امروزه دانستن مطالب مفید درباره سلامتی و یافتن روشهای بهتر برای مراقبت از خود، بسیار ساده تر شده و اطلاع داشتن از دارویی که مصرف میکنیم از گذشته مهمتر است. در این مقاله راهنمایی های لازم برای استفاده درست تر از دارو را می خوانید.
اگر شما از چند داروی مختلف استفاده میکنید، بیش از یک پزشک معالج دارید و یا در شرایط خاص جسمی هستید، شما و پزشکان شما باید از تمام داروهایی که مصرف میکنید اطلاع داشته باشید تا مبادا مشکلاتی نظیر تداخل دارویی برایتان به وجود بیاید.
تداخل دارو ممکن است از تاثیر داروی مورد نظر شما بکاهد، موجب بروز تاثیرات جانبی شده و یا عملکرد یک داروی خاص را گسترش دهد. اگر هربار که از یک داروی با نسخه و یا بدون نسخه (نظیر مسکنها، ویتامینها، مواد معدنی و موارد مشابه) استفاده میکنید، با دقت طریق مصرف آنرا مطالعه کنید و برای دانستن دلیل استفاده از آن وقت بگذارید و چیزهایی درباره آن بیاموزید. شما با داشتن دانش اندکی درباره داروهایتان و حضور ذهن کافی میتوانید از بروز تداخل مضر دارویی و بروز عوارض جانبی آنها جلوگیری کنید.
تداخل دارویی به سه دسته بزرگ تقسیم میشود
• تداخل دارو با دارو : که در زمانی رخ میدهد که دو یا چند دارو با یکدیگر واکنش نشان دهند. این تداخل دارو با دارو میتواند موجب بروز عوارض جانبی غیر مترقبه شود. برای مثال، ترکیب شدن یک داروی آرام بخش که برای خوابیدن به شما کمک میکند و دارویی که برای رفع حساسیت مصرف میکنید، میتواند موجب کند شدن عکس العملهای شما شده و رانندگی، کار با دستگاههای مختلف و حتا انجام کارهای منزل را خطر آفرین کند.
• تداخل دارو با غذا یا نوشیدنی : این حالت در اثر واکنش بین دارو و مواد خاص خوردنی یا نوشیدنی پدید می آید. برای مثال ترکیب الکل با بعضی از داروها میتواند موجب خستگی، خواب آلودگی و کند شدن عکس العمل فرد شود.
• تداخل دارو با یک وضعیت خاص : این حالت در صورتی است که وضعیت خاص جسمانی یک شخص نسبت به یک داروی خاص واکنش نشان میدهد و دارویی ظاهرا بی آزار را به ماده ای خطرناک مبدل میسازد. برای مثال شخصی که دارای فشار خون بالا است، در صورت مصرف داروهای دکونژستان (ضد احتقان) بینی، ممکن است واکنشهای ناگواری را تجربه کند.
داروهای بدون نسخه که طیف وسیعی را هم دربر میگیرند، معمولا دارای اطلاعاتی درباره محتویات دارو، شیوه استفاده از آن و اخطارهایی برای موقعیتهای خاص هستند که مطالعه آنها بسیار مهم است (این اطلاعات در داروهای ساخت ایران معمولا در یک بروشور در داخل جعبه قرار دارد).
برچسب این داروها شامل اطلاعات مهمی درباره تداخل دارویی نیز هست و با توجه به دستاورهای علمی و پزشکی، ممکن است اطلاعات مندرج در این برچسبها تغییر کرده و یا تکمیل شود. به همین دلیل است که هر بار که دارویی را مصرف میکنید باید مطالب روی برچسب آنرا بخوانید. این اطلاعات شامل موارد زیر هستند:
• فهرست مواد تشکیل دهنده و هدف آنها
• شامل نام و مقدار هر یک از مواد تشکیل دهنده دارو
• هدف و عملکرد هر یک از این مواد
• قسمت مربوط به استفاده
• به شما میگوید که دارو چه مصرفی دارد
• به شما کمک میکند تا بهترین دارو را برای بیماری خودتان انتخاب کنید
• قسمت اخطار درباره تداخل دارویی و همچنین اقدامات احتیاطی اطلاعاتی در اختیار شما میگذارد مانند
• در چه مواردی باید قبل از استفاده دارو با پزشک مشورت کنید
• شرایط پزشکی خاصی که میتوانند در کاهش تاثیر دارو و یا از بین بردن تاثیر آن و حتا مضر شدن دارو موثر باشند
• تحت چه شرایطی نباید از این دارو استفاده نمود
• چه زمانی باید مصرف دارو را قطع کرد
• بخش طریق مصرف دارو به شما میگوید
• مقدار و مدت زمانی که میتوانید بدون مشکل از دارو استفاده کنید
• هر دستور خاصی که برای استفاده از دارو وجود دارد
• قسمت اطلاعات دیگر
• شامل اطلاعاتی درباره مواد تشکیل دهنده مانند میزان سدیم، برای اشخاصی است که دارای آلرژی و یا رژیم عذایی خاص هستند
• بخش مواد غیرفعال شامل اطلاعاتی درباره
• شامل اطلاعاتی درباره مواد غیر فعال چون رنگ، مواد چسباننده و مانند اینها است
به یاد داشته باشید که درباره داروهایی که مصرف میکنید با پزشک یا داروساز صحبت کنید. هنگامی که پزشکتان داروی جدیدی تجویز میکند، درباره انواع داروهای با نسخه و بدون نسخه ای که مصرف میکنید به او بگویید و حتا در مورد رژیم غذایی و مواد کمک غذایی چون ویتامین، داروهای گیاهی و مواد معدنیی که مصرف میکنید او را مطلع نمایید.
• قبل از مصرف هر دارو، سوالات زیر را از پزشک یا داروساز بپرسید
• آیا میتوانم این دارو را با داروهای دیگر مصرف کنم؟
• آیا باید از غذاها، نوشیدنیها یا مواد دیگری اجتناب کنم؟
• دارو چگونه در بدن من کار میکند؟
• آیا اطلاعات بیشتری درباره دارو یا شرایط جسمی من وجود دارد؟ (در منابع قابل استفاده ای چون اینترنت و مجلات پزشکی)
فراموش نکنید که سهل انگاری در مصرف دارو میتواند از بیماریی که به آن دچار هستید نیز، عواقب وخیم تری داشته باشد.
اگر شما از چند داروی مختلف استفاده میکنید، بیش از یک پزشک معالج دارید و یا در شرایط خاص جسمی هستید، شما و پزشکان شما باید از تمام داروهایی که مصرف میکنید اطلاع داشته باشید تا مبادا مشکلاتی نظیر تداخل دارویی برایتان به وجود بیاید.
تداخل دارو ممکن است از تاثیر داروی مورد نظر شما بکاهد، موجب بروز تاثیرات جانبی شده و یا عملکرد یک داروی خاص را گسترش دهد. اگر هربار که از یک داروی با نسخه و یا بدون نسخه (نظیر مسکنها، ویتامینها، مواد معدنی و موارد مشابه) استفاده میکنید، با دقت طریق مصرف آنرا مطالعه کنید و برای دانستن دلیل استفاده از آن وقت بگذارید و چیزهایی درباره آن بیاموزید. شما با داشتن دانش اندکی درباره داروهایتان و حضور ذهن کافی میتوانید از بروز تداخل مضر دارویی و بروز عوارض جانبی آنها جلوگیری کنید.
تداخل دارویی به سه دسته بزرگ تقسیم میشود
• تداخل دارو با دارو : که در زمانی رخ میدهد که دو یا چند دارو با یکدیگر واکنش نشان دهند. این تداخل دارو با دارو میتواند موجب بروز عوارض جانبی غیر مترقبه شود. برای مثال، ترکیب شدن یک داروی آرام بخش که برای خوابیدن به شما کمک میکند و دارویی که برای رفع حساسیت مصرف میکنید، میتواند موجب کند شدن عکس العملهای شما شده و رانندگی، کار با دستگاههای مختلف و حتا انجام کارهای منزل را خطر آفرین کند.
• تداخل دارو با غذا یا نوشیدنی : این حالت در اثر واکنش بین دارو و مواد خاص خوردنی یا نوشیدنی پدید می آید. برای مثال ترکیب الکل با بعضی از داروها میتواند موجب خستگی، خواب آلودگی و کند شدن عکس العمل فرد شود.
• تداخل دارو با یک وضعیت خاص : این حالت در صورتی است که وضعیت خاص جسمانی یک شخص نسبت به یک داروی خاص واکنش نشان میدهد و دارویی ظاهرا بی آزار را به ماده ای خطرناک مبدل میسازد. برای مثال شخصی که دارای فشار خون بالا است، در صورت مصرف داروهای دکونژستان (ضد احتقان) بینی، ممکن است واکنشهای ناگواری را تجربه کند.
داروهای بدون نسخه که طیف وسیعی را هم دربر میگیرند، معمولا دارای اطلاعاتی درباره محتویات دارو، شیوه استفاده از آن و اخطارهایی برای موقعیتهای خاص هستند که مطالعه آنها بسیار مهم است (این اطلاعات در داروهای ساخت ایران معمولا در یک بروشور در داخل جعبه قرار دارد).
برچسب این داروها شامل اطلاعات مهمی درباره تداخل دارویی نیز هست و با توجه به دستاورهای علمی و پزشکی، ممکن است اطلاعات مندرج در این برچسبها تغییر کرده و یا تکمیل شود. به همین دلیل است که هر بار که دارویی را مصرف میکنید باید مطالب روی برچسب آنرا بخوانید. این اطلاعات شامل موارد زیر هستند:
• فهرست مواد تشکیل دهنده و هدف آنها
• شامل نام و مقدار هر یک از مواد تشکیل دهنده دارو
• هدف و عملکرد هر یک از این مواد
• قسمت مربوط به استفاده
• به شما میگوید که دارو چه مصرفی دارد
• به شما کمک میکند تا بهترین دارو را برای بیماری خودتان انتخاب کنید
• قسمت اخطار درباره تداخل دارویی و همچنین اقدامات احتیاطی اطلاعاتی در اختیار شما میگذارد مانند
• در چه مواردی باید قبل از استفاده دارو با پزشک مشورت کنید
• شرایط پزشکی خاصی که میتوانند در کاهش تاثیر دارو و یا از بین بردن تاثیر آن و حتا مضر شدن دارو موثر باشند
• تحت چه شرایطی نباید از این دارو استفاده نمود
• چه زمانی باید مصرف دارو را قطع کرد
• بخش طریق مصرف دارو به شما میگوید
• مقدار و مدت زمانی که میتوانید بدون مشکل از دارو استفاده کنید
• هر دستور خاصی که برای استفاده از دارو وجود دارد
• قسمت اطلاعات دیگر
• شامل اطلاعاتی درباره مواد تشکیل دهنده مانند میزان سدیم، برای اشخاصی است که دارای آلرژی و یا رژیم عذایی خاص هستند
• بخش مواد غیرفعال شامل اطلاعاتی درباره
• شامل اطلاعاتی درباره مواد غیر فعال چون رنگ، مواد چسباننده و مانند اینها است
به یاد داشته باشید که درباره داروهایی که مصرف میکنید با پزشک یا داروساز صحبت کنید. هنگامی که پزشکتان داروی جدیدی تجویز میکند، درباره انواع داروهای با نسخه و بدون نسخه ای که مصرف میکنید به او بگویید و حتا در مورد رژیم غذایی و مواد کمک غذایی چون ویتامین، داروهای گیاهی و مواد معدنیی که مصرف میکنید او را مطلع نمایید.
• قبل از مصرف هر دارو، سوالات زیر را از پزشک یا داروساز بپرسید
• آیا میتوانم این دارو را با داروهای دیگر مصرف کنم؟
• آیا باید از غذاها، نوشیدنیها یا مواد دیگری اجتناب کنم؟
• دارو چگونه در بدن من کار میکند؟
• آیا اطلاعات بیشتری درباره دارو یا شرایط جسمی من وجود دارد؟ (در منابع قابل استفاده ای چون اینترنت و مجلات پزشکی)
فراموش نکنید که سهل انگاری در مصرف دارو میتواند از بیماریی که به آن دچار هستید نیز، عواقب وخیم تری داشته باشد.
منبع : مجله اینترنتی فریا
شرح موضوع