ماده اي شيرين تر از قند

نتيجه گزارش سالانه جامعه كارشناسان علم تغذيه در آلمان اين است كه مردم اين كشور، بيش از حد لازم غذا ميخورند و مواد غذائى آنها حاوى چربى و قند بيش از اندازه اند. اينك گياه Stevia Rebaudiana از كشور پاراگوئه لذت مزه شيرين را، براى ما به ارمغان ميآورد بدون آنكه، عذاب وجدانى در پى داشته باشد. ماده شيرين تهيه شده از اين گياه، مدتهاست كه در بازارهاى كشورهاى آسيائى به فروش ميرسد. اين ماده، اكنون بايستى، جاى خود را در بازارهاى اروپائى باز كند. با وصف مشخصات اين گياه، شيرين كامى شما را آرزومنديم.

استويوزيد Steviosid يا قند تهيه شده از گياه "استويا"۳۰۰ بار شيرينتر از قند ساخارز تهيه شده از چغندر قند است. اساس ساختمانى اين ماده مشابه شيرين ، كه از برگهاى گياه استويا ريباوديانا تهيه ميشود، بر پايه مولكولهاى پيچيده الكلى تركيبى با واحدهاى ساختمانى گلوكز ميباشد. اين مولكولها باعث شيرينى بيش ازحد گياه مزبور شده و به اين ترتيب آنرا از زيان آفات نباتى در امان ميدارند. بر خلاف، اين تركيب قندى براى مصرف كنندگان اروپائى، امكانات مفيد بيشمارى را فراهم ميآورد. دكتر رالف پوده متخصص علم كشاورزى از دانشگاه بن، در مورد كشت اين گياه، تحقيقات گسترده اى انجام داده و خواص مثبت آنرا اينگونه وصف ميكند:"اولآ اثر آن به عنوان يك دارو، پيش از همه براى افراد مبتلا به بيمارى قند است. همچنين آزمايشات نشان داده اند كه، به كمك اين ماده ميتوان با بيماريهاى پوستى مبارزه كرد و مقادير زياد آنرا در مقابله با پوسيدگى دندان بكار گرفت. مطالعات گسترده اى در ژاپن، چين و كره در اين زمينه انجام گرفته اند. از سوى ديگر، اين گياه، نوع ديگرى از مواد مشابه شيرين را در خود جاى داده است. نوع Light نوشابه كوكاكولا و برخى از آدامسها در مناطق آسيائى، اينك ۲۰ سال است كه، با استفاده از گياه استويا شيرين ميشوند."

مقدارى كمتر از نيم گرم از قند گياه استويا بدون داشتن كالرى، ميتواند مصرف روزانه يك فرد اروپائى، يعنى رقم ميانگين ۱۳۰ گرم را تامين نمايد. آنچه كه در كشورهاى آسيائى مدتهاست ارزش خود را نشان داده است، بايستى اينك همچنين در اروپا بكار گرفته شود. اما اين گياه چند ساله، كه موطن آن آمريكاى لاتين است، نميتواند بسادگى در شمال اروپا كاشته شود. استويا در آب و هواى بومى خود، هر ساله قابل بهره برداريست، اما در دماى زير صفر اروپا، دچار سرمازدگى شده و به همين علت، بايد هر سال مجددا كشت گردد. به همين دليل دكتر پوده قصد دارد، گونه هاى مقاومتر اين گياه در برابر يخبندان و سرما را در گلخانه هاى مخصوص، با دماى قابل كنترل بصورت هدفمند، پرورش دهد.

دكتر پوده توضيح ميدهد:"از اين مطالعات نتيجه ميگيريم كه آيا شرايط آب و هوائى گوناگون به رشد اين گياه كمك كرده يا براى آن زيان آورند. اين امر به اين ترتيب انجام ميشود كه، شمار اندكى از گياهان جوان در قفسه هاى كوچك، با تغيير قدم به قدم دما، مورد آزمون قرار ميگيرند. سپس بررسى ميگردد، كه آيا آنها در مقابل سرما مقاومند و در عين حال آيا از قند بيشترى برخوردارند يا نه."

براى اينكه كشت گياه استويا از هم اكنون در اروپا ممكن گردد، دكتر رالف پوده فناورى جديدى براى كشت اين گياه را بكار ميگيرد، كه بايستى كار پرورش و تكثير گياهان ثمردهنده را بهبود بخشد. به گفته او:"از آنجائيكه گياه استويا را تا كنون از طريق قلمه هاى كوچك  تهيه شده از گياهان مسنتر تكثيرميكرديم و اين عمل بسيار دشوار است، به نتيجه آنچنان خوبى نميرسيديم. به همين دليل، اكنون از راه تكثير بافت گياهى، در اين جهت تلاش ميكنيم. در اين روش تنها چند سلول از گياه مادر گرفته ميشوند كه، در يك محلول تغذيه كننده قرار ميگيرند. در اين محيط، ابتدا بخشهاى فوقانى گياه استويا رشد ميكنند. اين جوانه ها سپس با احتياط تمام به يك محيط مغذى ديگر انتقال يافته و در آن ريشه ميدوانند. نهالهاى بدست آمده از اين طريق، رشد خود را در گلخانه هاى مخصوص ادامه ميدهند. به اين ترتيب ميتوان از يك گياه، يك ميليون نهال مشابه بدست آورد. اما پيش از آنكه كشت گسترده گياه استويا در اروپا ممكن گردد، كميته كارشناسان، بايستى به بررسى آن و تاثيرش بر بدن انسانها بپردازد.