گواتر یکی از بیماریهای شایع است که به ویژه در نوجوانان ( سنین مدرسه ) از شیوع بالایی برخوردار است . گواتر در دختران جوان و در افرادی که در ارتفاعات بالا زندگی می کنند شایعتر است . گاهی دیده شده است میزان شیوع گواتر در خانمها 8 برابر آقایان است .
علل بروز گواتر :
ارث ، کمبود يد در مواد غذايى ، مصرف بيش از اندازه غذاهايى مانند شلغم ، کلم ، گل کلم ، کاساوا ، چغندر ، و علل ناشناخته ديگر . گواترها به انواع گوناگونى تقسيم بندى مى شوند که عبارتند از گواتر فاميلى ، گواتر بومى ( ساده ) ، گواتر تک گير ، گواتر چندندولى . گواتر در جلو گردن و در داخل غده تيروييد ايجاد مى شود . غده تيروييد از دو قطعه تشکيل شده است که در جلوى ناى و حنجره قرار مى گيرد . بزرگى خوش خيم غده تيروييد که سبب افزايش حجم آن مى شود و مانند غده بزرگى در زير گلو و گردن پديدار مى شود ، گواتر ناميده مى شود . اين غده درد ندارد و نام فارسى آن « غمباد » است .
علائم :
وجود توده اى در ناحيه قدامى گردن که بيمار يا اطرافيان بيمار و يا پزشک آن را مشاهده مى کنند . گاهى سياهرگهاى گردن بزرگتر مى شود و هرگاه درد ناگهانى و سريع گواتر ايجاد شود يعنى اينکه در گواتر خونريزى ايجاد شده است و گاهى نيز هيچ علامتى در فردى که گواتر دارد مشاهده نمى شود و گاه در گواترهاى ندولى ساده و غير سمى ، پس از چند سال تغييراتى ايجاد مى شود که به پر کارى غده تيروئيد منجر شده و باعث نارسايى قلبى و ساير اختلالات خطرناک مى گردد .
پيشگيري:
براى پيشگيرى از مبتلا شدن به گواتر توصيه مى شود از غذاهاى حاوى يد بيشتر استفاده کنيد و از مصرف نمک يد دار غافل نشويد . اگر در مناطق کوهستانى و ارتفاعات بيشترى از سطح دريا زندگى مى کنيد ، پس نياز بيشترى به يد خوراکى داريد . از مصرف بيش از حد سبزيجات گواتر زا بپرهيزيد ( به ويژه شلغم و کلم و کاساوا ) .
درمان:
اگر در خانواده و نسلهاى گذشته شما ، کسى به گواتر مبتلا بوده است ضرورت دارد به پزشک مراجعه کنيد و مورد معاينه و آزمايش قرار گيريد . زيرا اگر اين بيمارى به موقع تشخيص داده شود ، زودتر تحت درمان قرار گرفته و ريشه کن مى شود . در صورت داشتن گواترهاى ساده و معمولى مصرف قرصهاى لووتيروکسين و يا قرص تيروئيد به راحتى در دسترس است و در ايران توسط پزشکان توصيه و تجويز مى شود . در صورتى که مشکوک به گواتر و يا ندول در تيروئيد شده باشيم انجام معاينه بالينى و آزمايشات تيروئيدى و احتمالا اسکن تيروئيد و يا سونوگرافى و يا بيوپسى توسط پزشک ضرورت مى يابد و سپس به درمان با قرص و يد راديواکتيو و يا جراحى گواتر تشويق مى شويد . توصيه مهم اينکه ، طبيعى بودن تستهاى تيروئيد در آزمايش خون دليلى بر نداشتن گواتر نيست و با اين حالت يو تيروئيد گفته مى شود و در صورت لزوم گرفتن اسکن تيروئيد بسيار ضرورى است .
علل بروز گواتر :
ارث ، کمبود يد در مواد غذايى ، مصرف بيش از اندازه غذاهايى مانند شلغم ، کلم ، گل کلم ، کاساوا ، چغندر ، و علل ناشناخته ديگر . گواترها به انواع گوناگونى تقسيم بندى مى شوند که عبارتند از گواتر فاميلى ، گواتر بومى ( ساده ) ، گواتر تک گير ، گواتر چندندولى . گواتر در جلو گردن و در داخل غده تيروييد ايجاد مى شود . غده تيروييد از دو قطعه تشکيل شده است که در جلوى ناى و حنجره قرار مى گيرد . بزرگى خوش خيم غده تيروييد که سبب افزايش حجم آن مى شود و مانند غده بزرگى در زير گلو و گردن پديدار مى شود ، گواتر ناميده مى شود . اين غده درد ندارد و نام فارسى آن « غمباد » است .
علائم :
وجود توده اى در ناحيه قدامى گردن که بيمار يا اطرافيان بيمار و يا پزشک آن را مشاهده مى کنند . گاهى سياهرگهاى گردن بزرگتر مى شود و هرگاه درد ناگهانى و سريع گواتر ايجاد شود يعنى اينکه در گواتر خونريزى ايجاد شده است و گاهى نيز هيچ علامتى در فردى که گواتر دارد مشاهده نمى شود و گاه در گواترهاى ندولى ساده و غير سمى ، پس از چند سال تغييراتى ايجاد مى شود که به پر کارى غده تيروئيد منجر شده و باعث نارسايى قلبى و ساير اختلالات خطرناک مى گردد .
پيشگيري:
براى پيشگيرى از مبتلا شدن به گواتر توصيه مى شود از غذاهاى حاوى يد بيشتر استفاده کنيد و از مصرف نمک يد دار غافل نشويد . اگر در مناطق کوهستانى و ارتفاعات بيشترى از سطح دريا زندگى مى کنيد ، پس نياز بيشترى به يد خوراکى داريد . از مصرف بيش از حد سبزيجات گواتر زا بپرهيزيد ( به ويژه شلغم و کلم و کاساوا ) .
درمان:
اگر در خانواده و نسلهاى گذشته شما ، کسى به گواتر مبتلا بوده است ضرورت دارد به پزشک مراجعه کنيد و مورد معاينه و آزمايش قرار گيريد . زيرا اگر اين بيمارى به موقع تشخيص داده شود ، زودتر تحت درمان قرار گرفته و ريشه کن مى شود . در صورت داشتن گواترهاى ساده و معمولى مصرف قرصهاى لووتيروکسين و يا قرص تيروئيد به راحتى در دسترس است و در ايران توسط پزشکان توصيه و تجويز مى شود . در صورتى که مشکوک به گواتر و يا ندول در تيروئيد شده باشيم انجام معاينه بالينى و آزمايشات تيروئيدى و احتمالا اسکن تيروئيد و يا سونوگرافى و يا بيوپسى توسط پزشک ضرورت مى يابد و سپس به درمان با قرص و يد راديواکتيو و يا جراحى گواتر تشويق مى شويد . توصيه مهم اينکه ، طبيعى بودن تستهاى تيروئيد در آزمايش خون دليلى بر نداشتن گواتر نيست و با اين حالت يو تيروئيد گفته مى شود و در صورت لزوم گرفتن اسکن تيروئيد بسيار ضرورى است .
منبع : سايت آفتاب
شرح موضوع