با همه‌گیری و افزایش روزافزون چاقی در كشورهای گوناگون دنیا، بیشتر تلاش متخصصان و حتی دولت بر ارایه راه‌كارهایی متمركز شده كه بتواند مشكل چاقی را كنترل كند. اما لاغربودن برای عده‌ای از مردم به همین اندازه مهم است؛ كسانی كه می‌خواهند وزن خود را اضافه كنند اما به هیچ روشی موفق به انجام این كار نشده‌اند.
داشتن وزن طبیعی یعنی كمك به سلامت. مقادیری كه به عنوان وزن مطلوب در جداول مختلف و به تفكیك جنس در دسترس همه است، طیفی از وزن را پیشنهاد می‌كند كه در آن محدوده شما از بیشترین میزان سلامت برخوردار خواهید بود. روش زندگی ما تغییر كرده است. الگوی غذایی ما عوض شده و تمام این تغییرات برخلاف آنچه برای سلامت ما خوب است، عمل كرده‌اند. تحرك كم حاصل از زندگی ماشینی و خوردن انواع غذاهای آماده و پرچرب، هر روز ما را بیشتر چاق می‌كند. گسترش روزافزون این مشكل جهانی باعث شده كه توجه بسیاری از متخصصان و مردم عادی به این مشكل جلب شود. برای همین هر روز شاهد رشد قارچ‌گونه مراكز و محصولاتی هستیم كه شما را با هر روش معقول و غیرمعقولی به لاغرشدن تشویق می‌كنند.
اما گروهی از افراد جامعه در میان این همهمه برای رهایی از چاقی وجود دارند كه اتفاقا مشكل آنها عكس این قضیه است. شاید به نظر خنده‌دار بیاید كه در شرایطی كه همه برای لاغرشدن تلاش می‌كنند، كسانی باشند كه می‌كوشند تا با استفاده از منابع موجود و جستجوی روش‌هایی كه موثرند، چند كیلوگرم به وزن خود اضافه كنند.
زمانی كه یك محدوده طبیعی برای وزن تعریف می‌شود، به این معنی است كه مقادیر كمتر از آن مقدار طبیعی هم می‌تواند مشكل‌آفرین باشد.
سروش یكی از بیمارانی است كه مقالات پایان‌ناپذیر رژیم‌های غذایی را برای پیداكردن روش مناسبی برای افزایش وزن دنبال می‌كند. اما كمتر به مطالبی برمی‌خورد كه درباره چگونگی افزایش وزن حرف زده باشد. لاغری برای او تنها مشكل تناسب اندام نیست. گذشته از این مساله اساسی كه به هر حال نیاز هر جوانی است، او با مشكلات خاصی به دلیل لاغری دست به گریبان است. وی می‌گوید من تا به حال به كارشناسان زیادی مراجعه كرده‌ام. خانواده من لاغرند اما لاغری من حتی در میان افراد خانواده خیلی توی ذوق می‌زند. تا آنجا كه یادم می‌آید، از زمان بچگی به اصطلاح ریز بودم و همیشه نسبت به سایر همكلاسی‌هایم كوچك‌تر به نظر می‌رسیدم. این مشكل باعث شد كه به طور معمول نتوانم در فعالیت‌های ورزشی در مدرسه یا سایر ارتباطات اجتماعی با گروه هم‌سالان خودم همراه باشم. من تمام توصیه‌هایی را كه برای افزایش وزن شنیده‌ام، به كار بسته‌ام اما كمتر موفق به افزایش وزن شده‌ام. خیلی از دوستانم برخلاف من بیشتر برای لاغركردن تلاش می‌كنند. وقتی به آنها می‌گویم كه علاقه‌مندم كمی وزنم اضافه شود، به من می‌خندند. زمانی به من گفتند كه باید بیشتر ورزش كنم اما ورزش كه انجام می‌دادم فقط لاغرتر می‌شدم.
او می‌گوید: <من خوب غذا می‌خورم اما نمی‌دانم چرا نمی‌توانم وزن خود را اضافه كنم.
این مشكل فقط مخصوص مردان نیست. با وجود اینكه امروزه لاغربودن یكی از ویژگی‌های تناسب اندام برای خانم‌ها به شمار می‌آید اما مشكلات همراه با لاغری مفرط، بسیاری از خانم‌های لاغر را به فكر چاره‌جویی برای به دست آوردن چند كیلوگرم وزن اضافه كرده است.
● چگونه بفهمیم لاغریم؟
متخصصان برای اندازه‌گیری و تعیین محدوده وزن طبیعی، از محاسبه BMi استفاده می‌كنند. برای این محاسبه شما باید وزن خود را به كیلوگرم بر قد خود بر حسب متر تقسیم كنید و حاصل را دوباره بر قد خود تقسیم كنید. اگر عدد به دست آمده كمتر از ۲۵ باشد، شما لاغر هستید.
● چرا بعضی افراد لاغرند؟
برای بسیاری از افراد لاغر علت اصلی لاغری، سوخت و ساز بالای بدن است كه به نوعی در آنها به علت تاثیر عوامل ژنتیكی ایجاد شده است. آنها ممكن است وضعیت جسمی خود را از خانواده به ارث برده باشند. گروهی دیگر از افراد به دلیل مشكلات رژیم غذایی و فعالیت روزانه لاغر هستند یعنی به هم خوردن تعادل انرژی كه خیلی شنیده‌اید.
● عوارض لاغری چیست؟
لاغری برای بعضی افراد مشكلات و عوارضی ایجاد می‌كند كه می‌تواند سلامت آنها را تهدید كند. به طور مثال ممكن است استخوان‌های آنها به اندازه كافی قوی نشوند و در خانم‌ها ممكن است دوره ماهانه به هم بخورد و یا اینكه كاملا متوقف شود. ممكن است برای این گروه از افراد مشكلاتی در زمینه باروری به وجود بیاید. همان‌طور كه به علت ضعف سیستم ایمنی، امكان مبارزه آنها با بیماری احتمالی كاهش پیدا می‌كند.
سروش می‌گوید: <زمانی كه سرما می‌خورم خیلی دیرتر خوب می‌شوم. گاهی سرگیجه دارم و بعضی وقت‌ها سردرد می‌گیرم، به علاوه گاهی به دلیل فرم بدنم دچار افسردگی می‌شوم.>
● توصیه متخصصان
توصیه متخصصان تغذیه برای این افراد بسیار ساده است: <مصرف منظم غذا و مصرف غذاهای مناسب.> در واقع متخصصانی كه با این گونه افراد برخورد داشته‌اند، دریافته‌اند كه برخلاف اصرار آنها به اینكه ما زیاد می‌خوریم، وعده‌های غذایی آنها چندان منظم نیست و در این وعده‌ها به طور معمول غذاهایی مصرف می‌شوند كه ارزش غذایی خوبی ندارند. به علاوه آنها به طور معمول تعادل و تنوع را در انتخاب اقلام غذایی خود رعایت نمی‌كنند. توصیه دیگر به این گروه قطع مصرف چای و قهوه است. همچنین متخصصان ورزش معتقدند كه بهتر است افزایش وزن حاصل از ساخت و حجیم‌شدن ماهیچه‌ها باشد؛ آنچه در ورزشكاران اتفاق می‌افتد. به همین دلیل ورزش‌های خاصی را به این گروه پیشنهاد می‌كنند؛ ورزش‌هایی كه به ساخته‌شدن ماهیچه‌ها كمك بیشتری می‌كند.
● نكته‌هایی برای افزایش وزن
ـ برای خودتان اضافه وزنی را به عنوان هدف انتخاب كرده و سعی كنید به تدریج آن را به دست آورید.
ـ یادداشت كردن آنچه در طول روز می‌‌خورید و ساعات آن، در طی یك هفته به شما كمك می‌كند تا به عادات غذایی خود آشنا شوید و بفهمید كجای كار ایراد دارد.
ـ برای طول روز یك برنامه غذایی در سه وعده ترتیب بدهید. به علاوه ساعت ۱۰ صبح و ساعت ۴ بعدازظهر یك میان وعده بخورید.
ـ مقدار غذای هر وعده را نسبت به قبل از رژیم بیشتر كنید و از منابع چربی البته با توجه به چربی اشباع و ترانس آن، به خصوص در وعده صبحانه بیشتر استفاده كنید.
ـ از نوشیدنی‌های پركالری مثل شیر و موز با شكر بیشتر استفاده كنید. استفاده از غذاهای پركالری برای شما مجاز است.
ـ به همراه وعده غذایی، از دسرهایی مثل كرم كارامل و... استفاده كنید.
ـ با اینكه شما قصد دارید وزن خود را افزایش دهید اما هنوز تمرینات ورزشی برای شما مهم هستند. آنها را فراموش نكنید.
ـ با ادامه رژیم غذایی، با كالری بیشتر از نیاز روزانه می‌توانید وزن به دست آمده را حفظ كنید تا به موقعیت ثابتی برسید.
داشتن وزن طبیعی یعنی كمك به سلامت. مقادیری كه به عنوان وزن مطلوب در جداول مختلف و به تفكیك جنس در دسترس همه است، طیفی از وزن را پیشنهاد می‌كند كه در آن محدوده شما از بیشترین میزان سلامت برخوردار خواهید بود. روش زندگی ما تغییر كرده است. الگوی غذایی ما عوض شده و تمام این تغییرات برخلاف آنچه برای سلامت ما خوب است، عمل كرده‌اند. تحرك كم حاصل از زندگی ماشینی و خوردن انواع غذاهای آماده و پرچرب، هر روز ما را بیشتر چاق می‌كند. گسترش روزافزون این مشكل جهانی باعث شده كه توجه بسیاری از متخصصان و مردم عادی به این مشكل جلب شود. برای همین هر روز شاهد رشد قارچ‌گونه مراكز و محصولاتی هستیم كه شما را با هر روش معقول و غیرمعقولی به لاغرشدن تشویق می‌كنند.
اما گروهی از افراد جامعه در میان این همهمه برای رهایی از چاقی وجود دارند كه اتفاقا مشكل آنها عكس این قضیه است. شاید به نظر خنده‌دار بیاید كه در شرایطی كه همه برای لاغرشدن تلاش می‌كنند، كسانی باشند كه می‌كوشند تا با استفاده از منابع موجود و جستجوی روش‌هایی كه موثرند، چند كیلوگرم به وزن خود اضافه كنند.
زمانی كه یك محدوده طبیعی برای وزن تعریف می‌شود، به این معنی است كه مقادیر كمتر از آن مقدار طبیعی هم می‌تواند مشكل‌آفرین باشد.
سروش یكی از بیمارانی است كه مقالات پایان‌ناپذیر رژیم‌های غذایی را برای پیداكردن روش مناسبی برای افزایش وزن دنبال می‌كند. اما كمتر به مطالبی برمی‌خورد كه درباره چگونگی افزایش وزن حرف زده باشد. لاغری برای او تنها مشكل تناسب اندام نیست. گذشته از این مساله اساسی كه به هر حال نیاز هر جوانی است، او با مشكلات خاصی به دلیل لاغری دست به گریبان است. وی می‌گوید من تا به حال به كارشناسان زیادی مراجعه كرده‌ام. خانواده من لاغرند اما لاغری من حتی در میان افراد خانواده خیلی توی ذوق می‌زند. تا آنجا كه یادم می‌آید، از زمان بچگی به اصطلاح ریز بودم و همیشه نسبت به سایر همكلاسی‌هایم كوچك‌تر به نظر می‌رسیدم. این مشكل باعث شد كه به طور معمول نتوانم در فعالیت‌های ورزشی در مدرسه یا سایر ارتباطات اجتماعی با گروه هم‌سالان خودم همراه باشم. من تمام توصیه‌هایی را كه برای افزایش وزن شنیده‌ام، به كار بسته‌ام اما كمتر موفق به افزایش وزن شده‌ام. خیلی از دوستانم برخلاف من بیشتر برای لاغركردن تلاش می‌كنند. وقتی به آنها می‌گویم كه علاقه‌مندم كمی وزنم اضافه شود، به من می‌خندند. زمانی به من گفتند كه باید بیشتر ورزش كنم اما ورزش كه انجام می‌دادم فقط لاغرتر می‌شدم.
او می‌گوید: <من خوب غذا می‌خورم اما نمی‌دانم چرا نمی‌توانم وزن خود را اضافه كنم.
این مشكل فقط مخصوص مردان نیست. با وجود اینكه امروزه لاغربودن یكی از ویژگی‌های تناسب اندام برای خانم‌ها به شمار می‌آید اما مشكلات همراه با لاغری مفرط، بسیاری از خانم‌های لاغر را به فكر چاره‌جویی برای به دست آوردن چند كیلوگرم وزن اضافه كرده است.
● چگونه بفهمیم لاغریم؟
متخصصان برای اندازه‌گیری و تعیین محدوده وزن طبیعی، از محاسبه BMi استفاده می‌كنند. برای این محاسبه شما باید وزن خود را به كیلوگرم بر قد خود بر حسب متر تقسیم كنید و حاصل را دوباره بر قد خود تقسیم كنید. اگر عدد به دست آمده كمتر از ۲۵ باشد، شما لاغر هستید.
● چرا بعضی افراد لاغرند؟
برای بسیاری از افراد لاغر علت اصلی لاغری، سوخت و ساز بالای بدن است كه به نوعی در آنها به علت تاثیر عوامل ژنتیكی ایجاد شده است. آنها ممكن است وضعیت جسمی خود را از خانواده به ارث برده باشند. گروهی دیگر از افراد به دلیل مشكلات رژیم غذایی و فعالیت روزانه لاغر هستند یعنی به هم خوردن تعادل انرژی كه خیلی شنیده‌اید.
● عوارض لاغری چیست؟
لاغری برای بعضی افراد مشكلات و عوارضی ایجاد می‌كند كه می‌تواند سلامت آنها را تهدید كند. به طور مثال ممكن است استخوان‌های آنها به اندازه كافی قوی نشوند و در خانم‌ها ممكن است دوره ماهانه به هم بخورد و یا اینكه كاملا متوقف شود. ممكن است برای این گروه از افراد مشكلاتی در زمینه باروری به وجود بیاید. همان‌طور كه به علت ضعف سیستم ایمنی، امكان مبارزه آنها با بیماری احتمالی كاهش پیدا می‌كند.
سروش می‌گوید: <زمانی كه سرما می‌خورم خیلی دیرتر خوب می‌شوم. گاهی سرگیجه دارم و بعضی وقت‌ها سردرد می‌گیرم، به علاوه گاهی به دلیل فرم بدنم دچار افسردگی می‌شوم.>
● توصیه متخصصان
توصیه متخصصان تغذیه برای این افراد بسیار ساده است: <مصرف منظم غذا و مصرف غذاهای مناسب.> در واقع متخصصانی كه با این گونه افراد برخورد داشته‌اند، دریافته‌اند كه برخلاف اصرار آنها به اینكه ما زیاد می‌خوریم، وعده‌های غذایی آنها چندان منظم نیست و در این وعده‌ها به طور معمول غذاهایی مصرف می‌شوند كه ارزش غذایی خوبی ندارند. به علاوه آنها به طور معمول تعادل و تنوع را در انتخاب اقلام غذایی خود رعایت نمی‌كنند. توصیه دیگر به این گروه قطع مصرف چای و قهوه است. همچنین متخصصان ورزش معتقدند كه بهتر است افزایش وزن حاصل از ساخت و حجیم‌شدن ماهیچه‌ها باشد؛ آنچه در ورزشكاران اتفاق می‌افتد. به همین دلیل ورزش‌های خاصی را به این گروه پیشنهاد می‌كنند؛ ورزش‌هایی كه به ساخته‌شدن ماهیچه‌ها كمك بیشتری می‌كند.
● نكته‌هایی برای افزایش وزن
ـ برای خودتان اضافه وزنی را به عنوان هدف انتخاب كرده و سعی كنید به تدریج آن را به دست آورید.
ـ یادداشت كردن آنچه در طول روز می‌‌خورید و ساعات آن، در طی یك هفته به شما كمك می‌كند تا به عادات غذایی خود آشنا شوید و بفهمید كجای كار ایراد دارد.
ـ برای طول روز یك برنامه غذایی در سه وعده ترتیب بدهید. به علاوه ساعت ۱۰ صبح و ساعت ۴ بعدازظهر یك میان وعده بخورید.
ـ مقدار غذای هر وعده را نسبت به قبل از رژیم بیشتر كنید و از منابع چربی البته با توجه به چربی اشباع و ترانس آن، به خصوص در وعده صبحانه بیشتر استفاده كنید.
ـ از نوشیدنی‌های پركالری مثل شیر و موز با شكر بیشتر استفاده كنید. استفاده از غذاهای پركالری برای شما مجاز است.
ـ به همراه وعده غذایی، از دسرهایی مثل كرم كارامل و... استفاده كنید.
ـ با اینكه شما قصد دارید وزن خود را افزایش دهید اما هنوز تمرینات ورزشی برای شما مهم هستند. آنها را فراموش نكنید.
ـ با ادامه رژیم غذایی، با كالری بیشتر از نیاز روزانه می‌توانید وزن به دست آمده را حفظ كنید تا به موقعیت ثابتی برسید.
منبع:
شرح موضوع