طب سوزنی چیست؟در اصل اصطلاح Acupuncture تشریح کننده مجموعه‌ای از روشها است کهتوسط آن نقاطی از بدن برای دریافت نتایج مورد نظر با روشهایی خاص ماننداستفاده از سوزن تحریک می‌شود. طب سوزنی امروزه با استفاده از فرو کردنسوزنهای خاصی به درون بدن از طریق پوست توسط دست و یا حتی جریان الکتریسیته انجام می‌شود.
در نظر اول این باور کردنی نیست که پزشکان قادرند با استفاده هدفمند از سوزنهای کوچک ، آلام تحمل ناپذیری همچون سردرد شدید ، کمردرد مزمن یا دردهای مفصلی به علت آرتروزرا از میان ببرند. این روش درمانی بسیار قدیمی که زادگاه آن کشور چین است،بیماران را بدون استفاده از دارو از دردهایی رهایی می‌بخشد که سالها آنهارا رنج داده‌اند.
تاریخچه طب سوزنیقدمت طب سوزنی به بیش از 2500 سال پیش و به کشور چین باز می‌گردد.قدیمی‌ترین متنی که در توصیف طب سوزنی یافت شده است، متعلق به سال 1127قبل از میلاد مسیح است. جادوگران به جای استفاده از سوزن ، قطعات تیز سنگرا بکار می‌گرفتند. در سال 26 میلادی بود که نخستین کتاب در شرح طب سوزنیدر چین نگاشته شد.
استفاده از طب سنتی تا قرنها به آسیا محدود بود تا اینکه فرانسوی‌هادر قرن 16میلادی با آن آشنا شدند و استفاده از آن را در اروپا گسترشدادند. بین پزشکان مختلف در صحت و سقم طب سوزنی اختلاف نظر وجود داشت تااینکه سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال 1975استفاده از طب سوزنی در تشخیصو درمان بیماریها را رسما تایید کرد.
روش انجام طب سوزنی امروزه در طب سوزنی از سوزنهای استیل ، نازک و انعطاف‌پذیر استفادهمی‌شود. قطر این سوزنها از 0.2 تا 0.6 میلیمتر و طول آنها از 1 تا 10سانتیمتر متغیر است، در هنگام وارد کردن سوزن بطور عمودی بین انگشتان قرارمی‌گیرد. عمق فرو کردن سوزن از چند میلیمتر تا 5 سانتیمتر (با توجه به محلنقطه) متغیر است. سوزنها به مدت 10الی 30 دقیقه در جای خود باقی می‌مانند. امروزه در درمان طب سوزنی ممکن است از جریان الکتریسته نیز استفاده شود.
طب سوزنی چگونه کار می‌کند؟در طب سوزنی که به پزشکی سنتیچینی نیز معروف است، بدن انسان تحت تأثیر دو نیروی مخالف هم به نامهای یینو یانگ قرار دارد. یین به صفاتی چون سردی ، آرامی و در کل حالت غیر فعالبر می‌گردد. در حالی که یانگ به صفاتی چون گرمی ، هیجان و فعال بودن نسبتداده می‌شود. در این نگرش ، سلامت بدن هنگامی حاصل می‌شود که میان این دونیرو تعادل برقرار باشد و عدم تعادل این دو نیرو باعث می‌شود که جریانحیاتی در بدن که به Qi (جی) معروف است مختل شود. کانالهایی در بدن وجوددارد که انرژی جی در آنها حرکت می‌کند.
اگر به هر دلیل اختلال یا انسدادی در این کانالها رخ دهد انرژی که درآنها جریان دارد، تغییر کرده و بیماری ایجاد می‌شود. نقاط حساس بر رویکانالها وجود دارد که با تحریک آنها می‌توان اختلال ایجاد شده در انرژی رابرطرف کرده و بیماری را درمان نمود. تعداد 12 عدد از این مسیرها و نقاطبعنوان نقاط اصلی و تعداد 8 عدد بعنوان نقاط سطح دوم معرفی می‌شوند، درمجموع بیش از 2000 نقطه دیگر نیز به آنها متصل است. اساس طب سوزنی برتحریک این نقاط استوار است که می‌تواند جریان Qi در بدن را کنترل نماید.با فرو کردن سوزن ها در نقاط صحیح، نیروی حیات می تواند در مسیر درست جاریشده و سلامتی بدن را باعث شود.
اینکه مدل چینی‌ها برای بدن درست است یا خیر جای بحث دارد امادانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که تحریک این قسمتهای بدن می‌تواند رویوضعیت شیمایی و عصبی مغز تأثیر بگذارد و در نهایت منجر به عکس العملهاییمانند کاهش درد، تغییر فشار خونو ... شود و در نهایت سلامت بیمار را منجر شود. باید تذکر داد که نقاطحساس طب سوزنی ، محلهایی در بدن ما هستند که شبکه مجاری و اعصاب ، بویژهبا تراکمی زیاد در زیر پوست جای دارند. فرو کردن یک سوزن نازک در این محل، به گونه‌ای تحریک الکتریکی در قشر خارجی مغز را بوجود می‌آورد که درکاحساس درد در آن انجام می‌گیرد. در این محل ، مواد شیمیایی بدن ، یعنیاوپیوئیدها فعال شده و با احساس درد مقابله می‌کنند. هیپوتالاموس مغز میانی ، مواد سروتونین و آندورفین را ترشح می‌کند که تاثیری تحریک کننده بر سیستم دفاعی بدن دارند. به این ترتیب درد بیمار تسکین می‌یابد. این ، راز موفقیت طب سوزنی است.
بیمارانی که این روش درمان را برای خود انتخاب می‌کنند اظهاراتمتفاوتی دارند، اما در مجموع اغلب آنها بیان می‌کنند که هنگام فرو کردنسوزن به بدنشان احساس درد زیادی نمی‌کنند. معمولا" تجربه و تخصص پزشکمعالج در استفاده از سوزن می‌تواند میزان درد حاصله را کاهش یا افزایشدهد.
درمان بیماریها با طب سوزنیتحقیقات نشان می‌دهد که طب سوزنی توانایی کاهش و حتی برطرف کردنانواع درد را داشته و می‌تواند تواناییهای قسمتهای مختلف بدن افراد رابالا ببرد. دردهای مفصلی بخصوص در ناحیه دست و شانه و گردن ، درد مهره‌هایکمری ،آلرژی ، آرتروز ، میگرن ، بی‌خوابیها و برخی اختلالات روحی - روانی بخوبی با طب سوزنی پاسخ می‌گیرند.
همچنین شواهد بسیاری موجود است که طب سوزنی می‌تواند در معالجهبیماریهایی چون اعتیاد به مواد مخدر ، فعال کردن دوباره ماهیچه‌های تنبل ،آسیبهای بافت نرم ، انواع آسم و تنگی نفس ، بیماریهای گوارشی ، شب ادراری و فلج بعد سکته مغزیبه عنوان یک راه حل و یا حداقل در کنار درمان دارویی استفاده شود.آزمایشها نشان می‌دهد این روش می‌تواند برای کاهش درد پس از جراحی ، شیمی درمانی ، جراحی‌های دندان و ... بسیار موثر واقع شود.
عوارض طب سوزنیدر صورت استفاده صحیح از این تکنیک هیچ عارضه‌ای ایجاد نخواهد شد. اما بدنبال ورود افراد غیر حرفه‌ای و غیر متخصص در این کار ، احتمال عفونت و آسیب اعضای بدن وجود دارد. از عوارض دیگر طب سوزنی موارد زیر را می‌توان نام برد:
برای پیشگیری از بروز عوارض عفونی سوزنها باید استریل باشند و می‌توانهریک از آنها را برای یک و فقط یک بیمار استفاده کرد. همچنین قبل از هربار استفاده از سوزنها باید آنها را با الکل یا مواد ضدعفونی کننده تمیز کرد.
عناصر پنج گانه در طب سوزنیشیوه طب سوزنی عناصر پنج گانه ، نوع باستانی طب سوزنی است که بهدرمان تمام لایه‌های وجود شخص یعنی بدن ، ذهن ، قلب (احساسات) و روحمی‌پردازد. عناصر پنج گانه باستانی ، دیدگاه ظاهرا ساده و در درون پیچیدهچینیان باستان را بر رابطه تنگاتنگ انسان و تمام مظاهر طبیعت به نمایشمی‌گذارد.
از دیدگاه چینیان باستان در طب سوزنی جهان مادی از 5 عنصر تشکیل شدهاست. این عناصر در حال واکنش با یکدیگر هستند. بدن ما نیز جزئی از اینجهان است، بنابراین از همین 5 عنصر تشکیل شده است. در همه این عناصر دوفلب یین و یانگ وجود دارد که در حال مقابله دائم هستند و انرژی جی را جاریمی‌کنند. این پنج عنصر آتش ، خاک ، فلز ، آب و چوب هستند. هر یک از اینعناصر در شکل گیری وجود و شیوه عمل ما در زندگی موثرند. یک متخصص طب سوزنیعناصر پنج گانه ، بخوبی از قوانین طبیعت آگاه است و می‌تواند از آنها برایتشخیص بیماری کمک بگیرد و به درمان کامل بیمار بپردازد.
منبع :http://daneshnameh.roshd.ir
در نظر اول این باور کردنی نیست که پزشکان قادرند با استفاده هدفمند از سوزنهای کوچک ، آلام تحمل ناپذیری همچون سردرد شدید ، کمردرد مزمن یا دردهای مفصلی به علت آرتروزرا از میان ببرند. این روش درمانی بسیار قدیمی که زادگاه آن کشور چین است،بیماران را بدون استفاده از دارو از دردهایی رهایی می‌بخشد که سالها آنهارا رنج داده‌اند.
تاریخچه طب سوزنیقدمت طب سوزنی به بیش از 2500 سال پیش و به کشور چین باز می‌گردد.قدیمی‌ترین متنی که در توصیف طب سوزنی یافت شده است، متعلق به سال 1127قبل از میلاد مسیح است. جادوگران به جای استفاده از سوزن ، قطعات تیز سنگرا بکار می‌گرفتند. در سال 26 میلادی بود که نخستین کتاب در شرح طب سوزنیدر چین نگاشته شد.
استفاده از طب سنتی تا قرنها به آسیا محدود بود تا اینکه فرانسوی‌هادر قرن 16میلادی با آن آشنا شدند و استفاده از آن را در اروپا گسترشدادند. بین پزشکان مختلف در صحت و سقم طب سوزنی اختلاف نظر وجود داشت تااینکه سازمان بهداشت جهانی (WHO) در سال 1975استفاده از طب سوزنی در تشخیصو درمان بیماریها را رسما تایید کرد.
روش انجام طب سوزنی امروزه در طب سوزنی از سوزنهای استیل ، نازک و انعطاف‌پذیر استفادهمی‌شود. قطر این سوزنها از 0.2 تا 0.6 میلیمتر و طول آنها از 1 تا 10سانتیمتر متغیر است، در هنگام وارد کردن سوزن بطور عمودی بین انگشتان قرارمی‌گیرد. عمق فرو کردن سوزن از چند میلیمتر تا 5 سانتیمتر (با توجه به محلنقطه) متغیر است. سوزنها به مدت 10الی 30 دقیقه در جای خود باقی می‌مانند. امروزه در درمان طب سوزنی ممکن است از جریان الکتریسته نیز استفاده شود.
طب سوزنی چگونه کار می‌کند؟در طب سوزنی که به پزشکی سنتیچینی نیز معروف است، بدن انسان تحت تأثیر دو نیروی مخالف هم به نامهای یینو یانگ قرار دارد. یین به صفاتی چون سردی ، آرامی و در کل حالت غیر فعالبر می‌گردد. در حالی که یانگ به صفاتی چون گرمی ، هیجان و فعال بودن نسبتداده می‌شود. در این نگرش ، سلامت بدن هنگامی حاصل می‌شود که میان این دونیرو تعادل برقرار باشد و عدم تعادل این دو نیرو باعث می‌شود که جریانحیاتی در بدن که به Qi (جی) معروف است مختل شود. کانالهایی در بدن وجوددارد که انرژی جی در آنها حرکت می‌کند.
اگر به هر دلیل اختلال یا انسدادی در این کانالها رخ دهد انرژی که درآنها جریان دارد، تغییر کرده و بیماری ایجاد می‌شود. نقاط حساس بر رویکانالها وجود دارد که با تحریک آنها می‌توان اختلال ایجاد شده در انرژی رابرطرف کرده و بیماری را درمان نمود. تعداد 12 عدد از این مسیرها و نقاطبعنوان نقاط اصلی و تعداد 8 عدد بعنوان نقاط سطح دوم معرفی می‌شوند، درمجموع بیش از 2000 نقطه دیگر نیز به آنها متصل است. اساس طب سوزنی برتحریک این نقاط استوار است که می‌تواند جریان Qi در بدن را کنترل نماید.با فرو کردن سوزن ها در نقاط صحیح، نیروی حیات می تواند در مسیر درست جاریشده و سلامتی بدن را باعث شود.
 |
اینکه مدل چینی‌ها برای بدن درست است یا خیر جای بحث دارد امادانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که تحریک این قسمتهای بدن می‌تواند رویوضعیت شیمایی و عصبی مغز تأثیر بگذارد و در نهایت منجر به عکس العملهاییمانند کاهش درد، تغییر فشار خونو ... شود و در نهایت سلامت بیمار را منجر شود. باید تذکر داد که نقاطحساس طب سوزنی ، محلهایی در بدن ما هستند که شبکه مجاری و اعصاب ، بویژهبا تراکمی زیاد در زیر پوست جای دارند. فرو کردن یک سوزن نازک در این محل، به گونه‌ای تحریک الکتریکی در قشر خارجی مغز را بوجود می‌آورد که درکاحساس درد در آن انجام می‌گیرد. در این محل ، مواد شیمیایی بدن ، یعنیاوپیوئیدها فعال شده و با احساس درد مقابله می‌کنند. هیپوتالاموس مغز میانی ، مواد سروتونین و آندورفین را ترشح می‌کند که تاثیری تحریک کننده بر سیستم دفاعی بدن دارند. به این ترتیب درد بیمار تسکین می‌یابد. این ، راز موفقیت طب سوزنی است.
بیمارانی که این روش درمان را برای خود انتخاب می‌کنند اظهاراتمتفاوتی دارند، اما در مجموع اغلب آنها بیان می‌کنند که هنگام فرو کردنسوزن به بدنشان احساس درد زیادی نمی‌کنند. معمولا" تجربه و تخصص پزشکمعالج در استفاده از سوزن می‌تواند میزان درد حاصله را کاهش یا افزایشدهد.
درمان بیماریها با طب سوزنیتحقیقات نشان می‌دهد که طب سوزنی توانایی کاهش و حتی برطرف کردنانواع درد را داشته و می‌تواند تواناییهای قسمتهای مختلف بدن افراد رابالا ببرد. دردهای مفصلی بخصوص در ناحیه دست و شانه و گردن ، درد مهره‌هایکمری ،آلرژی ، آرتروز ، میگرن ، بی‌خوابیها و برخی اختلالات روحی - روانی بخوبی با طب سوزنی پاسخ می‌گیرند.
 |
همچنین شواهد بسیاری موجود است که طب سوزنی می‌تواند در معالجهبیماریهایی چون اعتیاد به مواد مخدر ، فعال کردن دوباره ماهیچه‌های تنبل ،آسیبهای بافت نرم ، انواع آسم و تنگی نفس ، بیماریهای گوارشی ، شب ادراری و فلج بعد سکته مغزیبه عنوان یک راه حل و یا حداقل در کنار درمان دارویی استفاده شود.آزمایشها نشان می‌دهد این روش می‌تواند برای کاهش درد پس از جراحی ، شیمی درمانی ، جراحی‌های دندان و ... بسیار موثر واقع شود.
عوارض طب سوزنیدر صورت استفاده صحیح از این تکنیک هیچ عارضه‌ای ایجاد نخواهد شد. اما بدنبال ورود افراد غیر حرفه‌ای و غیر متخصص در این کار ، احتمال عفونت و آسیب اعضای بدن وجود دارد. از عوارض دیگر طب سوزنی موارد زیر را می‌توان نام برد:
- خونریزیها یا کبودیهای کوچک (در مورد درصد کمی از بیماران ، ممکن است، ظاهر شوند.)
- امکان انتقال ایدز و هپاتیت ب در صورت استفاده از سوزنهای غیر استریل و غیر یکبار مصرف.
- ضعف و بیحالی و غش کردن بیمار در صورت تحریک نقاط ممنوعه.
- درمان نشدن و حتی ایجاد مشکلات جدید در صورت تحریک نادرست نقاطکه همه این عوارض در صورتی که درمان توسط متخصص طب سوزنی انجام شود به صفرمی‌رسد.
برای پیشگیری از بروز عوارض عفونی سوزنها باید استریل باشند و می‌توانهریک از آنها را برای یک و فقط یک بیمار استفاده کرد. همچنین قبل از هربار استفاده از سوزنها باید آنها را با الکل یا مواد ضدعفونی کننده تمیز کرد.
عناصر پنج گانه در طب سوزنیشیوه طب سوزنی عناصر پنج گانه ، نوع باستانی طب سوزنی است که بهدرمان تمام لایه‌های وجود شخص یعنی بدن ، ذهن ، قلب (احساسات) و روحمی‌پردازد. عناصر پنج گانه باستانی ، دیدگاه ظاهرا ساده و در درون پیچیدهچینیان باستان را بر رابطه تنگاتنگ انسان و تمام مظاهر طبیعت به نمایشمی‌گذارد.
از دیدگاه چینیان باستان در طب سوزنی جهان مادی از 5 عنصر تشکیل شدهاست. این عناصر در حال واکنش با یکدیگر هستند. بدن ما نیز جزئی از اینجهان است، بنابراین از همین 5 عنصر تشکیل شده است. در همه این عناصر دوفلب یین و یانگ وجود دارد که در حال مقابله دائم هستند و انرژی جی را جاریمی‌کنند. این پنج عنصر آتش ، خاک ، فلز ، آب و چوب هستند. هر یک از اینعناصر در شکل گیری وجود و شیوه عمل ما در زندگی موثرند. یک متخصص طب سوزنیعناصر پنج گانه ، بخوبی از قوانین طبیعت آگاه است و می‌تواند از آنها برایتشخیص بیماری کمک بگیرد و به درمان کامل بیمار بپردازد.
منبع :http://daneshnameh.roshd.ir
شرح موضوع