تیك‌ها، یكی از شایع‌ترین مشكلات روانی است كه به گفته كارشناسان دلایل شیوع اختلالات تیك چندان مشخص نیست ولی تخمین زده می‌شود بین ۵تا۲۵ درصد كودكان در سنین مدرسه نیز نوعی از اختلال تیك را تجربه می‌كنند.
تیك‌ها، یكی از شایع‌ترین مشكلات روانی است كه به گفته كارشناسان دلایل شیوع اختلالات تیك چندان مشخص نیست ولی تخمین زده می‌شود بین ۵تا۲۵ درصد كودكان در سنین مدرسه نیز نوعی از اختلال تیك را تجربه می‌كنند.
دكتر علیرضا پیرخائفی روان‌شناس و عضو هیات علمی دانشگاه تیك‌ها را از فعالیت‌های حركتی - صوتی می‌داند كه به صورت ناگهانی اتفاق می‌افتند و در آن فرد توان مقاومت خود را از دست داده و ظاهرا مقابله با آن هیچ فایده‌ای نخواهد داشت.
وی پریدن گوشه چشم، پرش در ناحیه‌گردن و حركات اضافه در شانه را از تیك‌های حركتی می‌داند و درخصوص تیك‌های صوتی ابراز می‌كند در این‌گونه تیك‌ها علاوه بر تكان‌های عضلات، سیستم صوتی نیز (مانند صاف كردن گلو، خرخر كردن و بالا كشیدن بینی و ...) درگیر می‌شود.
● علل بروز تیك
این روان‌شناس تیك را امری عادی دانسته و اظهار می‌كند؛ همه ما به نوعی با این معضل درگیر هستیم، ولی در برخی افراد این درگیری بروز بیشتری دارد.
وی با بیان این‌كه اختلال تیك می‌تواند ریشه‌های هیجانی داشته باشد، فضای متشنج خانواده‌ها را یكی از علل مهم تشدید این اختلال ذكر می‌كند و در ادامه می‌افزاید: معمولا افراد تحت شرایط ویژه‌ای دچار عدم تعادل در بخشی از سیستم عصبی‌شان می‌شوند كه تیك را افزایش می‌دهد، همچنین دكتر پیرخائفی، علل ژنتیكی را نیز در ظهور تیك‌های مزمن تاثیرگذار دانسته و می‌گوید: هیچ‌گاه تیك‌ها شكل یكسانی نداشته و گاه به صورت خفیف و گاه به صورت شدید بروز می‌كنند بنابر این نمی‌توان مطمئن شد كه افراد مبتلا، در شرایط یكسانی قرار خواهند داشت.
● سن بروز
طبق بررسی‌های انجام شده، تیك‌ها از ۳ سالگی تا اواخر دوره نوجوانی، (۱۸ سالگی) بروز می‌كنند و فشارهای عصبی تحمیل شده برخانواده و كودك منشأ بروز اختلال، در سیستم حركتی می شود و به نوعی آنها را درگیر می‌كند.عضو هیات علمی دانشگاه این اختلال را به ۳ نوع ویژه تیك توره یا تركیبی (حركتی صوتی)، تیك مزمن (با زمان طولانی كه پایه‌های ژنتیكی دارد) و «تیك گذرا» (كه شایع‌ترین نوع است) تقسیم می‌كند.
● درمان تیك
دكتر پیرخائفی ضمن اعلام این كه تیك‌ها جزو اختلالات پیچیده عصبی محسوب نمی‌شوند و متخصصان مربوطه با تجویز خود می‌توانند این اختلال را از بین ببرند متذكر می‌شود: كنترل هیجان و استرس می‌تواند سهم بسزایی در هسته درمان داشته باشد. وی هیجان و استرس را در افراد متفاوت دانسته و عوارض و حساسیت پوستی، بیماری‌های قلبی عروقی، تیك و ... را از انواع آن می‌داند.
این روان‌شناس روش‌های آرام‌بخشی، آموزشی و دارویی را از انواع درمان این اختلال بیان می‌كند و معتقد است با به كارگیری درمان‌های آموزشی درخصوص كودكان می‌توان به نتایج خوبی دست یافت و بدین وسیله رشد قارچ گونه این اختلال را از دوران كودكی گرفت.
وی با اشاره به این كه منشأ بروز اختلال تیك را كانون خانواده تشكیل می‌دهد، بهسازی فضا و ساختار خانواده را مفید تلقی می‌كند.
دكتر علیرضا پیرخائفی با اشاره به این كه تیك یك برون داد محسوب می‌شود، آن را نشانه‌ای از اتفاقاتی می‌داند كه در سیستم روانی جسمانی افراد رخ می‌دهد كه به طبع این نشانه‌ها قابل مطالعه و درمان هستند.
● چه باید كرد؟
یكی از نكاتی كه درخصوص انواع تیك‌ها حائز اهمیت است، نوع برخورد و نگاه عوام به آن است كه این نوع رفتار باعث می‌شود فرد دچار احساس ناخوشایندی شود و خود را از انظار پنهان كند و در صورت افزایش بیش از حد این اختلال، حتی در رفتارهای اجتماعی فرد نیز تاثیرگذار خواهد بود.
این عضو هیات علمی دانشگاه بهترین راه پیشگیری از اختلالات تیك را «تخلیه فشار و تنش‌های عصبی» بیان می‌كند كه با فراهم كردن فضاهای تفریح و ورزش می‌توان با آن به مقابله پرداخت.
وی در پایان با اشاره به این كه نباید به تیك‌های كوتاه مدت اعتنا كرد، اظهار می‌كند: اگر افراد با نشانه‌های طولانی مدت تیك مواجه شدند باید برای جلوگیری از اختلالات بزرگ‌تر به روان‌پزشك و یا روان‌شناس مراجعه كنند.
منبع :روزنامه جام جم
تیك‌ها، یكی از شایع‌ترین مشكلات روانی است كه به گفته كارشناسان دلایل شیوع اختلالات تیك چندان مشخص نیست ولی تخمین زده می‌شود بین ۵تا۲۵ درصد كودكان در سنین مدرسه نیز نوعی از اختلال تیك را تجربه می‌كنند.
دكتر علیرضا پیرخائفی روان‌شناس و عضو هیات علمی دانشگاه تیك‌ها را از فعالیت‌های حركتی - صوتی می‌داند كه به صورت ناگهانی اتفاق می‌افتند و در آن فرد توان مقاومت خود را از دست داده و ظاهرا مقابله با آن هیچ فایده‌ای نخواهد داشت.
وی پریدن گوشه چشم، پرش در ناحیه‌گردن و حركات اضافه در شانه را از تیك‌های حركتی می‌داند و درخصوص تیك‌های صوتی ابراز می‌كند در این‌گونه تیك‌ها علاوه بر تكان‌های عضلات، سیستم صوتی نیز (مانند صاف كردن گلو، خرخر كردن و بالا كشیدن بینی و ...) درگیر می‌شود.
● علل بروز تیك
این روان‌شناس تیك را امری عادی دانسته و اظهار می‌كند؛ همه ما به نوعی با این معضل درگیر هستیم، ولی در برخی افراد این درگیری بروز بیشتری دارد.
وی با بیان این‌كه اختلال تیك می‌تواند ریشه‌های هیجانی داشته باشد، فضای متشنج خانواده‌ها را یكی از علل مهم تشدید این اختلال ذكر می‌كند و در ادامه می‌افزاید: معمولا افراد تحت شرایط ویژه‌ای دچار عدم تعادل در بخشی از سیستم عصبی‌شان می‌شوند كه تیك را افزایش می‌دهد، همچنین دكتر پیرخائفی، علل ژنتیكی را نیز در ظهور تیك‌های مزمن تاثیرگذار دانسته و می‌گوید: هیچ‌گاه تیك‌ها شكل یكسانی نداشته و گاه به صورت خفیف و گاه به صورت شدید بروز می‌كنند بنابر این نمی‌توان مطمئن شد كه افراد مبتلا، در شرایط یكسانی قرار خواهند داشت.
● سن بروز
طبق بررسی‌های انجام شده، تیك‌ها از ۳ سالگی تا اواخر دوره نوجوانی، (۱۸ سالگی) بروز می‌كنند و فشارهای عصبی تحمیل شده برخانواده و كودك منشأ بروز اختلال، در سیستم حركتی می شود و به نوعی آنها را درگیر می‌كند.عضو هیات علمی دانشگاه این اختلال را به ۳ نوع ویژه تیك توره یا تركیبی (حركتی صوتی)، تیك مزمن (با زمان طولانی كه پایه‌های ژنتیكی دارد) و «تیك گذرا» (كه شایع‌ترین نوع است) تقسیم می‌كند.
● درمان تیك
دكتر پیرخائفی ضمن اعلام این كه تیك‌ها جزو اختلالات پیچیده عصبی محسوب نمی‌شوند و متخصصان مربوطه با تجویز خود می‌توانند این اختلال را از بین ببرند متذكر می‌شود: كنترل هیجان و استرس می‌تواند سهم بسزایی در هسته درمان داشته باشد. وی هیجان و استرس را در افراد متفاوت دانسته و عوارض و حساسیت پوستی، بیماری‌های قلبی عروقی، تیك و ... را از انواع آن می‌داند.
این روان‌شناس روش‌های آرام‌بخشی، آموزشی و دارویی را از انواع درمان این اختلال بیان می‌كند و معتقد است با به كارگیری درمان‌های آموزشی درخصوص كودكان می‌توان به نتایج خوبی دست یافت و بدین وسیله رشد قارچ گونه این اختلال را از دوران كودكی گرفت.
وی با اشاره به این كه منشأ بروز اختلال تیك را كانون خانواده تشكیل می‌دهد، بهسازی فضا و ساختار خانواده را مفید تلقی می‌كند.
دكتر علیرضا پیرخائفی با اشاره به این كه تیك یك برون داد محسوب می‌شود، آن را نشانه‌ای از اتفاقاتی می‌داند كه در سیستم روانی جسمانی افراد رخ می‌دهد كه به طبع این نشانه‌ها قابل مطالعه و درمان هستند.
● چه باید كرد؟
یكی از نكاتی كه درخصوص انواع تیك‌ها حائز اهمیت است، نوع برخورد و نگاه عوام به آن است كه این نوع رفتار باعث می‌شود فرد دچار احساس ناخوشایندی شود و خود را از انظار پنهان كند و در صورت افزایش بیش از حد این اختلال، حتی در رفتارهای اجتماعی فرد نیز تاثیرگذار خواهد بود.
این عضو هیات علمی دانشگاه بهترین راه پیشگیری از اختلالات تیك را «تخلیه فشار و تنش‌های عصبی» بیان می‌كند كه با فراهم كردن فضاهای تفریح و ورزش می‌توان با آن به مقابله پرداخت.
وی در پایان با اشاره به این كه نباید به تیك‌های كوتاه مدت اعتنا كرد، اظهار می‌كند: اگر افراد با نشانه‌های طولانی مدت تیك مواجه شدند باید برای جلوگیری از اختلالات بزرگ‌تر به روان‌پزشك و یا روان‌شناس مراجعه كنند.
منبع :روزنامه جام جم
شرح موضوع