سندرومهاي دردناك
1) سندرومهاي مترادف با فيبروميالژي (Fibromyalgia syndrome synonyms)
فيبروميالژي در گروه pain syndrome" " diffuse idiopathic musculoskeletal ”سندرومهاي درد منتشر در سيستم عضلاني اسكلتي” كه علتشان نا مشخص است قرارميگيرد.
اين بيماري چيست؟
فيبروميالژي از بيماريهائي است كه با دردهاي طولاني ومنتشردر سيستم عضلاني اسكلتي مشخص ميشود. مناطق درد ناك دراين بيماري نسوج نرم( عضلات و تاند ونها ) هستند وبيماري با خستگي شديد توام است.
شيوع اين بيماري چقدر است ؟
فيبروميالژي معمولا در بزرگسالان ديده ميشود. در كودكان، بندرت، آن هم در دوران بلوغ گزارش شده است.
افراد مونث بيشتر از مذكرها به آن مبتلا ميشوند. كودكان مبتلا به اين بيماري خصوصيات مشترك زيادي با كودكان مبتلا به سندرومهاي دردهاي موضعي به علت نا مشخص دارند.
چه خصوصيات با ليني ويژه اي در اين بيماري وجود دارد؟
مبتلايان به اين بيماري از يك درد منتشردر نسوج عمقي شكايت دارند. بيماران درد را شديد توصيف ميكنند. اين درد در اندامهاي فوقاني و تحتاني و در هر دو طرف بدن ذكر ميشود.
اين بيماران خواب خوبي ندارند و صبح با احساس خستگي ازنا كافي بودن خواب بيدار ميشوند.
يك شكايت اساسي ديگردر اين بيماران خستگي شديدي است كه با كاهش قدرت فيزيكي همراه است. مبتلايان به فيبروميالژي غالبا ازعلائم كلي ديگري مانند سر درد، احساس تورم دست و پاها (كه وجود ندارد) و كرختي بدن نيزشكايت دارند.
مجموعه اين علايم منجر به اضطراب، افسردگي و غيبت هاي مكرر از مدرسه ميگردند.
چگونه ميتوان فيروميالژيا را تشخيص داد ؟
بيان وجود درد ژنراليزه در چهار منطقه از بدن، كه بيشتر از سه ماه طول كشيده باشد از طرف بيمار، همراه با مشخص شدن درد در 11 نقطه از 18 نقطه تعيين شده درد در معاينه باليني راهنماي تشخيصي است. اين نقاط دردناك را ميتوان از نظر باليني با فشار شصت كه غالبا در حد اندازه گيري توسط ابزار سنجش درد قابل اعتماد است مشخص نمود.
درمان بيماري چگونه است؟
يك موضوع مهم كاهش دادن اضطراب خانواده و بيماربا توضيح دادن اين مسئله است كه گرچه اين دردها واقعي و شديد هستند، اما بيماري فيزيكي جدي در كار نيست و مفصل آنها دچار تخريب نخواهد شد.
درمان توسط تيم متشكل از متخصصين مختلف و بر اساس سه موضوع انجام ميشود.
مهمترين قسمت درمان انجام يك برنامه مستمر فعاليت و ورزش است و بهترين ورزش براي اين بيماران شناست. موضوع دوم بالا بردن روحيه بيماران با شركت در درمانهاي فردي يا گروهي است.
بالاخره، بعضي از بيماران ممكنست براي داشتن خواب مكفي نياز به شروع درمان داروئي پيدا كنند. استفاده از بالش هاي مخصوص براي نگهداشتن سر در مدت خواب نيز كمك كننده است.
پيش آگهي :
بهبودي از اين بيماري آسان نيست و نياز به تلاش فراوان بيمار و حمايت اساسي خانواده وي دارد . بطور كلي نتيجه در كودكان خيلي بهتر از بزرگسالان است و بيشتر آنها كاملا بهبود پيدا ميكنند. پذيرش انجام ورزش هابصورت منظم مهمترين عامل بهبودي است.
2) سندرومهاي درد هاي موضعي عضلاني استخواني با علت ناشناخته
اسامي ديگر
Reflex Sympathetic Distrophy, Complex Regional Pain Syndrome Type
اين بيماري چيست؟
اين بيماري با درد بسيار شديد اندامها بدون علت مشخص ظاهرميشود و خيلي از اوقات تغييرات پوستي نيز بهمراه دارد.
ميزان شيوع آن چقدر ا ست؟
هيچ اطلاع موثقي در مورد شيوع اين بيماري در دست نيست. چيزي كه مشخص شده اينست كه شيوع آن بيشتر در دوران بلوغ ( سن متوسط آن در حدود 12 سالگي) بوده ودر دخترها بيشتر ديده ميشود.
علايم اصلي بيماري كدامند؟
غالبا يك داستان كهنه ازدرد شديد اندامها كه به درمانهاي مختلف پاسخ نداده و باطي زمان افزايش يافته است وجود دارد. شدت درد در حدي بيان ميشود كه خيلي از اوقات مانع ازبكار بردن عضو دردناك ميشده .
احساس درد در اين بيماران تشديد يافته و ميزان دردي كه در ديگران ايجاد درد نميكند مثل لمس سطحي در اين بيماران باعث درد شديد ميگردد. به اين پديده allodynia گفته ميشود.
مجموعه اين مسائل بر فعاليت روز مره كودكان مبتلا تاثير گذاشته و غالبا باعث غيبت زياد از مدرسه خواهد شد.
در عده اي از اين بيماران بعد از مدتي تغييراتي بصورت رنگ پريدگي ومنقوط شدن پوست و نيز تغييرات درجه حرارت ( غالبابصورت كاهش) و يا نمناك شدن پوست ديده ميشود. گاهي از اوقات كودك پايش را در يك حالت غير عادي نگه ميدارد وانجام هرگونه حركتي را رد ميكند.
بيماري چگونه تشخيص داده ميشود؟
تا چند سال قبل اين سندرومها به اسامي گوناگوني ناميده ميشدند كه نشان دهنده ناشناس بودن منشا آنهاست و درمان مشابهي هم برايشان انجام ميگرفته است . تمايل كنوني بر اينست كه اين سنرومهارا در زير "عنوان " واحدي با نام سندرومهاي دردهاي عضلاني اسكلتي لكاليزه قرار داده و براي تشخيص آنها از يك معيار تشخيصي استفاده نمايند.
تشخيص اين بيماري باليني است و بر اساس نحوه درد ( شديد، طويل المدت، محدود كننده فعاليت، عدم پاسخ به درمان و وجود آلودينيا ) و معاينه باليني مشخص ميشود. مجموعه شكايت ها و يافته هاي باليني كاملا اختصاصي است. تشخيص اين بيماري نيازمند رد بيماريهاي ديگري است كه غالباقبل از مراجعه بيمار به روماتولوژيست كودكان انجام گرفته است. آزمونهاي آزمايشگاهي طبيعي هستند.
درمان
نتيجه بخش ترين برخورد با اين بيماران، شروع اساسي تمرين هاي ورزشي منظم تحت نظارت متخصص حركت و كار درماني همراه يا بدون روان درماني است.
درمان اين بيماران براي كليه كسانيكه با اين بيماري روبرو هستند يعني كودك مبتلا، خانواده و تيم درماني كار مشكلي است. فشار هاي ناشي از بيماري غالبا ضرورت روان درماني را ايجاب ميكند .
نحوه هاي مختلفي ازدرمان، تنها و يا توام (با داروهاي ضد افسردگي، biofeedback، تحريك الكتريكي عصب از راه پوست، تعديل رفتاري) بكار برده شده است بدون اينكه نتيجه قطعي داشته باشد.
پيش آگهي
بيماري در كودكان، نسبت به بزرگسالان پيش آگهي بهتري دارد. تقريبا همگي كودكان نهايتا بهبود خواهند يافت.
زندگي روز مره
اين كودكان بايستي به داشتن فعاليت عادي، رفتن منظم به مدرسه و شركت در فعاليتهاي دسته جمعي با همسالان خود ترغيب شوند.
3) اريتروملالـژيا
نام اين بيماري كه با نام ديگرErythermalgia نيز شناخته ميشود از سه كلمه توصيفي : Erythros(red) Melos(limb) , وAlgos(pain) گرفته شده است. بيماري بشدت نادراست ولي امكان بروز آن در افراد مختلف يك خانواده وجود دارد.
بيشتر مراجعه كنندگان با اين بيماري حدودا ده ساله هستند و در دخترها بيشتراز پسرها ديده ميشود.
بيماري اريتروملا لژيا با احساس سوزش و گرمي و قرمزي و تورم در پاها و به ميزان كمتري دردست ها مشخص ميشود.علايم آن با قرار گرفتن در معرض گرما شدت مييابد وبا سرد كردن انتهاها بهبود پيدا ميكند، اين اختلاف درحدي است كه اغلب كودكان حاضر به خارج كردن پا از آب يخ نميشوند. سيربيماري سخت و رنج آور است.
بنظر ميرسد پرهيز از حرارت و ورزشهاي شديد موثر ترين شيوه هاي هاي درماني باشند. بيماري در كودكان، غالبا به داروهاي ضد التهابي غير استروئيدي كه بر بيماري در بالغين موثر است پاسخ نميدهد. وازوديلاتاتورها ميتوانند كمك كننده باشند.
4) دردهاي رشد
اين بيماري چيست؟
دردهاي رشد سندرم خوش خيمي است كه به نوعي درد اختصاصي اندامها كه غالبا در كودكان قبل ازسن ده سالگي ديده ميشود اطلاق ميگردد.
ميزان شيوع آن چقدر است ؟
ازجمله دردهائي كه باعث مراجعه كودك به نزد متخصص ميشود درد اندامها ست. شايعترين اين دردها دردهاي رشد است. در سراسردنيا حدود 10 تا 20 درصد كودكان دردهاي رشد را در سنين 3 تا 12 سالگي تجربه ميكنند. ابتلا در دختران و پسران مساوي است.
علائم اصلي بيماري كدامند ؟
بيشتر مواقع درد در ساق پا( پوست، پشت ساق، زانوهايا ران ها) اتفاق ميافتد و غالبا درد دو طرفه است. درد در اواخر روزو يا در شب اتفاق ميافتد و معمولا بچه رااز خواب بيدار ميكند.خيلي از اوقات والدين اظهار ميكنند كه درد كودك غالبا در روزهائي است كه فعاليت بدني بيشتري داشته است. مدت درد غالبا بين 10 تا30 دقيقه است گرچه ممكنست از حد دقايق تا ساعتها متغير باشد.
شدت درد از مختصر تا بسيار شديد متغيراست.
دردهاي رشد متناوب هستند، با فواصل فاقد درد كه از روزها تا ماهها متغير است. در بعضي از موارد درد ممكنست همه روزه وجود داشته باشدد.
چگونه ميتوان اين بيماري را تشخيص داد؟
وجود درد با خصوصيات ذكر شده همراه باطبيعي بودن معاينات باليني راهنماي تشخيص است. نيازي به انجام بررسيهاي آزمايشگاهي و راديوگرافي كه همه طبيعي خواهند بود نيست.
چگونه درمان ميشود؟
توضيح دادن خوش خيم بودن طبيعت اين پد يده اضطراب كودك و خانواده را تخفيف ميدهد. دردوره هاي درد ماساژ موضعي و داروهاي مسكن ميتواند كمك كننده باشد.در كودكاني كه اپيزودهاي تكراري درد داشته باشند شبي يك دوز ايبوپروفن ممكنست به تخفيف يا جلوگيري از درد كمك نمايد.
پيش آگهي
دردهاي رشد با هيچ نوع بيماري عضوي جدي همراه نيستند، در اغلب موارد تا آخر دوران كودكي بهبود پيدا ميكنند . در 100 % موارد با بزرگتر شدن كودك ناپد يد خواهند شد.
5) سندروم هيپرموبيليتي خوش خيم (Benign Hypermobility Syndrome)
اين بيماري چيست؟
سندرم هيپرموبيليتي خوش خيم (BHS)به دردهاي انتهائي كه ناشي از افزايش قابليت حركت( دامنه حركني) مفاصل هستند ، بدون آنكه همراه با هرگونه بيماري مادرزادي ويا بافت پيوندي باشد اطلاق ميشود. در نتيجه (BHS) بيش از آنكه يك بيماري باشد يك يافته طبيعي تلقي ميشود.
ميزان شيوع آن چقدر است؟
BHS در پيش كودكان به شدت شايع است و در 25 تا 50 در صد كودكان كمتر از 10 ساله گزارش شده است. با افزايش يافتن سن فركانس آن كاهش پيدا ميكند. بروز BHS در افراد يك خانواده متداول است.
علايم اصلي آن چيست؟
هيپرموبيليتي بصورت دردهاي عميق تكرار شونده در انتهاي روز ، يا هنگام شب و بطور متناوب در زانوها، پاها وقوزكها پديدار ميشود.
در كودكاني كه پيانو، ويولون و سازهاي ديگر مينوازند اين دردها ميتواند در مفاصل انگشتان دست ايجاد گردد. فعاليت هاي بدني و ورزش باعث شروع يا ازد ياد درد ميشود. بندرت ممكنست مختصر تورم مفصلي وجود داشته باشد.
چگونه تشخيص داده ميشود؟
سندرم هيپرموبيليتي بر اساس معيارهائي كه قبلا تنظيم شده و ميزان هيپر موبيليتي را مشخص ميكند تشخيص داده ميشود.
درمان
هيپر موبيليتي خيلي بندرت نياز به درمان دارد. در صورتيكه كودك با ورزشهاي خاصي مثل فوتبال ، يا ژيمناستيك در معرض آسيبهاي مكررقرار داشته و به دفعات دچار پيچ خوردگي يا كشيدگي مفاصل شود تقويت عضلات و محافظت از مفصل( functional braces) ضرورت پيدا ميكند.
زندگي روز مره
هيپر موبيليتي پديده خوش خيمي است كه با افزايش سن كاهش پيدا ميكند. خانواده بايستي آگاهي داشته باشد كه خطر اصلي آن محروم كردن كودك از داشتن زندگي طبيعي است.
كودك ميبايستي به داشتن فعاليت عادي شامل بازي و ورزشهائي كه دوست دارد تشويق شود.
6) سينوويت گذرا (Transient synovitis)
Toxic synovitis, Irritable hip
سينوويت گذرا چيست؟
سينوويت گذرا از وجود افوزيون درمفصل راني لگني(هيپ) ناشي ميشود، بد ون آنكه علتي براي آن شناخته شده باشد و خود بخود بدون اينكه عارضه اي بجا بگذارد بهبود پيدا ميكند.
ميزان شيوع آن چقدر است؟
شايعترين علت دردهيپ درنزد كودكان سيوويت گذرا است. 2 تا 3 در صد كودكان 3 تا 10 ساله را مبتلا ميكند . در پسرها تا حدي شايعتر است كه در مقابل ابتلاي يك دختر 3 تا 4 پسروجود دارند كه مبتلا نيستند.
علايم اصلي بيماري كدامند؟
لنگيدن و درد اندامها علايم اصلي سينوويت گذرا هستند. درد هيپ ميتواند بصورت درد در كشاله ران، قسمت فوقاني ران يا احيانا در زانو، معمولا بصورت ناگهاني بروز نمايد. شايعترين نحوه، بروز آن بيدار شدن كودك با لنگش ويا امتناع از راه رفتن است .
چگونه تشخيص داده ميشود؟
تشخيص سينوويت گذرا با مشاهده لنگيدن بيمار ونيز دردناك بودن حركات هيپ( مفصل راني لگني) در معاينه با ليني گذاشته ميشود. در 5 در صد موارد بيماري درگيري دو طرفه است. راديوگرافي ساده طبيعي است و در خيلي از موارد عملا انجام نميشود.
درمان
اساس درمان استراحت مناسب با ميزان درد است. مسكن هاي ضد التهابي براي كاهش درد بكار برده ميشوند. در اپيزودهاي دردهاي خيلي شديد كشش ساق پا ميتواند موثر باشد. اين حالت غالبا بدون درمان و بطور متوسط بعد از 6 تا 8 روز از بين ميرود.
پيش آگهي
عالي ، با بهبود كامل در بيش از 99% كودكان. پديدار شدن سينوويت گذرا بصورت خفيف تر و بمدت كوتاهتر از اپيزود اول غير عادي نيست.
7) درد كشككي راني - زانودرد (Patellofemoral pain-knee pain)
مقدمه
درد پاتلوفمورال شايعترين سندرم دردهاي به علت فعاليت در كودكان است. اين گروه بيماريها ناشي از حركات تكراري مداوم يابدنبال آسيب هاي بعد از ورزش در نقطه بخصوصي از بدن بوجود ميايند. اين نوع اختلالات درپيش بزرگسالان بصورتtennis or golf elbow, carpal tunnel syndrome,etc)) بيشتراز كودكان متداول است.
Synonyms ( اسامي مترادف ديگر)
Patellofemoral Syndrome ( سندروم پاتلو فمورال)، patella , Chondromalacia of ( كوندرومالازي پاتلا) Chondromalacia,( كوندرومالازي)، Anterior knee pain ( درد جلوي زانو)
بيماري چيست؟
درد پاتلو فمورال به درد قسمت جلوي زانو ناشي از فعاليت زياد ويا ازدياد فشار به مفصل پاتلوفمورا ل يا كشكك راني ( مفصلي كه از كاسه زانو, كشكك و استخوان قسمت پائين ران يا فمورتشكيل ميشود) اطلاق ميشود.
وقتي كه اين درد همراه با خوردگي در قسمت داخلي مفصل ( كارتيلاژ يا غضروف) كشكك باشد كلمه كندرومالزي پاتلا در مورد آن به كار برده ميشود.
ميزان شيوع آن چقدر است ؟
در كودكان كمتر از 8 ساله بندرت ديده ميشود و با بالا رفتن سن و بالاخره در پيش بالغين شيوع بيشتري دارد. درد پاتلوفمورال در دختران شايعتر است. همچنين در كودكانيكه زانوهايشان به نحوي زاويه داشته باشد مثل (genu valgum) knock-knee (كجي زانو) و (genu varum) ( ياپاي پرانتزي) و همچنين بيماريهاي مثل بي ثباتي عود كننده و بد قرار گرفتن كشكك بيشتر (recurrent instability and malalignment) ديده ميشود.
علايم اصلي آن چيست؟
علامت اختصاصي بيماري درد جلوي زانو است كه با فعاليتهائي از قبيل دويدن، بالا رفتن از يا پائين آمدن از پله ، چمباتمه زدن و يا با پرش شد ت پيدا ميكند. درد پاتلوفمورال همچنين با خم كردن طولاني زانو درهنگام نشستن تشد يد پيدا خواهد نمود.
چگونه تشخيص داده ميشود؟
درد پاتلو فمورال در كودكان سالم يك تشخيص باليني است( تست هاي آزمايشگاهي يا راديوگرافيك ضرورت ندارد). درد را ميتوان با ايجاد فشار روي زانو يا با كشيدن پاتلا به طرف بالا در حاليكه عضلات ران( چهار سر) منقبض باشد ايجاد نمود.
درمان
غالبا نيازي به درمان نيست. در بيشتر كودكان اگرزانو درد با بيماري ديگري( مثل اشكال در زاويه زانو يا لغزندگي كشكك) همراه نباشد يك حالت خوش خيم است كه به خودي خود خوب ميشود. در صورتيكه درد در فعاليتهاي ورزشي و يا فعاليتهاي روزمره اختلال ايجاد نمايد ، برنامه ريزي براي تقويت ماهيچه چهارسرران و نيز قرار دادن يخ به از بين بردن دردهاي بعد از ورزش كمك ميكند.
زندگي روزمره
كودكان بايستي زندگي طبيعي خودرا داشته باشند. ميزان فعاليت بدني بايد در حدي باشد كه كودك دچار درد نشود. كودكانيكه فعاليت ورزشي زياد داشته باشند ميتوانند از زانوبند يا كش هاي زانو استفاده نمايند.
لغزندگي اپيفيز سر ران (Slipped Capital Femoral Epiphysis)
لغزندگي اپيفيز سر فمور( ران) چيست؟
لغزندگي اپيفيز بعلت جابجائي سراستخوان ران از صفحه رشد ايجاد ميشود كه علت آن مشخص نيست. صفحه رشد يك صفحه غضروفي است كه مثل ساندوويچ بين دو قسمت از بافت استخواني قرار گرفته است. اين ناحيه ضعيفترين قسمت استخوان است كه با معدني شدن و بصورت استخوان درآمدن آن رشد متوقف خواهد شد.
ميزان شيوع آن چقدر است؟
لغزندگي اپيفيز سرران بيماري نادري است كه 3تا 10 كودك را در 100000 نفر مبتلا ميكند. در دوران بلوغ و در پسرها شايعتر است. بنظر ميرسد چاقي فاكتور مساعد كننده اين بيماري باشد.
علايم اصلي آن چيست ؟
لنگيدن و درد و كاهش يافتن حركات مفصل راني لگني كه با فعاليت بدني افزايش پيدا ميكند. درد ممكنست درقسمت فوقاني ( دوسوم فوقاني) و يا تحتاني ( يك سوم تحتاني) ران ايجاد شود و با افزايش فعاليت بدني بيشتر خواهد يافت. در 15 در صد موارد در گيري دو طرفه است.
چگونه تشخيص داده ميشود؟
لغزندگي اپيفيز سر فمور با كاهش يافتن حركات مفصل راني لكني در معاينه باليني مشخص ميشود. تشخيص با راديوگرافي كه بهتر است در حالت اكسيال يا قورباغه انجام شود به تائيد خواهد رسيد.
درمان
قرار دادن pin با عمل جراحي( توسط قرار دادن سر فمور در محل خود و ثابت كردن آن توسط pin انجام ميشود).
پيش آگهي
پيش آگهي آن بستگي به مدت و ميزان لغزند گي سراستخوان ران قبل ازتشخيص و انجام درمان دارد.
9) استئوكندروز (Osteochondroses)
همنام ها : استئونكروز(Osteonechroses)، نكروز اواسكولر (Avascular necroses)
مقدمه
كلمه "Osteochondroses" به معناي "bone death" يا " مرگ استخواني" است. در اين گروه گوناگون از بيماريها به علت نامشخصي جريان خون به مراكز اوليه يا ثانويه استخوانسازي استخوان هاي مبتلا قطع شده است. در بدو تولد استخوانها بيشتر از غضروف، كه بافت نرمي است، ساخته شده اند. در طول زمان اين بافت نرم توسط بافت سخت و معد ني شده، يعني استخوان جايگزين ميشود. اين جا به جائي در محلهاي خاصي از هر استخوان، كه به همين دليل "ossification center" ( مركز استخوانسازي) ناميده ميشود، شروع و با طي زمان در بقيه استخوان منتشر ميگردد.
استئوكوندروزچيست؟
استئو كندروز به پديده ناشي از نرسيدن خون به مراكز استخواني شدن استخوانها ودير كرد جايگزيني جبراني بافت استخواني اطلاق ميشود.
علامت اصلي استئو كوندروزدرد است و تشخيص آن توسط راديوگرافي يا تصوير برداري تائيد ميشود. در راديوگرافي سكانس تكه تكه شدن قطعه اي شدن بصورت"Islands" within the bone) ( (جزايري در ميان استخوان)، كلاپس(در هم فرورفتگي) ( break down) , اسكلرز (Increased density) (افزايش تراكم) مشخص ميشود بطوريكه استخوان در روي كليشه راديوگرافيك رنگ سفيد"white" پيداخواهد كرد. خيلي از اوقات استخوان از نو تشكيل شده ( تشكيل استخوان تازه) و قوام استخواني مجددا بوجود ميآيد. گرچه اين بيماري ميتواند خيلي جدي باشد اما در پيش كودكان بسيار شايع بوده و به استثنا ي موارد درگيري وسيع مفصل راني لگني پيش آگهي آن عالي است. بعضي از فرمهاي استئو كوندرزآنقدر شايع هستند كه بعنوان "normal variant " يا "اشكال طبيعي "در نمو استخوان به شمار ميآيند .(Sever's disease)
بعضي ديگر در گروه سندرم هاي فعاليت زياد قرار ميگيرند(Osgood Schlatter, Sinding-Larsen-Johansson disease)
9.1) بيماريLegg-Calve-Perthes
بيماريLegg-Calve-Perthes چيست؟
اين بيماري از تخريب ناشي از فقدان رگ در سر استخوان ران ( نزديكنرين قسمت از استخوان ران به لگن) بوجود ميآيد.
ميزان شيوع آن چقدر است؟
Legg-Calve-Pethes Disease بيماري شايعي نيست و در 10000كودك يك مورد ديده ميشود. بيشتر در پسرها ( 4 تا 5 پسر در مفابل يك دختر) و در سنين بين 3 تا 12 سالگي ، بخصوص در كودكان 4 تا 9 ساله ديده ميشود.
علايم شايع آن چيست؟
بيشتر كودكان با لنگيدن و در جات مختلفي از درد مفصل سر ران و گاهي هم به دلايل ديگر مراجعه ميكنند. غالبا فقط يك طرف گرفتار است ولي در 10% موارد بيماري دوطرفه است.
چگونه تشخيص داده ميشود؟
اختلال و احيانا دردناك بودن حركات مفصل لگني راني (هيپ) مشخص كننده اين بيماري است . راديوگرافي در ابتدا ممكنست طبيعي باشد ولي بعد سيري را كه در مقدمه ذكر شد پيدا خواهد كرد. اسكن استخواني و MRI بيماري را زودتر ازراديوگرافي ساده نشان ميدهند.
چه درماني دارد؟
كودكان مبتلا به Legg-Calve-Perthes Disease هميشه بايستي به كلينيك ارتوپدي معرفي شوند. درمان آن بستگي به شدت بيماري دارد. در موارد خيلي مختصركافي است كه بيمارتحت نظر باشد.
در موارد شديد بيماري درمان براي حفظ جايگيري سرران در مفصل لگن انجام ميشود، با اين هدف كه با شروع و تشكيل استخوان تازه سر استخوان ران شكل كروي خود را پيدا كند. اين هدف ممكنست بدرجات مختلفي با استفاده (كرست هائي كه لگن را باز نگه ميدارند) abduction brace (در بچه هاي كوچكتر ) يا با (osteotomy, cutting a wedge of bone to keep the head in a better position) قرار دادن سر استخوان ران در وضعيت مناسب بوسيله عمل جراحي( دربچه هاي بزرگتر) حاصل شود.
پيش آگهي
بستگي به ميزان درگيري سر فمور (هرچه كمتر باشد بهتر) و نيز سن كودك (كمتر از 6 ساله بهتر) خواهد داشت. بطور كلي با تكميل اين پديده( از قطعه قطعه شدن تا دوباره ساخته شدن ) كه از 12 تا 18 ماه طول خواهد كشيد. مجموعا در حدود دو سوم از مفاصل راني لگني كه مبتلا شده اند نتايج راديوگرافيك خوب پيدا خواهند كرد.
زندگي روز مره
زندگي روز مره اين كودكان بستگي به درمان انجام شده خواهد داشت. كودكاني كه تحت نظر هستند ميبايستي ازوارد آمدن فشارهاي سنكين بر لگن (پريدن و دويدن) اجتناب كنند، .در عينحال از نقطه نظرهاي ديگري مثل رفتن به مدرسه و شركت در فعاليتهائي كه نياز به تحمل وزن نداشته باشد بايستي زندگي عاديشان حفظ گردد.
9.2) بيماري Osgood - Schlatter
بعلت ايجاد ضربه هاي مكرر به مراكز استخواني برجستگي استخوان درشت ني( تاج استخوان كوچكي كه در قسمت فوقاني ساق قرار دارد ) در كنار تاندن ( رباط) كشكك بوجود ميآيد. در 1% موارد دوره جواني و در دوران بلوغ ديده ميشود و در ورزشكاران بيشتر است.
درد اين بيماران با فعاليتهائي از قبيل دويدن ، پريدن، از پله بالا و پائين رفتن و چهارزانو نشستن شد ت پيد ا ميكند. تشخيص بيماري توسط معاينه باليني با مشخص شدن حساس بودن به درد (تندرنس) يا درد كاملا مشخص كه گاها با ورم همراه است در محل اتصال رباط استخوان كشكك به استخوان درشت ني ميباشد. راديوگرافي ممكنست طبيعي باشد و يااينكه قطعات كوچك استخواني در ناحيه برچستگي درشت ني را نشان دهد. درمان بر اساس ميزان فعاليت براي اجتناب از درد، قرار دادن يخ بعد از ورزش و استراحت است . اين بيماري پس از مدتي بهبودي پيدا خواهد نمود.
9.3) بيماري Sever
بنام "Calcaneal Apophysitis" نيزناميده ميشود. عبارت ازا ستئوكوندروز زائده پاشنه واحتمالا در ارتباط با كشيد گي زرد پي آشيل ميباشد. اين بيماري يكي از شايعترين علل درد پاشنه در كودكان بشمار ميآيد، با فعاليت رابطه دارد ودر جنس مذكر بيشترديده ميشود. شروع آن غالبا در 6 تا 10 سالگي با درد پاشنه و احيانا اندامها، بعد ازانجام ورزش ميباشد.
تشخيص اين بيماري با معاينه باليني است. نيازي به درماني غير از متعادل كردن فعاليت كودك براي اجتناب از درد نيست. در صورتيكه اين امر كمك كننده نبود استفاده از بالشتك هاي پاشنه توصيه ميشود. بيماري بعد از مدتي بهبود پيدا خواهد كرد.
9.4) بيماري Freiberg
استئو كوندروز سر استخوان دوم كف پا ميباشد. علت احتمالي اين بيماري ضربه است. بيماري شايعي نيست و بيشتر موارد دختران جوان را مبتلا ميكند. اين درد با فعاليت شدت مي يابد. معاينه باليني درد ناحيه كف پا و احيانا تورم را نشان ميدهد. تشخيص باراديوگرافي تائيد ميشود، گرچه ممكنست از شروع علايم تا پيداشدن تغييرات آن دو هفته طول بكشد. درمان شامل استراحت واستفاده از بالشتكهاي محافظ است.
9.5) بيماري Scheurmann
بيماري شوئرمن يا"Juvenile kyphosis (roundback)" "قوز كودكي" استئو كندروزدر ناحيه حلقه برجستگي بدنه مهره است. بيشتر در پسران و در دوران بلوغ ديده ميشود. بيشتر كودكان مبتلا به اين حالت هيكل نامتناسب بهمراه ا يا بدون درد پيدا ميكنند. درد با فعاليت ارتباط دارد و ممكنست با استراحت بهتر شود. براي تائيد تشخيص معاينه باليني كه با مشاهده وجود زاويه واضح در پشت داده شده انجام راديوگرافي لازم است. براي اينكه بيماري شوئرمن تائيد شود كودك ميبايستي نامنظمي vertebral plates ( صفحه مهره اي) و گوه اي شدن قسمت قدامي حد اقل سه مهره با زاويه 5 درجه پيدا كرده باشد.
بيماري شوئرمن غالبا نياز به درمان ديگري غير ازتعد يل ميزان فعاليت كودك ، تحت نظر داشتن و در مورد شد يد استفاده كرستهاي طبي ندارد.
منبع : پرينتو
1) سندرومهاي مترادف با فيبروميالژي (Fibromyalgia syndrome synonyms)
فيبروميالژي در گروه pain syndrome" " diffuse idiopathic musculoskeletal ”سندرومهاي درد منتشر در سيستم عضلاني اسكلتي” كه علتشان نا مشخص است قرارميگيرد.
اين بيماري چيست؟
فيبروميالژي از بيماريهائي است كه با دردهاي طولاني ومنتشردر سيستم عضلاني اسكلتي مشخص ميشود. مناطق درد ناك دراين بيماري نسوج نرم( عضلات و تاند ونها ) هستند وبيماري با خستگي شديد توام است.
شيوع اين بيماري چقدر است ؟
فيبروميالژي معمولا در بزرگسالان ديده ميشود. در كودكان، بندرت، آن هم در دوران بلوغ گزارش شده است.
افراد مونث بيشتر از مذكرها به آن مبتلا ميشوند. كودكان مبتلا به اين بيماري خصوصيات مشترك زيادي با كودكان مبتلا به سندرومهاي دردهاي موضعي به علت نا مشخص دارند.
چه خصوصيات با ليني ويژه اي در اين بيماري وجود دارد؟
مبتلايان به اين بيماري از يك درد منتشردر نسوج عمقي شكايت دارند. بيماران درد را شديد توصيف ميكنند. اين درد در اندامهاي فوقاني و تحتاني و در هر دو طرف بدن ذكر ميشود.
اين بيماران خواب خوبي ندارند و صبح با احساس خستگي ازنا كافي بودن خواب بيدار ميشوند.
يك شكايت اساسي ديگردر اين بيماران خستگي شديدي است كه با كاهش قدرت فيزيكي همراه است. مبتلايان به فيبروميالژي غالبا ازعلائم كلي ديگري مانند سر درد، احساس تورم دست و پاها (كه وجود ندارد) و كرختي بدن نيزشكايت دارند.
مجموعه اين علايم منجر به اضطراب، افسردگي و غيبت هاي مكرر از مدرسه ميگردند.
چگونه ميتوان فيروميالژيا را تشخيص داد ؟
بيان وجود درد ژنراليزه در چهار منطقه از بدن، كه بيشتر از سه ماه طول كشيده باشد از طرف بيمار، همراه با مشخص شدن درد در 11 نقطه از 18 نقطه تعيين شده درد در معاينه باليني راهنماي تشخيصي است. اين نقاط دردناك را ميتوان از نظر باليني با فشار شصت كه غالبا در حد اندازه گيري توسط ابزار سنجش درد قابل اعتماد است مشخص نمود.
درمان بيماري چگونه است؟
يك موضوع مهم كاهش دادن اضطراب خانواده و بيماربا توضيح دادن اين مسئله است كه گرچه اين دردها واقعي و شديد هستند، اما بيماري فيزيكي جدي در كار نيست و مفصل آنها دچار تخريب نخواهد شد.
درمان توسط تيم متشكل از متخصصين مختلف و بر اساس سه موضوع انجام ميشود.
مهمترين قسمت درمان انجام يك برنامه مستمر فعاليت و ورزش است و بهترين ورزش براي اين بيماران شناست. موضوع دوم بالا بردن روحيه بيماران با شركت در درمانهاي فردي يا گروهي است.
بالاخره، بعضي از بيماران ممكنست براي داشتن خواب مكفي نياز به شروع درمان داروئي پيدا كنند. استفاده از بالش هاي مخصوص براي نگهداشتن سر در مدت خواب نيز كمك كننده است.
پيش آگهي :
بهبودي از اين بيماري آسان نيست و نياز به تلاش فراوان بيمار و حمايت اساسي خانواده وي دارد . بطور كلي نتيجه در كودكان خيلي بهتر از بزرگسالان است و بيشتر آنها كاملا بهبود پيدا ميكنند. پذيرش انجام ورزش هابصورت منظم مهمترين عامل بهبودي است.
2) سندرومهاي درد هاي موضعي عضلاني استخواني با علت ناشناخته
اسامي ديگر
Reflex Sympathetic Distrophy, Complex Regional Pain Syndrome Type
اين بيماري چيست؟
اين بيماري با درد بسيار شديد اندامها بدون علت مشخص ظاهرميشود و خيلي از اوقات تغييرات پوستي نيز بهمراه دارد.
ميزان شيوع آن چقدر ا ست؟
هيچ اطلاع موثقي در مورد شيوع اين بيماري در دست نيست. چيزي كه مشخص شده اينست كه شيوع آن بيشتر در دوران بلوغ ( سن متوسط آن در حدود 12 سالگي) بوده ودر دخترها بيشتر ديده ميشود.
علايم اصلي بيماري كدامند؟
غالبا يك داستان كهنه ازدرد شديد اندامها كه به درمانهاي مختلف پاسخ نداده و باطي زمان افزايش يافته است وجود دارد. شدت درد در حدي بيان ميشود كه خيلي از اوقات مانع ازبكار بردن عضو دردناك ميشده .
احساس درد در اين بيماران تشديد يافته و ميزان دردي كه در ديگران ايجاد درد نميكند مثل لمس سطحي در اين بيماران باعث درد شديد ميگردد. به اين پديده allodynia گفته ميشود.
مجموعه اين مسائل بر فعاليت روز مره كودكان مبتلا تاثير گذاشته و غالبا باعث غيبت زياد از مدرسه خواهد شد.
در عده اي از اين بيماران بعد از مدتي تغييراتي بصورت رنگ پريدگي ومنقوط شدن پوست و نيز تغييرات درجه حرارت ( غالبابصورت كاهش) و يا نمناك شدن پوست ديده ميشود. گاهي از اوقات كودك پايش را در يك حالت غير عادي نگه ميدارد وانجام هرگونه حركتي را رد ميكند.
بيماري چگونه تشخيص داده ميشود؟
تا چند سال قبل اين سندرومها به اسامي گوناگوني ناميده ميشدند كه نشان دهنده ناشناس بودن منشا آنهاست و درمان مشابهي هم برايشان انجام ميگرفته است . تمايل كنوني بر اينست كه اين سنرومهارا در زير "عنوان " واحدي با نام سندرومهاي دردهاي عضلاني اسكلتي لكاليزه قرار داده و براي تشخيص آنها از يك معيار تشخيصي استفاده نمايند.
تشخيص اين بيماري باليني است و بر اساس نحوه درد ( شديد، طويل المدت، محدود كننده فعاليت، عدم پاسخ به درمان و وجود آلودينيا ) و معاينه باليني مشخص ميشود. مجموعه شكايت ها و يافته هاي باليني كاملا اختصاصي است. تشخيص اين بيماري نيازمند رد بيماريهاي ديگري است كه غالباقبل از مراجعه بيمار به روماتولوژيست كودكان انجام گرفته است. آزمونهاي آزمايشگاهي طبيعي هستند.
درمان
نتيجه بخش ترين برخورد با اين بيماران، شروع اساسي تمرين هاي ورزشي منظم تحت نظارت متخصص حركت و كار درماني همراه يا بدون روان درماني است.
درمان اين بيماران براي كليه كسانيكه با اين بيماري روبرو هستند يعني كودك مبتلا، خانواده و تيم درماني كار مشكلي است. فشار هاي ناشي از بيماري غالبا ضرورت روان درماني را ايجاب ميكند .
نحوه هاي مختلفي ازدرمان، تنها و يا توام (با داروهاي ضد افسردگي، biofeedback، تحريك الكتريكي عصب از راه پوست، تعديل رفتاري) بكار برده شده است بدون اينكه نتيجه قطعي داشته باشد.
پيش آگهي
بيماري در كودكان، نسبت به بزرگسالان پيش آگهي بهتري دارد. تقريبا همگي كودكان نهايتا بهبود خواهند يافت.
زندگي روز مره
اين كودكان بايستي به داشتن فعاليت عادي، رفتن منظم به مدرسه و شركت در فعاليتهاي دسته جمعي با همسالان خود ترغيب شوند.
3) اريتروملالـژيا
نام اين بيماري كه با نام ديگرErythermalgia نيز شناخته ميشود از سه كلمه توصيفي : Erythros(red) Melos(limb) , وAlgos(pain) گرفته شده است. بيماري بشدت نادراست ولي امكان بروز آن در افراد مختلف يك خانواده وجود دارد.
بيشتر مراجعه كنندگان با اين بيماري حدودا ده ساله هستند و در دخترها بيشتراز پسرها ديده ميشود.
بيماري اريتروملا لژيا با احساس سوزش و گرمي و قرمزي و تورم در پاها و به ميزان كمتري دردست ها مشخص ميشود.علايم آن با قرار گرفتن در معرض گرما شدت مييابد وبا سرد كردن انتهاها بهبود پيدا ميكند، اين اختلاف درحدي است كه اغلب كودكان حاضر به خارج كردن پا از آب يخ نميشوند. سيربيماري سخت و رنج آور است.
بنظر ميرسد پرهيز از حرارت و ورزشهاي شديد موثر ترين شيوه هاي هاي درماني باشند. بيماري در كودكان، غالبا به داروهاي ضد التهابي غير استروئيدي كه بر بيماري در بالغين موثر است پاسخ نميدهد. وازوديلاتاتورها ميتوانند كمك كننده باشند.
4) دردهاي رشد
اين بيماري چيست؟
دردهاي رشد سندرم خوش خيمي است كه به نوعي درد اختصاصي اندامها كه غالبا در كودكان قبل ازسن ده سالگي ديده ميشود اطلاق ميگردد.
ميزان شيوع آن چقدر است ؟
ازجمله دردهائي كه باعث مراجعه كودك به نزد متخصص ميشود درد اندامها ست. شايعترين اين دردها دردهاي رشد است. در سراسردنيا حدود 10 تا 20 درصد كودكان دردهاي رشد را در سنين 3 تا 12 سالگي تجربه ميكنند. ابتلا در دختران و پسران مساوي است.
علائم اصلي بيماري كدامند ؟
بيشتر مواقع درد در ساق پا( پوست، پشت ساق، زانوهايا ران ها) اتفاق ميافتد و غالبا درد دو طرفه است. درد در اواخر روزو يا در شب اتفاق ميافتد و معمولا بچه رااز خواب بيدار ميكند.خيلي از اوقات والدين اظهار ميكنند كه درد كودك غالبا در روزهائي است كه فعاليت بدني بيشتري داشته است. مدت درد غالبا بين 10 تا30 دقيقه است گرچه ممكنست از حد دقايق تا ساعتها متغير باشد.
شدت درد از مختصر تا بسيار شديد متغيراست.
دردهاي رشد متناوب هستند، با فواصل فاقد درد كه از روزها تا ماهها متغير است. در بعضي از موارد درد ممكنست همه روزه وجود داشته باشدد.
چگونه ميتوان اين بيماري را تشخيص داد؟
وجود درد با خصوصيات ذكر شده همراه باطبيعي بودن معاينات باليني راهنماي تشخيص است. نيازي به انجام بررسيهاي آزمايشگاهي و راديوگرافي كه همه طبيعي خواهند بود نيست.
چگونه درمان ميشود؟
توضيح دادن خوش خيم بودن طبيعت اين پد يده اضطراب كودك و خانواده را تخفيف ميدهد. دردوره هاي درد ماساژ موضعي و داروهاي مسكن ميتواند كمك كننده باشد.در كودكاني كه اپيزودهاي تكراري درد داشته باشند شبي يك دوز ايبوپروفن ممكنست به تخفيف يا جلوگيري از درد كمك نمايد.
پيش آگهي
دردهاي رشد با هيچ نوع بيماري عضوي جدي همراه نيستند، در اغلب موارد تا آخر دوران كودكي بهبود پيدا ميكنند . در 100 % موارد با بزرگتر شدن كودك ناپد يد خواهند شد.
5) سندروم هيپرموبيليتي خوش خيم (Benign Hypermobility Syndrome)
اين بيماري چيست؟
سندرم هيپرموبيليتي خوش خيم (BHS)به دردهاي انتهائي كه ناشي از افزايش قابليت حركت( دامنه حركني) مفاصل هستند ، بدون آنكه همراه با هرگونه بيماري مادرزادي ويا بافت پيوندي باشد اطلاق ميشود. در نتيجه (BHS) بيش از آنكه يك بيماري باشد يك يافته طبيعي تلقي ميشود.
ميزان شيوع آن چقدر است؟
BHS در پيش كودكان به شدت شايع است و در 25 تا 50 در صد كودكان كمتر از 10 ساله گزارش شده است. با افزايش يافتن سن فركانس آن كاهش پيدا ميكند. بروز BHS در افراد يك خانواده متداول است.
علايم اصلي آن چيست؟
هيپرموبيليتي بصورت دردهاي عميق تكرار شونده در انتهاي روز ، يا هنگام شب و بطور متناوب در زانوها، پاها وقوزكها پديدار ميشود.
در كودكاني كه پيانو، ويولون و سازهاي ديگر مينوازند اين دردها ميتواند در مفاصل انگشتان دست ايجاد گردد. فعاليت هاي بدني و ورزش باعث شروع يا ازد ياد درد ميشود. بندرت ممكنست مختصر تورم مفصلي وجود داشته باشد.
چگونه تشخيص داده ميشود؟
سندرم هيپرموبيليتي بر اساس معيارهائي كه قبلا تنظيم شده و ميزان هيپر موبيليتي را مشخص ميكند تشخيص داده ميشود.
درمان
هيپر موبيليتي خيلي بندرت نياز به درمان دارد. در صورتيكه كودك با ورزشهاي خاصي مثل فوتبال ، يا ژيمناستيك در معرض آسيبهاي مكررقرار داشته و به دفعات دچار پيچ خوردگي يا كشيدگي مفاصل شود تقويت عضلات و محافظت از مفصل( functional braces) ضرورت پيدا ميكند.
زندگي روز مره
هيپر موبيليتي پديده خوش خيمي است كه با افزايش سن كاهش پيدا ميكند. خانواده بايستي آگاهي داشته باشد كه خطر اصلي آن محروم كردن كودك از داشتن زندگي طبيعي است.
كودك ميبايستي به داشتن فعاليت عادي شامل بازي و ورزشهائي كه دوست دارد تشويق شود.
6) سينوويت گذرا (Transient synovitis)
Toxic synovitis, Irritable hip
سينوويت گذرا چيست؟
سينوويت گذرا از وجود افوزيون درمفصل راني لگني(هيپ) ناشي ميشود، بد ون آنكه علتي براي آن شناخته شده باشد و خود بخود بدون اينكه عارضه اي بجا بگذارد بهبود پيدا ميكند.
ميزان شيوع آن چقدر است؟
شايعترين علت دردهيپ درنزد كودكان سيوويت گذرا است. 2 تا 3 در صد كودكان 3 تا 10 ساله را مبتلا ميكند . در پسرها تا حدي شايعتر است كه در مقابل ابتلاي يك دختر 3 تا 4 پسروجود دارند كه مبتلا نيستند.
علايم اصلي بيماري كدامند؟
لنگيدن و درد اندامها علايم اصلي سينوويت گذرا هستند. درد هيپ ميتواند بصورت درد در كشاله ران، قسمت فوقاني ران يا احيانا در زانو، معمولا بصورت ناگهاني بروز نمايد. شايعترين نحوه، بروز آن بيدار شدن كودك با لنگش ويا امتناع از راه رفتن است .
چگونه تشخيص داده ميشود؟
تشخيص سينوويت گذرا با مشاهده لنگيدن بيمار ونيز دردناك بودن حركات هيپ( مفصل راني لگني) در معاينه با ليني گذاشته ميشود. در 5 در صد موارد بيماري درگيري دو طرفه است. راديوگرافي ساده طبيعي است و در خيلي از موارد عملا انجام نميشود.
درمان
اساس درمان استراحت مناسب با ميزان درد است. مسكن هاي ضد التهابي براي كاهش درد بكار برده ميشوند. در اپيزودهاي دردهاي خيلي شديد كشش ساق پا ميتواند موثر باشد. اين حالت غالبا بدون درمان و بطور متوسط بعد از 6 تا 8 روز از بين ميرود.
پيش آگهي
عالي ، با بهبود كامل در بيش از 99% كودكان. پديدار شدن سينوويت گذرا بصورت خفيف تر و بمدت كوتاهتر از اپيزود اول غير عادي نيست.
7) درد كشككي راني - زانودرد (Patellofemoral pain-knee pain)
مقدمه
درد پاتلوفمورال شايعترين سندرم دردهاي به علت فعاليت در كودكان است. اين گروه بيماريها ناشي از حركات تكراري مداوم يابدنبال آسيب هاي بعد از ورزش در نقطه بخصوصي از بدن بوجود ميايند. اين نوع اختلالات درپيش بزرگسالان بصورتtennis or golf elbow, carpal tunnel syndrome,etc)) بيشتراز كودكان متداول است.
Synonyms ( اسامي مترادف ديگر)
Patellofemoral Syndrome ( سندروم پاتلو فمورال)، patella , Chondromalacia of ( كوندرومالازي پاتلا) Chondromalacia,( كوندرومالازي)، Anterior knee pain ( درد جلوي زانو)
بيماري چيست؟
درد پاتلو فمورال به درد قسمت جلوي زانو ناشي از فعاليت زياد ويا ازدياد فشار به مفصل پاتلوفمورا ل يا كشكك راني ( مفصلي كه از كاسه زانو, كشكك و استخوان قسمت پائين ران يا فمورتشكيل ميشود) اطلاق ميشود.
وقتي كه اين درد همراه با خوردگي در قسمت داخلي مفصل ( كارتيلاژ يا غضروف) كشكك باشد كلمه كندرومالزي پاتلا در مورد آن به كار برده ميشود.
ميزان شيوع آن چقدر است ؟
در كودكان كمتر از 8 ساله بندرت ديده ميشود و با بالا رفتن سن و بالاخره در پيش بالغين شيوع بيشتري دارد. درد پاتلوفمورال در دختران شايعتر است. همچنين در كودكانيكه زانوهايشان به نحوي زاويه داشته باشد مثل (genu valgum) knock-knee (كجي زانو) و (genu varum) ( ياپاي پرانتزي) و همچنين بيماريهاي مثل بي ثباتي عود كننده و بد قرار گرفتن كشكك بيشتر (recurrent instability and malalignment) ديده ميشود.
علايم اصلي آن چيست؟
علامت اختصاصي بيماري درد جلوي زانو است كه با فعاليتهائي از قبيل دويدن، بالا رفتن از يا پائين آمدن از پله ، چمباتمه زدن و يا با پرش شد ت پيدا ميكند. درد پاتلوفمورال همچنين با خم كردن طولاني زانو درهنگام نشستن تشد يد پيدا خواهد نمود.
چگونه تشخيص داده ميشود؟
درد پاتلو فمورال در كودكان سالم يك تشخيص باليني است( تست هاي آزمايشگاهي يا راديوگرافيك ضرورت ندارد). درد را ميتوان با ايجاد فشار روي زانو يا با كشيدن پاتلا به طرف بالا در حاليكه عضلات ران( چهار سر) منقبض باشد ايجاد نمود.
درمان
غالبا نيازي به درمان نيست. در بيشتر كودكان اگرزانو درد با بيماري ديگري( مثل اشكال در زاويه زانو يا لغزندگي كشكك) همراه نباشد يك حالت خوش خيم است كه به خودي خود خوب ميشود. در صورتيكه درد در فعاليتهاي ورزشي و يا فعاليتهاي روزمره اختلال ايجاد نمايد ، برنامه ريزي براي تقويت ماهيچه چهارسرران و نيز قرار دادن يخ به از بين بردن دردهاي بعد از ورزش كمك ميكند.
زندگي روزمره
كودكان بايستي زندگي طبيعي خودرا داشته باشند. ميزان فعاليت بدني بايد در حدي باشد كه كودك دچار درد نشود. كودكانيكه فعاليت ورزشي زياد داشته باشند ميتوانند از زانوبند يا كش هاي زانو استفاده نمايند.
لغزندگي اپيفيز سر ران (Slipped Capital Femoral Epiphysis)
لغزندگي اپيفيز سر فمور( ران) چيست؟
لغزندگي اپيفيز بعلت جابجائي سراستخوان ران از صفحه رشد ايجاد ميشود كه علت آن مشخص نيست. صفحه رشد يك صفحه غضروفي است كه مثل ساندوويچ بين دو قسمت از بافت استخواني قرار گرفته است. اين ناحيه ضعيفترين قسمت استخوان است كه با معدني شدن و بصورت استخوان درآمدن آن رشد متوقف خواهد شد.
ميزان شيوع آن چقدر است؟
لغزندگي اپيفيز سرران بيماري نادري است كه 3تا 10 كودك را در 100000 نفر مبتلا ميكند. در دوران بلوغ و در پسرها شايعتر است. بنظر ميرسد چاقي فاكتور مساعد كننده اين بيماري باشد.
علايم اصلي آن چيست ؟
لنگيدن و درد و كاهش يافتن حركات مفصل راني لگني كه با فعاليت بدني افزايش پيدا ميكند. درد ممكنست درقسمت فوقاني ( دوسوم فوقاني) و يا تحتاني ( يك سوم تحتاني) ران ايجاد شود و با افزايش فعاليت بدني بيشتر خواهد يافت. در 15 در صد موارد در گيري دو طرفه است.
چگونه تشخيص داده ميشود؟
لغزندگي اپيفيز سر فمور با كاهش يافتن حركات مفصل راني لكني در معاينه باليني مشخص ميشود. تشخيص با راديوگرافي كه بهتر است در حالت اكسيال يا قورباغه انجام شود به تائيد خواهد رسيد.
درمان
قرار دادن pin با عمل جراحي( توسط قرار دادن سر فمور در محل خود و ثابت كردن آن توسط pin انجام ميشود).
پيش آگهي
پيش آگهي آن بستگي به مدت و ميزان لغزند گي سراستخوان ران قبل ازتشخيص و انجام درمان دارد.
9) استئوكندروز (Osteochondroses)
همنام ها : استئونكروز(Osteonechroses)، نكروز اواسكولر (Avascular necroses)
مقدمه
كلمه "Osteochondroses" به معناي "bone death" يا " مرگ استخواني" است. در اين گروه گوناگون از بيماريها به علت نامشخصي جريان خون به مراكز اوليه يا ثانويه استخوانسازي استخوان هاي مبتلا قطع شده است. در بدو تولد استخوانها بيشتر از غضروف، كه بافت نرمي است، ساخته شده اند. در طول زمان اين بافت نرم توسط بافت سخت و معد ني شده، يعني استخوان جايگزين ميشود. اين جا به جائي در محلهاي خاصي از هر استخوان، كه به همين دليل "ossification center" ( مركز استخوانسازي) ناميده ميشود، شروع و با طي زمان در بقيه استخوان منتشر ميگردد.
استئوكوندروزچيست؟
استئو كندروز به پديده ناشي از نرسيدن خون به مراكز استخواني شدن استخوانها ودير كرد جايگزيني جبراني بافت استخواني اطلاق ميشود.
علامت اصلي استئو كوندروزدرد است و تشخيص آن توسط راديوگرافي يا تصوير برداري تائيد ميشود. در راديوگرافي سكانس تكه تكه شدن قطعه اي شدن بصورت"Islands" within the bone) ( (جزايري در ميان استخوان)، كلاپس(در هم فرورفتگي) ( break down) , اسكلرز (Increased density) (افزايش تراكم) مشخص ميشود بطوريكه استخوان در روي كليشه راديوگرافيك رنگ سفيد"white" پيداخواهد كرد. خيلي از اوقات استخوان از نو تشكيل شده ( تشكيل استخوان تازه) و قوام استخواني مجددا بوجود ميآيد. گرچه اين بيماري ميتواند خيلي جدي باشد اما در پيش كودكان بسيار شايع بوده و به استثنا ي موارد درگيري وسيع مفصل راني لگني پيش آگهي آن عالي است. بعضي از فرمهاي استئو كوندرزآنقدر شايع هستند كه بعنوان "normal variant " يا "اشكال طبيعي "در نمو استخوان به شمار ميآيند .(Sever's disease)
بعضي ديگر در گروه سندرم هاي فعاليت زياد قرار ميگيرند(Osgood Schlatter, Sinding-Larsen-Johansson disease)
9.1) بيماريLegg-Calve-Perthes
بيماريLegg-Calve-Perthes چيست؟
اين بيماري از تخريب ناشي از فقدان رگ در سر استخوان ران ( نزديكنرين قسمت از استخوان ران به لگن) بوجود ميآيد.
ميزان شيوع آن چقدر است؟
Legg-Calve-Pethes Disease بيماري شايعي نيست و در 10000كودك يك مورد ديده ميشود. بيشتر در پسرها ( 4 تا 5 پسر در مفابل يك دختر) و در سنين بين 3 تا 12 سالگي ، بخصوص در كودكان 4 تا 9 ساله ديده ميشود.
علايم شايع آن چيست؟
بيشتر كودكان با لنگيدن و در جات مختلفي از درد مفصل سر ران و گاهي هم به دلايل ديگر مراجعه ميكنند. غالبا فقط يك طرف گرفتار است ولي در 10% موارد بيماري دوطرفه است.
چگونه تشخيص داده ميشود؟
اختلال و احيانا دردناك بودن حركات مفصل لگني راني (هيپ) مشخص كننده اين بيماري است . راديوگرافي در ابتدا ممكنست طبيعي باشد ولي بعد سيري را كه در مقدمه ذكر شد پيدا خواهد كرد. اسكن استخواني و MRI بيماري را زودتر ازراديوگرافي ساده نشان ميدهند.
چه درماني دارد؟
كودكان مبتلا به Legg-Calve-Perthes Disease هميشه بايستي به كلينيك ارتوپدي معرفي شوند. درمان آن بستگي به شدت بيماري دارد. در موارد خيلي مختصركافي است كه بيمارتحت نظر باشد.
در موارد شديد بيماري درمان براي حفظ جايگيري سرران در مفصل لگن انجام ميشود، با اين هدف كه با شروع و تشكيل استخوان تازه سر استخوان ران شكل كروي خود را پيدا كند. اين هدف ممكنست بدرجات مختلفي با استفاده (كرست هائي كه لگن را باز نگه ميدارند) abduction brace (در بچه هاي كوچكتر ) يا با (osteotomy, cutting a wedge of bone to keep the head in a better position) قرار دادن سر استخوان ران در وضعيت مناسب بوسيله عمل جراحي( دربچه هاي بزرگتر) حاصل شود.
پيش آگهي
بستگي به ميزان درگيري سر فمور (هرچه كمتر باشد بهتر) و نيز سن كودك (كمتر از 6 ساله بهتر) خواهد داشت. بطور كلي با تكميل اين پديده( از قطعه قطعه شدن تا دوباره ساخته شدن ) كه از 12 تا 18 ماه طول خواهد كشيد. مجموعا در حدود دو سوم از مفاصل راني لگني كه مبتلا شده اند نتايج راديوگرافيك خوب پيدا خواهند كرد.
زندگي روز مره
زندگي روز مره اين كودكان بستگي به درمان انجام شده خواهد داشت. كودكاني كه تحت نظر هستند ميبايستي ازوارد آمدن فشارهاي سنكين بر لگن (پريدن و دويدن) اجتناب كنند، .در عينحال از نقطه نظرهاي ديگري مثل رفتن به مدرسه و شركت در فعاليتهائي كه نياز به تحمل وزن نداشته باشد بايستي زندگي عاديشان حفظ گردد.
9.2) بيماري Osgood - Schlatter
بعلت ايجاد ضربه هاي مكرر به مراكز استخواني برجستگي استخوان درشت ني( تاج استخوان كوچكي كه در قسمت فوقاني ساق قرار دارد ) در كنار تاندن ( رباط) كشكك بوجود ميآيد. در 1% موارد دوره جواني و در دوران بلوغ ديده ميشود و در ورزشكاران بيشتر است.
درد اين بيماران با فعاليتهائي از قبيل دويدن ، پريدن، از پله بالا و پائين رفتن و چهارزانو نشستن شد ت پيد ا ميكند. تشخيص بيماري توسط معاينه باليني با مشخص شدن حساس بودن به درد (تندرنس) يا درد كاملا مشخص كه گاها با ورم همراه است در محل اتصال رباط استخوان كشكك به استخوان درشت ني ميباشد. راديوگرافي ممكنست طبيعي باشد و يااينكه قطعات كوچك استخواني در ناحيه برچستگي درشت ني را نشان دهد. درمان بر اساس ميزان فعاليت براي اجتناب از درد، قرار دادن يخ بعد از ورزش و استراحت است . اين بيماري پس از مدتي بهبودي پيدا خواهد نمود.
9.3) بيماري Sever
بنام "Calcaneal Apophysitis" نيزناميده ميشود. عبارت ازا ستئوكوندروز زائده پاشنه واحتمالا در ارتباط با كشيد گي زرد پي آشيل ميباشد. اين بيماري يكي از شايعترين علل درد پاشنه در كودكان بشمار ميآيد، با فعاليت رابطه دارد ودر جنس مذكر بيشترديده ميشود. شروع آن غالبا در 6 تا 10 سالگي با درد پاشنه و احيانا اندامها، بعد ازانجام ورزش ميباشد.
تشخيص اين بيماري با معاينه باليني است. نيازي به درماني غير از متعادل كردن فعاليت كودك براي اجتناب از درد نيست. در صورتيكه اين امر كمك كننده نبود استفاده از بالشتك هاي پاشنه توصيه ميشود. بيماري بعد از مدتي بهبود پيدا خواهد كرد.
9.4) بيماري Freiberg
استئو كوندروز سر استخوان دوم كف پا ميباشد. علت احتمالي اين بيماري ضربه است. بيماري شايعي نيست و بيشتر موارد دختران جوان را مبتلا ميكند. اين درد با فعاليت شدت مي يابد. معاينه باليني درد ناحيه كف پا و احيانا تورم را نشان ميدهد. تشخيص باراديوگرافي تائيد ميشود، گرچه ممكنست از شروع علايم تا پيداشدن تغييرات آن دو هفته طول بكشد. درمان شامل استراحت واستفاده از بالشتكهاي محافظ است.
9.5) بيماري Scheurmann
بيماري شوئرمن يا"Juvenile kyphosis (roundback)" "قوز كودكي" استئو كندروزدر ناحيه حلقه برجستگي بدنه مهره است. بيشتر در پسران و در دوران بلوغ ديده ميشود. بيشتر كودكان مبتلا به اين حالت هيكل نامتناسب بهمراه ا يا بدون درد پيدا ميكنند. درد با فعاليت ارتباط دارد و ممكنست با استراحت بهتر شود. براي تائيد تشخيص معاينه باليني كه با مشاهده وجود زاويه واضح در پشت داده شده انجام راديوگرافي لازم است. براي اينكه بيماري شوئرمن تائيد شود كودك ميبايستي نامنظمي vertebral plates ( صفحه مهره اي) و گوه اي شدن قسمت قدامي حد اقل سه مهره با زاويه 5 درجه پيدا كرده باشد.
بيماري شوئرمن غالبا نياز به درمان ديگري غير ازتعد يل ميزان فعاليت كودك ، تحت نظر داشتن و در مورد شد يد استفاده كرستهاي طبي ندارد.
منبع : پرينتو
شرح موضوع