پونه، گياهي معطر از خانواده نعناعيان است كه از قديم‌الايام براي معطركردن انواع غذاها و درمان بسياري از بيماري‌ها كاربرد داشته است.
از اين گياه براي دور كردن حشرات و حيوانات موذي استفاده مي‌شد، حتي در تاريخچه انجمن سلطنتي لندن پيشنهاد شده است از پونه براي كشتن مار زنگي استفاده شود.
اسانس اين گياه طعم تلخي دارد كه پس از آن احساس خنك‌كننده‌اي به‌وجود مي‌آورد كه از آن براي معطر كردن صابون‌ها و پاك‌كننده‌ها استفاده مي‌شود. در گذشته از پونه براي تصفيه آب نيز استفاده مي‌شد. دم‌كرده پونه طعم خوشايندي دارد. براي تهيه آن پنج قاشق برگ پونه را در ظرفي كه حاوي چهار فنجان آب جوشيده است به مدت ده دقيقه دم كنيد.
پونه طبع گرم و خشك دارد و از خواص معروف پونه حالت تقويت‌كنندگي معده، اثرات بادشكني و خلط‌آوري آن است. از عصاره گياه پونه ـ كه داراي اثرات ضد اسپاسمي است ـ پمادهايي ساخته شده كه براي درمان گرفتگي عضلاني و دردهاي روماتيسمي مفيد است.
جوشانده كامل اين گياه براي تومورهاي رحمي، فيبروز رحم و زخم‌هاي غيرقابل التيام رحم، استفاده مي‌شود. عصاره ريشه گياه پونه، همراه با سركه براي درمان تومور نيز توصيه مي‌شود.
در گذشته گياه پونه را در اتاق‌هاي بيماران در حال نقاهت قرار مي‌دادند تا باعث تسريع در بهبود آنان شود. از طرفي مردم قديم معتقد بودند گذاشتن گل‌هاي پونه اطراف سر بيماران باعث برطرف‌شدن سرگيجه و سردرد مي‌شود. براي پونه اثرات ضدعفوني‌كنندگي، بادشكني، معرقي، قاعده‌آوري و محركي نيز ذكر شده كه علاوه بر برطرف كردن مشكلات گوارشي براي هضم غذا، براي برطرف كردن رابطه جنسیكه نيز مفيد است. همچنين از پونه در تسكين درد گلو، زكام، پايين آوردن تب و بي‌خوابي نيز استفاده مي‌شود.
عوارض جانبي
يكي از عوارض شايع گياه پونه كه در اثر مصرف اسانس (عصاره روغني) به‌وجود مي‌آيد سقط جنين است. از عوارض ديگر آن توهم، گيجي، اسپاسم‌هاي كزازي، تشنج و كماست.
شرح موضوع