بررسي‌علل و درمان آرتروز زانو
يكي از بيماري‌هاي شايع در مفصل زانو، آرتروز است كه در افراد بالاي 65سال بيش از سايرين مشهود است، به اين معنا كه ستون مفصلي كاملا صاف و صيقلي زانو، دچار تخريب و ناصافي مي‌شود و فرد احساس درد مي‌كند.
اين كه چه كارهايي بايد انجام دهيم تا از پيشرفت آرتروز جلوگيري كنيم و يا چگونه با اعمال پيشگيرانه، زمان ابتلا به آن را به تاخير بيندازيم، مبحثي است كه دكتر محمد جواد زهتاب، متخصص ارتوپدي، فوق‌تخصص جراحي زانو و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران، در گفتگو با جام‌جم به آن پرداخته است.
اين متخصص ارتوپدي مي‌گويد: در مراحل اوليه اين بيماري، مي‌توان با تغيير روش زندگي، كاهش وزن، عدم انجام ورزش‌هايي كه به زانو فشار مي‌آورد درد را كاهش داد، چرا كه بالا رفتن از پله و يا سربالايي 4 برابر وزن و پيمودن سرپاييني و پايين آمدن از پله، چيزي حدود 7برابر وزن، به زانو فشار وارد مي‌كند.
به گفته اين فوق‌تخصص جراحي زانو، در مواقعي كه درد بسيار شديد و پيشرفته است و سطوح مفصل بسيار ناصاف شده است، زانو مورد عمل جراحي قرار مي‌گيرد و كشكك بيمار با سطوح فلزي صيقلي تعويض مي‌شود.
اين عضو هيات علمي دانشگاه مي‌افزايد: معمولا تعويض مفصل در سنين بالا صورت مي‌گيرد و در مواقع استثنايي، از برخي پروتزها براي جوانان استفاده مي‌شود.
آمار نشان مي‌دهد كه در فرهنگ جامعه ما، كاربرد مفصل مصنوعي آنچنان پذيرفته نيست و ترجيح اين عمل در سنين بالاست، دكتر زهتاب با اشاره به اين مطلب عنوان مي‌كند: بيشترين علت تعويض مفصل زانو، دردهاي بسيار شديد است كه به خاطر به دست آوردن دوباره <حركت> و نه به خاطر <زيبايي>، صورت مي‌گيرد. گاهي افراد دچار آرتروز، زانوهايشان تغيير شكل داده و به شكل پرانتزي درمي‌آيند كه اگر پزشك در طول 6 الي 7 ماه متوجه پرانتزي‌شدن بيشتر پاهاي بيمار شود، پيشنهاد عمل جراحي مي‌دهد، علت نيز اين است كه در صورت پيشرفت زياد اين عارضه، تعويض مفصل زانو بسيار مشكل‌تر از قبل خواهد شد و پزشك نيز مجبور است بنا بر ضرورت از انواع پروتزي كه درجه حركت آن در جهات مختلف كمتر است، استفاده كند.
مستعدين آرتروز
اين عارضه به دو دسته اوليه و ثانويه تقسيم مي‌شود، عده‌اي به شكل فاميلي دچار آن مي‌شوند و علاوه بر زانو، مفاصل ديگرشان نيز درگير مي‌شود.
قابل ذكر است كه اين عارضه از 35 الي 40 سالگي شروع مي‌شود و بتدريج در سنين بالاتر، فرد را درگير مي‌كند و به دليل اين كه به صورت آرام و تدريجي پيشرفت مي‌كند، به آن آرتروز اوليه گفته مي‌شود. اين متخصص ارتوپدي يكي از عوامل به وجود آمدن آرتروز ثانويه را شكستگي داخل مفصلي زانو عنوان كرده و ابراز مي‌كند: سطوح مفصلي صدمه خورده باعث مي‌شوند فرد در سنين پايين دچار آرتروز شود.
به گفته اين فوق‌تخصص جراحي پا، بدي راستاي اندام تحتاني (پاهاي پرانتزي) باعث مي‌شود نيرو بين دو طرف زانو تقسيم نشود و يك قسمت از زانو (قسمت داخلي) دچار آرتروز شود كه بعدها تمام زانو را گرفتار مي‌كند. به همين دليل در بسياري از مواقع به افراد جواني كه پاهاي پرانتزي دارند، توصيه مي‌شود هرچه سريع‌تر پاهاي خود را اصلاح كنند تا از بروز زودرس آرتروز جلوگيري به عمل آيد.
وي مي‌گويد: در اين عمل، استخوان از محل مورد نظر شكسته شده و پس از اصلاح زاويه، جهت جوش، آماده مي‌شود.
افرادي كه در سنين كودكي و جواني، سابقه عفونت مفصل زانو دارند، اين عارضه برايشان اورژانس ارتوپدي محسوب مي‌شود؛ به اين معنا كه اگر به عفونت رسيدگي نشود، چرك داخل زانو جمع خواهد شد و سطح مفصلي در عرض 5 روز تخريب خواهد شد كه طبعا اگر غضروف تخريب شود، اين فرد مستعد آرتروز زودرس در آينده خواهد شد، بنابراين افرادي (بخصوص كودكان) كه از بيماري عفوني زانو رنج مي‌برند، بيش از سايرين مستعد اين بيماري خواهند بود.
دكتر زهتاب با اشاره به اين مطلب عنوان مي‌كند: ايجاد بيماري‌هاي عفوني در نوزادان مي‌تواند سبب شود عفونت از طريق خون وارد مفاصل ديگري همچون لگن، زانو و... شود كه در اين صورت بايد محل عفوني شده هرچه سريع‌تر باز شود و با شستشو، چرك‌زدايي شود و آنتي‌بيوتيك دريافت كند.
وي متذكر مي‌شود: افرادي هم كه داراي اضافه وزن هستند نيز مي‌توانند با كاهش وزن خود از فشار بيش از حد به زانو جلوگيري كنند.
اين عضو هيات علمي دانشگاه، شايع‌ترين علائم آرتروز را درد بيان كرده و خاطرنشان مي‌كند: با انجام راديوگرافي، عكس و مشاهده تغييرات مفصلي، مي‌توان بيماري را تشخيص داد و با تجويز داروهاي ضدالتهاب، درد را تا حدود زيادي التيام داد.
دكتر زهتاب مي‌گويد: اگر فردي كه با داروهاي ضدالتهاب، دردش تسكين داده شده است، به زانويش بيش از اندازه فشار وارد كند، در واقع دچار وضعيتي بدتر خواهد شد؛ چرا كه با علم به اين كه از مشكل زانوي خود آگاهي دارد، ناپرهيزي را نيز پيشه خود كرده است.
وي همچنين در خصوص گراني قيمت پروتز در ايران اظهار مي‌كند: با توجه به تمهيدات وزارت بهداشت، قيمت پروتز در كشور ما نسبت به ساير كشورها، بالا نيست ولي با اين حال براي عامه مردم گران و هزينه‌زاست و شركت‌هاي بيمه‌اي تعويض مفصل زانو را جزو جراحي‌هاي زيبايي محسوب مي‌كنند؛ در صورتي كه فردي با 65 سال سن، از درد شديد زانوانش و براي بالا بردن سطح كيفيت زندگي تن به اين عمل جراحي مي‌دهد.
اين عضو هيات علمي در پايان خاطرنشان مي‌كند: با توجه به موارد جراحي مفصل زانو در ايران، شاهد آن هستيم اكثر جراحي‌هاي صورت گرفته از نوع شديد با زانواني كج شده و بدشكل است كه انجام عمل جراحي را بسيار سخت‌تر مي‌كند، به همين دليل جراحي زانو در كشور ما بسيار پيچيده‌تر از ساير كشورهاست و مي‌طلبد شركت‌هاي بيمه‌اي با حمايت و پوشش دادن اين گونه اعمال جراحي، جامعه را از اين معضل نجات دهند.
منبع خبر :
جام جم - http://jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100907836962
يكي از بيماري‌هاي شايع در مفصل زانو، آرتروز است كه در افراد بالاي 65سال بيش از سايرين مشهود است، به اين معنا كه ستون مفصلي كاملا صاف و صيقلي زانو، دچار تخريب و ناصافي مي‌شود و فرد احساس درد مي‌كند.
اين كه چه كارهايي بايد انجام دهيم تا از پيشرفت آرتروز جلوگيري كنيم و يا چگونه با اعمال پيشگيرانه، زمان ابتلا به آن را به تاخير بيندازيم، مبحثي است كه دكتر محمد جواد زهتاب، متخصص ارتوپدي، فوق‌تخصص جراحي زانو و عضو هيات علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران، در گفتگو با جام‌جم به آن پرداخته است.
اين متخصص ارتوپدي مي‌گويد: در مراحل اوليه اين بيماري، مي‌توان با تغيير روش زندگي، كاهش وزن، عدم انجام ورزش‌هايي كه به زانو فشار مي‌آورد درد را كاهش داد، چرا كه بالا رفتن از پله و يا سربالايي 4 برابر وزن و پيمودن سرپاييني و پايين آمدن از پله، چيزي حدود 7برابر وزن، به زانو فشار وارد مي‌كند.
به گفته اين فوق‌تخصص جراحي زانو، در مواقعي كه درد بسيار شديد و پيشرفته است و سطوح مفصل بسيار ناصاف شده است، زانو مورد عمل جراحي قرار مي‌گيرد و كشكك بيمار با سطوح فلزي صيقلي تعويض مي‌شود.
اين عضو هيات علمي دانشگاه مي‌افزايد: معمولا تعويض مفصل در سنين بالا صورت مي‌گيرد و در مواقع استثنايي، از برخي پروتزها براي جوانان استفاده مي‌شود.
آمار نشان مي‌دهد كه در فرهنگ جامعه ما، كاربرد مفصل مصنوعي آنچنان پذيرفته نيست و ترجيح اين عمل در سنين بالاست، دكتر زهتاب با اشاره به اين مطلب عنوان مي‌كند: بيشترين علت تعويض مفصل زانو، دردهاي بسيار شديد است كه به خاطر به دست آوردن دوباره <حركت> و نه به خاطر <زيبايي>، صورت مي‌گيرد. گاهي افراد دچار آرتروز، زانوهايشان تغيير شكل داده و به شكل پرانتزي درمي‌آيند كه اگر پزشك در طول 6 الي 7 ماه متوجه پرانتزي‌شدن بيشتر پاهاي بيمار شود، پيشنهاد عمل جراحي مي‌دهد، علت نيز اين است كه در صورت پيشرفت زياد اين عارضه، تعويض مفصل زانو بسيار مشكل‌تر از قبل خواهد شد و پزشك نيز مجبور است بنا بر ضرورت از انواع پروتزي كه درجه حركت آن در جهات مختلف كمتر است، استفاده كند.
مستعدين آرتروز
اين عارضه به دو دسته اوليه و ثانويه تقسيم مي‌شود، عده‌اي به شكل فاميلي دچار آن مي‌شوند و علاوه بر زانو، مفاصل ديگرشان نيز درگير مي‌شود.
قابل ذكر است كه اين عارضه از 35 الي 40 سالگي شروع مي‌شود و بتدريج در سنين بالاتر، فرد را درگير مي‌كند و به دليل اين كه به صورت آرام و تدريجي پيشرفت مي‌كند، به آن آرتروز اوليه گفته مي‌شود. اين متخصص ارتوپدي يكي از عوامل به وجود آمدن آرتروز ثانويه را شكستگي داخل مفصلي زانو عنوان كرده و ابراز مي‌كند: سطوح مفصلي صدمه خورده باعث مي‌شوند فرد در سنين پايين دچار آرتروز شود.
به گفته اين فوق‌تخصص جراحي پا، بدي راستاي اندام تحتاني (پاهاي پرانتزي) باعث مي‌شود نيرو بين دو طرف زانو تقسيم نشود و يك قسمت از زانو (قسمت داخلي) دچار آرتروز شود كه بعدها تمام زانو را گرفتار مي‌كند. به همين دليل در بسياري از مواقع به افراد جواني كه پاهاي پرانتزي دارند، توصيه مي‌شود هرچه سريع‌تر پاهاي خود را اصلاح كنند تا از بروز زودرس آرتروز جلوگيري به عمل آيد.
وي مي‌گويد: در اين عمل، استخوان از محل مورد نظر شكسته شده و پس از اصلاح زاويه، جهت جوش، آماده مي‌شود.
افرادي كه در سنين كودكي و جواني، سابقه عفونت مفصل زانو دارند، اين عارضه برايشان اورژانس ارتوپدي محسوب مي‌شود؛ به اين معنا كه اگر به عفونت رسيدگي نشود، چرك داخل زانو جمع خواهد شد و سطح مفصلي در عرض 5 روز تخريب خواهد شد كه طبعا اگر غضروف تخريب شود، اين فرد مستعد آرتروز زودرس در آينده خواهد شد، بنابراين افرادي (بخصوص كودكان) كه از بيماري عفوني زانو رنج مي‌برند، بيش از سايرين مستعد اين بيماري خواهند بود.
دكتر زهتاب با اشاره به اين مطلب عنوان مي‌كند: ايجاد بيماري‌هاي عفوني در نوزادان مي‌تواند سبب شود عفونت از طريق خون وارد مفاصل ديگري همچون لگن، زانو و... شود كه در اين صورت بايد محل عفوني شده هرچه سريع‌تر باز شود و با شستشو، چرك‌زدايي شود و آنتي‌بيوتيك دريافت كند.
وي متذكر مي‌شود: افرادي هم كه داراي اضافه وزن هستند نيز مي‌توانند با كاهش وزن خود از فشار بيش از حد به زانو جلوگيري كنند.
اين عضو هيات علمي دانشگاه، شايع‌ترين علائم آرتروز را درد بيان كرده و خاطرنشان مي‌كند: با انجام راديوگرافي، عكس و مشاهده تغييرات مفصلي، مي‌توان بيماري را تشخيص داد و با تجويز داروهاي ضدالتهاب، درد را تا حدود زيادي التيام داد.
دكتر زهتاب مي‌گويد: اگر فردي كه با داروهاي ضدالتهاب، دردش تسكين داده شده است، به زانويش بيش از اندازه فشار وارد كند، در واقع دچار وضعيتي بدتر خواهد شد؛ چرا كه با علم به اين كه از مشكل زانوي خود آگاهي دارد، ناپرهيزي را نيز پيشه خود كرده است.
وي همچنين در خصوص گراني قيمت پروتز در ايران اظهار مي‌كند: با توجه به تمهيدات وزارت بهداشت، قيمت پروتز در كشور ما نسبت به ساير كشورها، بالا نيست ولي با اين حال براي عامه مردم گران و هزينه‌زاست و شركت‌هاي بيمه‌اي تعويض مفصل زانو را جزو جراحي‌هاي زيبايي محسوب مي‌كنند؛ در صورتي كه فردي با 65 سال سن، از درد شديد زانوانش و براي بالا بردن سطح كيفيت زندگي تن به اين عمل جراحي مي‌دهد.
اين عضو هيات علمي در پايان خاطرنشان مي‌كند: با توجه به موارد جراحي مفصل زانو در ايران، شاهد آن هستيم اكثر جراحي‌هاي صورت گرفته از نوع شديد با زانواني كج شده و بدشكل است كه انجام عمل جراحي را بسيار سخت‌تر مي‌كند، به همين دليل جراحي زانو در كشور ما بسيار پيچيده‌تر از ساير كشورهاست و مي‌طلبد شركت‌هاي بيمه‌اي با حمايت و پوشش دادن اين گونه اعمال جراحي، جامعه را از اين معضل نجات دهند.
منبع خبر :
جام جم - http://jamejamonline.ir/newstext.aspx?newsnum=100907836962
شرح موضوع