سرطان زمانی بروز می‌كند كه مولكول وراثتی DNA كه در هسته سلول بدن وجود دارد و اطلاعات ژنتیكی بدن را در خود جای می‌دهد، آسیب‌دیده و بدن نمی‌تواند آسیب وارده را ترمیم كند.
به این ترتیب سلول‌های آسیب دیده در همین قالب و به گونه‌ای غیر قابل كنترل شروع به رشد و تكثیر شدن می‌كنند.
وقتی این حالت در پوست بوجود آید، بیماری سرطان پوست بروز می‌كند. همچنان كه سلول‌های معیوب تقسیم و زیاد می‌شوند، تشكیل یك تومور را می‌دهند.
به تدریج كه سرطان پوست در روپوست (لایه‌های رویه پوست) گسترش پیدا كند، معمولا تومور یا همان غده سرطانی به وضوح قابل مشاهده می‌شود. این امر باعث می‌شود كه اكثر سرطان‌های پوست از مراحل اولیه بیماری قابل تشخیص باشند.
تقریبا در صد درصد موارد تشخیص این بیماری، 3 نوع سرطان پوست مشاهده می‌شود. هر كدام از این 3 نوع سرطان در یك مجموعه متفاوت از سلول‌های پوستی بروز می‌كنند و هر نوع سرطان بر اساس نوع سلولی كه از آن منشاء گرفته است، نامگذاری می‌شود.
سرطان‌های پوست به 2 گروه شامل سرطان‌های پوستی غیرملانوما و ملانوما تقسیم می‌شوند. ملانوما كشنده‌ترین نوع سرطان پوست است.
انواع مختلف سرطان پوست عبارتند از:
- سرطان با یاخته‌های قاعده‌ای (BCC): سرطان با یاخته‌های قاعده‌ای شایعترین نوع سرطان در انسان است كه سالانه بیش از یك میلیون تن را تنها در ایالات متحده مبتلا می‌كند.
حدود 80 درصد تمام سرطان‌های پوستی از نوع BCC هستند كه در این نوع سرطان، تومور در سلول‌های پایین‌ترین لایه روپوست تشكیل می‌شود.
سرطان BCC ممكن است چندین شكل داشته باشد. بیشتر تومورهای نوع BCC در قسمت‌هایی از پوست بروز می‌كنند كه مانند صورت، گوش‌ها و پوست سر در معرض نور آفتاب قرار دارند.
این تومورها به آرامی رشد می‌كنند و چندین سال طول می‌كشد تا اندازه آنها به یك دوم اینچ برسد.
با وجودی كه این تومورها خیلی بندرت به سایر بافت‌ها گسترش پیدا می‌كنند اما متخصصان پوست توصیه می‌كنند كه بیماری در مراحل اولیه شناخته و درمان شود تا به این ترتیب مانع از گسترش آن به بافت‌های اطراف شوند.
- سرطان با یاخته‌های سنگفرشی (SCC): آمارها نشان می‌دهد كه حدود 16 درصد از سرطان‌های پوستی شناخته شده از نوع سرطان با یاخته‌های سنگفرشی هستند.
این سرطان از سلول‌های سنگفرشی كه لایه بالایی در روپوست هستند، نشات می‌گیرد. سالانه حدود 200 هزار مورد ابتلا به این سرطان شناسایی می‌شود.
سرطان SCC اغلب در افراد میانسال با پوست حساس و یا افراد مسن به دلیل قرار گرفتن مدت زمان طولانی در برابر نور خورشید بروز می‌كند.
این تومور در حالی كه در قسمت‌هایی از پوست كه در معرض خورشید هستند شایعتر است، اما ممكن است در هر نقطه دیگری از بدن نیز مانند دهان یا اندام‌های تناسلی بروز كند.
این تومور به دلیل این كه می‌تواند به سایر بافت‌ها نفوذ كند باید در مراحل اولیه تشخیص داده شود و درمان شود.
-سرطان ملانوما:
این سرطان كه 4 درصد كل موارد شناسایی شده از سرطان پوست را شامل می‌شود، در سلول‌های ملانوسیت، سلول‌های لایه میانی روپوست كه رنگ پوست را تعیین می‌كنند، بروز می‌كند.
ملانوما كشنده‌ترین نوع سرطان پوست است چرا كه به سرعت می‌تواند به سیستم لنفاوی و اعضای داخلی نفوذ كند.
در آمریكا تقریبا در هر ساعت یك نفر در اثر ابتلا به این سرطان جان خود را از دست می‌دهد. در صورت تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، 95 درصد امكان درمان این سرطان وجود دارد.
- سایر سرطان‌های پوستی غیرملانوما:
تمام انواع دیگر سرطان‌های پوستی كمتر از یك درصد موارد ابتلا به این بیماری را تشكیل می‌دهند.
قرار گرفتن در معرض نور خورشید عامل اصلی ابتلا به سرطان پوست است. طبق گزارش انجمن سرطان آمریكا، بسیاری از موارد ابتلا به این سرطان كه سالانه بیش از یك میلیون را شامل می‌شود با محافظت در برابر اشعه خورشید قابل پیشگیری است.
دانشمندان هم اكنون می‌دانند كه قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش خورشید به مولكول دی ان آ در سلول‌های پوست آسیب می‌رساند.
بدن معمولا می‌تواند این آسیب را تا پیش از جهش‌های ژنتیكی و بروز سرطان پوست ترمیم كند. وقتی بدن فرد قادر به ترمیم دی ان آ آسیب دیده نباشد، كه این امر اغلب در صورت افزایش تماس اشعه خورشید با پوست ایجاد می‌شود، سرطان بروز می‌كند.
در برخی موارد سرطان پوست علت وراثتی دارد. بین 5 تا 10 درصد از موارد ابتلا به ملانوما در افرادی بروز می‌كند كه سابقه خانوادگی در ابتلا به این نوع سرطان را دارند.
سرطان پوست در تمام افراد با هر نوع رنگ پوستی از روشن گرفته تا تیره ممكن است بروز كند، اما در افرادی كه پوست حساس، چشم‌های روشن و موهای بلوند یا قرمز دارند و نیز افرادی كه استعداد وراثتی دارند، احتمال ابتلا به این سرطان به مراتب بیشتر است.
در افرادی كه پوست تیره دارند ملانوما اغلب در نواحی از بدن كه در معرض نور خورشید نیست مانند پاها، زیر ناخن و لایه مخاطی داخل دهان، مجاری بینی و یا اندام‌های تناسلی بروز می‌كند.
محافظت در برابر خورشید به میزان قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان پوست را كاهش می‌دهد. مهمترین روشهای محافظت پوست از خورشید شامل خودداری از قرار گرفتن در معرض آفتاب بین ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر كه تابش اشعه‌های خورشیدی در شدید‌ترین میزان خود هستند، استفاده از كرم‌های ضد آفتاب با قدرت محافظت در برابر اشعه‌های UVB و UVA و استفاده از ابزار پوششی مناسب مانند كلاه لبه پهن و عینك آفتابی است.
به این ترتیب سلول‌های آسیب دیده در همین قالب و به گونه‌ای غیر قابل كنترل شروع به رشد و تكثیر شدن می‌كنند.
وقتی این حالت در پوست بوجود آید، بیماری سرطان پوست بروز می‌كند. همچنان كه سلول‌های معیوب تقسیم و زیاد می‌شوند، تشكیل یك تومور را می‌دهند.
به تدریج كه سرطان پوست در روپوست (لایه‌های رویه پوست) گسترش پیدا كند، معمولا تومور یا همان غده سرطانی به وضوح قابل مشاهده می‌شود. این امر باعث می‌شود كه اكثر سرطان‌های پوست از مراحل اولیه بیماری قابل تشخیص باشند.
تقریبا در صد درصد موارد تشخیص این بیماری، 3 نوع سرطان پوست مشاهده می‌شود. هر كدام از این 3 نوع سرطان در یك مجموعه متفاوت از سلول‌های پوستی بروز می‌كنند و هر نوع سرطان بر اساس نوع سلولی كه از آن منشاء گرفته است، نامگذاری می‌شود.
سرطان‌های پوست به 2 گروه شامل سرطان‌های پوستی غیرملانوما و ملانوما تقسیم می‌شوند. ملانوما كشنده‌ترین نوع سرطان پوست است.
انواع مختلف سرطان پوست عبارتند از:
- سرطان با یاخته‌های قاعده‌ای (BCC): سرطان با یاخته‌های قاعده‌ای شایعترین نوع سرطان در انسان است كه سالانه بیش از یك میلیون تن را تنها در ایالات متحده مبتلا می‌كند.
حدود 80 درصد تمام سرطان‌های پوستی از نوع BCC هستند كه در این نوع سرطان، تومور در سلول‌های پایین‌ترین لایه روپوست تشكیل می‌شود.
سرطان BCC ممكن است چندین شكل داشته باشد. بیشتر تومورهای نوع BCC در قسمت‌هایی از پوست بروز می‌كنند كه مانند صورت، گوش‌ها و پوست سر در معرض نور آفتاب قرار دارند.
این تومورها به آرامی رشد می‌كنند و چندین سال طول می‌كشد تا اندازه آنها به یك دوم اینچ برسد.
با وجودی كه این تومورها خیلی بندرت به سایر بافت‌ها گسترش پیدا می‌كنند اما متخصصان پوست توصیه می‌كنند كه بیماری در مراحل اولیه شناخته و درمان شود تا به این ترتیب مانع از گسترش آن به بافت‌های اطراف شوند.
- سرطان با یاخته‌های سنگفرشی (SCC): آمارها نشان می‌دهد كه حدود 16 درصد از سرطان‌های پوستی شناخته شده از نوع سرطان با یاخته‌های سنگفرشی هستند.
این سرطان از سلول‌های سنگفرشی كه لایه بالایی در روپوست هستند، نشات می‌گیرد. سالانه حدود 200 هزار مورد ابتلا به این سرطان شناسایی می‌شود.
سرطان SCC اغلب در افراد میانسال با پوست حساس و یا افراد مسن به دلیل قرار گرفتن مدت زمان طولانی در برابر نور خورشید بروز می‌كند.
این تومور در حالی كه در قسمت‌هایی از پوست كه در معرض خورشید هستند شایعتر است، اما ممكن است در هر نقطه دیگری از بدن نیز مانند دهان یا اندام‌های تناسلی بروز كند.
این تومور به دلیل این كه می‌تواند به سایر بافت‌ها نفوذ كند باید در مراحل اولیه تشخیص داده شود و درمان شود.
-سرطان ملانوما:
این سرطان كه 4 درصد كل موارد شناسایی شده از سرطان پوست را شامل می‌شود، در سلول‌های ملانوسیت، سلول‌های لایه میانی روپوست كه رنگ پوست را تعیین می‌كنند، بروز می‌كند.
ملانوما كشنده‌ترین نوع سرطان پوست است چرا كه به سرعت می‌تواند به سیستم لنفاوی و اعضای داخلی نفوذ كند.
در آمریكا تقریبا در هر ساعت یك نفر در اثر ابتلا به این سرطان جان خود را از دست می‌دهد. در صورت تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، 95 درصد امكان درمان این سرطان وجود دارد.
- سایر سرطان‌های پوستی غیرملانوما:
تمام انواع دیگر سرطان‌های پوستی كمتر از یك درصد موارد ابتلا به این بیماری را تشكیل می‌دهند.
قرار گرفتن در معرض نور خورشید عامل اصلی ابتلا به سرطان پوست است. طبق گزارش انجمن سرطان آمریكا، بسیاری از موارد ابتلا به این سرطان كه سالانه بیش از یك میلیون را شامل می‌شود با محافظت در برابر اشعه خورشید قابل پیشگیری است.
دانشمندان هم اكنون می‌دانند كه قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش خورشید به مولكول دی ان آ در سلول‌های پوست آسیب می‌رساند.
بدن معمولا می‌تواند این آسیب را تا پیش از جهش‌های ژنتیكی و بروز سرطان پوست ترمیم كند. وقتی بدن فرد قادر به ترمیم دی ان آ آسیب دیده نباشد، كه این امر اغلب در صورت افزایش تماس اشعه خورشید با پوست ایجاد می‌شود، سرطان بروز می‌كند.
در برخی موارد سرطان پوست علت وراثتی دارد. بین 5 تا 10 درصد از موارد ابتلا به ملانوما در افرادی بروز می‌كند كه سابقه خانوادگی در ابتلا به این نوع سرطان را دارند.
سرطان پوست در تمام افراد با هر نوع رنگ پوستی از روشن گرفته تا تیره ممكن است بروز كند، اما در افرادی كه پوست حساس، چشم‌های روشن و موهای بلوند یا قرمز دارند و نیز افرادی كه استعداد وراثتی دارند، احتمال ابتلا به این سرطان به مراتب بیشتر است.
در افرادی كه پوست تیره دارند ملانوما اغلب در نواحی از بدن كه در معرض نور خورشید نیست مانند پاها، زیر ناخن و لایه مخاطی داخل دهان، مجاری بینی و یا اندام‌های تناسلی بروز می‌كند.
محافظت در برابر خورشید به میزان قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان پوست را كاهش می‌دهد. مهمترین روشهای محافظت پوست از خورشید شامل خودداری از قرار گرفتن در معرض آفتاب بین ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر كه تابش اشعه‌های خورشیدی در شدید‌ترین میزان خود هستند، استفاده از كرم‌های ضد آفتاب با قدرت محافظت در برابر اشعه‌های UVB و UVA و استفاده از ابزار پوششی مناسب مانند كلاه لبه پهن و عینك آفتابی است.
منبع : ایسنا
شرح موضوع