روزه بي سحري توصيه نميشود و اين كه برخي افراد بيسحري روزه ميگيرند محروميت انرژي بيش از حد معمول را در فرد ايجاد ميكند و بدن نيازمند استفاده از منابع چربي ميشود.
دكتر حسن مظفري متخصص تغذيه در خصوص سحري نخوردن در هنگام ماه مبارك رمضان گفت: از نظر تغذيهاي روزه بي سحري توصيه نميشود و اين كه برخي افراد بيسحري روزه ميگيرند محروميت انرژي بيش از حد معمول را در فرد ايجاد ميكند و بدن نيازمند استفاده از منابع چربي ميشود و خوب نسوختن چربي منجر به توليد استون در بدن و آن نيز منجر به بوي بد دهان، سردرد، دردهاي عضلاني ميشود و فرد احساس ميكند كه سالم نيست.
دكتر افرا درخشي متخصص تغذيه نيز گفت: صرف سحري براي همه روزهداران به خصوص نوجوانان در حال رشد ضروري بوده و سحري بايد شامل يك وعده غذاي كامل براي هر فرد باشد.
يك روزهدار در طول روز با كمبود آب و نمكها يا الكتروليت و قند مواجه است، بنابراين در هنگام افطار به نحو شايستهاي اين كمبودها بايد جبران شود. شروع افطار با مايعات گرمي مانند آب، چاي، شير، سوپ، سبزيجات به همراه چند عدد خرما مناسب است.
وي افزود: مصرف نان، پنير، سبزي و مايعات، به همراه خرما بهترين افطار به شمار ميرود و صرف شام به منظور جلوگيري از ولع بعد از افطار دو ساعت بعد توصيه ميشود اما درمورد نوجوانان و افرادي كه تازه به سن تكليف رسيدهاند چون در دوران رشد هستند بايد صرف افطار و شام توأم صورت گيرد و غذا شامل مواد گوشتي، مرغ، ماهي، تخم مرغ، سالاد، ماست باشد.
كشمش و خرما جايگزين زولبيا و باميه شود
يك متخصص تغذيه به روزهداران توصيه كرد كه به جاي مصرف زولبيا و باميه در ماه مبارك رمضان از كشمش و خرما كه سودمندترين قندهاي طبيعي است استفاده شود كه اثرات جانبي بسيار كمي هم دارند.
دكتر مظفري، در مورد مصرف و توليد بسيار بالاي زولبيا، باميه و نقل و نبات در ماه رمضان گفت: بايد مصرف شيريني بخصوص شيرينيهايي مصنوعي متعادل باشد چون مصرف قند در بروز بيماريهاي قلبي - عروقي سهيم است و به نسبت افزايش آن در بدن، بدن از مواد غذايي ديگر محروم ميشود.
وي درمورد فوايد و مضرات مصرف غذاهايي نظير سوپ و آش در هنگام افطار گفت: اينكه برخي افراد هنگام افطار غذاهاي بسيار سادهاي نظير آش و سوپ مصرف ميكنند و بعد از چند ساعت شام ميخورند بد نيست چون دستگاه گوارش ابتدا با حجم كمي از غذا آماده فعاليت ميشود و از عطش نيز كاسته ميشود و بدن با دست آوردن حالت ثبات آماده شام ميشود؛ اما اينكه برخي از همان ابتدا افطار و شام را با هم مصرف ميكنند و يكدفعه مواد غذايي بسياري را وارد دستگاه گوارش ميكنند زياد مطلوب نيست و روش اول بسيار بهتر است.
زنان شيرده روزهدار مواد غذايي با كيفيت بخورند
وي در پاسخ به اين پرسش كه زنان شيردهي كه روزه ميگيرند چه نكات غذايي را بايد رعايت كنند، گفت: زنان شيرده چون بخش عمدهاي از مواد غذايي كه مصرف ميكنند وارد شير شده و به كودك ميرسد نيازهاي تغذيهاي آنها بالا ميرود لذا براي شيردهي موفق نيازمند مصرف مواد غذايي بيشتري از نظر كمي و كيفي هستند و در صورت روزهدار شدن بايد هنگام سحر و افطار مواد غذايي را با كميت و كيفيت مطلوبي مصرف كنند تا لطمهاي به كودك وارد نشود.
نميتوان براي همه افراد در ماه رمضان يك الگوي تغذيهاي واحد پياده كرد
يك متخصص تغذيه و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي مشهد اعتقاد دارد كه در ماه مبارك رمضان نميتوان براي افراد يك الگوي تغذيهاي واحد پياده كرد.
مهندس محمدرضا محمدزاده رضايي اظهارداشت: هرگونه نياز بدن به غذا بايد تامين شود كه حجم آن را خود فرد تعيين ميكند. لذا افرادي هستند كه در وقت سحر نميتوانند غذا بخورند، به هر حال بايد غذا به اندازه مورد نياز مصرف شود و اگر بتوانيم آگاهي مردم را از منابع غذايي افزايش دهيم ميتوانيم سلامت بدن را حفظ نماييم.
اين عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي مشهد به سحري به عنوان وعده مهمي در ماه رمضان اشاره كرد و گفت: بايد سحري غذاي كاملي باشد زيرا در طول روز بدن به پروتئين نيازمند است كه ميتوان با قرار دادن گوشت، برنج، حبوبات و سبزيجات در سحري پروتئينهاي مورد نياز بدن را تامين كرد.
شير، خرما و چاي بهترين مواد براي افطار
وي در مورد افرادي كه از شام سنگين به جاي سحري استفاده ميكنند، گفت: بدن نيازمند پروتئين و چربي است و اين عده بايد بين افطار و شام كاملي كه ميخورند از ريز مغذيها به عنوان ميان وعده استفاده كنند.
رضايي در ادامه گفت: براي شروع افطار بهتر است از خرما، شير گرم يا چاي استفاده شود تا معده به آرامي كار خود را شروع كند يا بهتر است از مايعات و موادي مثل شله زرد استفاده كرد.
بيماران گوارشي از گرفتن روزه خودداري كنند
چنانچه بيماران گوارشي در حين روزهداري دچار علائمي چون دل درد خصوصا مالش رفتن شديد سر دل در هنگام ظهر شوند نشانه فعاليت بيماري بوده و بايد از روزهداري پرهيز كنند.
دكتر علي فاني، در مورد تغذيه افرادي كه براي اولين بار روزه ميگيرند، گفت: غذاها خصوصا در موقع افطار بايد سبك، نسبتا كم حجم و پركالري باشند از آن جمله لبنيات، عسل، خرما، برخي از شيرينيهاي ساده و مواد پروتئيني مثل گوشت و نيز پرهيز از غذاهاي پرحجم و نفاخ به دليل در استراحت بودن معده در شب و نيز پرهيز از غذاهاي پر روغن، سرخ كرده و چاشنيها.
وي افزود: يك سوپ مناسب براي افطار يك پيش غذاي مناسبي است چون آب بدن را تامين ميكند و هضم خوبي دارد ولي آش رشته كه هم كشك دارد و هم سنگين و نفاخ است بايد مصرف نشود.
دكتر فاني در رابطه با روزه گرفتن زنان شيرده افزود: چون اين قشر مسئوليت رشد و تغذيه فرد ديگري را به عهده دارند و چون كم آبي بدن و مصرف كالري محدود منجر به محدوديت شير مادر ميشود لذا جايز نيست كه تغذيه بچه دچار اختلال شود پس مادراني كه در روزهداري حجم شيرشان محدود ميشود جايز به روزه گرفتن نيستند.
وي در مورد روزهداري افرادي كه به بيماري گوارشي مبتلا هستند، گفت: افرادي كه مبتلا به زخمهاي فعال گوارش فوقاني هستند مثل معده و اثني عشر چون روزه داري با تشديد ترشح اسيد معده منجر به فعال سازي زخم و عوارضي چون خونريزي ميشود ترجيحا از روزهداري معافند.
عضو هيات علمي پانزدهمين كنگره سراسري چشم پزشكي ايران در آستانه حلول ماه مبارك رمضان با اعلام اين كه روزهداري عيوب انكساري چشم (نزديك بيني و دور بيني) را تشديد نميكند، گفت: جز در موارد نادري مثل نزديكبيني شديد با نمره عينك بالاتر از 18 در موارد ديگر، منعي براي روزهداري وجود ندارد.
روزهداري عيوب انكساري چشم را تشديد نميكند
دكتر علي عبداللهي جراح و فوق تخصص شبكيه چشم گفت: تغذيه سر عصب بينايي در افراد مبتلا به نزديكبيني شديد با نمره عينك بالاتر از 18، در اثر روزهداري مختل ميشود و به همين دليل متخصصان چشم به اين افراد توصيه ميكنند، روزه نگيرند.
وي بيماران مبتلا به آب سياه با فشار طبيعي را دسته ديگري از بيماران چشمي دانست كه روزهداري براي آنان ممنوع است.
دكتر عبداللهي با بيان اين كه هنوز آثار سويي ناشي از گرسنگي طولاني مدت و روزهداري بر روي بيماريهاي ديگر چشمي مثل آب مرواريد و پير چشمي تاييد نشده است، گفت: روزهداري سبب تشديد ضعف بينايي يا به عبارتي افزايش نمره عينك افراد نميشود.
وي درباره علت بروز تاري ديد ناشي از گرسنگي گفت: تاري ديد در برخي از افراد روزه دار هيچ ارتباطي به عيوب چشم ندارد و عموما به دليل كم خوني، كاهش قند خون، افت فشار خون و يا ناشي از اختلالات خون رساني به چشم و مغز است.
ميوه و سبزيجات را جايگزين آب کنيد
خوردن ميوه و سبزيجات در وعدههاي غذايي سحر و افطار ضمن پيشگيري از ابتلا به يبوست، آب بدن را به طور کامل تامين ميکند.
دکتر علياصغر سهيلي گفت: خوردن آب فراوان به هنگام افطار و سحر مضر است. زيرا، آب به سرعت جذب و دفع ميشود اما آب موجود در ميوه و سبزيجات به تدريج جذب بدن شده و نيز مصرف آنها به دليل داشتن فيبر، موجب احساس سيري ميشود.
وي نياز روزانه هر فرد را به مواد قندي 60 درصد، چربي 30 درصد و پروتئينها را 10 درصد کل انرژي دانست و تصريح کرد: انرژي مورد نياز بدن بايد در قالب گروههاي مختلف مواد غذايي ( ميوه و سبزيجات، گوشتها، حبوبات و لبنيات ) در دو وعده سحر و افطار تامين شود که صرف بيشترين ميزان غذا در سحر و کمترين ميزان هنگام افطار توصيه ميشود.
دکتر سهيلي در مورد فوايد خوردن خرما و کشمش هنگام افطار توضيح داد: قند موجود در خرما و کشمش سريع جذب ميشود، به نحوي که جذب از مخاط روده نيز صورت مي گيرد و به اين ترتيب ضمن ايجاد سيري از ورم و التهاب معده پيشگيري مي کند.
وي استفاده از نمک، غذاي شور و ترشيجات را به ويژه در سحر مضر دانست و اظهار كرد: نمک زياد باعث افزايش فشار خون و احساس تشنگي ميشود؛ به اين ترتيب ضمن کاهش خاصيت ارتجاعي رگهاي خوني، سديم بيشتري به همراه مقاديري کلسيم دفع ميشود و خطر ابتلا به پوکي استخوان در روزهداران افزايش مييابد.
دکتر سهيلي در پايان عنوان كرد: خوردن غذا و آب بسيار گرم و سرد نيز در عملکرد ترشحات و آنزيمهاي معده و روده اختلال ايجاد کرده و با هضم ناقص مواد غذايي موجب نفخ شکم مي شود.
بيماران دياليزي از گرفتن روزه خودداري كنند
يك فوق تخصص كليه گفت: بيماران كليوي كه تحت درمان دياليز قرار گرفتهاند از گرفتن روزه خودداري كنند.
دكتر برومند با تاكيد بر اين كه افرادي كه دچار نارسايي فعال كليه هستند بايد از گرفتن روزه اجتناب كنند، اظهار كرد: با توجه به اين كه بيماران دياليزي قدرت تطابق پرخوري، كم خوري را ندارند و اكثر اوقات كم اشتها هستند قادر به گرفتن روزه نيستند.
وي با بيان اين كه افرادي كه كليه سنگ ساز فعال و بيماران مبتلا به دفع پروتئين در ادرار بايد از گرفتن روزه امتناع كنند، توضيح داد: بيماراني كه كليه آنها پروتئين دفع ميكند چون خطر لخته شدن خون در آن بالاست بايد از گرفتن روزه جدا خودداري كنند.
برومند در پايان خاطرنشان كرد: بيماران پيوندي كه پيوند كليه آن خوب انجام شده است گرفتن روزه براي آنها مانعي ندارد.
دكتر حسن مظفري متخصص تغذيه در خصوص سحري نخوردن در هنگام ماه مبارك رمضان گفت: از نظر تغذيهاي روزه بي سحري توصيه نميشود و اين كه برخي افراد بيسحري روزه ميگيرند محروميت انرژي بيش از حد معمول را در فرد ايجاد ميكند و بدن نيازمند استفاده از منابع چربي ميشود و خوب نسوختن چربي منجر به توليد استون در بدن و آن نيز منجر به بوي بد دهان، سردرد، دردهاي عضلاني ميشود و فرد احساس ميكند كه سالم نيست.
دكتر افرا درخشي متخصص تغذيه نيز گفت: صرف سحري براي همه روزهداران به خصوص نوجوانان در حال رشد ضروري بوده و سحري بايد شامل يك وعده غذاي كامل براي هر فرد باشد.
يك روزهدار در طول روز با كمبود آب و نمكها يا الكتروليت و قند مواجه است، بنابراين در هنگام افطار به نحو شايستهاي اين كمبودها بايد جبران شود. شروع افطار با مايعات گرمي مانند آب، چاي، شير، سوپ، سبزيجات به همراه چند عدد خرما مناسب است.
وي افزود: مصرف نان، پنير، سبزي و مايعات، به همراه خرما بهترين افطار به شمار ميرود و صرف شام به منظور جلوگيري از ولع بعد از افطار دو ساعت بعد توصيه ميشود اما درمورد نوجوانان و افرادي كه تازه به سن تكليف رسيدهاند چون در دوران رشد هستند بايد صرف افطار و شام توأم صورت گيرد و غذا شامل مواد گوشتي، مرغ، ماهي، تخم مرغ، سالاد، ماست باشد.
كشمش و خرما جايگزين زولبيا و باميه شود
يك متخصص تغذيه به روزهداران توصيه كرد كه به جاي مصرف زولبيا و باميه در ماه مبارك رمضان از كشمش و خرما كه سودمندترين قندهاي طبيعي است استفاده شود كه اثرات جانبي بسيار كمي هم دارند.
دكتر مظفري، در مورد مصرف و توليد بسيار بالاي زولبيا، باميه و نقل و نبات در ماه رمضان گفت: بايد مصرف شيريني بخصوص شيرينيهايي مصنوعي متعادل باشد چون مصرف قند در بروز بيماريهاي قلبي - عروقي سهيم است و به نسبت افزايش آن در بدن، بدن از مواد غذايي ديگر محروم ميشود.
وي درمورد فوايد و مضرات مصرف غذاهايي نظير سوپ و آش در هنگام افطار گفت: اينكه برخي افراد هنگام افطار غذاهاي بسيار سادهاي نظير آش و سوپ مصرف ميكنند و بعد از چند ساعت شام ميخورند بد نيست چون دستگاه گوارش ابتدا با حجم كمي از غذا آماده فعاليت ميشود و از عطش نيز كاسته ميشود و بدن با دست آوردن حالت ثبات آماده شام ميشود؛ اما اينكه برخي از همان ابتدا افطار و شام را با هم مصرف ميكنند و يكدفعه مواد غذايي بسياري را وارد دستگاه گوارش ميكنند زياد مطلوب نيست و روش اول بسيار بهتر است.
زنان شيرده روزهدار مواد غذايي با كيفيت بخورند
وي در پاسخ به اين پرسش كه زنان شيردهي كه روزه ميگيرند چه نكات غذايي را بايد رعايت كنند، گفت: زنان شيرده چون بخش عمدهاي از مواد غذايي كه مصرف ميكنند وارد شير شده و به كودك ميرسد نيازهاي تغذيهاي آنها بالا ميرود لذا براي شيردهي موفق نيازمند مصرف مواد غذايي بيشتري از نظر كمي و كيفي هستند و در صورت روزهدار شدن بايد هنگام سحر و افطار مواد غذايي را با كميت و كيفيت مطلوبي مصرف كنند تا لطمهاي به كودك وارد نشود.
نميتوان براي همه افراد در ماه رمضان يك الگوي تغذيهاي واحد پياده كرد
يك متخصص تغذيه و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي مشهد اعتقاد دارد كه در ماه مبارك رمضان نميتوان براي افراد يك الگوي تغذيهاي واحد پياده كرد.
مهندس محمدرضا محمدزاده رضايي اظهارداشت: هرگونه نياز بدن به غذا بايد تامين شود كه حجم آن را خود فرد تعيين ميكند. لذا افرادي هستند كه در وقت سحر نميتوانند غذا بخورند، به هر حال بايد غذا به اندازه مورد نياز مصرف شود و اگر بتوانيم آگاهي مردم را از منابع غذايي افزايش دهيم ميتوانيم سلامت بدن را حفظ نماييم.
اين عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي مشهد به سحري به عنوان وعده مهمي در ماه رمضان اشاره كرد و گفت: بايد سحري غذاي كاملي باشد زيرا در طول روز بدن به پروتئين نيازمند است كه ميتوان با قرار دادن گوشت، برنج، حبوبات و سبزيجات در سحري پروتئينهاي مورد نياز بدن را تامين كرد.
شير، خرما و چاي بهترين مواد براي افطار
وي در مورد افرادي كه از شام سنگين به جاي سحري استفاده ميكنند، گفت: بدن نيازمند پروتئين و چربي است و اين عده بايد بين افطار و شام كاملي كه ميخورند از ريز مغذيها به عنوان ميان وعده استفاده كنند.
رضايي در ادامه گفت: براي شروع افطار بهتر است از خرما، شير گرم يا چاي استفاده شود تا معده به آرامي كار خود را شروع كند يا بهتر است از مايعات و موادي مثل شله زرد استفاده كرد.
بيماران گوارشي از گرفتن روزه خودداري كنند
چنانچه بيماران گوارشي در حين روزهداري دچار علائمي چون دل درد خصوصا مالش رفتن شديد سر دل در هنگام ظهر شوند نشانه فعاليت بيماري بوده و بايد از روزهداري پرهيز كنند.
دكتر علي فاني، در مورد تغذيه افرادي كه براي اولين بار روزه ميگيرند، گفت: غذاها خصوصا در موقع افطار بايد سبك، نسبتا كم حجم و پركالري باشند از آن جمله لبنيات، عسل، خرما، برخي از شيرينيهاي ساده و مواد پروتئيني مثل گوشت و نيز پرهيز از غذاهاي پرحجم و نفاخ به دليل در استراحت بودن معده در شب و نيز پرهيز از غذاهاي پر روغن، سرخ كرده و چاشنيها.
وي افزود: يك سوپ مناسب براي افطار يك پيش غذاي مناسبي است چون آب بدن را تامين ميكند و هضم خوبي دارد ولي آش رشته كه هم كشك دارد و هم سنگين و نفاخ است بايد مصرف نشود.
دكتر فاني در رابطه با روزه گرفتن زنان شيرده افزود: چون اين قشر مسئوليت رشد و تغذيه فرد ديگري را به عهده دارند و چون كم آبي بدن و مصرف كالري محدود منجر به محدوديت شير مادر ميشود لذا جايز نيست كه تغذيه بچه دچار اختلال شود پس مادراني كه در روزهداري حجم شيرشان محدود ميشود جايز به روزه گرفتن نيستند.
وي در مورد روزهداري افرادي كه به بيماري گوارشي مبتلا هستند، گفت: افرادي كه مبتلا به زخمهاي فعال گوارش فوقاني هستند مثل معده و اثني عشر چون روزه داري با تشديد ترشح اسيد معده منجر به فعال سازي زخم و عوارضي چون خونريزي ميشود ترجيحا از روزهداري معافند.
عضو هيات علمي پانزدهمين كنگره سراسري چشم پزشكي ايران در آستانه حلول ماه مبارك رمضان با اعلام اين كه روزهداري عيوب انكساري چشم (نزديك بيني و دور بيني) را تشديد نميكند، گفت: جز در موارد نادري مثل نزديكبيني شديد با نمره عينك بالاتر از 18 در موارد ديگر، منعي براي روزهداري وجود ندارد.
روزهداري عيوب انكساري چشم را تشديد نميكند
دكتر علي عبداللهي جراح و فوق تخصص شبكيه چشم گفت: تغذيه سر عصب بينايي در افراد مبتلا به نزديكبيني شديد با نمره عينك بالاتر از 18، در اثر روزهداري مختل ميشود و به همين دليل متخصصان چشم به اين افراد توصيه ميكنند، روزه نگيرند.
وي بيماران مبتلا به آب سياه با فشار طبيعي را دسته ديگري از بيماران چشمي دانست كه روزهداري براي آنان ممنوع است.
دكتر عبداللهي با بيان اين كه هنوز آثار سويي ناشي از گرسنگي طولاني مدت و روزهداري بر روي بيماريهاي ديگر چشمي مثل آب مرواريد و پير چشمي تاييد نشده است، گفت: روزهداري سبب تشديد ضعف بينايي يا به عبارتي افزايش نمره عينك افراد نميشود.
وي درباره علت بروز تاري ديد ناشي از گرسنگي گفت: تاري ديد در برخي از افراد روزه دار هيچ ارتباطي به عيوب چشم ندارد و عموما به دليل كم خوني، كاهش قند خون، افت فشار خون و يا ناشي از اختلالات خون رساني به چشم و مغز است.
ميوه و سبزيجات را جايگزين آب کنيد
خوردن ميوه و سبزيجات در وعدههاي غذايي سحر و افطار ضمن پيشگيري از ابتلا به يبوست، آب بدن را به طور کامل تامين ميکند.
دکتر علياصغر سهيلي گفت: خوردن آب فراوان به هنگام افطار و سحر مضر است. زيرا، آب به سرعت جذب و دفع ميشود اما آب موجود در ميوه و سبزيجات به تدريج جذب بدن شده و نيز مصرف آنها به دليل داشتن فيبر، موجب احساس سيري ميشود.
وي نياز روزانه هر فرد را به مواد قندي 60 درصد، چربي 30 درصد و پروتئينها را 10 درصد کل انرژي دانست و تصريح کرد: انرژي مورد نياز بدن بايد در قالب گروههاي مختلف مواد غذايي ( ميوه و سبزيجات، گوشتها، حبوبات و لبنيات ) در دو وعده سحر و افطار تامين شود که صرف بيشترين ميزان غذا در سحر و کمترين ميزان هنگام افطار توصيه ميشود.
دکتر سهيلي در مورد فوايد خوردن خرما و کشمش هنگام افطار توضيح داد: قند موجود در خرما و کشمش سريع جذب ميشود، به نحوي که جذب از مخاط روده نيز صورت مي گيرد و به اين ترتيب ضمن ايجاد سيري از ورم و التهاب معده پيشگيري مي کند.
وي استفاده از نمک، غذاي شور و ترشيجات را به ويژه در سحر مضر دانست و اظهار كرد: نمک زياد باعث افزايش فشار خون و احساس تشنگي ميشود؛ به اين ترتيب ضمن کاهش خاصيت ارتجاعي رگهاي خوني، سديم بيشتري به همراه مقاديري کلسيم دفع ميشود و خطر ابتلا به پوکي استخوان در روزهداران افزايش مييابد.
دکتر سهيلي در پايان عنوان كرد: خوردن غذا و آب بسيار گرم و سرد نيز در عملکرد ترشحات و آنزيمهاي معده و روده اختلال ايجاد کرده و با هضم ناقص مواد غذايي موجب نفخ شکم مي شود.
بيماران دياليزي از گرفتن روزه خودداري كنند
يك فوق تخصص كليه گفت: بيماران كليوي كه تحت درمان دياليز قرار گرفتهاند از گرفتن روزه خودداري كنند.
دكتر برومند با تاكيد بر اين كه افرادي كه دچار نارسايي فعال كليه هستند بايد از گرفتن روزه اجتناب كنند، اظهار كرد: با توجه به اين كه بيماران دياليزي قدرت تطابق پرخوري، كم خوري را ندارند و اكثر اوقات كم اشتها هستند قادر به گرفتن روزه نيستند.
وي با بيان اين كه افرادي كه كليه سنگ ساز فعال و بيماران مبتلا به دفع پروتئين در ادرار بايد از گرفتن روزه امتناع كنند، توضيح داد: بيماراني كه كليه آنها پروتئين دفع ميكند چون خطر لخته شدن خون در آن بالاست بايد از گرفتن روزه جدا خودداري كنند.
برومند در پايان خاطرنشان كرد: بيماران پيوندي كه پيوند كليه آن خوب انجام شده است گرفتن روزه براي آنها مانعي ندارد.
منبع : خبرگزاري سلام