آنقدر در زمستان و پاییز - و گاهی حتی بقیه سال! – سرماخوردهایم و خانهنشین شدهایم، كه حالا دیگر هر كداممان انبانی از تجربیات ریز و درشت داریم درباره عطسه، سرفه، گلودرد، آبریزش از بینی و كسالت و بیحالی و سرماخوردگی.
به محض دیدن كوچكترین علائمی از طرف مقابل یكی از این تجربیات را كه به بهای كوهی از دستمال كاغذیهای مچاله شده و روزهای كسالتبار خانهنشینی به دست آمده، رو میكنیم تا دوست و همنشینمان مبتلا نشود، یا اگر مبتلاست، زودتر خوب شود.
اما واقعیت این است كه این دستگاه تنفس عریض و طویل ما، كه از اول پاییز خودش را آماده میكند برای میزبانی انواع و اقسام آلودگیها، ویروسها و باكتریها و قارچها، گاهی از این درمانها و توصیهها چندان فایدهای نمیبرد. یا برخی از این توصیههاست كه با تمام شدن طول دوره بیماری همزمان میشود و ما تنها گمان میكنیم كه توصیه مناسب و كارآمدی بوده است. ما هم چند تا از این توصیهها را مرور میكنیم:
1- از خانه بیرون نرو، هوا سرده، سرما میخوری
این جمله و مشابهاتش را در این فصل زیاد میشنویم، به خصوص از زبان آنها كه كمی پا به سن گذاشتهاند و كمی هم دلسوز مایند! حتی گاهی وقتی از دوستی میپرسیم «چرا سرما خوردهای؟» جواب میدهد: «هوا سرد شد، رفتم بیرون، سرماخوردم!» البته هوای سرد میتواند تا اندازهای سیستم ایمنی را ضعیف كند. كه این اندازه چندان هم زیاد نیست.
اما نكته در اینجاست كه عامل سرماخوردگی چند نوع ویروس است و نه هوای سرد! و اتفاقاً محیطهای بسته بیشتر باعث انتشار ویروسها بین افراد میشوند. چطور؟ یك نفر حامل ویروس است، در اتوبوس، در محل كار، در مهمانی، كنار بقیه مینشیند كار میكند و راه میرود. در و پنجرهها بسته است و هیچ تهویهای هم نیست، ویروسی كه با ترشحات تنفسی او خارج شده و سرگردان مانده، خودش در خانه میزبان دیگری؛یكی از افراد حاضر در جمع جا میدهد!
2- عطسه میكنم! آنفلوانزا گرفتم!
به خصوص از وقتی كلمه اپیدمی آنفلوانزا و آنفلوانزای پرندگان را زیاد میشنویم، و ترس برمان داشته كه نكند آنفلوانزا بگیریم، انگار بیشتر آنفلوانزا میگیریم! حالا دیگر از نظر ما یك عطسه، معادل آنفلوانزا است. (و البته چون درمانی برای آن نمیشناسیم، فقط با تأسف و دلسوزی بیمار روبهرویمان را نگاه میكنیم و سر تكان میدهیم).
اما آنفلوانزا با سرماخوردگی فرق دارد، گیرم كه خیلی شبیه هم باشند و فقط با كشت ترشحات تنفسی بتوان مطمئن شد كه بیماری از كدام نوع است. اما آنفلوانزا با سرماخوردگی فرق دارد. عامل بیماری آنفلوانزا، یك نوع ویروس است كه طبیعتاً نامش آنفلوانزا است در حالی كه صدها نوع ویروس میتوانند انواع و اقسام سرماخوردگیها را ایجاد كنند (متهم ردیف اول در اینجا رینو ویروسها هستند)
شاید عطسه، آبریزش از بینی و چشم و بیحالی و حس كسالت سرماخوردگی خیلی بیشتر جلب توجه و ترحم ما را بكند، اما در آنفلوانزا به جای این مشكلات، چیزهای ناراحتكنندهتری مثل تب بالا، سردرد و درد شدید عضلات و مفاصل داریم و فرق در بیماری هم در همینهاست. علاوه بر این شروع آنفلوانزا ناگهانی و بیمقدمه است و آدم را غافلگیر میكند، در حالی كه سرماخوردگی آرام آرام شدید میشود و بعد هم فروكش میكند.
3- سرماخوردهام، فقط سوپ جوجه خوبم میكند
در مورد سوپ جوجه و تأثیر آن بر سرماخوردگی حرف و حدیثهای زیادی بین اصحاب علم پزشكی مطرح است، حتی در مورد این كه اگر جوجه مورد بحث جوجه مرغ باشد یا خروس چه فرقی در سرماخوردگی دارد هم تحقیقاتی انجام شده! ماحصل بحث این است كه سوپ جوجه از دو طریق به كم كردن علائم سرماخوردگی كمك میكند. اول متوقف كردن حركت سلولهای التهابی (با نام نوتروفیلها) به طرف مجاری تنفسی و دوم سرعت دادن به حركت مخاط ترشح شده اضافی به طرف خارج كه این دو كار باعث كم كردن التهاب احتقان این منطقه میشود.
اما نكته در اینجاست كه انواع دیگر سوپها و آشها به دلیل آن كه حجم اصلی آنها را مایع تشكیل میدهد، آن هم مایعی گرم و مطبوع، میتواند چنین اثری داشته باشد. این نوع غذاها كه هم حاوی سبزیجات لازم و هم محتوای پروتئینی مناسب هستند، همه جوره و البته خیلی ملایم و خوشایند، به بدن كمك میكنند كه التهاب و ویروس را از خود دور كند.
4- نه، چیزی نمیخورم، آخه سرماخوردهام!
این هم از آن جملاتی است كه بعضی وقتها به خصوص وقتی مریض سن كمی داشته باشد یا سالمند باشد خیلی میتواند خطرناك باشد. بعضی وقتها این حرف را موقع اسهال هم از مبتلایان شنیدهایم.
در هر حال سرماخوردگی دلیلی بر نخوردن غذا نیست و هیچ سرماخوردگیای با كم غذا خوردن بهبود پیدا نمیكند بهتر است از مصرف غذاهایی با چربی بالا، ادویه تند و سرخ كردنی در این مدت پرهیز كنیم و مایعات بیشتری از جمله آب میوههای طبیعی، شیر، چای كمرنگ و نیز آب بنوشیم، اما هیچ نیازی به پرهیز كامل از غذا نیست كه هیچ، این كار باعث میشود دفاع بدن در مقابل عوامل خارجی كمتر و كمتر شود.
5- سرماخوردهام،تا یك پنیسیلین نزنم خوب نمیشم.
این جمله در ذات خود تناقضی بی حد و حصر دارد. هنوز معلوم نشده اولین كسی كه باعث رواج این باور غلط شد، چه كسی بود. شاید اگر تحت تعقیب قرار بگیرد، پرونده سنگینی پیدا كند! علت هم این است كه عامل سرماخوردگی همانطور كه گفتیم، ویروس است و ویروسها هیچ كدام به داروهایی كه تحت عنوان آنتیبیوتیك میشناسیم، مثل پنیسیلین، آموكسی سیلین، آمپیسیلین، كوآموكسی كلاو و غیره هیچ پاسخی نمیدهند. این داروها اختصاصاً ضدباكتری هستند (آن هم انواع خاصی از باكتریها).
مصرف خودسرانه و بیرویه این آنتیبیوتیكها نه تنها كمكی به درمان سرماخوردگی و آنفلوانزا نمیكند، بلكه یك اثر منفی هم دارد و آن این كه باعث میشود باكتریها با این داروها آشناتر شوند و در نتیجه بتوانند راههایی را برای مقاومت در برابر آنها پیدا كنند. پیدا شدن باكتریهای مقاوم به دارو همان و بیدفاع شدن ما در برابرشان، همان!
6- شكمم سرماخورده، دائم دارم بالا میآورم.
البته اعتقاد به این باور كه سرماخوردگی شكمی هم نوعی سرماخوردگی رایج است، چندان مضر و خطرناك نیست. اما بهتر است بدانیم به ندرت میتوان سرماخوردگی را یافت كه تنها علامت یا علامت شاخصه آن تهوع، استفراغ و اسهال باشد. عامل ایجاد این علائم بیشتر مسمومیتهای غذایی و انواع دیگری از ویروسها هستند. راه پیشگیری از این بیماری، شستشوی مرتب دست و نخوردن غذای مانده و غیربهداشتی است. یك سوم از ویروسهای عامل سرماخوردگی میتوانند علاوه بر ایجاد علائم تنفسی، باعث درجاتی از اسهال، تهوع و استفراغ یعنی علائم گوارشی هم بشوند.
7- واكسن آنفلوانزا نمیزنم، چون ممكنه مریض بشم.
اول فصل پاییز، زمان تزریق واكسن آنفلوانزاست كه البته فقط كسانی كه مشكل دستگاه ایمنی دارند، باید این كار را بكنند. كودكان، سالمندان، دیابتیها، آنها كه پیوند شدهاند، دیالیزیها، آنها كه هر بیماری مزمنی دارند یا به ویروس ایدز مبتلا هستند یا به هر دلیلی دستگاه ایمنی بیماری دارند، از جمله این افراد هستند. به لطف الهی الان این واكسن به تعداد مناسبی در كشور هست و این افراد میتوانند به مراكز بهداشتی - درمانی مراجعه كنند و آن را رایگان دریافت كنند.
اما بعضیها سختشان میآید این كار را بكنند و وقتی علت را ازشان میپرسی میگویند میترسم مریض بشوم. واكسن آنفلوانزا عوارض جانبی ناچیزی دارد ولی آنچه كه مسلم است به هیچ عنوان باعث ابتلا به آنفلوانزا و هیچ بیماری دیگری نمیشود (كه اگر این طور بود كه نقض غرض میشد) این ویروس یك ویروس غیرفعال است كه باعث میشود سیستم ایمنی او را بشناسد و به حال آماده باش علیه آن دربیاید، ولی نمیتواند بیماری ایجاد كند. پس آنها كه واجد شرایط هستند، میتوانند با خیال راحت واكسن بزنند و امیدوار باشند كه امسال سرما نخورند.
8- سرماخوردهام، فقط باید بخوابم توخونه تا خوب بشم.
اشتباه نشود، كار زیاد، انواع استرس، آلودگی هوا، كمخوابی و همه چیزهای مشابه آن میتواند سیستم ایمنی را تحت فشار بگذارد و اجازه ندهد كارش را درست انجام دهد بنابراین میتوان گفت كه این حق شماست كه حداقل در یكی دو روز از اول بیماریتان كمتر كار كنید و بیشتر استراحت كنید.
اما همه درمان این نیست، گرچه هیچ كدام از بیماریهای ویروسی درمان قطعی ندارند. ولی داروهای آنتی ویروس خاصی هستند كه میتوانند تا حد زیادی تكثیر ویروسها را كنترل كنند. پزشك میتواند شما را در این باره راهنمایی كند. البته یادتان باشد كه شروع این داروها در دو روز اول بعد از شروع بیماری تأثیر دارد و بعد از آن دیگر بیفایده است. داروهای دیگری هم هستند كه با كم كردن علائم بیماری، به شما كمك میكنند كمتر از این ویروس موذی آزار ببینید.
9 - روزی یك قرص ویتامینC میخورم تا سرما نخورم.
همه باورهای غلط چون یك اندیشه درست به وجود آمدهاند. در اینجا اندیشه درست آن است كه اگر در رژیم غذایی شما مقادیر كافی ویتامین C وجود داشته باشد، مثلا به اندزه كافی فلفل سبز، مركبات و میوههای تازه مصرف كنید، سیستم ایمنی هوشیارتر و آمادهتـری خواهید داشت.
اگر به بلای سرماخوردگی هم دچار شدید قرص ویتامین C از دو راه به شما كمك میكند. در دوزهای پایین میتواند طول دوره بیماری را كم كند و در دوزهای بالا علائم را تخفیف بدهد، اما متأسفانه خوردن قرص ویتامین C نمیتواند شما را در برابر ابتلا به سرماخوردگی مصون كند. ضمن اینكه زیاد خوردن این قرص هم مثل هر داروی دیگری میتواند عوارضی داشته باشد: استفراغ و اسهال.
10 - برای پیشگیری از سرماخوردگی فقط كافیه نزدیك آدم سرماخورده نروم.
دوری از قطرات تنفسی پر از ویروس فرد بیمار، البته راه مؤثر و خوبی برای پیشگیری است اما فراموش نكنید این قطرات ممكن است روی دست فرد بیمار هم حضور پیدا كنند و آن وقت هرجا كه او دستش را بگذارد اعم از دستگیره در، گوشی تلفن، صفحه كلید كامپیوتر و نوشتافزارها میتواند ویروسی شود. شما دستتان را به آنها میزنید، دست شما هم میشود منبع ویروس.
پس با همین آب و صابون معمولی روزی چند بار دستتان را بشویید. دست آلوده را به دهان و چشمتان نزنید. صفحه كلید و میز كارتان را هم میتوانید با محلولهای الكلی رقیق هر روز پاك كنید.
منبع : همشهری آنلاین
به محض دیدن كوچكترین علائمی از طرف مقابل یكی از این تجربیات را كه به بهای كوهی از دستمال كاغذیهای مچاله شده و روزهای كسالتبار خانهنشینی به دست آمده، رو میكنیم تا دوست و همنشینمان مبتلا نشود، یا اگر مبتلاست، زودتر خوب شود.
اما واقعیت این است كه این دستگاه تنفس عریض و طویل ما، كه از اول پاییز خودش را آماده میكند برای میزبانی انواع و اقسام آلودگیها، ویروسها و باكتریها و قارچها، گاهی از این درمانها و توصیهها چندان فایدهای نمیبرد. یا برخی از این توصیههاست كه با تمام شدن طول دوره بیماری همزمان میشود و ما تنها گمان میكنیم كه توصیه مناسب و كارآمدی بوده است. ما هم چند تا از این توصیهها را مرور میكنیم:
1- از خانه بیرون نرو، هوا سرده، سرما میخوری
این جمله و مشابهاتش را در این فصل زیاد میشنویم، به خصوص از زبان آنها كه كمی پا به سن گذاشتهاند و كمی هم دلسوز مایند! حتی گاهی وقتی از دوستی میپرسیم «چرا سرما خوردهای؟» جواب میدهد: «هوا سرد شد، رفتم بیرون، سرماخوردم!» البته هوای سرد میتواند تا اندازهای سیستم ایمنی را ضعیف كند. كه این اندازه چندان هم زیاد نیست.
اما نكته در اینجاست كه عامل سرماخوردگی چند نوع ویروس است و نه هوای سرد! و اتفاقاً محیطهای بسته بیشتر باعث انتشار ویروسها بین افراد میشوند. چطور؟ یك نفر حامل ویروس است، در اتوبوس، در محل كار، در مهمانی، كنار بقیه مینشیند كار میكند و راه میرود. در و پنجرهها بسته است و هیچ تهویهای هم نیست، ویروسی كه با ترشحات تنفسی او خارج شده و سرگردان مانده، خودش در خانه میزبان دیگری؛یكی از افراد حاضر در جمع جا میدهد!
2- عطسه میكنم! آنفلوانزا گرفتم!
به خصوص از وقتی كلمه اپیدمی آنفلوانزا و آنفلوانزای پرندگان را زیاد میشنویم، و ترس برمان داشته كه نكند آنفلوانزا بگیریم، انگار بیشتر آنفلوانزا میگیریم! حالا دیگر از نظر ما یك عطسه، معادل آنفلوانزا است. (و البته چون درمانی برای آن نمیشناسیم، فقط با تأسف و دلسوزی بیمار روبهرویمان را نگاه میكنیم و سر تكان میدهیم).
اما آنفلوانزا با سرماخوردگی فرق دارد، گیرم كه خیلی شبیه هم باشند و فقط با كشت ترشحات تنفسی بتوان مطمئن شد كه بیماری از كدام نوع است. اما آنفلوانزا با سرماخوردگی فرق دارد. عامل بیماری آنفلوانزا، یك نوع ویروس است كه طبیعتاً نامش آنفلوانزا است در حالی كه صدها نوع ویروس میتوانند انواع و اقسام سرماخوردگیها را ایجاد كنند (متهم ردیف اول در اینجا رینو ویروسها هستند)
شاید عطسه، آبریزش از بینی و چشم و بیحالی و حس كسالت سرماخوردگی خیلی بیشتر جلب توجه و ترحم ما را بكند، اما در آنفلوانزا به جای این مشكلات، چیزهای ناراحتكنندهتری مثل تب بالا، سردرد و درد شدید عضلات و مفاصل داریم و فرق در بیماری هم در همینهاست. علاوه بر این شروع آنفلوانزا ناگهانی و بیمقدمه است و آدم را غافلگیر میكند، در حالی كه سرماخوردگی آرام آرام شدید میشود و بعد هم فروكش میكند.
3- سرماخوردهام، فقط سوپ جوجه خوبم میكند
در مورد سوپ جوجه و تأثیر آن بر سرماخوردگی حرف و حدیثهای زیادی بین اصحاب علم پزشكی مطرح است، حتی در مورد این كه اگر جوجه مورد بحث جوجه مرغ باشد یا خروس چه فرقی در سرماخوردگی دارد هم تحقیقاتی انجام شده! ماحصل بحث این است كه سوپ جوجه از دو طریق به كم كردن علائم سرماخوردگی كمك میكند. اول متوقف كردن حركت سلولهای التهابی (با نام نوتروفیلها) به طرف مجاری تنفسی و دوم سرعت دادن به حركت مخاط ترشح شده اضافی به طرف خارج كه این دو كار باعث كم كردن التهاب احتقان این منطقه میشود.
اما نكته در اینجاست كه انواع دیگر سوپها و آشها به دلیل آن كه حجم اصلی آنها را مایع تشكیل میدهد، آن هم مایعی گرم و مطبوع، میتواند چنین اثری داشته باشد. این نوع غذاها كه هم حاوی سبزیجات لازم و هم محتوای پروتئینی مناسب هستند، همه جوره و البته خیلی ملایم و خوشایند، به بدن كمك میكنند كه التهاب و ویروس را از خود دور كند.
4- نه، چیزی نمیخورم، آخه سرماخوردهام!
این هم از آن جملاتی است كه بعضی وقتها به خصوص وقتی مریض سن كمی داشته باشد یا سالمند باشد خیلی میتواند خطرناك باشد. بعضی وقتها این حرف را موقع اسهال هم از مبتلایان شنیدهایم.
در هر حال سرماخوردگی دلیلی بر نخوردن غذا نیست و هیچ سرماخوردگیای با كم غذا خوردن بهبود پیدا نمیكند بهتر است از مصرف غذاهایی با چربی بالا، ادویه تند و سرخ كردنی در این مدت پرهیز كنیم و مایعات بیشتری از جمله آب میوههای طبیعی، شیر، چای كمرنگ و نیز آب بنوشیم، اما هیچ نیازی به پرهیز كامل از غذا نیست كه هیچ، این كار باعث میشود دفاع بدن در مقابل عوامل خارجی كمتر و كمتر شود.
5- سرماخوردهام،تا یك پنیسیلین نزنم خوب نمیشم.
این جمله در ذات خود تناقضی بی حد و حصر دارد. هنوز معلوم نشده اولین كسی كه باعث رواج این باور غلط شد، چه كسی بود. شاید اگر تحت تعقیب قرار بگیرد، پرونده سنگینی پیدا كند! علت هم این است كه عامل سرماخوردگی همانطور كه گفتیم، ویروس است و ویروسها هیچ كدام به داروهایی كه تحت عنوان آنتیبیوتیك میشناسیم، مثل پنیسیلین، آموكسی سیلین، آمپیسیلین، كوآموكسی كلاو و غیره هیچ پاسخی نمیدهند. این داروها اختصاصاً ضدباكتری هستند (آن هم انواع خاصی از باكتریها).
مصرف خودسرانه و بیرویه این آنتیبیوتیكها نه تنها كمكی به درمان سرماخوردگی و آنفلوانزا نمیكند، بلكه یك اثر منفی هم دارد و آن این كه باعث میشود باكتریها با این داروها آشناتر شوند و در نتیجه بتوانند راههایی را برای مقاومت در برابر آنها پیدا كنند. پیدا شدن باكتریهای مقاوم به دارو همان و بیدفاع شدن ما در برابرشان، همان!
6- شكمم سرماخورده، دائم دارم بالا میآورم.
البته اعتقاد به این باور كه سرماخوردگی شكمی هم نوعی سرماخوردگی رایج است، چندان مضر و خطرناك نیست. اما بهتر است بدانیم به ندرت میتوان سرماخوردگی را یافت كه تنها علامت یا علامت شاخصه آن تهوع، استفراغ و اسهال باشد. عامل ایجاد این علائم بیشتر مسمومیتهای غذایی و انواع دیگری از ویروسها هستند. راه پیشگیری از این بیماری، شستشوی مرتب دست و نخوردن غذای مانده و غیربهداشتی است. یك سوم از ویروسهای عامل سرماخوردگی میتوانند علاوه بر ایجاد علائم تنفسی، باعث درجاتی از اسهال، تهوع و استفراغ یعنی علائم گوارشی هم بشوند.
7- واكسن آنفلوانزا نمیزنم، چون ممكنه مریض بشم.
اول فصل پاییز، زمان تزریق واكسن آنفلوانزاست كه البته فقط كسانی كه مشكل دستگاه ایمنی دارند، باید این كار را بكنند. كودكان، سالمندان، دیابتیها، آنها كه پیوند شدهاند، دیالیزیها، آنها كه هر بیماری مزمنی دارند یا به ویروس ایدز مبتلا هستند یا به هر دلیلی دستگاه ایمنی بیماری دارند، از جمله این افراد هستند. به لطف الهی الان این واكسن به تعداد مناسبی در كشور هست و این افراد میتوانند به مراكز بهداشتی - درمانی مراجعه كنند و آن را رایگان دریافت كنند.
اما بعضیها سختشان میآید این كار را بكنند و وقتی علت را ازشان میپرسی میگویند میترسم مریض بشوم. واكسن آنفلوانزا عوارض جانبی ناچیزی دارد ولی آنچه كه مسلم است به هیچ عنوان باعث ابتلا به آنفلوانزا و هیچ بیماری دیگری نمیشود (كه اگر این طور بود كه نقض غرض میشد) این ویروس یك ویروس غیرفعال است كه باعث میشود سیستم ایمنی او را بشناسد و به حال آماده باش علیه آن دربیاید، ولی نمیتواند بیماری ایجاد كند. پس آنها كه واجد شرایط هستند، میتوانند با خیال راحت واكسن بزنند و امیدوار باشند كه امسال سرما نخورند.
8- سرماخوردهام، فقط باید بخوابم توخونه تا خوب بشم.
اشتباه نشود، كار زیاد، انواع استرس، آلودگی هوا، كمخوابی و همه چیزهای مشابه آن میتواند سیستم ایمنی را تحت فشار بگذارد و اجازه ندهد كارش را درست انجام دهد بنابراین میتوان گفت كه این حق شماست كه حداقل در یكی دو روز از اول بیماریتان كمتر كار كنید و بیشتر استراحت كنید.
اما همه درمان این نیست، گرچه هیچ كدام از بیماریهای ویروسی درمان قطعی ندارند. ولی داروهای آنتی ویروس خاصی هستند كه میتوانند تا حد زیادی تكثیر ویروسها را كنترل كنند. پزشك میتواند شما را در این باره راهنمایی كند. البته یادتان باشد كه شروع این داروها در دو روز اول بعد از شروع بیماری تأثیر دارد و بعد از آن دیگر بیفایده است. داروهای دیگری هم هستند كه با كم كردن علائم بیماری، به شما كمك میكنند كمتر از این ویروس موذی آزار ببینید.
9 - روزی یك قرص ویتامینC میخورم تا سرما نخورم.
همه باورهای غلط چون یك اندیشه درست به وجود آمدهاند. در اینجا اندیشه درست آن است كه اگر در رژیم غذایی شما مقادیر كافی ویتامین C وجود داشته باشد، مثلا به اندزه كافی فلفل سبز، مركبات و میوههای تازه مصرف كنید، سیستم ایمنی هوشیارتر و آمادهتـری خواهید داشت.
اگر به بلای سرماخوردگی هم دچار شدید قرص ویتامین C از دو راه به شما كمك میكند. در دوزهای پایین میتواند طول دوره بیماری را كم كند و در دوزهای بالا علائم را تخفیف بدهد، اما متأسفانه خوردن قرص ویتامین C نمیتواند شما را در برابر ابتلا به سرماخوردگی مصون كند. ضمن اینكه زیاد خوردن این قرص هم مثل هر داروی دیگری میتواند عوارضی داشته باشد: استفراغ و اسهال.
10 - برای پیشگیری از سرماخوردگی فقط كافیه نزدیك آدم سرماخورده نروم.
دوری از قطرات تنفسی پر از ویروس فرد بیمار، البته راه مؤثر و خوبی برای پیشگیری است اما فراموش نكنید این قطرات ممكن است روی دست فرد بیمار هم حضور پیدا كنند و آن وقت هرجا كه او دستش را بگذارد اعم از دستگیره در، گوشی تلفن، صفحه كلید كامپیوتر و نوشتافزارها میتواند ویروسی شود. شما دستتان را به آنها میزنید، دست شما هم میشود منبع ویروس.
پس با همین آب و صابون معمولی روزی چند بار دستتان را بشویید. دست آلوده را به دهان و چشمتان نزنید. صفحه كلید و میز كارتان را هم میتوانید با محلولهای الكلی رقیق هر روز پاك كنید.
منبع : همشهری آنلاین