میگرن یکی از انواع شایع سردردهاست. بیشتر کسانی که به میگرن دچار هستند، دچار حمله های پی در پی سردرد برای مدت چندین سال می باشند. سردرد میگرن بیشتر ضربان دار بوده و اغلب با تهوع و اختلالات بینایی همراه است. گر چه بیشتر موارد میگرن می تواند شدید باشد ولی گاه سردرد میگرن خفیف است.
هنوز چرایی ایجاد این سردرد کاملاً مشخص نشده است. درد سردرد میگرن در اثر تورم عروق مغزی و ایجاد اختلالاتی در ساقه ی مغز آغاز می شود. به نظر می آید که سروتونین نقش اصلی را در این بیماری داشته باشد. البته برخی پژوهش های تازه نشان داده است نقص ژنتیکی می تواند در بروز این بیماری نقش داشته باشد.
علایم بیماری
میگرن یک سردرد ضربان دار است که می تواند در یک سو یا هر دو سوی سر ایجاد شود. سردرد میگرن بیشتر با تهوع، استفراغ و یا کاهش اشتها همراه است. فعالیت فیزیکی و ورزش، نورهای شدید و یا صداهای بلند می تواند سردرد را تشدید کنند؛ اغلب افراد مبتلا به میگرن پس از آغاز سردرد به محلی آرام، تاریک و خنک می روند تا سردرد رفع شود. بیشتر حمله های میگرن بین چهار تا دوازده ساعت طول می کشد، اگر چه می تواند کوتاهتر و یا بلندتر نیز باشد. یکی از ویژگیهای میگرن احساس غیر معمولی می باشد که پیش از آغاز حمله، به فرد دست می دهد و به آن پیش در آمد می گویند که می تواند خستگی، گرسنگی و یا احساس خشم باشد. پس از حمله، بیمار خالی از انرژی بوده که ممکن است برای یک تا دو روز پس از یک حمله شدید میگرن ادامه یابد. البته پیش درآمد در تمام موارد میگرن دیده نمی شود.
یک ویژگی دیگر میگرن که در بیماری صرع نیز دیده می شودAURA است.AURA کمی پیش از حمله میگرن رخ داده و شامل اختلالات بینایی، تاری دید و یا دیدن نوارهای ضربان دار و چشمک زن و یا خطوط زیکزاگی می باشد. این نشانه ها که نزدیک به 15 تا 30 دقیقه به درازا می کشد به بیمار هشدار می دهند که سردرد میگرن به زودی آغاز خواهد شد. گاهیAURA در حواس شنوایی، بویایی و یا چشایی دیده می شود. البتهAURA نیز مانند پیش درآمد در تمام موارد میگرن دیده نمی شود. حمله میگرن گاهی به وسیله ی برخی از فعالیت ها، غذاها و بوها بروز می کند. همچنین در برخی از بیماران زمانی که دچار استرس می شوند حمله میگرن به سراغ آنها می آید. در حالی که عده ای دیگر پس از اینکه استرس آن ها رفع شد دچار حمله میگرنی می شوند. همچنین برخی از زنان به تجربه در می یابند که حملات میگرن آن ها در زمان عادت ماهیانه( پریود) بدتر و شدیدتر است.
علایم خطرناک
*سردرد میگرن که در ازای زمان بر شدت آن افزوده شود.
* شروع سردرد میگرن پس از 40 سالگی.
* سردرد شدید که ناگهان آغاز می شود( و در مدت کمی به اوج می رسد) که بیمار شروع سردرد را انفجاری و یا صاعقه مانند ذکر می کند.
* سردرد میگرنی که با ورزش، سرفه، عطسه و یا آمیزش جنسی بدتر می شود.
* سردردی که با نشانه های غیر معمول مانند از دست دادن بینایی، اختلال در گفت وگو و یا راه رفتن همراه باشد.
* سردرد میگرنی که پس از آسیب و ضربه ی سر آغاز شده باشد.
* سردرد میگرنی که همیشه در یک طرف سر اتفاق بیفتد.
* سردرد میگرنی در فردی که سابقه خانوادگی و اختلالات عروق مغزی دارد.
مراحل میگرن
حمله های سردرد میگرن به طور معمول، صبح ها و اغلب آخر هفته شروع می شود. هر حمله از چند ساعت تا چند روز بطول می انجامد و تعداد حمله ها در هر ماه بین 1 تا 3 بار تکرار می شود. یک سردرد میگرنی به طور معمول دارای دو مرحله است.
الف. مرحلهAURA : در این مرحله، عروق مغزی منقبض می شوند و علایم این مرحله عبارتند از: اختلال در گفتار، مشکلات بینایی، بی حسی، سوزش خفیف، تاری دید، وزوز گوش، ضعف و کرختی در اندام ها.
ب. مرحله مغزی: در این مرحله عروق مغزی منبسط می شوند و علایم این مرحله عبارتند از: دردهای ضربان دار در کنار سر، تهوع و استفراغ، حساسیت زیاد به صدا و نور، کاهش اشتها و احتقان در بینی. این مرحله 2 ساعت تا حداکثر 3 روز طول می کشد.
تشخیص
میگرن را بیشتر از روی شرح حال و معاینه فیزیکی می توان شناخت که البته در بسیاری از موارد معاینه فیزیکی طبیعی است. هیچ آزمایش مخصوصی برای تشخیص میگرن در دست نیست.CT و MRI بیشتر طبیعی هستند.
مدت سردرد
سردرد میگرن می تواند چند ساعت تا چند روز به درازا بکشد، فرد مبتلا به میگرن ممکن است چندین بار درماه دچار حمله های بیماری شود.
پیشگیری
شایعترین عواملی که حمله میگرن را تحریک می کنند:
- کافئین( چه مصرف زیاد و چه قطع مصرف آن)
- غذاها و نوشیدنی های حاوی نیترامین همانند پنیر بخصوص پنیر مانده، گوشت و نوشیدنی های تخمیر شده و همچنین غذاهای در برگیرنده ی نیترات مانند غذاهای کنسرو شده، سوسیس، کالباس و دیگر گوشت های فرآوی شده
- استرس
- هورمون ها( قرص ضد بارداری)
- کمبود خواب و یا تغییر در الگوی خواب
- سفر، تغییر آب و هوا یا بلندی محل زندگی
- مصرف بیش از حد و درمانهای ضد درد
- گرسنگی طولانی و تغییرات متناوب فاصله وعده های غذایی
- مصرف سیگار
داروهای پیشگیری کننده
· بتابلوکرها: پروپرانولول و نادولول.
· داروهای ضد صرع: در این گروه از داروها، والپروات سدیم اثر محسوسی دارد، گاباپنتین و توپیرامات نیز موثرند.
· ضد افسردگی های سه حلقه ای: مانند آمی تریپ تیلین و نورتریپ تیلین.
· داروهای ضد سروتونین: متی زرژید مهمترین داروی این دسته است.
روند بیماری
بیماری در بین سنین 20 تا 30 سالگی شدیدترین حملات را تجربه می کند. با گذشت هر دهه ی سنی از شدت بیماری کاسته می شود. این بیماری هیچ ارتباطی با سکته مغزی، دمانس و یا بیماریهای دیگر ندارد.
میگرن در افراد گوناگون
این بیماری در زنان بیشتر دیده می شود ،بطوریکه تقریباً دوسوم بیماران را زنان تشکیل می دهند. چه بسا بخاطر ارتباط بیماری با هورمون های زنانه باشد. همچنین سردرد میگرن در برخی خانواده ها شایع تر می باشد و کسانی که بستگان درجه اول و دوم آنان به میگرن دچار هستند، احتمال ابتلا به میگرن در آنها بالاتر است.
منبع: پزشکان امروز
هنوز چرایی ایجاد این سردرد کاملاً مشخص نشده است. درد سردرد میگرن در اثر تورم عروق مغزی و ایجاد اختلالاتی در ساقه ی مغز آغاز می شود. به نظر می آید که سروتونین نقش اصلی را در این بیماری داشته باشد. البته برخی پژوهش های تازه نشان داده است نقص ژنتیکی می تواند در بروز این بیماری نقش داشته باشد.
علایم بیماری
میگرن یک سردرد ضربان دار است که می تواند در یک سو یا هر دو سوی سر ایجاد شود. سردرد میگرن بیشتر با تهوع، استفراغ و یا کاهش اشتها همراه است. فعالیت فیزیکی و ورزش، نورهای شدید و یا صداهای بلند می تواند سردرد را تشدید کنند؛ اغلب افراد مبتلا به میگرن پس از آغاز سردرد به محلی آرام، تاریک و خنک می روند تا سردرد رفع شود. بیشتر حمله های میگرن بین چهار تا دوازده ساعت طول می کشد، اگر چه می تواند کوتاهتر و یا بلندتر نیز باشد. یکی از ویژگیهای میگرن احساس غیر معمولی می باشد که پیش از آغاز حمله، به فرد دست می دهد و به آن پیش در آمد می گویند که می تواند خستگی، گرسنگی و یا احساس خشم باشد. پس از حمله، بیمار خالی از انرژی بوده که ممکن است برای یک تا دو روز پس از یک حمله شدید میگرن ادامه یابد. البته پیش درآمد در تمام موارد میگرن دیده نمی شود.
یک ویژگی دیگر میگرن که در بیماری صرع نیز دیده می شودAURA است.AURA کمی پیش از حمله میگرن رخ داده و شامل اختلالات بینایی، تاری دید و یا دیدن نوارهای ضربان دار و چشمک زن و یا خطوط زیکزاگی می باشد. این نشانه ها که نزدیک به 15 تا 30 دقیقه به درازا می کشد به بیمار هشدار می دهند که سردرد میگرن به زودی آغاز خواهد شد. گاهیAURA در حواس شنوایی، بویایی و یا چشایی دیده می شود. البتهAURA نیز مانند پیش درآمد در تمام موارد میگرن دیده نمی شود. حمله میگرن گاهی به وسیله ی برخی از فعالیت ها، غذاها و بوها بروز می کند. همچنین در برخی از بیماران زمانی که دچار استرس می شوند حمله میگرن به سراغ آنها می آید. در حالی که عده ای دیگر پس از اینکه استرس آن ها رفع شد دچار حمله میگرنی می شوند. همچنین برخی از زنان به تجربه در می یابند که حملات میگرن آن ها در زمان عادت ماهیانه( پریود) بدتر و شدیدتر است.
علایم خطرناک
*سردرد میگرن که در ازای زمان بر شدت آن افزوده شود.
* شروع سردرد میگرن پس از 40 سالگی.
* سردرد شدید که ناگهان آغاز می شود( و در مدت کمی به اوج می رسد) که بیمار شروع سردرد را انفجاری و یا صاعقه مانند ذکر می کند.
* سردرد میگرنی که با ورزش، سرفه، عطسه و یا آمیزش جنسی بدتر می شود.
* سردردی که با نشانه های غیر معمول مانند از دست دادن بینایی، اختلال در گفت وگو و یا راه رفتن همراه باشد.
* سردرد میگرنی که پس از آسیب و ضربه ی سر آغاز شده باشد.
* سردرد میگرنی که همیشه در یک طرف سر اتفاق بیفتد.
* سردرد میگرنی در فردی که سابقه خانوادگی و اختلالات عروق مغزی دارد.
مراحل میگرن
حمله های سردرد میگرن به طور معمول، صبح ها و اغلب آخر هفته شروع می شود. هر حمله از چند ساعت تا چند روز بطول می انجامد و تعداد حمله ها در هر ماه بین 1 تا 3 بار تکرار می شود. یک سردرد میگرنی به طور معمول دارای دو مرحله است.
الف. مرحلهAURA : در این مرحله، عروق مغزی منقبض می شوند و علایم این مرحله عبارتند از: اختلال در گفتار، مشکلات بینایی، بی حسی، سوزش خفیف، تاری دید، وزوز گوش، ضعف و کرختی در اندام ها.
ب. مرحله مغزی: در این مرحله عروق مغزی منبسط می شوند و علایم این مرحله عبارتند از: دردهای ضربان دار در کنار سر، تهوع و استفراغ، حساسیت زیاد به صدا و نور، کاهش اشتها و احتقان در بینی. این مرحله 2 ساعت تا حداکثر 3 روز طول می کشد.
تشخیص
میگرن را بیشتر از روی شرح حال و معاینه فیزیکی می توان شناخت که البته در بسیاری از موارد معاینه فیزیکی طبیعی است. هیچ آزمایش مخصوصی برای تشخیص میگرن در دست نیست.CT و MRI بیشتر طبیعی هستند.
مدت سردرد
سردرد میگرن می تواند چند ساعت تا چند روز به درازا بکشد، فرد مبتلا به میگرن ممکن است چندین بار درماه دچار حمله های بیماری شود.
پیشگیری
شایعترین عواملی که حمله میگرن را تحریک می کنند:
- کافئین( چه مصرف زیاد و چه قطع مصرف آن)
- غذاها و نوشیدنی های حاوی نیترامین همانند پنیر بخصوص پنیر مانده، گوشت و نوشیدنی های تخمیر شده و همچنین غذاهای در برگیرنده ی نیترات مانند غذاهای کنسرو شده، سوسیس، کالباس و دیگر گوشت های فرآوی شده
- استرس
- هورمون ها( قرص ضد بارداری)
- کمبود خواب و یا تغییر در الگوی خواب
- سفر، تغییر آب و هوا یا بلندی محل زندگی
- مصرف بیش از حد و درمانهای ضد درد
- گرسنگی طولانی و تغییرات متناوب فاصله وعده های غذایی
- مصرف سیگار
داروهای پیشگیری کننده
· بتابلوکرها: پروپرانولول و نادولول.
· داروهای ضد صرع: در این گروه از داروها، والپروات سدیم اثر محسوسی دارد، گاباپنتین و توپیرامات نیز موثرند.
· ضد افسردگی های سه حلقه ای: مانند آمی تریپ تیلین و نورتریپ تیلین.
· داروهای ضد سروتونین: متی زرژید مهمترین داروی این دسته است.
روند بیماری
بیماری در بین سنین 20 تا 30 سالگی شدیدترین حملات را تجربه می کند. با گذشت هر دهه ی سنی از شدت بیماری کاسته می شود. این بیماری هیچ ارتباطی با سکته مغزی، دمانس و یا بیماریهای دیگر ندارد.
میگرن در افراد گوناگون
این بیماری در زنان بیشتر دیده می شود ،بطوریکه تقریباً دوسوم بیماران را زنان تشکیل می دهند. چه بسا بخاطر ارتباط بیماری با هورمون های زنانه باشد. همچنین سردرد میگرن در برخی خانواده ها شایع تر می باشد و کسانی که بستگان درجه اول و دوم آنان به میگرن دچار هستند، احتمال ابتلا به میگرن در آنها بالاتر است.
منبع: پزشکان امروز
شرح موضوع