دوران قاعدگي يکي از مهم ترين دوره‌هاي زندگي هر خانمي است و از آنجا که به طور معمول، خانم ها را يک هفته در ماه درگير مي کند، اهميت ويژه‌اي دارد.بروز اولين قاعدگي در دختران جوان نبايد موجب ترس و نگراني آنها شود. اين امر نشان مي دهد كه آنها سالم هستند و آمادگي مادر شدن را در آينده دارند. در ضمن مادر و خواهر بزرگ تر، اولياي مدرسه و معلمان بهداشت مي توانند درباره اين پديده با نوجوانان صحبت کرده و نگراني و ترس آنها را برطرف کنند و به آنها توضيح دهند که قاعدگي نه تنها بيماري نيست، بلكه امري ضروري و طبيعي براي بدن است، اگرچه ممكن است به ظاهر موجب ناراحتي شود.بايد بدانيد که رعايت بهداشت فردي در اين دوران بسيار ضروري است و رعايت نکردن آن ممكن است به ايجاد عفونت و عوارضي مانند نازايي در آينده منجر شود. اين عوارض مي تواند فرد را از نعمت مادر شدن محروم کند و ممكن است زندگي خانوادگي آينده وي را دچار مشكل گرداند، بنابراين توجه به نكات بهداشتي و رعايت آنها اهميت دارد:
1- لباس زير مناسب:
از لباس‌هاي نخي استفاده کنيد و آنها را زود به زود عوض کنيد. لباس‌هاي زير را بايد جدا از ساير لباس‌ها بشوييد و در آفتاب خشك كنيد. هيچگاه از لباس زير ديگران استفاده نكنيد.
2- ورزش:
انجام فعاليت‌ها و ورزش‌هاي عادي و سبك در اين دوران نه تنها هيچ گونه منعي ندارد، بلكه مفيد هم است و به آرامش عضلات كمك مي كند. بايد بدانيد که بدترين كار، درازكشيدن روي تخت و بي‌حركت ماندن است.
3- تغذيه:
براي جبران خون از دست رفته در اين دوران مي توانيد از غذاهاي مقوي مانند شير، گوشت، حبوبات، انواع سبزي، لبنيات و انواع ميوه‌هاي تازه و... بيشتر استفاده كنيد. توصيه مي شود براي كاهش عوارض اختلالات پيش از قاعدگي، از يك هفته پيش از شروع قاعدگي از رژيم غذايي حاوي ويتامين B6 و آهن مانند گوشت، ماهي، آجيل بدون نمك و غلات سبوس‌دار مصرف کنيد.
غذاهاي غني از آهن عبارتند از: گوشت ها، تخم مرغ ، جگر، سبزي هاي داراي برگ سبز تيره مثل اسفناج تازه و جعفري، حبوبات مثل عدس و لوبيا، نخود سبز، نان سبوس دار ، آجيل، خشکبار مثل انواع برگه، برگه آلو و هلو و زرد آلو ، توت خشک، انجير خشک و کشمش .
ويتامين B6 در نان ها و بيسکويت هاي سبوس دار، ماءالشعير، جوانه گندم ، مرغ، ماهي، جگر، ميوه ها مثل موز، آب پرتقال، سيب، سبزيجات مثل هويج، گل کلم، گوجه فرنگي و در مغزها وجود دارد.
4- حمام کردن:
حمام‌كردن در دوران قاعدگي نه تنها ضرر ندارد، بلكه لازم است. البته بايد از نشستن كف حمام خودداري کرده و تا حد امكان به شكل ايستاده حمام كنيد تا بدن شما به آلودگي‌هاي ميكروبي كف حمام آلوده نشود. اما لازم است بدانيد که در اين دوران بايد از رفتن به استخر يا دريا اجتناب کنيد.
5- نوار بهداشتي:
سعي کنيد در دوران قاعدگي از نوار بهداشتي استفاده کرده و آن را مرتب و زود به زود تعويض کنيد. اهميت اين موضوع به‌خصوص زماني كه خون‌ريزي بيشتر است، روشن مي شود. با اين كار، علاوه بر رعايت بهداشت جسم، از آلوده شدن لباس‌هاي ديگر نيز خودداري مي شود. هنگام تعويض نوار بهداشتي، بايد آن را داخل كاغذ پيچيده و دور بيندازيد.
دقت کنيد نوار بهداشتي را نبايد به طور مستقيم در توالت بيندازيد، زيرا موجب گرفتگي چاه توالت مي شود. چنانچه امكان استفاده از نوار بهداشتي را نداريد، مي توانيد از پارچه‌هاي معمولي و قابل شستشو استفاده کرده و سپس آنها را با آب سرد و صابون شسته و در آفتاب خشك و در صورت امكان اتو کنيد. سعي کنيد تا حد امكان از پنبه يا دستمال كاغذي استفاده نکنيد و در صورت استفاده، يك عدد گاز استريل روي پنبه قرار دهيد، زيرا ممكن است قطعات خرد شده دستمال و پنبه جذب شده و موجب عفونت شود. با توجه به اينكه در اوايل بلوغ، شروع قاعدگي نامنظم است، مي توان با علامت‌زدن تاريخ شروع قاعدگي در تقويم، آن را به خاطر بسپاريد و نوار بهداشتي را به‌خصوص در مدرسه به همراه داشته باشيد تا مشكلي ايجاد نشود.
6- استفاده از مسکن:
وجود درد در روزهاي اول قاعدگي، مسئله‌اي طبيعي است. علت اين امر، آزاد شدن موادي در جداره داخلي رحم است كه موجب انقباض رحم و در نتيجه درد مي شود. در صورت شدت درد مي توانيد با تجويز پزشك، از داروهاي تسكين‌دهنده استفاده كنيد. البته بهتر است 48 تا 72 ساعت پيش از شروع قاعدگي از اين داروها استفاده شود. در ضمن، استفاده از حوله يا پارچه گرم در موضع درد هم مفيد است، زيرا گرما موجب شل‌شدن عضلات شده و مي تواند انقباضات را متوقف كند. استراحت كافي و رژيم غذايي مناسب و اجتناب از مصرف زياد شكر، قهوه و چاي نيز مي تواند در تسكين درد موثر باشد.
7- بهداشت ناحيه تناسلي:
در خانم‌ها به علت نزديك بودن مقعد به فرج و نيز مجراي خروج ادرار، امكان انتقال انواع ميكروب‌ها به دستگاه تناسلي وجود دارد، بنابراين براي پيشگيري از وقوع عفونت، به هنگام طهارت بايد ابتدا فرج يا قسمت جلويي دستگاه خارجي تناسلي و سپس مقعد شسته شود. در دوران قاعدگي نيز بايد پس از هر بار دست‌شويي رفتن به‌خصوص پس از اجابت مزاج، شستشو به طريقه فوق صورت گيرد و پس از شستشو، در صورت امكان با دستمال تميز خشك شود. تا حد امكان سعي کنيد براي طهارت از آب سرد استفاده نکنيد، زيرا ممكن است سبب به وجود آمدن انقباض و درد زير شكم شود. دقت کنيد هيچگاه با دست كثيف يا آلوده طهارت نگيريد.
8- آکنه:
يكي از عوارض شايع دوران نوجواني آكنه يا جوش غرور است كه علت آن تغييرات هورموني در بدن است و در دختران، به خصوص پيش از شروع عادت ماهيانه شدت مي يابد. آکنه با عواملي مانند پوست چرب و شيوه تغذيه نادرست شدت مي يابد.بنابراين راه درمان آكنه‌هاي معمولي رعايت بهداشت پوست ، شستشوي مرتب صورت با صابون‌هاي غيرمحرك و پرهيز از دست‌زدن به آنهاست و براي آكنه‌هاي شديد بايد به متخصص پوست مراجعه کرد.
منبع : تبیان
1- لباس زير مناسب:
از لباس‌هاي نخي استفاده کنيد و آنها را زود به زود عوض کنيد. لباس‌هاي زير را بايد جدا از ساير لباس‌ها بشوييد و در آفتاب خشك كنيد. هيچگاه از لباس زير ديگران استفاده نكنيد.
2- ورزش:
انجام فعاليت‌ها و ورزش‌هاي عادي و سبك در اين دوران نه تنها هيچ گونه منعي ندارد، بلكه مفيد هم است و به آرامش عضلات كمك مي كند. بايد بدانيد که بدترين كار، درازكشيدن روي تخت و بي‌حركت ماندن است.
3- تغذيه:
براي جبران خون از دست رفته در اين دوران مي توانيد از غذاهاي مقوي مانند شير، گوشت، حبوبات، انواع سبزي، لبنيات و انواع ميوه‌هاي تازه و... بيشتر استفاده كنيد. توصيه مي شود براي كاهش عوارض اختلالات پيش از قاعدگي، از يك هفته پيش از شروع قاعدگي از رژيم غذايي حاوي ويتامين B6 و آهن مانند گوشت، ماهي، آجيل بدون نمك و غلات سبوس‌دار مصرف کنيد.
غذاهاي غني از آهن عبارتند از: گوشت ها، تخم مرغ ، جگر، سبزي هاي داراي برگ سبز تيره مثل اسفناج تازه و جعفري، حبوبات مثل عدس و لوبيا، نخود سبز، نان سبوس دار ، آجيل، خشکبار مثل انواع برگه، برگه آلو و هلو و زرد آلو ، توت خشک، انجير خشک و کشمش .
ويتامين B6 در نان ها و بيسکويت هاي سبوس دار، ماءالشعير، جوانه گندم ، مرغ، ماهي، جگر، ميوه ها مثل موز، آب پرتقال، سيب، سبزيجات مثل هويج، گل کلم، گوجه فرنگي و در مغزها وجود دارد.
4- حمام کردن:
حمام‌كردن در دوران قاعدگي نه تنها ضرر ندارد، بلكه لازم است. البته بايد از نشستن كف حمام خودداري کرده و تا حد امكان به شكل ايستاده حمام كنيد تا بدن شما به آلودگي‌هاي ميكروبي كف حمام آلوده نشود. اما لازم است بدانيد که در اين دوران بايد از رفتن به استخر يا دريا اجتناب کنيد.
5- نوار بهداشتي:
سعي کنيد در دوران قاعدگي از نوار بهداشتي استفاده کرده و آن را مرتب و زود به زود تعويض کنيد. اهميت اين موضوع به‌خصوص زماني كه خون‌ريزي بيشتر است، روشن مي شود. با اين كار، علاوه بر رعايت بهداشت جسم، از آلوده شدن لباس‌هاي ديگر نيز خودداري مي شود. هنگام تعويض نوار بهداشتي، بايد آن را داخل كاغذ پيچيده و دور بيندازيد.
دقت کنيد نوار بهداشتي را نبايد به طور مستقيم در توالت بيندازيد، زيرا موجب گرفتگي چاه توالت مي شود. چنانچه امكان استفاده از نوار بهداشتي را نداريد، مي توانيد از پارچه‌هاي معمولي و قابل شستشو استفاده کرده و سپس آنها را با آب سرد و صابون شسته و در آفتاب خشك و در صورت امكان اتو کنيد. سعي کنيد تا حد امكان از پنبه يا دستمال كاغذي استفاده نکنيد و در صورت استفاده، يك عدد گاز استريل روي پنبه قرار دهيد، زيرا ممكن است قطعات خرد شده دستمال و پنبه جذب شده و موجب عفونت شود. با توجه به اينكه در اوايل بلوغ، شروع قاعدگي نامنظم است، مي توان با علامت‌زدن تاريخ شروع قاعدگي در تقويم، آن را به خاطر بسپاريد و نوار بهداشتي را به‌خصوص در مدرسه به همراه داشته باشيد تا مشكلي ايجاد نشود.
6- استفاده از مسکن:
وجود درد در روزهاي اول قاعدگي، مسئله‌اي طبيعي است. علت اين امر، آزاد شدن موادي در جداره داخلي رحم است كه موجب انقباض رحم و در نتيجه درد مي شود. در صورت شدت درد مي توانيد با تجويز پزشك، از داروهاي تسكين‌دهنده استفاده كنيد. البته بهتر است 48 تا 72 ساعت پيش از شروع قاعدگي از اين داروها استفاده شود. در ضمن، استفاده از حوله يا پارچه گرم در موضع درد هم مفيد است، زيرا گرما موجب شل‌شدن عضلات شده و مي تواند انقباضات را متوقف كند. استراحت كافي و رژيم غذايي مناسب و اجتناب از مصرف زياد شكر، قهوه و چاي نيز مي تواند در تسكين درد موثر باشد.
7- بهداشت ناحيه تناسلي:
در خانم‌ها به علت نزديك بودن مقعد به فرج و نيز مجراي خروج ادرار، امكان انتقال انواع ميكروب‌ها به دستگاه تناسلي وجود دارد، بنابراين براي پيشگيري از وقوع عفونت، به هنگام طهارت بايد ابتدا فرج يا قسمت جلويي دستگاه خارجي تناسلي و سپس مقعد شسته شود. در دوران قاعدگي نيز بايد پس از هر بار دست‌شويي رفتن به‌خصوص پس از اجابت مزاج، شستشو به طريقه فوق صورت گيرد و پس از شستشو، در صورت امكان با دستمال تميز خشك شود. تا حد امكان سعي کنيد براي طهارت از آب سرد استفاده نکنيد، زيرا ممكن است سبب به وجود آمدن انقباض و درد زير شكم شود. دقت کنيد هيچگاه با دست كثيف يا آلوده طهارت نگيريد.
8- آکنه:
يكي از عوارض شايع دوران نوجواني آكنه يا جوش غرور است كه علت آن تغييرات هورموني در بدن است و در دختران، به خصوص پيش از شروع عادت ماهيانه شدت مي يابد. آکنه با عواملي مانند پوست چرب و شيوه تغذيه نادرست شدت مي يابد.بنابراين راه درمان آكنه‌هاي معمولي رعايت بهداشت پوست ، شستشوي مرتب صورت با صابون‌هاي غيرمحرك و پرهيز از دست‌زدن به آنهاست و براي آكنه‌هاي شديد بايد به متخصص پوست مراجعه کرد.
منبع : تبیان
شرح موضوع