سرماخوردگي چيست؟

كمتر كسى است كه در طول فصل سرما دست كم يكبار گرفتار بيمارى سرماخوردگى نشود. اما به راستى چرا سرما مى‌خوريم؟ ما در واقع سرما را نمى‌خوريم، بلكه نفس كشيدن در سرما سبب مى‌شود هواى سرد وارد بينى و مجارى تنفسى شود و زمينه براى ابتلا به بيمارى سرماخوردگى فراهم شود.
بيمارى سرماخوردگى گاه به علت ضعف عمومى و كاهش مقاومت بدن روى مى‌دهد. در اين حالت فرد بيمار نياز به  استراحت، مصرف ويتامين‌ها به خصوص ويتامين ”سى“ و تنفس هواى مرطوب و تمييز دارد. اما، علت مهم ديگرى كه موجب بيمارى سرماخوردگى مى‌شود حمله‌هاى ويروسى است. بيمارى سرماخوردگى در اين حالت آنفولانزا ناميده مى‌شود و اگرچه با نشانه‌هاى عمومى سرماخوردگى مانند تب، ريزش آب بينى ، سرفه و ضعف عمومى همراه است، اما بيمارى شدت بيشترى دارد و گاه نيز با درد مفاصل همراه است.
تا به حال بيش از دويست نوع ويروس سرماخوردگى شناسايى شده‌اند كه تعداد آنها هر ساله نيز افزايش مى‌يابد.  اين ويروس‌ها همگى سرما دوست هستند و اغلب نيز در مجراى تنفسى به صورت غير فعال زندگى مى‌كنند. زمانيكه زمينه مناسب مثل سرد شدن هوا فراهم شود‌، ويروس‌ها فعال مى‌شوند.
در علم ژنتيك ويروس سرما خوردگى از هوشمندترين نوع ويروس‌ها به شمار مى‌آيد. به دليل آنكه اين ويروس به سرعت نسبت آنتى‌بيوتيكها مقاوم مى‌شود. ويروس سرماخوردگى در يك پوشش يا يك كپسول مخصوص قرار گرفته است كه از ويروس محافظت مى‌كند. با از بين رفتن اين پوشش، ويروس نيز از بين مى‌رود. آنتى‌بيوتيكها نيز اين پوشش را مورد حمله قرار مى‌دهند. حال اگر ساختمان اين پوشش كمى تغيير كند ويروس به نوع جديدى تبديل مى‌شود كه براى از بين بردن آن نياز به آنتى‌بيوتيك جديد و يا مصرف همزمان چندين آنتى‌بيوتيك است.
ويروس هوشمند بيمارى سرما خوردگى هر سال پوشش خود را كمى تغيير مى‌دهد. بدين ترتيب با وجود پيشترفت‌هاى چشم‌گير علم پزشكى بيمارى سرماخوردگى يك بيمارى جدى و خطرناك به شمار مى‌آيد  كه مى‌تواند زمينه ابتلا به ساير بيماريها مثل سينوزيت‌ يا عفونت‌هاى ريوى را در فرد بيمار افزايش دهد. در سنين بالاى شست سال سرماخوردگى‌هاى ويروسى مى‌توانند به مرگ بيمار منجر شوند.
چندى است كه در گوشه و كنار شهر تهران تابلوهاى به چشم مى‌خورد كه سعى در معرفى واكسن سرماخوردگى دارند. اين واكسن سالهاست كه در كشورهاى پيشرفته دنيا استفاده مى‌شود. ريشه كن كردن بيمارى سرما خوردگى به علت تغيير سريع ساختمانى ويروس و مقاوم شدن آن نسبت به داروها و آنتى‌بيوتيكها مقدور نبوده است. اما تزريق واكسن سرما خوردگى فرد را نسبت به اين بيمارى مقاوم مى‌كند.
واكسن سرماخوردگى، ويروس ضعيف شده اين بيمارى است كه به بدن تزريق مى‌شود. ورود اين ويروس ضعيف شده به بدن سبب مى‌شود كه سيستم دفاعى بدن فعال شود و در حالت آماده باش باقى بماند. بدين ترتيب اگر ويروس سرماخوردگى به بدن حمله كند به علت فعال بودن سيستم دفاعى به سرعت شناسايى شده و از بين مى‌رود.
اما از آنجا كه ويروس سرماخوردگى هر سال با يك تغيير كوچك به نوع جديدى تبديل مى‌شود، كمى پس از آغاز فصل سرما فعال‌ترين نوع ويروس و ميزان تغيير آن شناسايى مى‌شود و واكسن جديد ضد سرماخوردگى ساخته مى‌شود. سايت اينترنى موسسه روبرت كخ در برلين پايتخت آلمان، هر سال واكسن جديد را معرفى و توصيه مى‌كند قبل از آغاز فصل زمستان خود را واكسينه كنيد. تا دو هفته بعد از واكسينه شدن به علت حضور ويروس ضعيف شده در بدن، قدرت سيستم ايمنى و دفاعى كاهش مى‌يابد، به همين علت در طول اين مدت بدن نياز به مراقبت بيشترى دارد. مصرف خوراكى‌هاى ويتامين‌دار به خصوص ميوه‌ها توصيه مى‌شود.

منبع : Deutsche Welle

مطالعات جدید نشان می دهد علت اصلی انتقال سرماخوردگی انتشار ویروس آن در فضا است و نه وجود سرما و یا گرمای بیش از حد و حتی در معرض هوای خنک بودن نیز احتمال ابتلا به سرماخوردگی را افزایش نمیدهد.
در واقع قرار گرفتن در مکان های سربسته هست که انتقال ویروس را بین افراد گسترش می دهد.
از روشهای متداول برای جلوگیری از انتشار این ویروس شستن دستها با آب و صابون و ضد عفونی کردن سطوح قابل دسترس را میتوان در این مکانها پیشنهاد کرد.
بعضی از این ویروسها به مدت سه ساعت بر روی پوست و سطوح ، زنده میمانند و ضد عفونی کردن و شستشو با آب و صابون میتواند راه موثری برای از بین بردن آن باشد.
مطالعات علمی بسیاری برای یافتن بهترین روش برای جلوگیری از مبتلا شدن به این بیماری در طول سال و گسترش آن در میان مردم جوامع انجام شده است ، ولی مشکل اینجاست که روش یکسانی برای درمان و جلوگیری از این بیماری وجود ندارد و هر فرد بنا به خصوصیات جسمی خود باید از روش های خاص خود استفاده نماید.
بر ای مثال تعداد زیادی از مطالعات از این ایده حمایت میکنند که مکمل های ویتامین ث روش مناسبی برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری است اما موسسات بزرگ سلامتی درباره تاثیرویتامین ث در جلوگیری از مبتلا شدن به سرماخوردگی ابراز تردید کرده اند و زیرا 25 % از مردم که مبتلا به این بیماری میگردند علایم و نشانه های یکسانی ندارند.
علت پدیدار شدن علائم این بیماری در بعضی از افراد و ظاهر نشدن آنها در افراد دیگر مطلب قابل بحثی است ولی تحقیقات اخیر بیانگر اینست که سیستم ایمنی هر فرد نقش تعیین کننده ای در این امر دارد.
به عنوان مثال فردی که مبتلابه بیماری آسم است در مقابل ویروس سرماخوردگی آسیب پذیرتر می باشد زیرا این فرد تولید پروتین ضد ویروس در بدنش کمتر از یک فرد عادی است.
این پروتئین که در گلبولهای قرمز خون تولید میشود به دیواره ویروس چسبیده و به داخل آن نفوذ کرده و از تکثیر آن در بدن جلوگیری میکند.
متخصصین معتقدند افرادی که سیستم ایمنی مناسبی دارند کمتر علائم این بیماری در آنها بروز می کند و در مقابل اشخاصی که دارای سیتم ایمنی ضعیفی هستند غالبا درگیر علائم و آثار این بیماری هستند.
بطور کلی برای درمان سرماخوردگی روش واحدی پیشنهاد نشده است اما میتوان بیان کرد که با بالا بردن سیستم دفاعی بدن میشود با این بیماری بهتر و سریعتر مقابله کرد.