ويتامين‌ها و مواد معدني از مهم ترين مواد مغذي هستند که براي سلامتي بدن لازم هستند. ديد کلي نسبت به ويتامين‌ها و مواد معدني آن قدر مثبت است که فکر مي کنيم هر چه قدر از اين مواد مغذي مصرف کنيم(مثلا در دوران بارداري) ضرري نخواهد داشت. در صورتي که استفادهي بيش از حد مکمل ويتامين ها و املاح، سبب پديد آمدن مسموميت در بدن مي‌شود. لذا از مصرف خودسرانه اين مکمل ها بايد خودداري کرد و فقط تحت نظر پزشک متخصص از آنها استفاده کرد.
مکمل هايي که مصرف بيش از حد آنها اثرات سمي دارد، عبارتند از: آهن، روي، سلنيوم و ويتامين‌هاي A ، B، C ، D .
آهن تنها ماده‌ي مغذي است که نمي توان احتياجات مادر به آن را، فقط از طريق غذا تأمين کرد. بنابراين در تمام بارداري‌ها و براي همه‌ي خانم‌ها، مصرف آهن را به‌صورت قرص‌هايي که توسط پزشک يا مراکز درماني تجويز مي‌شود، توصيه مي‌کنند.
البته بهترين راه دريافت کافي و مطمئن ويتامين‌ها و مواد معدني از طريق رژيم غذايي است و نه از راه مصرف مکمل‌ها، زيرا:
1- تمام مواد مغذي لازم براي رشد و توسعه‌ي جنين در مکمل نيست.
2- غذاها غير از ويتامين‌ها و مواد معدني، شامل بسياري از مواد مغذي هستند که باعث بهتر شدن رشد جنين و سلامتي مادر در بارداري مي‌شوند.
3- مکمل‌هاي ويتامين‌ها و مواد معدني نمي‌توانند فرد را در مقابل آسيب‌هاي ناشي از رژيم غذايي فقير و ناکافي حفظ کنند. اگر چه ممکن است به طور موقت از سلامتي وي حمايت کنند، اما در طولاني مدت نمي‌توانند تضمين کننده‌ي سلامتي باشند. البته هميشه بايد يک رژيم غذايي خوب و مناسب براي کل دوران زندگي(نه فقط در دوران بارداري) در نظر گرفته شود.
4- استفادهي بيش از حد از مکمل‌هاي ويتامين‌ها و مواد معدني در دوران بارداري مي‌تواند مضر باشد.
ويتامين‌ها و مواد معدني، مانند تمام مواد مغذي مي‌توانند مفيد يا مضر باشند که بستگي به ميزان مصرف آنها دارد. اگر ميزان دريافت اين مواد کم‌تر از مقدار توصيه شده باشد، سلامتي مادر و جنين دچار مشکل مي‌شود و اگر اين ميزان آنها بالاتر از حد نياز باشد، باز هم سلامتي مادر و جنين به خطر مي‌افتد.
چه کساني بايد در دوران بارداري مکمل ويتامين و مواد معدني را مصرف کنند؟
1- افرادي که ويتامين‌ها و مواد معدني را به ميزان کافي در رژيم غذايي خود ندارند .
2- در بارداري‌هايي که انتظار دو قلوزايي يا چند قلوزايي را داريم.
3- در گياهخواران.
4- در افراد سيگاري.
5- در بيماري‌هاي خاص يا در مواردي که داروهاي خاصي مصرف مي‌شود و با جذب اين مواد تداخل مي‌کنند، مانند اختلالات خوني.
اگر نياز به ويتامين‌ها و مواد معدني به علت موارد خاص مانند بيماري‌ها مطرح باشد، ويتامين و مواد معدني ويژه اي توصيه مي شود که اغلب مقدار آنها با حالت طبيعي در دوران بارداري متفاوت خواهد بود.
اغلب اوقات مصرف مکمل‌ها، حالت تهوع و استفراغ شديد را به همراه دارند و اگر اين حالت شديد باشد، مانع جذب اين مواد غذايي مي‌شود. (توجه : قرص‌هاي مکمل به طور معمول شباهت زيادي به تنقلات کودکان دارند. به همين علت بايد دور از دسترس اطفال نگه‌داري شوند).
توصيه‌ي کلي اين است که استفادهي روزانه از شربت‌هاي مولتي ويتامين- مينرال را از سه ماهه‌ي دوم براي خانم‌هايي که غذاي کافي دريافت نمي‌کنند آغاز کنيم. به طور معمول اين شربت‌ها شامل 30ميلي‌گرم آهن، 15ميلي‌گرم روي،2ميلي‌گرم مس، 250ميلي‌گرم کلسيم، 2ميلي گرم ويتامين B6 ، پنج ميلي گرم ويتامين C ،سيصد ميکروگرم فولات و 5ميکروگرم ويتامين D است.
گاهي اوقات براي جبران و بهبود برخي از مشکلات حاملگي مانند: حالت تهوع، استفراغ، پره اکلامسي (مسموميت حاملگي)، زايمان زودرس و ... مصرف مکمل‌هاي معدني و ويتامين‌ها را توصيه مي‌کنند، ولي همه‌ي اين‌ها بايد طبق دستور پزشک باشد.
منبع : تبيان
مکمل هايي که مصرف بيش از حد آنها اثرات سمي دارد، عبارتند از: آهن، روي، سلنيوم و ويتامين‌هاي A ، B، C ، D .
آهن تنها ماده‌ي مغذي است که نمي توان احتياجات مادر به آن را، فقط از طريق غذا تأمين کرد. بنابراين در تمام بارداري‌ها و براي همه‌ي خانم‌ها، مصرف آهن را به‌صورت قرص‌هايي که توسط پزشک يا مراکز درماني تجويز مي‌شود، توصيه مي‌کنند.
البته بهترين راه دريافت کافي و مطمئن ويتامين‌ها و مواد معدني از طريق رژيم غذايي است و نه از راه مصرف مکمل‌ها، زيرا:
1- تمام مواد مغذي لازم براي رشد و توسعه‌ي جنين در مکمل نيست.
2- غذاها غير از ويتامين‌ها و مواد معدني، شامل بسياري از مواد مغذي هستند که باعث بهتر شدن رشد جنين و سلامتي مادر در بارداري مي‌شوند.
3- مکمل‌هاي ويتامين‌ها و مواد معدني نمي‌توانند فرد را در مقابل آسيب‌هاي ناشي از رژيم غذايي فقير و ناکافي حفظ کنند. اگر چه ممکن است به طور موقت از سلامتي وي حمايت کنند، اما در طولاني مدت نمي‌توانند تضمين کننده‌ي سلامتي باشند. البته هميشه بايد يک رژيم غذايي خوب و مناسب براي کل دوران زندگي(نه فقط در دوران بارداري) در نظر گرفته شود.
4- استفادهي بيش از حد از مکمل‌هاي ويتامين‌ها و مواد معدني در دوران بارداري مي‌تواند مضر باشد.
ويتامين‌ها و مواد معدني، مانند تمام مواد مغذي مي‌توانند مفيد يا مضر باشند که بستگي به ميزان مصرف آنها دارد. اگر ميزان دريافت اين مواد کم‌تر از مقدار توصيه شده باشد، سلامتي مادر و جنين دچار مشکل مي‌شود و اگر اين ميزان آنها بالاتر از حد نياز باشد، باز هم سلامتي مادر و جنين به خطر مي‌افتد.
چه کساني بايد در دوران بارداري مکمل ويتامين و مواد معدني را مصرف کنند؟
1- افرادي که ويتامين‌ها و مواد معدني را به ميزان کافي در رژيم غذايي خود ندارند .
2- در بارداري‌هايي که انتظار دو قلوزايي يا چند قلوزايي را داريم.
3- در گياهخواران.
4- در افراد سيگاري.
5- در بيماري‌هاي خاص يا در مواردي که داروهاي خاصي مصرف مي‌شود و با جذب اين مواد تداخل مي‌کنند، مانند اختلالات خوني.
اگر نياز به ويتامين‌ها و مواد معدني به علت موارد خاص مانند بيماري‌ها مطرح باشد، ويتامين و مواد معدني ويژه اي توصيه مي شود که اغلب مقدار آنها با حالت طبيعي در دوران بارداري متفاوت خواهد بود.
اغلب اوقات مصرف مکمل‌ها، حالت تهوع و استفراغ شديد را به همراه دارند و اگر اين حالت شديد باشد، مانع جذب اين مواد غذايي مي‌شود. (توجه : قرص‌هاي مکمل به طور معمول شباهت زيادي به تنقلات کودکان دارند. به همين علت بايد دور از دسترس اطفال نگه‌داري شوند).
توصيه‌ي کلي اين است که استفادهي روزانه از شربت‌هاي مولتي ويتامين- مينرال را از سه ماهه‌ي دوم براي خانم‌هايي که غذاي کافي دريافت نمي‌کنند آغاز کنيم. به طور معمول اين شربت‌ها شامل 30ميلي‌گرم آهن، 15ميلي‌گرم روي،2ميلي‌گرم مس، 250ميلي‌گرم کلسيم، 2ميلي گرم ويتامين B6 ، پنج ميلي گرم ويتامين C ،سيصد ميکروگرم فولات و 5ميکروگرم ويتامين D است.
گاهي اوقات براي جبران و بهبود برخي از مشکلات حاملگي مانند: حالت تهوع، استفراغ، پره اکلامسي (مسموميت حاملگي)، زايمان زودرس و ... مصرف مکمل‌هاي معدني و ويتامين‌ها را توصيه مي‌کنند، ولي همه‌ي اين‌ها بايد طبق دستور پزشک باشد.
منبع : تبيان
شرح موضوع