سرطان لنفوم با تشخيص به موقع قابل درمان است.
از ميان تمام سرطان هاي رايج در كشور، سرطان لنفوم فراواني نسبتا بالايي دارد.
به طور كلي بعد از سرطان مري به خصوص در غرب آسيا تعداد مبتلايان به آن رو به افزايش است. با اين حال اگرچه به اين بيماري تا به حال در رسانه ها كمتر پرداخته شده و حتي هنوز آمار دقيقي در رابطه با مبتلايان به اين بيماري در دست نيست، كارشناسان معتقدند كه پيشرفت هاي جديد در زمينه تشخيص و درمان سرطان لنفوم، باعث شده كه تعداد زيادي از بيماران آن بهبود يابند.
هوچكين چيست؟
هوچكين(Hodgkin ) يك نوع خاص از لنفوم يا سرطان است. كه با رشد غير طبيعي سلول ها در دستگاه لنفاوي همراه است.
در اين بيماراران با تشخيص زودرس و درمان مناسب، ميزان بهبود افزايش خواهد يافت. گرچه بيماري هوچكين ممكن است در تمامي سنين ديده شود اما متخصصان خون معتقدند شايع ترين سن شيوع آن بين 20 تا 50 سالگي است.
سيستم لنفاوي قسمتي از سيستم ايمني بدن است كه به دفاع بدن در برابر بيماري و عفونت كمك مي كند. سيستم لنفاوي شامل شبكه اي از عروق ظريف لنفاوي است كه همانند عروق خوني به داخل بافت هاي سرتاسر بدن پخش شده است. عروق لنفاوي، لنف را حمل مي كنند. لنف، مايع بي رنگي است كه حاوي سلول هاي دفاعي بدن در برابر عفونت كه لنفوسيت نام دارند، است.
همراه اين شبكه عروقي، نقاط كوچكي وجود دارند كه غدد لنفاوي ناميده مي شوند. غدد لنفاوي به صورت خوشه هايي زير بغل، كشاله ران، گردن، سينه و شكم يافت مي شوند. قسمت هاي ديگر سيستم لنفاوي طحال، تيموس، لوزه ها و مغز استخوان است. بافت لنفاوي همچنين در قسمت هاي ديگر بدن مانند معده، روده و پوست يافت مي شود.
در بيماري هوچكين سلول هاي لنفاوي غير طبيعي شده و رشد و تكثير اين سلول ها بدون كنترل و نامنظم مي شود. از آنجايي كه بافت لنفاوي در سراسر بدن وجود دارد، بيماري هوچكين مي تواند در همه جاي بدن ديده شود.
بيماري هوچكين ممكن است در يك غده لنفاوي يا گروهي از غدد لنفاوي و گاهي اوقات قسمت هاي ديگر سيستم لنفاوي مانند مغز استخوان و طحال ايجاد شود. اين نوع بيماري، تمايل به توسعه يافتن به روشي منظم و مرتب دارد (از يك غده لنفاوي به غده لنفاوي مجاور). براي مثال بيماري هوچكين كه در گردن ايجاد شده است ابتدا به غده لنفاوي بالاي ترقوه و سپس به غده لنفاوي زير بغل و داخل سينه گسترش مي يابد و سرانجام ممكن است در تمامي بدن ديده شود.
نشانه هاي بيماري هوچكين شامل اين علايم است: تورم بدون درد در يكي از غدد لنفاوي گردن، زير بغل، كشاله ران، تب هاي راجعه بدون علت، تعريق شبانه، كاهش وزن بدون دليل و خارش شديد پوستي.
البته وجود هر كدام از اين علايم، حتما نشانه وجود بيماري هوچكين نيست. در اغلب موارد، اين علايم در وضعيت هايي كه زياد جدي نيستند، همانند آنفولانزا نيز ديده مي شود. با اين حال بيماران در صورت تداوم اين علايم، بايد هر چه زودتر براي تشخيص و مراقبت و درمان به پزشك مراجعه كنند ولي هرگز منتظر وجود درد نباشند؛ چرا كه هوچكين در مراحل اوليه بدون درد است.
تشخيص بيماري
چون علت بيماري هوچكين نامعلوم است، در حال حاضر پيشگيري از آن امكان پذير نيست. ولي تشخيص زود هنگام و درمان مناسب نتايج خوبي به همراه دارد. بيشتر موارد هوچكين به ويژه اگر در مراحل اوليه شناسايي شده باشد، قابل درمان است. پس از مراجعه به پزشك، وي تاريخچه كاملي از وضعيت پزشكي فرد تهيه كرده و بعد معاينه پزشكي به عمل خواهد آمد. اگر حالت غير طبيعي در گره لنفاوي مشاهده شود، آن گره برداشته شده و زير ميكروسكوپ مطالعه مي شود.
اين آزمايش مشخص خواهد كرد كه ضايعه خوش خيم است يا بدخيم. اگر نتيجه نمونه برداري مشخص كند بيماري هوچكين است، آزمايش هاي تكميلي شامل پرتو نگاري قفسه سينه، آزمايش خون، لنفانژيوگرافي كه به معني تزريق ماده حاجب به داخل سيستم لنفاوي و سپس تهيه راديو گرافي از آن كه نشان دهنده وضعيت سيستم لنفاوي و ميزان گسترش بيماري در آن است، سي تي اسكن شكم، آزمايش مغز استخوان و نمونه برداري از اعضاي داخل شكم براي نشان دادن گسترش بيماري به اين اعضا انجام خواهد شد.
البته ممكن است انجام تمام اين بررسي ها در يك فرد لازم نباشد، تصميم گيري درباره بررسي هاي لازم توسط پزشك معالج صورت خواهد پذيرفت.
هوچكين درمان مي شود؟
بيماري هوچكين به خوبي به درمان پاسخ مي دهد. در بيشتر موارد بيماران به صورت سرپايي درمان مي شوند. درمان بيماري مي تواند با پرتو درماني يا شيمي درماني يا تركيبي از اين دو صورت پذيرد.
در پرتو درماني سعي مي شود با استفاده از پرتوهاي پرانرژيX يا اشعه هاي ناشي از كبالت در منطقه درگير شده توسط بيماري، سلول هاي سرطاني با حفظ بافت سالم از بين برده شوند. خوشبختانه در مراحل اوليه، آسيب بيماري محدود است و از اين رو درمان مناسب با پرتودهي به قسمتي يا تمام دستگاه لنفاوي باعث بهبود بيماران خواهد شد.
شيمي درماني براي از بين بردن سلول هاي سرطاني در سراسر بدن استفاده مي شود. پزشكان مقاديري از داروهاي شيمي درماني را استفاده مي كنند تا بتوان با حداقل صدمه به بافت هاي سالم بدن سلول هاي سرطاني را از بين ببرند.
داروهاي شيمي درماني در تقسيم و رشد سلول هاي سرطاني اثر گذاشته و باعث تاخير در رشد سلول ها مي شود و ممكن است بيماران تركيبي از شيمي درماني و پرتو درماني را دريافت كنند.
البته شيمي درماني ممكن است باعث تهوع، استفراغ، اسهال، ريزش مو، كم خوني، خونريزي خود به خود، افزايش بروز عفونت و همچنين زخم هاي دهاني شود. اين عوارض در تمام بيماران ديده نشده است و به يك شدت در يك فرد ظاهر نمي شود و بعد از درمان از بين خواهد رفت.
بهبودي و مراقبت
اين يك مسئله طبيعي است كه بيماران درباره آينده خود نگران باشند. درك ماهيت سرطان و موارد مورد انتظار به بيماران و اطرافيانشان كمك مي كند تا آنها براي درمان خود، تغييراتي در سبك زندگي، بهبود كيفيت زندگي و تصميم گيري هاي مالي ايجاد كنند. بيماران مرتب از پزشك خود مي پرسند يا خودشان پاسخ اين پرسش را جستجو مي كنند كه پيش آگهي بيماري من چه خواهد شد؟
پيش آگهي يك پيش بيني درباره آينده و نتيجه بيماري و نشانه هاي بهبودي است. پيش آگهي بيماري هوچكين تحت تاثير عوامل متعددي از قبيل درجه بيماري، پاسخ به درمان بيماران، سن بيماران و وضعيت عمومي سلامت بيماران قرار دارد.
افراد ممكن است از نتايج آماري براي سنجش بيماري خود استفاده كنند. آمارها منعكس كننده تجربه گروه زيادي از بيماران است، از اين نتايج براي پيش بيني درمان يك بيمار نمي توان استفاده كرد؛ چرا كه هيچ 2 نفري يكسان نيستند و درمان و پاسخ به درمان افراد خيلي متفاوت است. حتي زماني كه درمان يك بيمار كاملا موفقيت آميز باشد، پزشكان از اصطلاح پاسخ كامل به درمان بيشتر از بهبودي استفاده مي كنند؛ زيرا امكان عود مجدد بيماري وجود دارد.
منبع: همشهري آنلاين