روزه‌داری اگرچه یك تكلیف الهی اما یك فرصت بسیار مناسب برای استراحت دادن به معده، روده‌ها، دستگاه گوارش و در نتیجه تامین بهداشت و سلامت جسمی نیز است، زیرا طبق آمار 30 درصد از افراد جامعه چاق و 70 تا 90 درصد از این تعداد دچار كبد چرب هستند كه این بیماران و همچنین افراد دچار چربی خون بالا و یا بیماران دیابتی می‌توانند با روزه‌داری و امتناع از خوردن غذاهای چرب، عارضه چربی خون و كبد خود را تا اندازه‌ای بهبود بخشند و از بروز امراضی مانند سیروز یا سرطان كبد پیشگیری كنند.
روزه عاملی برای پیشگیری از بیماریها
روزه با كاهش ترشح بزاق، كاهش حركات مری برای جلو بردن غذا، كاهش فعالیت معده و تامین قند مورد نیاز بدن از تجزیه گلیكوژن و چربی كه در كبد موجود است، یكی از مؤثرترین عوامل برای تامین سلامت اعضای بدن و پیشگیری از بسیاری از بیماریهاست.
اما باید توجه داشت كه فرد روزه‌دار نباید با تغذیه نادرست و افراط در مصرف غذاهای چرب، سرخ كرده، انواع شیرینی‌ها به ویژه زولبیا و بامیه، گوشت قرمز، دسرهای پرچرب و شیرین، مصرف زیاده از حد
تخم‌مرغ به صورت املت و نیمرو، غذاهای پرنمك، انواع سس‌های چرب و نوشابه‌های قنددار دچار افزایش وزن یا چاقی شده و به هدف روزه‌داری كه كاهش وزن اضافی بدن در جهت حفظ سلامت اعضای بدن به ویژه دستگاه گوارش است، دست پیدا نكند.
خوردن دو وعده غذا الزامیست
بین افطار و شام فاصله زیادی قرار ندهید، 2 ساعت كافیست
از خوردن چند نوع غذای مختلف در موقع افطار خودداری كنید
یک متخصص گوارش، با اشاره به این كه خوردن یك وعده غذا در سحر و افطار الزامیست، اظهار كرد: بهترست بین افطار و شام فاصله زمانی زیاد نباشد زیرا با خوردن شام در ساعات پایانی شب معده فرصتی برای هضم كامل غذا تا هنگام سحر پیدا نمی‌كند.
وی با بیان این كه بهترست افطار با آب جوش، شیر گرم، نان و پنیر، گردو، تخم‌مرغ آب پز و به ویژه خرما كه كالری زیادی دارد باشد و از خوردن چند نوع غذای مختلف در هنگام افطار خودداری شود، بیان كرد: افرادی كه در ماه مبارك رمضان دچار نفخ شكم هستند باید در هنگام افطار حتی‌الامكان از خوردن آش رشته و نوشیدن نوشابه به ویژه با نی خودداری كنند زیرا در غیر این صورت نفخ شكم آنان بیشتر می‌شود.
در هنگام سحر غذاهای شور و پرچرب نخورید
نوشیدن آب زیاد و خوردن غذاهای فیبردار از ایجاد یبوست پیشگیری می‌كند
پرهیز از پرخوری پیشگیرنده از سوء هاضمه و ترش كردن معده
این فوق تخصص گوارش با اشاره به این كه مصرف غذاهای شور باعث افزایش تشنگی فرد در طول روز می‌شود، افزود: بسیاری از افراد روزه‌دار به خصوص در طول دو هفته اول از یبوست رنج می‌برند یا یبوست آنها در این ماه تشدید می‌شود.
این افراد باید از خوردن غذاهای فیبردار مثل سبزی، سالاد، حبوبات، غلات با سبوس و میوه بدون پوست خودداری و سعی كنند در فاصله بین افطار تا سحر حداقل 2 لیتر آب یا آب میوه مصرف كنند تا از ایجاد یبوست و سنگ كلیه در این افراد جلوگیری شود.
وی در ادامه به سوء هاضمه اشاره كرد و گفت: بعضی از افراد بعد از خوردن افطار دچار سوزش سردل شده و ترش می‌كنند. این افراد كه معمولا به سوء هاضمه مبتلا هستند یا از عارضه برگشت اسید از معده به مری رنج می‌برند. لذا باید از پرخوری در هنگام افطار و دراز كشیدن بلافاصله پس از افطار به شدت پرهیز كنند.
وی ادامه داد: مبتلایان به سوء هاضمه یا رفلاكس معده باید از انجام ورزش‌های شكمی، خم و راست شدن بعد از افطار و به خصوص استعمال دخانیات نیز خودداری كنند زیرا مصرف سیگار باعث باز شدن دریچه بین مری و معده شده و احتمال برگشت اسید معده را افزایش می‌دهد.
این بیماران همچنین باید توجه كنند كه معده خود را یك دفعه پر از غذا نكنند زیرا پر شدن ناگهانی معده برگشت اسید معده را افزایش می‌دهد در عین حال كه خوردن غذاهای پرچرب، نوشیدنی‌های گازدار و چای پررنگ نیز از عوامل موثر در افزایش رفلاكس معده در این افراد است.
افرادی كه سابقه خونریزی معده دارند نباید روزه بگیرند
بیمارانی كه زخم معده آنها بهبود یافته می‌توانند با خوردن قرص امپرازول یا رانیتیدن روزه بگیرند
این استاد در مورد رابطه بین زخم معده و روزه‌داری خاطرنشان كرد: زخم معده معمولا با میكروب هلیكوباكتر پیلوری ایجاد می‌شود و اگر فرد بیمار از آنتی‌بیوتیك در جهت نابودی این میكروب به موقع استفاده كرده و زخم معده او بهبود یافته باشد در روزه‌داری مشكلی ندارد. به شرط آنكه پس از افطار و سحر از یك قرص امپرازول یا رانیتیدن استفاده كند اما اگر زخم معده فعال باشد یا سابقه خونریزی یا تنگی داشته باشد افراد مبتلا به این عوارض نباید روزه بگیرند زیرا روزه‌داری باعث تشدید این موارد می‌شود.
زرد شدن چشم‌ها بر اثر گرسنگی نگران كننده نیست
مبتلایان به هپاتیت یا سیروز كبد نباید روزه بگیرند
ایشان یادآو‌ر شد: بعضی از افراد هم هستند كه با گرسنگی در هنگام روزه‌داری صلبیه چشم آنها زرد می‌شود. این عارضه در مبتلایان به بیماری ژیلبرت كه در 8 درصد از افراد جامعه شایع است دیده می‌شود كه با گرسنگی، خستگی و انجام ورزش‌های سنگین دچار زردی چشم می‌شوند اما هیچ خطری برای این افراد وجود ندارد زیرا معمولا آنزیم‌های كبدی آنها كاملا نرمال است.
وی با اشاره به این كه مبتلایان به امراض مزمن كبدی مثل سیروز كبد یا هپاتیت نباید روزه بگیرند، افزود: افراد عادی در هنگام روزه‌داری انرژی بدن خود را از سوختن گلیكوژن به گلوكز تامین می‌كنند اما افراد مبتلا به بیماریهای مزمن كبدی قادر به انجام این امر نیستند و در هنگام گرسنگی دچار كاهش شدید قند خون می‌شوند لذا این بیماران نباید روزه بگیرند اما ناقلان بیماری هپاتیت یا افرادی كه درجه خفیفی از هپاتیت دارند می‌توانند روزه بگیرند.
افزایش فواصل زمانی مصرف دارو و روزه‌داری بدون اجازه پزشك مضرست
مبتلایان به روده تحریك پذیر یا كولیت زخمی خفیف مشكلی برای روزه‌داری ندارند
این فوق تخصص گوارش تصریح كرد: هر بیماری كه باید داروهای خود را هر 8 ساعت بخورد و پزشك اجازه افزایش 8 ساعت به 12 ساعت را برای فواصل زمانی مصرف دارو به او نمی‌دهد، باید از روزه‌داری خودداری كند.
وی در ادامه به بیماری كولیت عصبی یا روده تحریك‌پذیر كه تقریبا 30 درصد از افراد جامعه به آن مبتلا هستند، اشاره و بیان كرد: افراد مبتلا به بیماری روده تحریك‌پذیر، نفخ دائمی شكم، دل درد، اسهال یا یبوست متناوت دارند و در هنگام استرس عوارض بیماری برای آنها تشدید می‌شود لذا ماه رمضان فرصت بسیار مناسبی برای این افراد است تا اندكی زمینه‌های استرس خود را كاهش دهند و تنها در مواردی كه بیماری روده تحریك‌پذیر آنها همراه با یبوست‌های شدید باشد نباید روزه بگیرند.
ایشان همچنین به بیماری كولیت زخمی اشاره كرد و گفت: مبتلایان به این عارضه علاوه بر داشتن دل درد و اسهال، در مدفوع خود خون دارند و لذا این افراد در صورت داشتن كولیت زخمی شدید یا متوسط باید از گرفتن روزه خودداری كنند. ولی اگر كولیت بیمار خفیف است و كمتر از 6 بار در روز بیمار دفع ادرار و مدفوع دارد، تب ندارد خون در مدفوع ندارد و شب‌ها از خواب بلند نمی‌شود می‌تواند بدون هیچ مشكلی روزه بگیرد.
بهترین شیرینی برای افطار خرما و بدترین نوع آن زولبیا و بامیه است
نوجوانان و افراد مسن حتما یك وعده غذای كامل در افطار بخورند
غذای افطار آب پز، فرپز، بخار پز و كباب پز باشد
بدن فرد روزه‌دار كه در حدود 14 ساعت در هر روز بدون آب و غذا سپری می‌كند با كمبودهایی مواجه می‌شود كه مهمترین آن كمبود آب، نمك‌ها، انرژی و قند است. پس روزه‌دار باید به گونه‌ای در افطار و سحر تغذیه كند تا بتواند این كمبودها و ضعفی را كه در طول روز با آن مواجه شده در حداقل زمان جبران كند. پس بهترین اقدام در هنگام افطار نوشیدن مایعات گرم مثل چای، شیر، سوپ و آش است زیرا هم آب و هم نمك بدن را تامین می‌كند. در عین حال بهترین شیرینی برای افطار خرماست زیرا قند خرما ضرر قندهای معمولی را ندارد در صورتی كه زولبیا و بامیه به شدت برای بدن مضرست زیرا تنها از شكر و روغن تهیه می‌شود.
یک استاد رشته تغذیه اظهار كرد: افراد بالغ بهتر است با نان، پنیر و سبزی افطار كنند. در عین حال كه بهتر است بلافاصله شام نخورند چون ممكن است بر اثر ولع زیاد پرخوری صورت گیرد لذا بهتر است 2 ساعت بعد از افطار شام صرف شود.
وی در مورد نوجوانان و افراد مسن تاكید كرد: نوجوانان و تازه مكلفین چون در حال رشد هستند باید كامل غذا بخورند. لذا این افراد باید حتما بلافاصله بعد از افطار یا حداقل 2 تا 3 ساعت بعد از افطار یك وعده غذا بخورند. این قاعده در مورد افراد بالای 60 سال نیز صادق است. زیرا بدن این افراد ممكن است مانند تازه مكلفین دچار ضعف بیشتری شود. لذا افراد مسن نیز باید حتما یك وعده غذای كامل در افطار صرف كنند.
وی با تاكید بر این كه غذای افطار تا حد امكان نباید چرب باشد، افزود: علاوه بر پرهیز از مصرف زیاد چربی، مصرف شیرینی نیز در افطار باید محدود و از مایعات فراوان، میوه و آب میوه بعد از افطار تا ساعات پایانی شب در جهت جبران كمبود آب از دست رفته استفاده شود.
كسانی كه تحمل تشنگی روزه را ندارند از غذای پروتئینی خود كم كنند و مایعات بیشتری بنوشند
افرادی كه در طول روزه‌داری ضعف دارند به غذای پروتئینی خود اضافه كنند
خوردن غذای كامل در سحر ضروری است
این استاد تغذیه با تاكید بر این كه حتما باید سحری خورده شود، افزود: نخوردن سحری از نظر بهداشتی و سلامتی كار درستی نیست لذا باید حتما یك وعده غذای كامل و مایعات كافی در سحر خورده شود. وعده سحری می‌تواند نان، برنج، ماكارونی، ماهی، مرغ، گوشت، تخم‌مرغ یا حداقل حبوبات به عنوان یك منبع پروتئینی باشد. علاوه بر این خوردن ماست، سبزی خوردن یا سالاد، مایعات فراوان و چای با خرما نیز مفید و ضروری است.
وی بیان كرد: افرادی كه در طول روزه‌داری از ضعف زودرس شكایت دارند به غذای پروتئینی خود یعنی گوشت، مرغ و ماهی اضافه كنند تا ضعف آنها كمتر شود و كسانی نیز كه از تشنگی شكایت دارند می‌توانند غذای پروتئینی خود را كم كنند و در عوض مایعات فراوانتری در سحر بنوشند تا آسیب آنها از تشنگی كمتر شود.
روزه كله گنجشكی به معنای محدود كردن غذای كودك نیست
ایشان در ادامه به روزه كله گنجشكی اشاره كرد و گفت: این روزه برای تشویق كودكانی است كه هنوز به سن تكلیف نرسیده‌اند تا برای روزه‌داری در سالهای آینده آماده باشند و به هیچ وجه به معنای محدود كردن غذای كودكان نیست. لذا غذای سحر و افطار و وعده ناهار این كودكان باید كامل باشد تا نیاز آنها را تامین كند.
وی تاكید كرد: در مناطقی مثل استان خوزستان كه هوا بسیار گرم است، كودكانی كه روزه كله گنجشكی می‌گیرند باید آب و مایعات زیاد در طول روز بنوشند اما در مناطق دیگر كه تشنگی برای كودك مشكل‌ساز نیست آب و مایعات دیگر باید در وعده ناهار كودكان گنجانده شود.
بیماران مبتلا به فشار خون تنها تحت نظر پزشك روزه بگیرند
روزه‌داری اگر به لرزش بدن منجر شود، برای بیماران دیابتی بسیار مضرست
وی با تاكید بر این كه بیماران فشار خونی تنها باید تحت نظر پزشك معالج خود روزه بگیرند، بیان كرد: از آنجا كه كم شدن آب بدن فشار خون را بالاتراز شرایط عادی قرار می‌دهد و ممكن است حتی منجر به آسیب جدی و سكته قلب شود، مبتلایان به فشار خون معمولا نباید روزه بگیرند یا حداقل تحت كنترل پزشك روزه‌داری كنند. زیرا در غیر این صورت سلامت آنها در معرض خطر جدی قرار خواهد گرفت.
وی تصریح كرد: اگر بیماران دیابتی چه از نوع اول و چه از نوع دوم بر اثر روزه‌داری با ضعف شدید مواجه شوند به گونه‌ای كه بدن آنها بلرزد ضروریست در هر ساعت از روز، روزه خود را افطار كنند و روز بعد نیز روزه نگیرند، زیرا ضعف شدید، جان این بیماران را به شدت به خطر می‌اندازد.
نوشیدن زیاد چای ممكن است فرد را تشنه‌تر كند
خوردن هندوانه و خربزه در سحر در رفع تشنگی در طول روز مؤثرست
بهترین زمان ذخیره‌سازی آب بعد از افطار تا زمان خواب است
این استاد تغذیه با اشاره به این كه بهترین زمان ذخیره سازی آب بعد از افطار تا آخرین ساعاتی است كه فرد می‌خوابد، اظهار كرد: كسانی كه دچار عطش شدید در طول روز می‌شوند بهترست علاوه بر نوشیدن آب، میوه به ویژه هندوانه و خربزه نیز بخورند زیرا بر خلاف تصور نوشیدن چای زیاد ممكن است با تسریع دفع آب از بدن، موجب تشنه‌تر شدن فرد شود لذا بهترست در نوشیدن چای افراط نشود یا حداقل چای به صورت كمرنگ مصرف شود تا تولید ادرار از بدن كاهش یابد.
در این میان نوشیدن مایعات كافئین‌دار از جمله قهوه نیز در افزایش تشنگی در طول روزه‌داری مؤثرست
مادران شیرده در صورت غذاخور كردن شیرخواران از 7 ماهگی می‌توانند از سال دوم روزه بگیرند
روزه اگر در 3 ماهه اول بارداری ضعف شدید ایجاد نكند گرفتن آن با نظر پزشك مانعی ندارد
ایشان با تاكید بر این كه 3 ماهه اول بارداری دوران بحرانی است و ضعف‌های شدید و مكرر آسیب جدی به جنین می‌رساند، بیان كرد: اگر در این دوران مادری با روزه‌داری دچار ضعف شدید شود نباید روزه بگیرد، زیرا ضعف بدن مادر بر روی هوش كودك تاثیر سوء دارد در 3 ماهه پایانی بارداری نیز كه بخش اعظم اندامها، بافت‌ها و ارگان‌های جنین كامل می‌شود و بدن نیاز بالایی به مواد مغذی برای رشد دارد حتما باید از روزه‌داری خودداری شود، لذا زنان باردار بهتر است روزه نگیرند اما اگر در 3 ماه اول بارداری دچار ضعف شدید نیستند می‌توانند با نظر پزشك خود روزه بگیرند.
وی در پایان در مورد مادران شیرده نیز گفت: از آنجا كه در سال اول به ویژه 6 ماه نخست غذای انحصاری كودك شیر مادر است و كودك انحصارا به شیر مادر وابسته است مادران نباید روزه بگیرند چون ممكن است بدن مادر در ساعات پایانی روز شیر كافی تولید نكند و در نتیجه رشد كودك آسیب ببیند. اما در سال دوم تولد شیرخوار، به شرط این كه كودك از هفته اول ماه هفتم با غذای كمكی و از 9 تا 10 ماهگی نیز از قسمت نرم غذای سفره تغذیه شده باشد و به عبارتی غذا خور شده باشد روزه گرفتن مانعی ندارد زیرا وابستگی شدید كودك به شیر مادر كاهش پیدا كرده و روزه‌داری مادر باعث نرسیدن غذای كافی به شیر خوار نمی‌شود.
منبع : ایسنا
روزه عاملی برای پیشگیری از بیماریها
روزه با كاهش ترشح بزاق، كاهش حركات مری برای جلو بردن غذا، كاهش فعالیت معده و تامین قند مورد نیاز بدن از تجزیه گلیكوژن و چربی كه در كبد موجود است، یكی از مؤثرترین عوامل برای تامین سلامت اعضای بدن و پیشگیری از بسیاری از بیماریهاست.
اما باید توجه داشت كه فرد روزه‌دار نباید با تغذیه نادرست و افراط در مصرف غذاهای چرب، سرخ كرده، انواع شیرینی‌ها به ویژه زولبیا و بامیه، گوشت قرمز، دسرهای پرچرب و شیرین، مصرف زیاده از حد
تخم‌مرغ به صورت املت و نیمرو، غذاهای پرنمك، انواع سس‌های چرب و نوشابه‌های قنددار دچار افزایش وزن یا چاقی شده و به هدف روزه‌داری كه كاهش وزن اضافی بدن در جهت حفظ سلامت اعضای بدن به ویژه دستگاه گوارش است، دست پیدا نكند.
خوردن دو وعده غذا الزامیست
بین افطار و شام فاصله زیادی قرار ندهید، 2 ساعت كافیست
از خوردن چند نوع غذای مختلف در موقع افطار خودداری كنید
یک متخصص گوارش، با اشاره به این كه خوردن یك وعده غذا در سحر و افطار الزامیست، اظهار كرد: بهترست بین افطار و شام فاصله زمانی زیاد نباشد زیرا با خوردن شام در ساعات پایانی شب معده فرصتی برای هضم كامل غذا تا هنگام سحر پیدا نمی‌كند.
وی با بیان این كه بهترست افطار با آب جوش، شیر گرم، نان و پنیر، گردو، تخم‌مرغ آب پز و به ویژه خرما كه كالری زیادی دارد باشد و از خوردن چند نوع غذای مختلف در هنگام افطار خودداری شود، بیان كرد: افرادی كه در ماه مبارك رمضان دچار نفخ شكم هستند باید در هنگام افطار حتی‌الامكان از خوردن آش رشته و نوشیدن نوشابه به ویژه با نی خودداری كنند زیرا در غیر این صورت نفخ شكم آنان بیشتر می‌شود.
در هنگام سحر غذاهای شور و پرچرب نخورید
نوشیدن آب زیاد و خوردن غذاهای فیبردار از ایجاد یبوست پیشگیری می‌كند
پرهیز از پرخوری پیشگیرنده از سوء هاضمه و ترش كردن معده
این فوق تخصص گوارش با اشاره به این كه مصرف غذاهای شور باعث افزایش تشنگی فرد در طول روز می‌شود، افزود: بسیاری از افراد روزه‌دار به خصوص در طول دو هفته اول از یبوست رنج می‌برند یا یبوست آنها در این ماه تشدید می‌شود.
این افراد باید از خوردن غذاهای فیبردار مثل سبزی، سالاد، حبوبات، غلات با سبوس و میوه بدون پوست خودداری و سعی كنند در فاصله بین افطار تا سحر حداقل 2 لیتر آب یا آب میوه مصرف كنند تا از ایجاد یبوست و سنگ كلیه در این افراد جلوگیری شود.
وی در ادامه به سوء هاضمه اشاره كرد و گفت: بعضی از افراد بعد از خوردن افطار دچار سوزش سردل شده و ترش می‌كنند. این افراد كه معمولا به سوء هاضمه مبتلا هستند یا از عارضه برگشت اسید از معده به مری رنج می‌برند. لذا باید از پرخوری در هنگام افطار و دراز كشیدن بلافاصله پس از افطار به شدت پرهیز كنند.
وی ادامه داد: مبتلایان به سوء هاضمه یا رفلاكس معده باید از انجام ورزش‌های شكمی، خم و راست شدن بعد از افطار و به خصوص استعمال دخانیات نیز خودداری كنند زیرا مصرف سیگار باعث باز شدن دریچه بین مری و معده شده و احتمال برگشت اسید معده را افزایش می‌دهد.
این بیماران همچنین باید توجه كنند كه معده خود را یك دفعه پر از غذا نكنند زیرا پر شدن ناگهانی معده برگشت اسید معده را افزایش می‌دهد در عین حال كه خوردن غذاهای پرچرب، نوشیدنی‌های گازدار و چای پررنگ نیز از عوامل موثر در افزایش رفلاكس معده در این افراد است.
افرادی كه سابقه خونریزی معده دارند نباید روزه بگیرند
بیمارانی كه زخم معده آنها بهبود یافته می‌توانند با خوردن قرص امپرازول یا رانیتیدن روزه بگیرند
این استاد در مورد رابطه بین زخم معده و روزه‌داری خاطرنشان كرد: زخم معده معمولا با میكروب هلیكوباكتر پیلوری ایجاد می‌شود و اگر فرد بیمار از آنتی‌بیوتیك در جهت نابودی این میكروب به موقع استفاده كرده و زخم معده او بهبود یافته باشد در روزه‌داری مشكلی ندارد. به شرط آنكه پس از افطار و سحر از یك قرص امپرازول یا رانیتیدن استفاده كند اما اگر زخم معده فعال باشد یا سابقه خونریزی یا تنگی داشته باشد افراد مبتلا به این عوارض نباید روزه بگیرند زیرا روزه‌داری باعث تشدید این موارد می‌شود.
زرد شدن چشم‌ها بر اثر گرسنگی نگران كننده نیست
مبتلایان به هپاتیت یا سیروز كبد نباید روزه بگیرند
ایشان یادآو‌ر شد: بعضی از افراد هم هستند كه با گرسنگی در هنگام روزه‌داری صلبیه چشم آنها زرد می‌شود. این عارضه در مبتلایان به بیماری ژیلبرت كه در 8 درصد از افراد جامعه شایع است دیده می‌شود كه با گرسنگی، خستگی و انجام ورزش‌های سنگین دچار زردی چشم می‌شوند اما هیچ خطری برای این افراد وجود ندارد زیرا معمولا آنزیم‌های كبدی آنها كاملا نرمال است.
وی با اشاره به این كه مبتلایان به امراض مزمن كبدی مثل سیروز كبد یا هپاتیت نباید روزه بگیرند، افزود: افراد عادی در هنگام روزه‌داری انرژی بدن خود را از سوختن گلیكوژن به گلوكز تامین می‌كنند اما افراد مبتلا به بیماریهای مزمن كبدی قادر به انجام این امر نیستند و در هنگام گرسنگی دچار كاهش شدید قند خون می‌شوند لذا این بیماران نباید روزه بگیرند اما ناقلان بیماری هپاتیت یا افرادی كه درجه خفیفی از هپاتیت دارند می‌توانند روزه بگیرند.
افزایش فواصل زمانی مصرف دارو و روزه‌داری بدون اجازه پزشك مضرست
مبتلایان به روده تحریك پذیر یا كولیت زخمی خفیف مشكلی برای روزه‌داری ندارند
این فوق تخصص گوارش تصریح كرد: هر بیماری كه باید داروهای خود را هر 8 ساعت بخورد و پزشك اجازه افزایش 8 ساعت به 12 ساعت را برای فواصل زمانی مصرف دارو به او نمی‌دهد، باید از روزه‌داری خودداری كند.
وی در ادامه به بیماری كولیت عصبی یا روده تحریك‌پذیر كه تقریبا 30 درصد از افراد جامعه به آن مبتلا هستند، اشاره و بیان كرد: افراد مبتلا به بیماری روده تحریك‌پذیر، نفخ دائمی شكم، دل درد، اسهال یا یبوست متناوت دارند و در هنگام استرس عوارض بیماری برای آنها تشدید می‌شود لذا ماه رمضان فرصت بسیار مناسبی برای این افراد است تا اندكی زمینه‌های استرس خود را كاهش دهند و تنها در مواردی كه بیماری روده تحریك‌پذیر آنها همراه با یبوست‌های شدید باشد نباید روزه بگیرند.
ایشان همچنین به بیماری كولیت زخمی اشاره كرد و گفت: مبتلایان به این عارضه علاوه بر داشتن دل درد و اسهال، در مدفوع خود خون دارند و لذا این افراد در صورت داشتن كولیت زخمی شدید یا متوسط باید از گرفتن روزه خودداری كنند. ولی اگر كولیت بیمار خفیف است و كمتر از 6 بار در روز بیمار دفع ادرار و مدفوع دارد، تب ندارد خون در مدفوع ندارد و شب‌ها از خواب بلند نمی‌شود می‌تواند بدون هیچ مشكلی روزه بگیرد.
بهترین شیرینی برای افطار خرما و بدترین نوع آن زولبیا و بامیه است
نوجوانان و افراد مسن حتما یك وعده غذای كامل در افطار بخورند
غذای افطار آب پز، فرپز، بخار پز و كباب پز باشد
بدن فرد روزه‌دار كه در حدود 14 ساعت در هر روز بدون آب و غذا سپری می‌كند با كمبودهایی مواجه می‌شود كه مهمترین آن كمبود آب، نمك‌ها، انرژی و قند است. پس روزه‌دار باید به گونه‌ای در افطار و سحر تغذیه كند تا بتواند این كمبودها و ضعفی را كه در طول روز با آن مواجه شده در حداقل زمان جبران كند. پس بهترین اقدام در هنگام افطار نوشیدن مایعات گرم مثل چای، شیر، سوپ و آش است زیرا هم آب و هم نمك بدن را تامین می‌كند. در عین حال بهترین شیرینی برای افطار خرماست زیرا قند خرما ضرر قندهای معمولی را ندارد در صورتی كه زولبیا و بامیه به شدت برای بدن مضرست زیرا تنها از شكر و روغن تهیه می‌شود.
یک استاد رشته تغذیه اظهار كرد: افراد بالغ بهتر است با نان، پنیر و سبزی افطار كنند. در عین حال كه بهتر است بلافاصله شام نخورند چون ممكن است بر اثر ولع زیاد پرخوری صورت گیرد لذا بهتر است 2 ساعت بعد از افطار شام صرف شود.
وی در مورد نوجوانان و افراد مسن تاكید كرد: نوجوانان و تازه مكلفین چون در حال رشد هستند باید كامل غذا بخورند. لذا این افراد باید حتما بلافاصله بعد از افطار یا حداقل 2 تا 3 ساعت بعد از افطار یك وعده غذا بخورند. این قاعده در مورد افراد بالای 60 سال نیز صادق است. زیرا بدن این افراد ممكن است مانند تازه مكلفین دچار ضعف بیشتری شود. لذا افراد مسن نیز باید حتما یك وعده غذای كامل در افطار صرف كنند.
وی با تاكید بر این كه غذای افطار تا حد امكان نباید چرب باشد، افزود: علاوه بر پرهیز از مصرف زیاد چربی، مصرف شیرینی نیز در افطار باید محدود و از مایعات فراوان، میوه و آب میوه بعد از افطار تا ساعات پایانی شب در جهت جبران كمبود آب از دست رفته استفاده شود.
كسانی كه تحمل تشنگی روزه را ندارند از غذای پروتئینی خود كم كنند و مایعات بیشتری بنوشند
افرادی كه در طول روزه‌داری ضعف دارند به غذای پروتئینی خود اضافه كنند
خوردن غذای كامل در سحر ضروری است
این استاد تغذیه با تاكید بر این كه حتما باید سحری خورده شود، افزود: نخوردن سحری از نظر بهداشتی و سلامتی كار درستی نیست لذا باید حتما یك وعده غذای كامل و مایعات كافی در سحر خورده شود. وعده سحری می‌تواند نان، برنج، ماكارونی، ماهی، مرغ، گوشت، تخم‌مرغ یا حداقل حبوبات به عنوان یك منبع پروتئینی باشد. علاوه بر این خوردن ماست، سبزی خوردن یا سالاد، مایعات فراوان و چای با خرما نیز مفید و ضروری است.
وی بیان كرد: افرادی كه در طول روزه‌داری از ضعف زودرس شكایت دارند به غذای پروتئینی خود یعنی گوشت، مرغ و ماهی اضافه كنند تا ضعف آنها كمتر شود و كسانی نیز كه از تشنگی شكایت دارند می‌توانند غذای پروتئینی خود را كم كنند و در عوض مایعات فراوانتری در سحر بنوشند تا آسیب آنها از تشنگی كمتر شود.
روزه كله گنجشكی به معنای محدود كردن غذای كودك نیست
ایشان در ادامه به روزه كله گنجشكی اشاره كرد و گفت: این روزه برای تشویق كودكانی است كه هنوز به سن تكلیف نرسیده‌اند تا برای روزه‌داری در سالهای آینده آماده باشند و به هیچ وجه به معنای محدود كردن غذای كودكان نیست. لذا غذای سحر و افطار و وعده ناهار این كودكان باید كامل باشد تا نیاز آنها را تامین كند.
وی تاكید كرد: در مناطقی مثل استان خوزستان كه هوا بسیار گرم است، كودكانی كه روزه كله گنجشكی می‌گیرند باید آب و مایعات زیاد در طول روز بنوشند اما در مناطق دیگر كه تشنگی برای كودك مشكل‌ساز نیست آب و مایعات دیگر باید در وعده ناهار كودكان گنجانده شود.
بیماران مبتلا به فشار خون تنها تحت نظر پزشك روزه بگیرند
روزه‌داری اگر به لرزش بدن منجر شود، برای بیماران دیابتی بسیار مضرست
وی با تاكید بر این كه بیماران فشار خونی تنها باید تحت نظر پزشك معالج خود روزه بگیرند، بیان كرد: از آنجا كه كم شدن آب بدن فشار خون را بالاتراز شرایط عادی قرار می‌دهد و ممكن است حتی منجر به آسیب جدی و سكته قلب شود، مبتلایان به فشار خون معمولا نباید روزه بگیرند یا حداقل تحت كنترل پزشك روزه‌داری كنند. زیرا در غیر این صورت سلامت آنها در معرض خطر جدی قرار خواهد گرفت.
وی تصریح كرد: اگر بیماران دیابتی چه از نوع اول و چه از نوع دوم بر اثر روزه‌داری با ضعف شدید مواجه شوند به گونه‌ای كه بدن آنها بلرزد ضروریست در هر ساعت از روز، روزه خود را افطار كنند و روز بعد نیز روزه نگیرند، زیرا ضعف شدید، جان این بیماران را به شدت به خطر می‌اندازد.
نوشیدن زیاد چای ممكن است فرد را تشنه‌تر كند
خوردن هندوانه و خربزه در سحر در رفع تشنگی در طول روز مؤثرست
بهترین زمان ذخیره‌سازی آب بعد از افطار تا زمان خواب است
این استاد تغذیه با اشاره به این كه بهترین زمان ذخیره سازی آب بعد از افطار تا آخرین ساعاتی است كه فرد می‌خوابد، اظهار كرد: كسانی كه دچار عطش شدید در طول روز می‌شوند بهترست علاوه بر نوشیدن آب، میوه به ویژه هندوانه و خربزه نیز بخورند زیرا بر خلاف تصور نوشیدن چای زیاد ممكن است با تسریع دفع آب از بدن، موجب تشنه‌تر شدن فرد شود لذا بهترست در نوشیدن چای افراط نشود یا حداقل چای به صورت كمرنگ مصرف شود تا تولید ادرار از بدن كاهش یابد.
در این میان نوشیدن مایعات كافئین‌دار از جمله قهوه نیز در افزایش تشنگی در طول روزه‌داری مؤثرست
مادران شیرده در صورت غذاخور كردن شیرخواران از 7 ماهگی می‌توانند از سال دوم روزه بگیرند
روزه اگر در 3 ماهه اول بارداری ضعف شدید ایجاد نكند گرفتن آن با نظر پزشك مانعی ندارد
ایشان با تاكید بر این كه 3 ماهه اول بارداری دوران بحرانی است و ضعف‌های شدید و مكرر آسیب جدی به جنین می‌رساند، بیان كرد: اگر در این دوران مادری با روزه‌داری دچار ضعف شدید شود نباید روزه بگیرد، زیرا ضعف بدن مادر بر روی هوش كودك تاثیر سوء دارد در 3 ماهه پایانی بارداری نیز كه بخش اعظم اندامها، بافت‌ها و ارگان‌های جنین كامل می‌شود و بدن نیاز بالایی به مواد مغذی برای رشد دارد حتما باید از روزه‌داری خودداری شود، لذا زنان باردار بهتر است روزه نگیرند اما اگر در 3 ماه اول بارداری دچار ضعف شدید نیستند می‌توانند با نظر پزشك خود روزه بگیرند.
وی در پایان در مورد مادران شیرده نیز گفت: از آنجا كه در سال اول به ویژه 6 ماه نخست غذای انحصاری كودك شیر مادر است و كودك انحصارا به شیر مادر وابسته است مادران نباید روزه بگیرند چون ممكن است بدن مادر در ساعات پایانی روز شیر كافی تولید نكند و در نتیجه رشد كودك آسیب ببیند. اما در سال دوم تولد شیرخوار، به شرط این كه كودك از هفته اول ماه هفتم با غذای كمكی و از 9 تا 10 ماهگی نیز از قسمت نرم غذای سفره تغذیه شده باشد و به عبارتی غذا خور شده باشد روزه گرفتن مانعی ندارد زیرا وابستگی شدید كودك به شیر مادر كاهش پیدا كرده و روزه‌داری مادر باعث نرسیدن غذای كافی به شیر خوار نمی‌شود.
منبع : ایسنا
شرح موضوع