گردن رحم يا زهدان(Cervix) قسمتی از دستگاه تناسلی زن است و ناحيه باريک و تحتانی رحم را که به مهبل باز می شود شامل می شود.سرطان گردن رحم نوعی بيماری است که در آن رشد بافت بدخيم از ناحيه گردن رحم نشات می گيرد و به طور نامنظم و فزاينده‌ای تکثير و منجر به تراريختگی آن می شود.
سرطان گردن رحم دومين سرطان شايع دستگاه تناسلی زنان و پنجمين سرطان بعد از سرطان های ريه، پستان، روده و جسم رحم در سراسر جهان است که حدود % ۶ کل سرطان زنان را تشکيل می دهد. با توجه به سلولی که دچار تراريختی و سرطان شده است اشکال مختلفی از سرطان گردن رحم وجود دارد که هر کدام نشانه ها و عوارض خاص خود را دارند. شايع ترين اشکال سرطان گردن رحم عبارتند از:
i) سرطان بافت بشره ای يا سنگفرشی (Squamous cell carcinoma)- اين سرطان از شا يع ترين انواع سرطان گردن رحم است که حدود %۷۵ اشکال سرطان گردن رحم را تشکيل می دهد. اين سرطان از ياخته‌های مفروش لايه سطحی گردن رحم شروع می‌شود و رشد نسبتاً آهسته‌ای دارد و اغلب ماهها بلکه سالها طول می کشد تا به بافتهای اندام های مجاور سرايت کند. بيشتر مبتلايان اين نوع سرطان، زنان ۴۰ تا ۶۰ سال هستند.
ii) سرطان غدد مترشحه مخاطی ( Adenocarcinoma) – اين نوع سرطان گردن رحم معمولاً در زير بافت پوششی گردن رحم رشد می کند و معمولاً بين سنين ۲۵ تا ۴۰ سالگی ديده می شود.
همه انواع تغييرات ياخته‌های گردن رحم بدخيم (سرطانی ) نيستند. در زنانی که ياخته‌های گردن رحم آنها دچار تغييرات غير سرطانی شده‌اند اغلب نتيجه عفونت و يا تورم آن است که در اصطلاح آسيب شناسی به آن ديسپلازی (Dysplasia) گفته می شود. ديسپلازی گردن رحم سرطان نيست اما اطلاعات بالينی و آماری آن را عامل مقدماتی برای سرطانی شدن گردن رحم تلقی می‌کنند. اين تغييرات اغلب در سنين ۲۵ تا ۳۵ سالگی تظاهر می‌کند. ياخته‌های ديسپلازی گردن رحم از نظر شکل در زير ميکروسکوپ شبيه ياخته‌های سرطانی هستند ولی مانند ياخته‌های سرطانی مهاجم نيستند و به بافتهای مجاور آسيبی نمی رسانند.
• علائم هشدار دهنده سرطان گردن رحم
• درمراحل ابتدايی هيچ نشانه ای ندارد
• خونريزی غير طبيعی (خونريزی ممکن است در فاصله بين عادت ماهانه شروع و قطع شود)
• خونريزی هنگام معاينه پزشکی اندامهای تناسلی
• سختی، درد و يا خونريزی به هنگام نزديکی
• عفونت های مکرر مهبل
• درد به هنگام ادرار
• طولانی شدن بيش از حد معمول عادت ماهانه و يا خونريزی بيش از حد
• ازدياد ترشحات مهبل ( زرد ، بدبوی)
• درد کمر
در شرايطی که سرطان گردن رحم مهاجم و به ديگر اندامها گسترش يافته باشد علاوه بر نشانه های فوق علائمی مانند يبوست، مشاهده خون در ادرار، گرفتگی مجرای ادرار، باز شدن غير طبيعی گردن رحم و کم خونی تظاهر می کند.
• سبب شناسی: سرطان زايی گردن رحم
عامل مستعد و پيشتاز در تظاهر سرطان گردن رحم مانند هر سرطان ديگری به هم خوردن نظم تقسيم ياخته‌ها است. تحقيقات آماری و بالينی روند بدخيمی بيماری سرطان رحم را با عوامل زير مرتبط می‌دانند:
• سرطان گردن رحم ارتباط شناخته شده ای با آلودگی ويروس پاپيلومای انسانی (Human Papilloma Virus) دارد. اين ويروس ازطريق رابطه جنسی منتقل می شود و شرايط رفتاری ناسالم جنسی احتمال آلودگی به آن را افزايش می دهد
• ضعف سيستم ايمنی به ويژه به صورت اکتسابی (بيماری ايدز)، مصرف داروهای سرکوب ايمنی (immuno suppressor) عاملی مستعد کننده در ابتلا به سرطان دهانه رحم است
• شروع روابط جنسی در سنين پائين
• سن- تظاهر سرطان گردن رحم در سنين بلوغ و زير ۱۸ سال بسيار نادر و در سنين ۴۰ تا ۵۵ سالگی احتمال ابتلا به آن روندی يکنواخت دارد. زنان بالای ۵۵ سال بيشتر در معرض خطر ابتلاء به سرطان گردن رحم هستند و بايد بيشتر متوجه علائم هشدار دهنده اين بيماری باشند
• نزديکی با افراد متفاوت
• نزديکی با فردی که با افراد مختلف ارتباط دارد
• بيماری های مقاربتی – سابقه عفونت های ناشی از بيماريهای مقاربتی احتمال ابتلاء به سرطان گردن رحم را افزايش می‌دهد
• استفاده طويل المدت از قرص های جلوگيری از حاملگی
• اعتياد به دخانيات
• زايمان های متعدد
• الگوهای غربالگری سرطان گردن رحم
• آزمايش پاپ اسمير (Papanicolaou Smear)- الگوی غربالگری سرطان گردن رحم جهت تشخيص پيدايش ياخته‌های پيش سرطانی و سرطانی، رديابی انواع عفونتهای ناشی از باکتری، قارچ و ويروس در نواحی گردن رحم و مهبل است. آزمايش پاپ اسمير پس ازشروع فعاليت جنسی سالی يک بار و پس از دو تست منفی هر ۳ سال يک بار تکرار می‌شود. اين آزمايش معمولاً دو هفته پس از اتمام عادت ماهانه و حداقل ۴۸ ساعت پس از مقاربت جنسی توصيه می‌شود. پس از نتيجه مثبت آزمايش پاپ اسمير و مشاهده ناهنجاری ياخته های گردن رحم، اقدام بعدی بررسی کولپوسکوپی (Colposcopy) گردن رحم است که بزرگنمايی 8 تا 40 برابر ياخته را امکانپذير می کند.
• نمونه برداری يا بيوپسی (biopsy)- بررسی ميکروسکوپی از نمونه بافت تومور است. اين آزمايش بسيار مهم است زيرا مطمئن ترين روش برای تشخيص سرطان گردن رحم و نوع آن به حساب می آيد.
• آزمايش شيلر(Schiller test)- در اين روش ابتدا اسيد استيک رقيق به روی ياخته‌ها ماليده می‌شود و سپس محلول يد روی آنها ريخته می شود. سپس توسط ابزاری به نام کولپوسکوپ که مجهز به بزرگنما است ياخته‌های گردن رحم مورد بررسی بصری قرار می گيرند.در اين روش ياخته‌های سالم گردن رحم به رنگ قهوه‌ای ديده می شود، در حالی که ياخته‌های تراريخته به رنگ سفيد يا زرد نمايان می‌شود. اين روش کاملاً بدون درد است و هيچ عوارض جانبی بر جا نمی گذارد.
اشکال مهاجم گردن رحم با بررسی بالينی مثانه، راست روده، تخمدان، جسم رحم، مهبل و آزمايش ياخته‌های گردن رحم تشخيص داده می شود. پس از تشخيص اوليه سرطان گردن رحم، آزمايشات تکميلی ديگری مانند آزمايش خون، ادرار، راديوگرافی قفسه سينه ، سی تی اسکن، کت اسکن، ام آر آی، سونوگرافی مهبل، راديوگرافی لگنچه کليه از طريق تزريق ماده حاجب (intravenous pyelography) برای بررسی دامنه گسترش سرطان به ديگر اندامها بکار گرفته می شود.
• الگوهای درمانی سرطان گردن رحم
الگوهای درمانی بيماری سرطان گردن رحم بستگی به نوع سرطان، وضعيت بيماری در شروع درمان، سن، وضعيت سلامت عمومی و چگونگی واکنش بيمار به نوع درمان دارد. با توجه به سن و وضعيت سلامت بيمار ممکن است يک يا ترکيبی از الگوهای درمانی زير بکار گرفته شود:
۱- جراحی – الگوی درمانی محل ضايعه است و با توجه به وضعيت و دامنه گسترش ضايعه اعمال می‌شود. در شرايطی که سرطان هنوز محدود به ناحيه گردن رحم باشد و بيمار تمايل به تشکيل خانواده داشته باشد تنها ناحيه تراريخته گردن رحم با عمل جراحی برداشته می‌شود.
در جراحی هيستروکتومی ساده (خارج کردن رحم) محل ضايعه مورد درمان قرار می گيرد و طی آن، تمامی رحم برداشته می شود و يا با توجه به دامنه گسترش ياخته های سرطانی مهاجم، شيپور و تخمدانها نيز برداشته می شود. در برخی موارد رحم، شيپور و تخمدان و غدد لنفاوی اطراف رحم نيز برداشته می شود که به آن هيستروکتومی ورتهام (Wertheim) گفته می شود.
۲- پرتو درمانی يا راديوتراپی: اگر تومور، بافتهای مجاور را در بر گرفته باشد و يا انجام جراحی برای بيمار مناسب نباشد، الگوهای درمانی وسيع تری مانند راديوتراپی پی گيری می شود. هدف از راديوتراپی کنترل رشد سلولهای سرطانی است. تابش اشعه به محل تومور ممکن است به صورت خارجی يا داخلی باشد:
• راديوتراپی خارجی: در اين روش بيمار در معرض تشعشع قرار می گيرد. اشعه از چند زاويه مختلف از خارج از بدن به تومور هدايت می شود. اين روش کاملا بدون درد است و به مدت ۷ تا ۸ هفته ادامه دارد. ولی بيمار از عوارض جانبی مانند تحريک پذيری مقعد، اسهال و خستگی مفرط ناشی از تابش پرتو شکايت می کند. اثرات اشعه ممکن است واکنشهای پوستی به صورت التهاب، خارش، سوزش، ترشح يا پوسته پوسته شدن پوست را به دنبال داشته باشد. تهوع، استفراغ، بی اشتهايی و آسيب‌های عروقی و تنفسی می تواند از ديگر عوارض جانبی راديوتراپی باشد. همچنين راديوتراپی ممکن است باعث سرکوب سيستم خونساز بدن و کاهش گلبولهای سفيد و ضعف سيستم ايمنی بدن و نهايتا بروز عفونت شود.
• راديو تراپی داخلی يا براکی تراپی (Brachytherapy): براکی تراپی برای رساندن مستقيم مقدار زيادی اشعه به ضايعه بدخيم است. در اين روش، در اتاق عمل با استفاده از سرنج های نازک مواد يونيزه به بدن بيمار تزريق می شود. اين نوع راديو تراپی نيز بيشتر عوارض جانبی راديوتراپی خارجی را دارد.
راديوتراپی داخلی يا خارجی اغلب قبل از اقدام به عمل جراحی جهت کوچک کردن ضايعه اشعه تجويز می شود.
۳- شيمی درمانی: يک درمان عمومی است و جهت از بين بردن ياخته های سرطانی پراکنده مورد استفاده قرار می گيرد. شيمی درمانی جهت پيشگيری از عود بيماری و مواردی که سرطان در بدن پخش شده تجويز می شود. استفاده از داروهای شيميايی منجر به انهدام سلولهای سرطانی می شود. عوارض جانبی شيمی درمانی عبارتند از: حالت تهوع و استفراغ، ريزش موی سر و ابرو، کاهش گلبولهای سفيد خون، ضعف سيستم ايمنی و دفاعی بدن، عفونت، احساس درد، خشکی دهان و پوکی استخوان، کم‌خونی، و کاهش تعداد گلبولهای قرمز خون که ممکن است سبب خستگی، سرگيجه و احساس سرما در بيمار شود. اسهال و يبوست، و سفتی و خشکی مفاصل از ديگر عوارض جانبی شيمی درمانی است.
• روش‌های نوين در تشخيص و درمان سرطان گردن رحم
همانطور که پيشتر اشاره شد، سرطان گردن رحم ارتباط شناخته شده ای با آلودگی ويروس پاپيلومای انسانی (Human Papilloma Virus) دارد. اين ويروس ازطريق رابطه جنسی منتقل می شود و شرايط رفتاری ناسالم جنسی احتمال آلودگی به آن را افزايش می دهد و اغلب به عنوان يک پيامد عفونت ويروسی تلقی می شود.
ويروسهای پاپيلومای انسانی ويروسهای القا کننده سرطان هستند که قابليت تغيير دادن شکل سلولی را که آلوده می‌کنند، دارند و در نتيجه منجر به تکثير خارج از کنترل سلولهای مورد نظر می‌شوند. اين تکثير فزاينده موجب تومور يا سرطان می‌شود. ويروسهای پاپيلومای انسانی مجاری تناسلی به دو دسته کم خطر و پر خطر تقسيم می شوند و تنها گروه پر خطر ويروس پاپيلومای انسانی مجاری تناسلی توانايی ايجاد ديسپلازی و يا سرطان گردن رحم را دارند. از روش‌های نوين در تشخيص و درمان سرطان گردن رحم آزمايش هيبريد است که نوع ويروس را مشخص می کند و از آن برای تصميم گيری درباره نوع درمان سرطان گردن رحم استفاده می‌شود.
از ديگر پيشرفت‌های پيشگيری از سرطان گردن رحم توليد واکسن عليه ويروسهای پرخطر است که در حال حاضر مرحله دوم کارآزمايی بالينی را گذرانده و اميد است در چند سال آينده برای عرضه و استفاده گسترده آماده شود.
سرطان گردن رحم يکی از شايع‌ترين علل مرگ ناشی از سرطان در زنان است در حالی که در صورت تشخيص به موقع، قابل درمان است. معاينات منظم و دوره ای آزمايش پاپ اسمير يکی از موثرترين اقدامات پيشگيرانه سرطان رحم و يا تراريختگی پيش سرطانی ياخته‌های گردن رحم (ديسپلازی) است و الگويی موفق در کاهش ميزان بروز و تلفات ناشی از سرطان گردن رحم بشمار می رود.
سرطان گردن رحم دومين سرطان شايع دستگاه تناسلی زنان و پنجمين سرطان بعد از سرطان های ريه، پستان، روده و جسم رحم در سراسر جهان است که حدود % ۶ کل سرطان زنان را تشکيل می دهد. با توجه به سلولی که دچار تراريختی و سرطان شده است اشکال مختلفی از سرطان گردن رحم وجود دارد که هر کدام نشانه ها و عوارض خاص خود را دارند. شايع ترين اشکال سرطان گردن رحم عبارتند از:
i) سرطان بافت بشره ای يا سنگفرشی (Squamous cell carcinoma)- اين سرطان از شا يع ترين انواع سرطان گردن رحم است که حدود %۷۵ اشکال سرطان گردن رحم را تشکيل می دهد. اين سرطان از ياخته‌های مفروش لايه سطحی گردن رحم شروع می‌شود و رشد نسبتاً آهسته‌ای دارد و اغلب ماهها بلکه سالها طول می کشد تا به بافتهای اندام های مجاور سرايت کند. بيشتر مبتلايان اين نوع سرطان، زنان ۴۰ تا ۶۰ سال هستند.
ii) سرطان غدد مترشحه مخاطی ( Adenocarcinoma) – اين نوع سرطان گردن رحم معمولاً در زير بافت پوششی گردن رحم رشد می کند و معمولاً بين سنين ۲۵ تا ۴۰ سالگی ديده می شود.
همه انواع تغييرات ياخته‌های گردن رحم بدخيم (سرطانی ) نيستند. در زنانی که ياخته‌های گردن رحم آنها دچار تغييرات غير سرطانی شده‌اند اغلب نتيجه عفونت و يا تورم آن است که در اصطلاح آسيب شناسی به آن ديسپلازی (Dysplasia) گفته می شود. ديسپلازی گردن رحم سرطان نيست اما اطلاعات بالينی و آماری آن را عامل مقدماتی برای سرطانی شدن گردن رحم تلقی می‌کنند. اين تغييرات اغلب در سنين ۲۵ تا ۳۵ سالگی تظاهر می‌کند. ياخته‌های ديسپلازی گردن رحم از نظر شکل در زير ميکروسکوپ شبيه ياخته‌های سرطانی هستند ولی مانند ياخته‌های سرطانی مهاجم نيستند و به بافتهای مجاور آسيبی نمی رسانند.
• علائم هشدار دهنده سرطان گردن رحم
• درمراحل ابتدايی هيچ نشانه ای ندارد
• خونريزی غير طبيعی (خونريزی ممکن است در فاصله بين عادت ماهانه شروع و قطع شود)
• خونريزی هنگام معاينه پزشکی اندامهای تناسلی
• سختی، درد و يا خونريزی به هنگام نزديکی
• عفونت های مکرر مهبل
• درد به هنگام ادرار
• طولانی شدن بيش از حد معمول عادت ماهانه و يا خونريزی بيش از حد
• ازدياد ترشحات مهبل ( زرد ، بدبوی)
• درد کمر
در شرايطی که سرطان گردن رحم مهاجم و به ديگر اندامها گسترش يافته باشد علاوه بر نشانه های فوق علائمی مانند يبوست، مشاهده خون در ادرار، گرفتگی مجرای ادرار، باز شدن غير طبيعی گردن رحم و کم خونی تظاهر می کند.
• سبب شناسی: سرطان زايی گردن رحم
عامل مستعد و پيشتاز در تظاهر سرطان گردن رحم مانند هر سرطان ديگری به هم خوردن نظم تقسيم ياخته‌ها است. تحقيقات آماری و بالينی روند بدخيمی بيماری سرطان رحم را با عوامل زير مرتبط می‌دانند:
• سرطان گردن رحم ارتباط شناخته شده ای با آلودگی ويروس پاپيلومای انسانی (Human Papilloma Virus) دارد. اين ويروس ازطريق رابطه جنسی منتقل می شود و شرايط رفتاری ناسالم جنسی احتمال آلودگی به آن را افزايش می دهد
• ضعف سيستم ايمنی به ويژه به صورت اکتسابی (بيماری ايدز)، مصرف داروهای سرکوب ايمنی (immuno suppressor) عاملی مستعد کننده در ابتلا به سرطان دهانه رحم است
• شروع روابط جنسی در سنين پائين
• سن- تظاهر سرطان گردن رحم در سنين بلوغ و زير ۱۸ سال بسيار نادر و در سنين ۴۰ تا ۵۵ سالگی احتمال ابتلا به آن روندی يکنواخت دارد. زنان بالای ۵۵ سال بيشتر در معرض خطر ابتلاء به سرطان گردن رحم هستند و بايد بيشتر متوجه علائم هشدار دهنده اين بيماری باشند
• نزديکی با افراد متفاوت
• نزديکی با فردی که با افراد مختلف ارتباط دارد
• بيماری های مقاربتی – سابقه عفونت های ناشی از بيماريهای مقاربتی احتمال ابتلاء به سرطان گردن رحم را افزايش می‌دهد
• استفاده طويل المدت از قرص های جلوگيری از حاملگی
• اعتياد به دخانيات
• زايمان های متعدد
• الگوهای غربالگری سرطان گردن رحم
• آزمايش پاپ اسمير (Papanicolaou Smear)- الگوی غربالگری سرطان گردن رحم جهت تشخيص پيدايش ياخته‌های پيش سرطانی و سرطانی، رديابی انواع عفونتهای ناشی از باکتری، قارچ و ويروس در نواحی گردن رحم و مهبل است. آزمايش پاپ اسمير پس ازشروع فعاليت جنسی سالی يک بار و پس از دو تست منفی هر ۳ سال يک بار تکرار می‌شود. اين آزمايش معمولاً دو هفته پس از اتمام عادت ماهانه و حداقل ۴۸ ساعت پس از مقاربت جنسی توصيه می‌شود. پس از نتيجه مثبت آزمايش پاپ اسمير و مشاهده ناهنجاری ياخته های گردن رحم، اقدام بعدی بررسی کولپوسکوپی (Colposcopy) گردن رحم است که بزرگنمايی 8 تا 40 برابر ياخته را امکانپذير می کند.
• نمونه برداری يا بيوپسی (biopsy)- بررسی ميکروسکوپی از نمونه بافت تومور است. اين آزمايش بسيار مهم است زيرا مطمئن ترين روش برای تشخيص سرطان گردن رحم و نوع آن به حساب می آيد.
• آزمايش شيلر(Schiller test)- در اين روش ابتدا اسيد استيک رقيق به روی ياخته‌ها ماليده می‌شود و سپس محلول يد روی آنها ريخته می شود. سپس توسط ابزاری به نام کولپوسکوپ که مجهز به بزرگنما است ياخته‌های گردن رحم مورد بررسی بصری قرار می گيرند.در اين روش ياخته‌های سالم گردن رحم به رنگ قهوه‌ای ديده می شود، در حالی که ياخته‌های تراريخته به رنگ سفيد يا زرد نمايان می‌شود. اين روش کاملاً بدون درد است و هيچ عوارض جانبی بر جا نمی گذارد.
اشکال مهاجم گردن رحم با بررسی بالينی مثانه، راست روده، تخمدان، جسم رحم، مهبل و آزمايش ياخته‌های گردن رحم تشخيص داده می شود. پس از تشخيص اوليه سرطان گردن رحم، آزمايشات تکميلی ديگری مانند آزمايش خون، ادرار، راديوگرافی قفسه سينه ، سی تی اسکن، کت اسکن، ام آر آی، سونوگرافی مهبل، راديوگرافی لگنچه کليه از طريق تزريق ماده حاجب (intravenous pyelography) برای بررسی دامنه گسترش سرطان به ديگر اندامها بکار گرفته می شود.
• الگوهای درمانی سرطان گردن رحم
الگوهای درمانی بيماری سرطان گردن رحم بستگی به نوع سرطان، وضعيت بيماری در شروع درمان، سن، وضعيت سلامت عمومی و چگونگی واکنش بيمار به نوع درمان دارد. با توجه به سن و وضعيت سلامت بيمار ممکن است يک يا ترکيبی از الگوهای درمانی زير بکار گرفته شود:
۱- جراحی – الگوی درمانی محل ضايعه است و با توجه به وضعيت و دامنه گسترش ضايعه اعمال می‌شود. در شرايطی که سرطان هنوز محدود به ناحيه گردن رحم باشد و بيمار تمايل به تشکيل خانواده داشته باشد تنها ناحيه تراريخته گردن رحم با عمل جراحی برداشته می‌شود.
در جراحی هيستروکتومی ساده (خارج کردن رحم) محل ضايعه مورد درمان قرار می گيرد و طی آن، تمامی رحم برداشته می شود و يا با توجه به دامنه گسترش ياخته های سرطانی مهاجم، شيپور و تخمدانها نيز برداشته می شود. در برخی موارد رحم، شيپور و تخمدان و غدد لنفاوی اطراف رحم نيز برداشته می شود که به آن هيستروکتومی ورتهام (Wertheim) گفته می شود.
۲- پرتو درمانی يا راديوتراپی: اگر تومور، بافتهای مجاور را در بر گرفته باشد و يا انجام جراحی برای بيمار مناسب نباشد، الگوهای درمانی وسيع تری مانند راديوتراپی پی گيری می شود. هدف از راديوتراپی کنترل رشد سلولهای سرطانی است. تابش اشعه به محل تومور ممکن است به صورت خارجی يا داخلی باشد:
• راديوتراپی خارجی: در اين روش بيمار در معرض تشعشع قرار می گيرد. اشعه از چند زاويه مختلف از خارج از بدن به تومور هدايت می شود. اين روش کاملا بدون درد است و به مدت ۷ تا ۸ هفته ادامه دارد. ولی بيمار از عوارض جانبی مانند تحريک پذيری مقعد، اسهال و خستگی مفرط ناشی از تابش پرتو شکايت می کند. اثرات اشعه ممکن است واکنشهای پوستی به صورت التهاب، خارش، سوزش، ترشح يا پوسته پوسته شدن پوست را به دنبال داشته باشد. تهوع، استفراغ، بی اشتهايی و آسيب‌های عروقی و تنفسی می تواند از ديگر عوارض جانبی راديوتراپی باشد. همچنين راديوتراپی ممکن است باعث سرکوب سيستم خونساز بدن و کاهش گلبولهای سفيد و ضعف سيستم ايمنی بدن و نهايتا بروز عفونت شود.
• راديو تراپی داخلی يا براکی تراپی (Brachytherapy): براکی تراپی برای رساندن مستقيم مقدار زيادی اشعه به ضايعه بدخيم است. در اين روش، در اتاق عمل با استفاده از سرنج های نازک مواد يونيزه به بدن بيمار تزريق می شود. اين نوع راديو تراپی نيز بيشتر عوارض جانبی راديوتراپی خارجی را دارد.
راديوتراپی داخلی يا خارجی اغلب قبل از اقدام به عمل جراحی جهت کوچک کردن ضايعه اشعه تجويز می شود.
۳- شيمی درمانی: يک درمان عمومی است و جهت از بين بردن ياخته های سرطانی پراکنده مورد استفاده قرار می گيرد. شيمی درمانی جهت پيشگيری از عود بيماری و مواردی که سرطان در بدن پخش شده تجويز می شود. استفاده از داروهای شيميايی منجر به انهدام سلولهای سرطانی می شود. عوارض جانبی شيمی درمانی عبارتند از: حالت تهوع و استفراغ، ريزش موی سر و ابرو، کاهش گلبولهای سفيد خون، ضعف سيستم ايمنی و دفاعی بدن، عفونت، احساس درد، خشکی دهان و پوکی استخوان، کم‌خونی، و کاهش تعداد گلبولهای قرمز خون که ممکن است سبب خستگی، سرگيجه و احساس سرما در بيمار شود. اسهال و يبوست، و سفتی و خشکی مفاصل از ديگر عوارض جانبی شيمی درمانی است.
• روش‌های نوين در تشخيص و درمان سرطان گردن رحم
همانطور که پيشتر اشاره شد، سرطان گردن رحم ارتباط شناخته شده ای با آلودگی ويروس پاپيلومای انسانی (Human Papilloma Virus) دارد. اين ويروس ازطريق رابطه جنسی منتقل می شود و شرايط رفتاری ناسالم جنسی احتمال آلودگی به آن را افزايش می دهد و اغلب به عنوان يک پيامد عفونت ويروسی تلقی می شود.
ويروسهای پاپيلومای انسانی ويروسهای القا کننده سرطان هستند که قابليت تغيير دادن شکل سلولی را که آلوده می‌کنند، دارند و در نتيجه منجر به تکثير خارج از کنترل سلولهای مورد نظر می‌شوند. اين تکثير فزاينده موجب تومور يا سرطان می‌شود. ويروسهای پاپيلومای انسانی مجاری تناسلی به دو دسته کم خطر و پر خطر تقسيم می شوند و تنها گروه پر خطر ويروس پاپيلومای انسانی مجاری تناسلی توانايی ايجاد ديسپلازی و يا سرطان گردن رحم را دارند. از روش‌های نوين در تشخيص و درمان سرطان گردن رحم آزمايش هيبريد است که نوع ويروس را مشخص می کند و از آن برای تصميم گيری درباره نوع درمان سرطان گردن رحم استفاده می‌شود.
از ديگر پيشرفت‌های پيشگيری از سرطان گردن رحم توليد واکسن عليه ويروسهای پرخطر است که در حال حاضر مرحله دوم کارآزمايی بالينی را گذرانده و اميد است در چند سال آينده برای عرضه و استفاده گسترده آماده شود.
سرطان گردن رحم يکی از شايع‌ترين علل مرگ ناشی از سرطان در زنان است در حالی که در صورت تشخيص به موقع، قابل درمان است. معاينات منظم و دوره ای آزمايش پاپ اسمير يکی از موثرترين اقدامات پيشگيرانه سرطان رحم و يا تراريختگی پيش سرطانی ياخته‌های گردن رحم (ديسپلازی) است و الگويی موفق در کاهش ميزان بروز و تلفات ناشی از سرطان گردن رحم بشمار می رود.
منبع : بي بي سي
شرح موضوع