در تخمدان میلیون ها تخمک وجود دارد که هر تخمک به همراه سلول های اطرافش، مجموعه ای به نام فولیکول را شکل می دهد. این فولیکول هاتحت اثر ترشحات قسمتی از مغز به نام هیپوفیز قرار دارند.
اسم های متفاوتی داره . اما درد مشترک همه خانم هاست .
بانوان در سنین باروری به طور طبیعی، هر ۲۸ روز (این عدد می تواند ۷روز بیشتر یا کمتر از این هم باشد)، ۲ تا ۷ روز دچار خونریزی می شوند (دراین مقاله دوره ۲۸ روزه را در دوره قاعدگی و روزهای خونریزی را زمان عادتماهانه می نامیم.) در هر عادت ماهانه طبیعی روزانه حدود ۵ قاشق سوپ خوری۲۰(ر۴۰ میلی لیتر) خون و ترشحات خارج شده و کمتر از ۸ نوار بهداشتی خیس میشود. معمولا شدت خونریزی دو روز است.
چرا خونریزی؟
در تخمدان میلیون ها تخمک وجود دارد که هر تخمک به همراه سلو ل هایاطرافش، مجموعه ای به نام فولیکول را شکل می دهد. این فولیکول ها تحت اثرترشحات قسمتی از مغز به نام هیپوفیز قرار دارند.
۰ یک دوره قاعدگی طبیعی را، براساس وضعیت جدار داخلی رحم، می توان به سه مرحله تقسیم نمود:
۱) مرحله رشد
۲) مرحله ترشحی
۳) مرحله تخریب
در مرحله رشد که زمانی بین اتمام خونریزی و تخمک گذاری است، فولیکولهای تخمدان تحت تاثیر ترشحات هیپوفیز، هورمونی به نام استروژن تولید مینمایند. استروژن بر لایه داخلی جدار رحم اثر کرده و موجب افزایش رشد آن میشود. در روزهای میانی دوره قاعدگی (تقریبا روز )۱۴ یک تخمک از یکی ازتخمدان ها رها می شود. پس از رها شدن تخمک، سلول های باقی مانده فولیکول(که در این زمان، اصطلاحا جسم زرد نامیده می شوند) تغییر کرده و شروع بهترشح هورمونی به نام پروژسترون می نمایند. هورمون پروژسترون باعث افزایشضخیم شدن جدار داخلی رحم می شود. بنابراین، با رها شدن تخمک و ترشح هورمونپروژسترون، نیمه دوم قاعدگی آغاز می شود.
در صورتی که تخمک رها شده توسط اسپرم بارور شود و تبدیل به سلول تخمشود، در جدار داخلی رحم جایگزین شده و با کنش های پیچیده ای مانع از بینرفتن جسم زرد می شود. اما اگر تخمک بارور نشود و یا به هر دلیلی در جداررحم جایگزین نگردد، جسم زرد پس از چند روز ترشح پروژسترون، از بین می رود.در نتیجه جدار داخلی رحم در اثر افت ناگهانی استروژن و پروژسترون دچارتخریب شده و تکه تکه فرو می ریزد. این ریزش جدار داخلی رحم، همان خونریزیعادت ماهیانه است.
● علل خونریزی غیرطبیعی
در خونریزی غیرطبیعی رحم، طول دوره قاعدگی، میزان و یا زمان خونریزیدچار اختلال می شوند. طول دوره قاعدگی زمانی غیرطبیعی است که بیش از ۳۵روز یا کمتر از ۲۱ روز طول بکشد و یا دوره های آن نامنظم باشند. دورهقاعدگی از وضعیت سلامت سایر ارگان ها نیز تاثیرمی پذیرد؛ به همین علت نهتنها بیماری های دستگاه تناسلی، بلکه بسیاری از بیماری های ارگان های دیگرنیز می توانند خونریزی غیرطبیعی رحمی ایجاد نمایند. اما شایع ترین عللخونریزی غیرطبیعی مربوط به دستگاه تناسلی، اینها هستند:
۱) حاملگی
شایع ترین علت به هم خوردن نظم عادت ماهیانه در زنان در سنین باروری۱۸-۴۰( سال)، حاملگی و عوارض مرتبط با آن مثل حاملگی خارج رحمی است.بسیاری از زنان در چند ماه اول حاملگی طبیعی، دچار خونریزی می شوند.بنابراین بسیار مهم است که در زنانی که تماس جنسی داشته اند، حتی اگر<مطمئن> هستند که حامله نیستند، تست حاملگی انجام شده و حاملگی بهعنوان شایع ترین علت خونریزی غیرطبیعی، رد شود.
۲) مشکلات مربوط به تخمک گذاری
لزوما در تمام دوره های قاعدگی، تخمک گذاری اتفاق نمی افتد. در سال هایابتدای بلوغ و در سال های نزدیک به یائسگی و حتی در اثر استرس هایی مثلمسافرت یا تغییر شغل، شیوع دوره های فاقد تخمک گذاری افزایش می یابد. دردو سال اول شروع قاعدگی ، ۸۵ درصد دوره های قاعدگی فاقد تخمک گذاریند، درحالی که پس از ۶ سال از شروع قاعدگی این عدد به ۲۰ درصد می رسد. در روز ۱۴قاعدگی در صورتی که تخمک گذاری انجام نشود، جسم زرد که تولیدکننده هورمونپروژسترون است، ایجاد نخواهد شد؛ بنابراین تخمدان به تولید استروژن ادامهداده و لایه داخلی رحم همچنان به رشد خود ادامه خواهد داد. در اثر اینازدیاد رشد، دوره قاعدگی طولانی شده و خونریزی نامنظم و لکه بینی ایجادخواهد شد. این امر می تواند زمینه را برای ایجاد پولیپ و سرطان رحم فراهمنماید.
گرچه، در ابتدا و انتهای دوران باروری، عدم تخمک گذاری به طور شایعاتفاق می افتد، اما بیماری هایی مثل تخمدان پلی کیستیک و اختلالات تیروییدنیز می توانند آن را ایجاد نمایند.
۳) مشکلات رحمی
عفونت ها، تومورهای بدخیم و خوش خیم رحمی نیز می توانند خونریزی ایجادنمایند. برخی از این ضایعات بسیار شایع هستند، به طور مثال میوم که توموریخوش خیم است در ۳۰ درصد زنان دیده می شود. این ضایعات همیشه منجر بهخونریزی نمی شوند و ممکن است فرد علی رغم ابتلا به آنها دچار خونریزی نشود.
ضخیم شدن لایه داخلی رحم نیز از علل خونریزی، خصوصا در خانم های ۴۰-۵۰سال است. ضخیم شدن لایه داخلی رحم، هشداری بسیار جدی برای وقوع سرطان درآینده محسوب می شود. احتمال سرطان رحم با افزایش سن زیاد می شود، بنابراینبسیار مهم است که در زنان بالای ۴۰ سال مطمئن شویم که علت خونریزی، سرطاننیست.
سرطان تنها علت خونریزی غیرطبیعی نبوده و هر خونریزی به معنی سرطاننیست. بنابراین اگر به اختلالات قاعدگی دچار شدید، افکار مزاحم را از خوددور نموده و از تفسیرهای عجولانه بپرهیزید، اما به هیچ وجه در مراجعه بهپزشک سهل انگاری نکنید.
گاهی وقت ها هم در اثر عواملی مثل آی.یو.دی، رحم دچار جراحت شده وخونریزی می کند. خونریزی خفیف ناشی از آی.یو.دی طبیعی است و درمانی نیازندارد، اما خونریزی های شدید باید حتما مورد توجه قرار گیرند.
۴) سایر علل
در زنان پس از یائسگی، یکی از علل مهمی که باید به خاطر داشت، خشک بودندیواره واژن به علت فقدان استروژن پس از یائسگی است که این امر موجبخونریزی پس از تماس جنسی می شود.
داروهایی که جلوی انعقاد را می گیرند و اختلالات غددی مثل اختلالات تیرویید نیز می توانند موجب خونریزی غیرطبیعی رحمی شوند.
● وقتی مراجعه به پزشک ضروری است
خونریزی غیرطبیعی مسئله بسیار مهمی است و با رویت آن باید سریعاً بهپزشک مراجعه نمایید. در صورتی که فقط دچار خونریزی غیرطبیعی شده اید، میتوانید در مطب تحت معاینه و معالجه قرار گیرید. اما اگر علایمی مثل سبکیسر، شکم درد شدید و تب نیز همراه خونریزی وجود داشته باشد، بهتر است بهاوراژنس بیمارستان مراجعه کنید.
معمولاً پزشکان سعی می کنند به کمک تاریخچه ای که شما از بیماری ها وحالات گذشته خود در اختیار آنها قرار می دهید و معاینات و آزمایش هایی کهدرخواست می کنند، علت خونریزی شما را از میان علت های ذکر شده بیابند.پزشکان علاقمندند، جهت یافتن علت خونریزی، اطلاعات کاملی در مورد زمان ومیزان خونریزی و دفعات تکرار آن، آخرین دوره طبیعی، حاملگی قبلی، آخرینتماس جنسی، روش های پیشگیری از بارداری و داروهای مورد استفاده شما داشتهباشند.
به خاطر داشته باشید که ممکن است در ویزیت اول تشخیص دقیق بیماری میسر نشود و به چندین نوبت مراجعه نیاز باشد.
● مراقب خود باشید
▪ ابتدا مطمئن شوید که منشا‡ خونریزی، دستگاه تناسلی است و از مقعد یادستگاه ادراری نیست. برای این کار می توانید از تامپون استفاده نمایید.
▪ در صورتی که خونریزیتان زیاد است، در بستر استراحت کنید.
▪ تعداد تامپون های مصرف شده و یا نوار بهداشتی های استفاده شده راحتماً بشمرید؛ تعداد آنها به پزشک کمک می کند تا تخمینی از میزان خونریزیشما داشته باشد.
▪ آسپرین نخورید، چرا که زمان خونریزیتان را طولانی می کند.
● درمان
نوع درمان وابسته به علت خونریزی است و در هر مورد جداگانه تصمیم گرفته می شود.
در مواردی که اختلالات هورمونی علت خونریزی غیرطبیعی رحمی باشند،معمولاً از داروهای هورمونی مثل قرص های پیشگیری از بارداری جهت درماناستفاده می شود.
اگرچه خود این قرص ها نیز از علل خونریزی غیرطبیعی هستند اما در مواردی خاص، درمان موثری علیه آن محسوب می گردند.
با شروع درمان دارویی در مواردی که بی نظمی های هورمونی عامل خونریزیهستند، معمولا پس از چند ماه، دوره های قاعدگی منظم می شوند؛ در صورت عدمپاسخ به این درمان، حتماً مجدداً به پزشک خود مراجعه کنید، تا سایر عللخونریزی مورد بررسی قرار گیرند.
به خاطر داشته باشید که تغییرات عادت ماهانه مسئله ای بسیار پراهمیتاست و ممکن است نادیده گرفتن آن هزینه بسیار سنگینی درپی داشته باشد
منبع: پزشكان ايران
اسم های متفاوتی داره . اما درد مشترک همه خانم هاست .
بانوان در سنین باروری به طور طبیعی، هر ۲۸ روز (این عدد می تواند ۷روز بیشتر یا کمتر از این هم باشد)، ۲ تا ۷ روز دچار خونریزی می شوند (دراین مقاله دوره ۲۸ روزه را در دوره قاعدگی و روزهای خونریزی را زمان عادتماهانه می نامیم.) در هر عادت ماهانه طبیعی روزانه حدود ۵ قاشق سوپ خوری۲۰(ر۴۰ میلی لیتر) خون و ترشحات خارج شده و کمتر از ۸ نوار بهداشتی خیس میشود. معمولا شدت خونریزی دو روز است.
چرا خونریزی؟
در تخمدان میلیون ها تخمک وجود دارد که هر تخمک به همراه سلو ل هایاطرافش، مجموعه ای به نام فولیکول را شکل می دهد. این فولیکول ها تحت اثرترشحات قسمتی از مغز به نام هیپوفیز قرار دارند.
۰ یک دوره قاعدگی طبیعی را، براساس وضعیت جدار داخلی رحم، می توان به سه مرحله تقسیم نمود:
۱) مرحله رشد
۲) مرحله ترشحی
۳) مرحله تخریب
در مرحله رشد که زمانی بین اتمام خونریزی و تخمک گذاری است، فولیکولهای تخمدان تحت تاثیر ترشحات هیپوفیز، هورمونی به نام استروژن تولید مینمایند. استروژن بر لایه داخلی جدار رحم اثر کرده و موجب افزایش رشد آن میشود. در روزهای میانی دوره قاعدگی (تقریبا روز )۱۴ یک تخمک از یکی ازتخمدان ها رها می شود. پس از رها شدن تخمک، سلول های باقی مانده فولیکول(که در این زمان، اصطلاحا جسم زرد نامیده می شوند) تغییر کرده و شروع بهترشح هورمونی به نام پروژسترون می نمایند. هورمون پروژسترون باعث افزایشضخیم شدن جدار داخلی رحم می شود. بنابراین، با رها شدن تخمک و ترشح هورمونپروژسترون، نیمه دوم قاعدگی آغاز می شود.
در صورتی که تخمک رها شده توسط اسپرم بارور شود و تبدیل به سلول تخمشود، در جدار داخلی رحم جایگزین شده و با کنش های پیچیده ای مانع از بینرفتن جسم زرد می شود. اما اگر تخمک بارور نشود و یا به هر دلیلی در جداررحم جایگزین نگردد، جسم زرد پس از چند روز ترشح پروژسترون، از بین می رود.در نتیجه جدار داخلی رحم در اثر افت ناگهانی استروژن و پروژسترون دچارتخریب شده و تکه تکه فرو می ریزد. این ریزش جدار داخلی رحم، همان خونریزیعادت ماهیانه است.
● علل خونریزی غیرطبیعی
در خونریزی غیرطبیعی رحم، طول دوره قاعدگی، میزان و یا زمان خونریزیدچار اختلال می شوند. طول دوره قاعدگی زمانی غیرطبیعی است که بیش از ۳۵روز یا کمتر از ۲۱ روز طول بکشد و یا دوره های آن نامنظم باشند. دورهقاعدگی از وضعیت سلامت سایر ارگان ها نیز تاثیرمی پذیرد؛ به همین علت نهتنها بیماری های دستگاه تناسلی، بلکه بسیاری از بیماری های ارگان های دیگرنیز می توانند خونریزی غیرطبیعی رحمی ایجاد نمایند. اما شایع ترین عللخونریزی غیرطبیعی مربوط به دستگاه تناسلی، اینها هستند:
۱) حاملگی
شایع ترین علت به هم خوردن نظم عادت ماهیانه در زنان در سنین باروری۱۸-۴۰( سال)، حاملگی و عوارض مرتبط با آن مثل حاملگی خارج رحمی است.بسیاری از زنان در چند ماه اول حاملگی طبیعی، دچار خونریزی می شوند.بنابراین بسیار مهم است که در زنانی که تماس جنسی داشته اند، حتی اگر<مطمئن> هستند که حامله نیستند، تست حاملگی انجام شده و حاملگی بهعنوان شایع ترین علت خونریزی غیرطبیعی، رد شود.
۲) مشکلات مربوط به تخمک گذاری
لزوما در تمام دوره های قاعدگی، تخمک گذاری اتفاق نمی افتد. در سال هایابتدای بلوغ و در سال های نزدیک به یائسگی و حتی در اثر استرس هایی مثلمسافرت یا تغییر شغل، شیوع دوره های فاقد تخمک گذاری افزایش می یابد. دردو سال اول شروع قاعدگی ، ۸۵ درصد دوره های قاعدگی فاقد تخمک گذاریند، درحالی که پس از ۶ سال از شروع قاعدگی این عدد به ۲۰ درصد می رسد. در روز ۱۴قاعدگی در صورتی که تخمک گذاری انجام نشود، جسم زرد که تولیدکننده هورمونپروژسترون است، ایجاد نخواهد شد؛ بنابراین تخمدان به تولید استروژن ادامهداده و لایه داخلی رحم همچنان به رشد خود ادامه خواهد داد. در اثر اینازدیاد رشد، دوره قاعدگی طولانی شده و خونریزی نامنظم و لکه بینی ایجادخواهد شد. این امر می تواند زمینه را برای ایجاد پولیپ و سرطان رحم فراهمنماید.
گرچه، در ابتدا و انتهای دوران باروری، عدم تخمک گذاری به طور شایعاتفاق می افتد، اما بیماری هایی مثل تخمدان پلی کیستیک و اختلالات تیروییدنیز می توانند آن را ایجاد نمایند.
۳) مشکلات رحمی
عفونت ها، تومورهای بدخیم و خوش خیم رحمی نیز می توانند خونریزی ایجادنمایند. برخی از این ضایعات بسیار شایع هستند، به طور مثال میوم که توموریخوش خیم است در ۳۰ درصد زنان دیده می شود. این ضایعات همیشه منجر بهخونریزی نمی شوند و ممکن است فرد علی رغم ابتلا به آنها دچار خونریزی نشود.
ضخیم شدن لایه داخلی رحم نیز از علل خونریزی، خصوصا در خانم های ۴۰-۵۰سال است. ضخیم شدن لایه داخلی رحم، هشداری بسیار جدی برای وقوع سرطان درآینده محسوب می شود. احتمال سرطان رحم با افزایش سن زیاد می شود، بنابراینبسیار مهم است که در زنان بالای ۴۰ سال مطمئن شویم که علت خونریزی، سرطاننیست.
سرطان تنها علت خونریزی غیرطبیعی نبوده و هر خونریزی به معنی سرطاننیست. بنابراین اگر به اختلالات قاعدگی دچار شدید، افکار مزاحم را از خوددور نموده و از تفسیرهای عجولانه بپرهیزید، اما به هیچ وجه در مراجعه بهپزشک سهل انگاری نکنید.
گاهی وقت ها هم در اثر عواملی مثل آی.یو.دی، رحم دچار جراحت شده وخونریزی می کند. خونریزی خفیف ناشی از آی.یو.دی طبیعی است و درمانی نیازندارد، اما خونریزی های شدید باید حتما مورد توجه قرار گیرند.
۴) سایر علل
در زنان پس از یائسگی، یکی از علل مهمی که باید به خاطر داشت، خشک بودندیواره واژن به علت فقدان استروژن پس از یائسگی است که این امر موجبخونریزی پس از تماس جنسی می شود.
داروهایی که جلوی انعقاد را می گیرند و اختلالات غددی مثل اختلالات تیرویید نیز می توانند موجب خونریزی غیرطبیعی رحمی شوند.
● وقتی مراجعه به پزشک ضروری است
خونریزی غیرطبیعی مسئله بسیار مهمی است و با رویت آن باید سریعاً بهپزشک مراجعه نمایید. در صورتی که فقط دچار خونریزی غیرطبیعی شده اید، میتوانید در مطب تحت معاینه و معالجه قرار گیرید. اما اگر علایمی مثل سبکیسر، شکم درد شدید و تب نیز همراه خونریزی وجود داشته باشد، بهتر است بهاوراژنس بیمارستان مراجعه کنید.
معمولاً پزشکان سعی می کنند به کمک تاریخچه ای که شما از بیماری ها وحالات گذشته خود در اختیار آنها قرار می دهید و معاینات و آزمایش هایی کهدرخواست می کنند، علت خونریزی شما را از میان علت های ذکر شده بیابند.پزشکان علاقمندند، جهت یافتن علت خونریزی، اطلاعات کاملی در مورد زمان ومیزان خونریزی و دفعات تکرار آن، آخرین دوره طبیعی، حاملگی قبلی، آخرینتماس جنسی، روش های پیشگیری از بارداری و داروهای مورد استفاده شما داشتهباشند.
به خاطر داشته باشید که ممکن است در ویزیت اول تشخیص دقیق بیماری میسر نشود و به چندین نوبت مراجعه نیاز باشد.
● مراقب خود باشید
▪ ابتدا مطمئن شوید که منشا‡ خونریزی، دستگاه تناسلی است و از مقعد یادستگاه ادراری نیست. برای این کار می توانید از تامپون استفاده نمایید.
▪ در صورتی که خونریزیتان زیاد است، در بستر استراحت کنید.
▪ تعداد تامپون های مصرف شده و یا نوار بهداشتی های استفاده شده راحتماً بشمرید؛ تعداد آنها به پزشک کمک می کند تا تخمینی از میزان خونریزیشما داشته باشد.
▪ آسپرین نخورید، چرا که زمان خونریزیتان را طولانی می کند.
● درمان
نوع درمان وابسته به علت خونریزی است و در هر مورد جداگانه تصمیم گرفته می شود.
در مواردی که اختلالات هورمونی علت خونریزی غیرطبیعی رحمی باشند،معمولاً از داروهای هورمونی مثل قرص های پیشگیری از بارداری جهت درماناستفاده می شود.
اگرچه خود این قرص ها نیز از علل خونریزی غیرطبیعی هستند اما در مواردی خاص، درمان موثری علیه آن محسوب می گردند.
با شروع درمان دارویی در مواردی که بی نظمی های هورمونی عامل خونریزیهستند، معمولا پس از چند ماه، دوره های قاعدگی منظم می شوند؛ در صورت عدمپاسخ به این درمان، حتماً مجدداً به پزشک خود مراجعه کنید، تا سایر عللخونریزی مورد بررسی قرار گیرند.
به خاطر داشته باشید که تغییرات عادت ماهانه مسئله ای بسیار پراهمیتاست و ممکن است نادیده گرفتن آن هزینه بسیار سنگینی درپی داشته باشد
منبع: پزشكان ايران
شرح موضوع