ریشه‌های ناسزاگویی و مبارزه با آن

ریشه‌های ناسزاگویی و مبارزه با آن




تحقیقات نشان داده‌اند بددهنی و پرخاشگری‌های كلامی كه جزء لاینفك رفتار‌های روزمره برخی افراد است، تحت تاثیر یادگیری، عصبانیت، ریشه‌های تربیتی یا خلقی است.

امكان بروز این رفتار‌ها از دوران كودكی تا بزرگسالی وجود دارد، اما این طور نیست كه دلایل آن در همه این شرایط یكسان باشد.

دو نوع پرخاشگری كلامی و رفتاری داریم. ناسزا و دشنام از نوع پرخاشگری كلامی هستند و قطعا در جامعه‌ای كه معتقد به ارزش‌های اخلاقی هستند مورد تایید قرار نمی‌گیرد، زیرا بر خلاف تصور برخی افراد كه تخلیه روانی را از فواید ناسزا‌گویی می‌دانند و حتی گاهی با سكوت خود باعث تثبیت چنین رفتار‌هایی در افراد می‌شوند، باید بدانند كه نه تنها این شیوه ی صحیح تخلیه روانی نیست، بلكه افراد با دلایل زیر دست به چنین رفتار‌هایی می‌زنند:

- انتقام (هنگامی كه فرد جرات مقابله یا برخورد با رفتاری را نداشته باشد، یا در گفتگوی منطقی مهارتی نداشته باشد، سعی می‌كند از طریق ناسزا انتقام بگیرد)

- اعتراض

- عوامل روحی، روانی (هرگاه فردی تحت تاثیر فشار‌های روحی و روانی باشد، دشنام و ناسزاگویی بیشتری را بروز می‌دهد كه این امر می‌تواند ریشه در الگوپذیری خانواده، تربیت خانواده یا ویژگی‌های خلقی، شخصیتی داشته باشد)

- خلق و ابداع (معمولا كودكان ناسزاگویی را جزیی از ابداعات خود محسوب می‌كنند و برای ابراز وجود از آن استفاده می‌كنند)

:: از مشاهده تا ناسزاگویی

روان شناسان و جامعه شناسان معتقدند كه مشاهده، در پرورش ناسزاگویی نقش مهمی دارد. فرد الگوهای خود را از طریق مشاهده ی افراد، دوستان، خانواده، جامعه و یا دیدن صحنه‌های ناسزا و دشنام می‌آموزد. حال اگر خانواده یا جامعه نسبت به ناسزاگویی بی‌تفاوت بوده و واكنشی نشان ندهند، چه اتفاقی می‌افتد؟ در این شرایط باید منتظر تكرار و تشدید ناسزاگویی در فرد باشیم كه جزیی از شخصیت وی می‌شود.

:: راهكارهای مبارزه با ناسزاگویی

1. آموزش

2. استفاده از روش تغافل (اگر افراد در مقابل ناسزا و دشنام طرف مقابل از شیوه تغافل استفاده كنند، ممكن است تاثیر‌گذار باشد، اما باید به این نكته نیز دقت شود كه نادیده‌گرفتن ناسزا‌گویی یا خود را به نشنیدن زدن، نباید جنبه منفی به خود بگیرد و باعث تقویت رفتار ناسزاگویی شود و به نحوی باید از این شیوه استفاده كرد كه فرد در برابر غفلت ورزیدن دیگران احساس شرم و گناه كند و در نهایت تغییر رفتار دهد)

3. عدم ابراز حساسیت افراطی (در صورت نشان دادن حساسیت، فرد ناسزاگو به این باور می‌رسد كه او می‌تواند با ناسزاگویی طرف مورد خطاب خود را آزار دهد)

4. تهدید كلامی

5. شخصیت دادن (به‌ عنوان مثال در زندگی زناشویی می‌توان پس از رفتار ناسزاگویانه از این جمله كه "من انتظار بیشتری از تو داشتم" استفاده كرد)

6. سلب ناسزاگویی از دیگران (در برخی موارد فرد می‌تواند با این جمله كه "هر چند خطایی از من سر زده، اما تو اجازه توهین و ناسزاگویی را نداری" از دیگری سلب ناسزاگویی كند)

7. برابری توهین با یك رفتار (به فرد می‌گوییم هر چند خطا كردم، ولی دشنام و ناسزاگویی حق من نیست. شما می‌توانید از روش‌های تنبیهی دیگری استفاده كنید)

8. تنبیه یا محدود كردن (افراد نیازها یا علایق فرد ناسزاگو را از وی سلب كنند)

9. دادن اعتماد به نفس (گاهی ناسزاگویی ناشی از عدم اعتماد به نفس است. فرد به دنبال قدرت‌نمایی و ابراز وجود و توجه دادن دیگران به خود، از ناسزاگویی استفاده می‌كند. در این مواقع می‌توانیم از طریق متوجه كردن فرد به رفتار‌های مثبتش، اعتماد به نفس او را افزایش دهیم)

10. خویشتن داری (یعنی افراد می‌توانند از طریق تمرین و خودآگاهانه زندگی كردن، از دشنام دادن خودداری كنند و لازمه آن به دست آوردن مهارت‌های زندگی، توانمندی‌های فردی یا تقویت هوش هیجانی افراد است)

11. مثبت‌اندیشی (افكار منفی باعث پرورش فحش و ناسزاگویی در ذهن می‌شوند)

12. توجه دادن افراد به شان اجتماعی خود (با توجه دادن افراد به شان و منزلت اجتماعی خود، گاهی می‌توان آنها را از ناسزاگویی دور كرد)

13. ضبط كلمه‌های ناسزا و دشنام (شنیدن كلمات ناسزا، توسط فرد ناسزاگو ممكن است رفتار فرد را تغییر دهد)


منبع:
ایمیل دریافتی از گروه اینترنتی پرشیان استار