بيماري ديسک کمر يکي از بيماري‌هاي ناتوان کننده‌اي است که متاسفانه امروزه شيوع بالايي پيدا کرده است و بسياري افراد از ابتلا به آن رنج مي‌برند. از طرفي با وجود گسترش وسيع علم پزشکي، روش‌هاي تشخيص و درماني جديد و موثري براي آن پيدا نشده است و بي‌توجهي به آن و پيشرفت بيماري مي‌تواند عواقب ناخوشايندي به دنبال داشته است.
پاي صحبت دکتر فرزين هاشميان، متخصص و جراح مغز و اعصاب و ستون فقرات مي‌نشينيم تا با اين بيماري به طور کامل آشنا شويم.
آقاي دکتر لطفا بفرماييد بيماري ديسک کمر چيست؟
در حالت کلي منظور از بيماري ديسک کمر، در رفتگي با بيرون زدگي قسمت مرکزي يا هسته ديسک مي‌باشد که با پارگي‌هاي کوچکي که به‌صورت شيارهاي باريکي دراطراف آن، کم‌کم ايجاد مي‌شود همراه است. اين بيرون زدگي‌ها و دررفتگي‌هاروي ريشه‌هاي عصبي پشت اين ديسک فشار مي‌آورند و باعث ايجاد درد و سايرعوارض مي‌شوند.
عوامل ايجاد کننده بيماري ديسک کمر يا پارگي يا بيرون زدگي ديسک کمر چيست؟
در ايجاد بيماري ديسک کمر عوامل زمينه‌اي مانند ژنتيک مطرح مي‌باشد ولياصولا بيرون زدگي و پاره شدن ديسک در اثر استفاده ناصحيح از مهره‌ها وطرز رفتار ناصحيحي است که افراد با بدن خود انجام مي‌دهند. در حيواناتچهارپا اصولا چيزي به نام پارگي ديسک کمر نداريم و اين بيماري بهاييمي‌باشد که انسان براي راست ايستادنش مي‌‌پردازد. به علت فشاري که برآيندنيروهاي وزن آدم روي مرکز ثقل وارد مي‌کند و فشاري که روي آن ناحيه ازمهره‌هاي تحتاني کمر وارد مي‌شود، ستون فقرات بار بيش‌تري را نسبت به سايرقسمت‌ها تحمل مي‌کند و علت اين که ما بيشتر بيماري‌هاي ديسک را در ايننواحي مي‌بينيم همين مي‌باشد. شايع‌ترين محل درگيري ديسک کمري در کشورايران مهره‌هاي 4 و 5 و در کشورهاي اروپايي معمولا مهره‌هاي 5 کمري و يکمخاجي مي‌باشد و اين تقاوت به علت نوع استخوان بندي مي‌باشد. در ايران بهطور معمول لگن‌ها برجسته‌تر هستند، ولي در اروپا لگن‌ها صاف‌تر مي‌باشند.
ديسك كمر چيست؟ پاره شدن ديسک طبق آمارهاي موجود در خانم‌ها بيشتر است و معمولا در قسمتچپ ديده مي‌شود. طرز نشستن، راه رفتن و خوابيدن و نوع بلند کردن اجسام وحمل آنها در ايجاد ديسک کمر بسيار موثر مي‌باشد. به عنوان مثال اگرمي‌خواهيم کتابي را با خود حمل کنيم، هر چه به بدن نزديک‌تر نگه داريمفشاري که به ديسک‌ها وارد مي‌آيد کم‌تر خواهد بود و هر چه دورتر نگه داريمو يا در حالت دولا شدن به سمت جلو، مخصوصا در حالت چرخش، جسم سنگيني راحمل يا جا به‌جا کنيم مانند جا به‌جايي گلدان، امکان آسيب رسيدن به به اينقسمت‌ها بيشتر مي‌ياشد. بنابراين بايد سعي شود از اين نوع حرکات خودداريشود و اگر مجبور باشيد که چيزي را از زمين بلند کنيد حتما زانوها را خمکرده و با خم شدن هر دو زانو، آن جسم را کاملا نزديک به بدنتان برداريد.حتي‌الامکان سعي کنيد براي جا به‌جايي اجسام سنگين از وسايل کمکي مثل ريل،چرخ و اهرم استفاده کنيد.
بيماري ديسک کمر بيشتر در چه افرادي ديده مي‌شود؟ آيا ژنتيک نقش موثري در ايجاد آن دارد يا نه؟
بيماري ديسک کمر معمولا از دهه سوم به بعد ايجاد مي‌شود، البته در زنانجوان، ديسک جواني هم ديده مي‌شود، ولي بسيار نادر است. قابل ذکر است کهديسک جواني در مهره‌هاي کمر ايجاد نمي‌شود و در مهره‌هاي پشتي (قسمت بالايمهره‌هاي کمري) در اثر ضربه اتفاق مي افتد و با توجه به اينکه در حدودسن20 سالگي پديده پير شدن براي ديسک وجود ندارد و به اصطلاح دژنره نشدهاست و از سن 20 سالگي به بعد کم کم آب ديسک‌ها کم مي‌شود و امکان شکنندهشدن آنها و ترک‌هاي موجود بيشتر مي‌شود. هر چه سن بالاتر رود، احتمالپيدا شدن ديسک زيادتر مي‌شود.
عوامل ژنتيکي نيز در پيدايش ديسک مطرح مي‌باشد که در مواردي ممکن است تاثيرگذار باشد.
علايم بيرون زدگي يا پارگي ديسک کمر کدام است؟
معمولا بيماري ديسک کمر با دردي در ناحيه کمر شروع مي‌شود. در مراحل اوليهاين درد فقط در کمر ايجاد مي‌شود و به جاهاي ديگر زياد انتشار نمي‌يابد واگر به آن توجه نشود و اين فشارها ادامه پيدا کنند، به علت اين که قسمتمرکزي مهره‌ها بيرون زدگي پيدا مي‌کند و روي ريشه عصب فشار مي‌آورد،آزردگي ريشه عصب به وجود مي‌آيد و به دنبال آن درد و ساير عوارض ايجادمي‌شود. اين درد مي تواند به باسن، پشت پا تا پايين پا و زانوها و مچ پا وحتي انگشتان امتداد بايد قسمت‌هاي درگير و ميزان و نوع درد و انتشار آن بهسطحي که ديسک در رفته است و به محل فشار روي ريشه‌هاي عصبي بستگي دارد.
راههاي تشخيص بيرون زدگي يا پارگي ديسک کمر کدام است؟
تشخيص در مرحله اول با شرح حال گرفتن از بيمار و معاينه دقيق همراهمي‌باشد و در معاينه از روش‌هاي مختلف استفاده مي‌شود که شامل معاينهرفلکس‌ها و معاينه حس و حرکت و حساسيت‌هاي موضعي و مانورهاي خاص مي‌باشد.اين معاينات معلوم مي‌کند که اين ديسک فشار را به ريشه‌هاي عصبي واردمي‌کند يا نه. در مراحل بعدي تشخيص با پاراکلينيک مي‌باشد که معمولا شاملآزمايشات مختلف و راديوگرافي است.
MRI بهترين روش تشخيص مي‌باشد. با دستگاه MRI نه تنها سطح در رفتگي ديسک،بلکه ميزان در رفتگي و ميزان فشار وارده به عصب را نيز مي‌تواناندازه‌گيري کرد و مجموعه‌ي اعمال بالا به پزشک نشان مي‌دهد که آيا بيمارنياز به عمل جراحي دارد يا نه، و آيا بيمار با روش‌هاي درماني غير تهاجميمانند فيزيوتراپي و دارو درماني قابل درمان است يا خير.
درمان ديسك كمر
راههاي درمان بيرون زدگي و پارگي ديسك كمر كدام است؟
اگر بيمار به موقع مراجعه كند و هنوز بيماري خيلي پيشرفت نكرده باشد، دراكثر اين بيماران با دادن داروهاي شل‌كننده و ضدالتهاب، مراحل حاد برطرفمي‌شود.
مرحله بعدي درمان، انجام فيزيوتراپي مي‌باشد. متعاقب آن با تقويت عضلاتاطراف ستون فقرات به وسيله ورزش يا تحريكات الكتريكي، بار و فشار وارده بهستون فقرات را كم مي‌كنيم تا مشكل بيماري كاهش يابد. ولي اگر بيماري ديسككمر در مراحل پيشرفته باشد و فرد دچار پارگي و بيرون زدگي و فشار روي ريشهعصبي شده باشد، در اين مرحله نمي‌‌توان از روش‌هاي ذكر شده استفاده كرد.به عبارتي هر كدام از روش‌هاي درماني، زمان و مورد خاصي بايد داشته باشندتا نتيجه مطلوب گرفته شود؛ بهطور مثال زماني كه ديسك به ريشه عصبي فشارمي‌آورد، ممكن است فيزيوتراپي و ورزش كردن باعث تشديد درد و حتي علايمعصبي و فلج‌هاي مختلفي شود، بنابراين در اين مرحله حتما بايد از عمل جراحياستفاده كرد.
آيا بعد از درمان ديسك كمر، امكان عود مجدد وجود دارد؟
در تمام روش‌هاي درماني ديسك كمر، امكان عود مجدد وجوددارد، ولي معمولاً عودها در سطوح بالاتر و پايين‌تر ديسك درمان شده يقبلي اتفاق مي‌افتد. البته گاهي ممكن است در همان سطح قبلي هم اتفاقبيفتد. اگر بيمار مراحل درمان را به خوبي انجام دهد و ورزش‌هايي را كهبرايش تجويز شده ادامه دهد و وزن خود را نيز كاهش دهد، ممكن است تا آخرعمر هيچ مشكل برايش پيش نيايد، ولي اگر مراحل درماني را كامل انجام ندهد،امكان عود مجدد وجود دارد. در روش‌هاي جراحي هم به همين ترتيب مي‌باشد.وقتي بيمار عمل مي‌شود، به او توصيه مي‌شود كه به تقويت عضلات بپردازد ودر كنار تقويت عضلات فيزيوتراپي را هم ادامه بدهد. نبايد وزنه‌هاي سنگينرا بلند كند و كارهاي اشتباهي را كه قبلا انجام مي‌‌داده تكرار كند. درغير اين صورت ممكن است در همان سطح اوليه و يا سطوح ديگر دچار در رفتگيديسك شود. روش‌هاي عمل جراحي نيز متفاوت است و از عمل‌هاي كوچك و بسته تاعمل‌هاي باز و بزرگ انجام مي شود.
به عنوان مثال اگر سطح در رفته فقط يك سطح باشد و بيمار لاغر باشد و ميزاندر رفتگي نيز كم باشد، در اين موقع از روش‌هاي عمل بسته مي‌توان استفادهكرد. اگر كمي شديدتر باشد، از روش‌هاي ميكروسكوپي استفاده مي‌كنيم و اگرخيلي شديد باشد و چندين سطح را گرفتار كرده باشد و بيمار چاق نيز باشد،ناچارا بايد از روش‌هاي باز و وسيع استفاده شود.
چگونگي درمان و نوع عمل توسط پزشك تشخيص داده مي شود و براي هر بيمار، عمل جراحي متناسب با شرايط وي در نظر گرفته مي‌شود
توصيه كلي شما به افراد مبتلا و ديگر افراد كدام است؟
بهترين توصيه اين است كه پيش‌گيري بهتر از درمان مي‌باشد. پس در مرحله اولبايد سعي كنيم كه اصلا مبتلا به اين بيماري نشويم. مي‌بايستي در اينارتباط تمام مواردي كه باعث پيش‌گيري از ايجاد اين بيماري مي‌شود را رعايتكنيم؛ از جمله ورزش كردن، كاهش وزن، عدم بلند كردن اجسام سنگين و هول دادناجسامي مانند اتومبيل يا بلند كردن اتومبيل.
ورزش ملايم روزانه داشته باشيم تا بدنمان هميشه در فرم ايده‌ال قرار گيردو عضلات وضعيت طبيعي را حفظ نمايند و استخوان‌ها دچار پوكي نشوند.
همچنين بايد تغذيه مناسبي داشته باشيم (تغذيه مناسب به معني زياد خوردننيست، بلكه به معني درست خوردن مي‌باشد). از ميوه‌جات و سبزي‌جات و لبنياتحتماً در وعده‌هاي غذايي استفاده كنيم. در معرض نور خورشيد به مقدار لازمقرار گيريم. درست بنشينيم يا بخوابيم يا راه برويم؛ مثلا موقع مطالعه،پشت‌ميز و صندلي قرار بگيريم و اگر مي‌خواهيم تلويزيون نگاه كنيم، لمندهيم يا كج نشويم و يا در تخت خواب و به حالت نيم خيز مطالعه نكنيم.رعايت اين موارد باعث مي‌شود فشار بر روي ديسك‌هاي مختلف از جمله ديسككمر، ديسك گردن و ساير قسمت‌ها، وارد نشود.
براي درمان حتما به موقع اقدام شود، و پزشك طرف مشاوره، فردي باشد كه تبحرو اطلاعات كافي داشته باشد. البته به ياد داشته باشيد كه تنها علت كمردرد،ديسك كمر نمي‌باشد و كمر درد علل بسيار متفاوتي دارد و بر حسب مورد، بايدبيماران درمان شوند.
شما در طول یک روز کاری چند ساعت می نشینید؟
اگر شغل شما از آن نوع شغل هایی است که بیشتر یا حتی تمام ساعات کارینشسته اید، بهتر است برای پیشگیری از مشکلات شایع کمردرد، شیوه ی صحیحنشستن را یاد بگیرید.
نشستن صحیح به کاهش دردهای ناحیه ی کمر کمک می کند
نه، اشتباه نکنید. منظورمان این نیست که صاف بنشینید و تمام روز را طوری که انگار عصا قورت داده اید، پشت میزتان کار کنید.
لابد می پرسید از قدیم همه می گفتند: قوز کرده ننشینید، حالا اگر قرار باشد صاف هم ننشینیم، پس چه طور بنشینیم؟
برای پیدا کردن جواب، این مطلب را تا آخر بخوانید.
محققان با بررسی تمامی نتایج تحقیق اعلام کردند که حالت نشستن 135 درجه ایبهترین وضعیت برای کمر است. پس بهتر است برای پیشگیری از مشکلات ناحیه یستون فقرات و کمر از این به بعد این طور بنشینیم.
صاف نشستن بهترین حالت نشستن نیست
محققان اسکاتلندی و کانادایی با استفاده از شکل جدیدی از تصویر برداری "ام.آر.آی" نشان دادند که صاف نشستن فشار غیر ضروری در ناحیه ی کمر ایجادمی کند.
پژوهشگران "انجمن رادیولوژی آمریکای شمالی" بهترین وضعیت نشستن در پشت میزرا حالتی اعلام کردند که در آن بدن اندکی به سمت عقب متمایل باشد.
در این مطالعه، بیماران را در سه وضعیت مختلف نشستن مورد بررسی قرار دادند:
- وضعیت خمیده که در آن بدن به سمت جلو خم می شود، طوری که به سمت میز خم می شوند.
- وضعیت نشستن عمودی 90 درجه ای
- وضعیت لم داده و راحت، در حالی که پاها روی زمین قرار دارند، بدن به عقب خم شده و با ران ها زاویه ی 135 درجه ای می سازد.
محققان در این مطالعه اندازه ی زوایای ستون فقرات، ارتفاع دیسک و حرکتنابجای دیسک ستون مهره ها را در این سه موقعیت بررسی کردند و متوجه شدندکه حرکت نابجای دیسک ستون مهره ها زمانی ایجاد می شود که فشار ناشی از وزنروی ستون مهره ها قرار می گیرد و همین فشار موجب می شود که دیسک از جایخود خارج شود.
در این مطالعه بیشترین میزان حرکت نابجای دیسک در وضعیت عمودی نشستن 90درجه ای دیده شد. در حالت خمیده هم کاهشی در ارتفاع دیسک ستون مهره هادیده شد. ولی کمترین میزان حرکت نابجای دیسک در وضعیت نشستن به سمت عقبدیده شد که نشان می دهد نشستن در وضعیت راحت تر، فشار کمتری بر دیسک هایستون مهره ها و ماهیچه ها و تاندون های مربوطه وارد می کند.
منبع: انجمنهای گفتگوی پی سی لردز
http://www.p30lords.com/forum/showthread.php?t=727
شما نمی توانید در این بخش موضوع جدید پست کنید شما نمی توانید در این بخش به موضوعها پاسخ دهید شما نمی توانید موضوع های خودتان را در این بخش ویرایش کنید شما نمی توانید موضوع های خودتان را در این بخش حذف کنید شما نمی توانید در این بخش رای دهید
.: مسئوليت مطالب، تبليغات و محصولات ديگر سايتها به عهده خودشان است :.
.:: برداشت از مطالب اين سايت فقط با کسب مجوز از مدیریتو با ذکر مبنع و آدرس به صورت لینک بلامانع است ::.
.::: کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به دکتر رهام صادقی بوده و هرگونه سواستفاده از آن طبق ماده 12 قانون جرایم رایانه ای قابل پیگیری است :::.
شرح موضوع 
