شوره سر از آن دسته مشكلاتی است كه نه‌تنها به سلامت مربوط می‌شود و ممكن است نشانه بیماری‌های مختلف پوستی باشد، بلكه از نظر ظاهری هم فكر فرد را به خودش مشغول می‌كند.
به همین دلیل هم دهها شیوه مختلف برای رهایی از شوره سر توصیه می‌شود؛ از شامپوها و صابون‌های مخصوص گرفته تا استفاده از روغن نارگیل و...
این ترس و نگرانی از شوره سر تا جایی پیش می‌رود كه پوشیدن لباس‌هایی با رنگ تیره، برای خیلی از این افراد به آرزو تبدیل می‌شود. اما چاره كار چیست؟ اصلا چرا شوره سر ایجاد می‌شود و برای كنترل آن باید چه كار كرد؟
دكتر سید مسعود داوودی، متخصص پوست و مو و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی بقیه‌الله (عج )درباره علل ایجاد شوره سر به «جام‌جم» می‌گوید: شوره سر از سلول‌های مرده پوست تشكیل شده است كه به صورت گروهی از سطح پوست سر كنده می‌شود. البته افزایش پوسته‌ریزی یا كنده شدن بیش از حد سلول‌های مرده از سطح پوست دلایل مختلفی دارد.
وی با بیان این‌كه شایع‌ترین علت بروز چنین مشكلی، بیماری پوستی‌ای به نام درماتیت سبوره است، می‌گوید: درماتیت سبوره كه به آن اگزمای شوره‌ای نیز می‌گویند، شایع‌ترین علت ایجاد شوره سر است. با این حال موارد دیگری هم با شیوع كمتر ممكن است سبب ایجاد شوره سر شود؛ به عنوان مثال بعضی از بیماری‌های التهابی پوست مانند بیماری صدف (پسوریازیس) نیز می‌تواند موجب پوسته‌ریزی و در نتیجه ایجاد شوره شود.
درماتیت سبوره، شایع‌ترین علت شوره سر
دكتر داوودی ضمن بیان این نكته که آنچه عموما به نام شوره سر می‌شناسیم اگزمای شوره‌ای یا درماتیت سبورئیك است، توضیح می‌دهد: درماتیت سبورئیك كه بیماری التهابی و خارش‌دار پوست است بیشتر در پوست سر بروز می‌كند و در موارد شدیدتر ممكن است در قسمت‌هایی از بدن و صورت هم مشاهده شود.
این پزشك متخصص درباره علل ایجاد این بیماری می‌گوید: علت اصلی بروز این بیماری هنوز مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد عوامل ژنتیكی در ایجاد آن نقش دارد و همچنین نوعی قارچ ذره‌بینی نیز در تشدید علائم بیماری موثر است.
به گفته وی ، شوره سر خفیف‌ترین حالت درماتیت سبوره است كه در آن به غیر از پوسته‌ریزی ناشی از افزایش تقسیم سلولی، هیچ علامت دیگری وجود ندارد. البته در موارد شدیدتر علاوه بر پوسته‌ریزی، ممكن است نشانه‌هایی مانند قرمزی و التهاب نیز مشاهده شود و بیمار هم از خارش و سوزش سرش شكایت داشته باشد.
این متخصص بیماری‌های پوست و مو می‌افزاید: ضایعاتی كه در اثر این بیماری به وجود می‌آید، بیشتر در قسمت‌هایی از صورت كه مو دارد مانند زیر ابروها، لبه مژه‌ها، ناحیه ریش و سبیل، اطراف و پشت لاله گوش مشاهده می‌شود. با این حال، بیماری ممكن است در قسمت‌های دیگری از بدن مانند جلوی سینه، ناحیه پشت و بین دو كتف، زیر بغل و كشاله‌ها نیز به شكل ضایعات قرمز و پوسته‌دهنده نمایان شود.
به گفته دكتر داوودی، استرس، مشغله‌های فكری، بی‌خوابی و وجود بیماری‌هایی كه طی آن سیستم ایمنی بدن ضعیف می‌شود نیز می‌تواند موجب تشدید بیماری شود.
وی درباره سن بروز شوره سر می‌گوید: شوره سر معمولا در سنین پس از بلوغ بروز می‌كند؛ البته در چند ماه اول پس از تولد كه هورمون‌های مادر در بدن نوزاد باعث ترشحات غدد چربی‌ساز می‌شود هم ممكن است شاهد ایجاد شوره سر باشیم. همچنین هر چه پوست چرب‌تر باشد احتمال بروز این مشكل هم بیشتر می‌شود.
چطور شوره را كنترل كنیم؟
وقتی صحبت از شوره سر می‌شود، همه به یاد شامپوها و صابون‌های مخصوصی می‌افتند كه می‌تواند در درمان این مشكل موثر باشد. اما آیا واقعا با استفاده از شامپویی خاص می‌توانیم امیدوار باشیم مشكل برای همیشه برطرف شود؟
دكتر داوودی با اشاره به این‌كه برای كنترل درماتیت سبوره باید براساس شدت بیماری داروی مناسب تجویز شود، می‌گوید: هنگامی كه شوره سر به تنهایی و بدون علامت دیگری بروز می‌كند، نوع خفیف درماتیت سبوره است كه در بیشتر موارد با استفاده از شامپوهای ضد شوره‌ای كه خاصیت ضد قارچ یا ضد پوسته‌ریزی دارد، كنترل می‌شود. با این حال، اگر مشكل با استفاده از شامپو كنترل نشود، باید از داروهای موضعی ضدالتهاب و ضدپوسته‌ریزی كمك گرفت.
به گفته وی، در صورتی كه شوره سر با استفاده از شامپو و داروهای موضعی هم برطرف نشود، لازم است از داروهای خوراكی استفاده كنید.
دكتر داوودی ضمن بیان این‌كه روش خاصی برای برطرف شدن دائمی شوره سر وجود ندارد، خاطر نشان می‌كند: زمانی كه با استفاده از روشی خاص موفق شدیم شوره سر را كنترل كنیم، بهتر است برای پیشگیری از ایجاد یا شدیدتر شدن شوره، گاهی از همان روش برای كنترل شوره سر كمك بگیریم. البته افراد معمولا از این موضوع شكایت دارند و می‌گویند زمانی كه برای مدتی خاص از یك شامپو استفاده می‌كنند، موهایشان به آن عادت كرده و شامپو دیگر كارایی لازم را ندارد.
وی در این زمینه توضیح می‌دهد: در چنین شرایطی بهتر است بیمار به صورت چرخشی شامپوی ضد شوره‌ای را كه استفاده می‌كند، تغییر دهد تا نتیجه مطلوب را به دست آورد.
شرح موضوع