیماری نداشته باشد. البته در مورد برخی بیماری ها ، نوع تزریقی سریع تر از نوع خوراکی اثرگذار است.
در عین حال، بسیاری از خانواده ها داروهای بی مصرف و باقی مانده شان را نگهداری می کنند تا شاید روزی به آنها احتیاج پیدا کنند و این بدترین کار ممکن است و مصرف آنها عوارض خطرناکی به همراه دارد.
بسیار دیده شده که فردی با تزریق یک ویتامین ساده یا خوردن یک قرص بدون تجویز پزشک، جان خود را از دست داده است.
به نظر شما، آیا پزشکان با تجویز غیر موجه این داروها، مصرف بی رویه آنها را در جامعه رواج نمی دهند؟
متاسفانه همین طور است. مسکن ها، آنتی بیوتیک ها و مولتی ویتامین ها از جمله داروهایی هستند که مثل نقل و نبات توسط ایرانی ها مصرف می شوند. اصلا در هیچ جای دنیا به اندازه ایران، دارو بدون تجویز پزشک مورد استفاده قرار نمی گیرد. ما عادت کرده ایم که با احساس کوچک ترین دردی، مسکن بخوریم و یا با احساس هر گونه ضعفی آمپول ویتامین بزنیم، اما به این موضوع توجه نمی کنیم که مصرف همین داروهای به ظاهر ساده، اعتیادآور است و حتی مصرف آسپیرین بدون تجویز پزشک، سلامت فرد را به خطر می اندازد.
البته تبلیغات در این بین نقش مهمی ایفا می کنند، طوری که این روزها در مجلات و روزنامه ها و به ویژه شبکه های ماهواره ای، انواع مکمل و ویتامین تبلیغ می شوند، اما باید بدانید که مصرف بی رویه هر ماده ای، حتی آب هم برای بدن مضر است. ما باید یاد بگیریم که مصرف هر گونه دارو، چه خوراکی و چه تزریقی، باید با تجویز پزشک صورت گیرد و باید انتخاب هر یک از این داروها را به پزشک مان واگذار کنیم.
حرف آخر؟
پزشک خوب، پزشکی نیست که چند نوع دارو تجویز کند. در بسیاری از بیماری ها مثل سرماخوردگی اصلا نیازی به مصرف دارو نیست و درمان آن، استراحت و مصرف مایعات گرم است. در عین حال، ما باید آستانه ی تحمل را در خودمان بالا ببریم و به جای مصرف مسکن، علت درد را پیدا کنیم تا مشکل از ریشه حل شود.
باز هم تاکید می کنم که جمله ی "تاثیر داروهای تزریقی بیشتر از داروهای خوراکی است" همیشه صادق نیست و این موضوع به نوع بیماری، نوع دارو، نیاز بیمار و تشخیص پزشک بستگی دارد.
منبع:تبیان
شاید شما هم جزو افرادی باشید که معتقدند داروی تزریقی بهتر از نوع خوراکی است، چون سریع تر اثر می کند و باعث می شود روند درمان زودتر طی شود. اما واقعیت چنین نیست و هر بیماری ای برای درمان، نیاز به داروهای خاصی دارد که نوع تزریقی یا خوراکی دارو را پزشک تشخیص می دهد.
در این باره با دکتر ایرج خسرونیا، رییس جامعه متخصصان داخلی گفتگو کرده ایم.
داروی تزریقی بهتر است یا خوراکی؟
اصولا داروها به چند دسته ی کلی تقسیم می شوند و بسته به نوع بیماری، پزشک تشخیص می دهد که بیمار نیاز به داروی خوراکی دارد یا تزریقی.
بعضی از داروها توسط روده جذب نمی شوند و باید با تزریق آمپول وارد بدن شوند. گاهی اوقات نیز دوز تجویزی دارو زیاد است مانند آنتی بیوتیک ها، که باید از طریق رگ جذب شوند و به همین دلیل تزریق، بهترین انتخاب است.
اما در بسیاری از مواقع دارو باید به صورت شربت یا پودر حل شدنی در آب مصرف شود و داروی تزریقی در این مورد، بی فایده و حتی زیان آور است.
در مورد داروهای مشابه چه طور؟
در مورد داروهای مشابه، باز هم اولویت با داروی خوراکی است؛ مثلا اگر دارویی هم به صورت آمپول و هم به صورت قرص و کپسول موجود باشد، توصیه ما این است که بیمار حتی الامکان داروی خوراکی را مصرف کند، زیرا هر تزریقی می تواند یک واکنش به همراه داشته باشد و بروز حساسیت از جمله مهم ترین عوارض داروهای تزریقی است.
در صورت بروز حساسیت دارویی در قرص و کپسول و شربت، می توان مصرف آن را بلافاصله قطع کرد و یا حتی با شستشوی معده، دارو را از بدن خارج کرد، اما در صورت بروز حساسیت داروی تزریقی، اقدام خاصی نمی توان انجام داد.
بنابراین عوارض داروهای خوراکی بسیار کمتر از انواع تزریقی است و همواره در علم پزشکی توصیه می شود که از درمان های تزریقی کمتر استفاده شود.
چرا عده ای معتقدند که داروی خوراکی کم اثرتر از نوع تزریقی است؟
متاسفانه بسیاری از افراد بر این باورند که داروی خوراکی بی تاثیر است و فقط با تزریق آمپول، بیماری شان بهبود می یابد. حتی بیمارانی هم وجود دارند که با مراجعه به پزشک از او می خواهند که برای شان داروی تزریقی تجویز کند و استدلال شان هم این است که داروی خوراکی بر بدن آنها تاثیری ندارد و به پزشکی که برای شان داروی تزریقی تجویز نکند، مجددا مراجعه نمی کنند؛ مگر اینکه حداقل یک قلم داروی تزریقی (مثلا ب- کمپلکس) در نسخه آنها وجود داشته باشد.
به مصرف خودسرانه ب- کمپلکس اشاره کردید. هر چند وقت یک بار لازم است که این آمپول تزریق شود؟
هیچ نیازی نیست که فردی به صورت خودسرانه ب- کمپلکس تزریق کند، بلکه با مصرف میوه و سبزی تازه و مواد غذایی مختلف می تواند این ویتامین ها را دریافت کند.
این یک باور اشتباه است که فردی که احساس کسالت و ضعف می کند، باید ب- کمپلکس تزریق کند تا وضعیت بدنی اش بهبود یابد.
متاسفانه بسیاری از افراد نمی دانند که مصرف بی رویه ویتامین ها نیز خطرناک است و می تواند باعث مسمومیت شود.
در مورد سرماخوردگی چطور؟ تزریق دارو زودتر جواب نمی دهد؟
این هم یکی از باورهای غلط است که خیلی ها فکر می کنند اگر پنی سیلین بزنند، سرماخوردگی شان زودتر خوب می شود، غافل از اینکه 99 درصد سرماخوردگی ها و انواع آنفلوآنزا ویروسی هستند و درمان آنها هیچ نیازی به آنتی بیوتیک ندارد (نه خوراکی، نه تزریقی). از طرفی عملکرد آنتی بیوتیک ها همانند یک شمشیر دو لبه است و عوارض زیادی به همراه دارد.
چه عوارضی؟
مشکلات کبدی و کلیوی از مهم ترین عوارض مصرف بی رویه آنتی بیوتیک هاست. در عین حال، مصرف بی جای آنتی بیوتیک ها موجب می شود بدن نسبت به این داروها مقاوم شود و در صورت نیاز هم، مصرف آنها تاثیری در بهبود بیماری نداشته باشد. البته در مورد برخی بیماری ها ، نوع تزریقی سریع تر از نوع خوراکی اثرگذار است.
در عین حال، بسیاری از خانواده ها داروهای بی مصرف و باقی مانده شان را نگهداری می کنند تا شاید روزی به آنها احتیاج پیدا کنند و این بدترین کار ممکن است و مصرف آنها عوارض خطرناکی به همراه دارد.
بسیار دیده شده که فردی با تزریق یک ویتامین ساده یا خوردن یک قرص بدون تجویز پزشک، جان خود را از دست داده است.
به نظر شما، آیا پزشکان با تجویز غیر موجه این داروها، مصرف بی رویه آنها را در جامعه رواج نمی دهند؟
متاسفانه همین طور است. مسکن ها، آنتی بیوتیک ها و مولتی ویتامین ها از جمله داروهایی هستند که مثل نقل و نبات توسط ایرانی ها مصرف می شوند. اصلا در هیچ جای دنیا به اندازه ایران، دارو بدون تجویز پزشک مورد استفاده قرار نمی گیرد. ما عادت کرده ایم که با احساس کوچک ترین دردی، مسکن بخوریم و یا با احساس هر گونه ضعفی آمپول ویتامین بزنیم، اما به این موضوع توجه نمی کنیم که مصرف همین داروهای به ظاهر ساده، اعتیادآور است و حتی مصرف آسپیرین بدون تجویز پزشک، سلامت فرد را به خطر می اندازد.
البته تبلیغات در این بین نقش مهمی ایفا می کنند، طوری که این روزها در مجلات و روزنامه ها و به ویژه شبکه های ماهواره ای، انواع مکمل و ویتامین تبلیغ می شوند، اما باید بدانید که مصرف بی رویه هر ماده ای، حتی آب هم برای بدن مضر است. ما باید یاد بگیریم که مصرف هر گونه دارو، چه خوراکی و چه تزریقی، باید با تجویز پزشک صورت گیرد و باید انتخاب هر یک از این داروها را به پزشک مان واگذار کنیم.
حرف آخر؟
پزشک خوب، پزشکی نیست که چند نوع دارو تجویز کند. در بسیاری از بیماری ها مثل سرماخوردگی اصلا نیازی به مصرف دارو نیست و درمان آن، استراحت و مصرف مایعات گرم است. در عین حال، ما باید آستانه ی تحمل را در خودمان بالا ببریم و به جای مصرف مسکن، علت درد را پیدا کنیم تا مشکل از ریشه حل شود.
باز هم تاکید می کنم که جمله ی "تاثیر داروهای تزریقی بیشتر از داروهای خوراکی است" همیشه صادق نیست و این موضوع به نوع بیماری، نوع دارو، نیاز بیمار و تشخیص پزشک بستگی دارد.
منبع:تبیان
شرح موضوع