درد زانو و درمان آن

علل عمده درد زانو و چگونگي درمان آن               By درمانگر                                   

* رباطها :
- رباط ها باندهاي فيبري هستند كه دو استخوان را بهم ارتباط و متصل مي كنند.
- زانو�۴ رباط مهم دارد كه اين�۴ رباط استخوان ران را به استخوان درشت نيمحكم متصل مي كنند و پايداري استاتيك مفصل زانو را تامين مي كنند.
- رباطهاي صليبي قدامي و خلفي سبب پايداري مفصل زانو در حركات به سمت جلوو عقب و ضربات در اين جهات و نيز پايداري مفصل زانو در برابر حركات چرخشياعمال شده به زانو مي شوند.
- رباطهاي جانبي داخلي و خارجي كه در طرفين زانو قرار دارند هم سببپايداري مفصل زانو در برابر اعمال نيرو به سمت خارج و داخل زانو مي شوند.
* تاندونها:
تاندونها عضلات را به استخوان اتصال مي دهند.
- تاندون عضله چهار سر راني ( جلوي ران )‌-� در پائين در جلوي مفصل زانوبه استخوان كشكك اتصال مي يابد و ادامه آن در پائين كشكك به استخوان درشتني اتصال مي يابد. عمل عضله چهار سر راني باز كردن زانو مي باشد.
* غضروفها:
- به ساختمانهاي غضروفي زانو منيسك مي گوئيم كه در بين دو استخوان درشت نيو ران قرار دارند و سبب افزايش سطح تماس در استخوان فوق و افزايش پايداريمفصل زانو مي شوند.
* بورسها :
- بورس يك كيسه كوچك حاوي مايع است كه سبب تسهيل حركات مفصلي مي شوند.
- زانو سه بورس دارد كه عبارتند از : بورس كشكك ( جلوي كشكك و زير پوست )و بورس زير كشكك و بورس غازي (Anserine) كه در سمت داخل زانو حدود۲ �اينچزير مفصل زانو قرار دارد.
توجه:همواره بايد توجه داشت كه دردي كه در زانو احساس مي شود مي تواندناشي از درد واقعي زانو باشد يا يك درد ارجاعي از ناحيه كمر, ران و يا مچپا باشد.
علل درد مزمن زانو
* آرتروز :
- تعريف : به تخريب غضروف مفصلي زانو آرتروز زانو مي گويند. در فرم شديداين بيماري منيسك ها كه غضروفي اند بطور كامل از بين مي روند و در استخوانران و درشت ني به يكديگر سايش پيدا مي كنند.
- نشانه ها : آرتروز زانو سبب درد مزمن زانو مي شود كه با فعاليت زانو اين درد تشديد مي گردد.
- درمان : هدف از درمان در آرتروز كنترل درد است كه مي تواند با تقويتعضلات حول مفصل زانو يا استفاده از داروهاي ضد درد و در موارد شديد تعويضمفصل زانو انجام گيرد.
* بورسيت :
- تعريف : در نتيجه ضربات, عفونت و استفاده مكرر از زانو بصورتي كه زانوبه زمين فشرده شود مي تواند منجر به التهاب بورس هاي زانو شود.
- نشانه ها : شايعترين بورسي كه دچار التهاب مي شود بورس جلوي كشكك است كهدر افرادي كه زياد زانو مي زنند مثل خدمتكاران يا آنها كه زياد فرش ميشويند ديده مي شود و منجر به درد جلوي زانو و التهاب و قرمزي مي شود.همچنين التهاب بورس غازي كه در زير و داخل مفصل زانو قرار دارد در افرادچاق و زنان شايعتر است و سبب درد� قسمت داخل و پائين زانو بخصوص در شب ودر هنگام خم شدن زانو مي شود.
- درمان : درمان بر پايه اصول اوليه مراقبتي شامل بالا نگه داشتن,استراحت, فشار موضعي و يخ درماني است و گاهي هم از داروهاي ضد درد غيراستروئيدي ( ايبوبروفن و استامینوفن ) استفاده مي شود. در موارد شديد گاهياز تزريق كورتون به داخل بورس استفاده مي شود.
* عفونت :
- تعريف : ورود عامل عفوني ( معمولاً باكتري ) به فضاي مفصلي را گويند كه سبب ايجاد عفونت زانو مي شود.
- نشانه ها : درد شديد زانو بهمراه تورم و قرمزي آن. همچنين اغلب فرد دچار تب و گاهي دچار لرز مي شود.
- درمان : شامل تجويز آتني بيوتيك براي از بين بردن عامل بيماري و گاهي تخليه با سوزن مايع مفصلي است.
كندرومالاسي كشكك ( نرمي غضروفي ) :
- تعريف : سايش كشكك به قسمت داخلي يا خارجي انتهاي تحتاني ران كه موجب فشار به غضروف سطح داخلي كشكك و آسيب به آن شود.
- علائم : اين عارضه بيشتر در خانمهاي جوان و نيز در ورزشكاران از هر دوجنس رخ مي دهد. سايش مداوم سطوح مفصلي بين كشكك و ران سبب التهاب و تخريبغضروف مفصلي مي شود كه سبب درد همراه با فعاليت و درد بدنبال شستن طولانيدر زانو مي شود.
- درمان : در موارد خفيف با اصول اوليه درمان ( استراحت, يخ درماني, بالانگه داشتن و فشار موضعي ) و استفاده از داروهاي ضد التهابي درمان صورت ميگيرد همچنين تقويت عضله چهار سر راني در جلوي ران مي تواند آنرا بهبودبخشد.
* زانو پرش كاران:
- تعريف : به التهاب تاندون عضله�۴ سر در يكي از اين�۳ نقطه : بالاي كشكك,درست زير كشكك و در محل اتصال به درشت ني مي گوئيم مدت نامگذاري به عنوانزانوي پرش كاران اين است كه اين آسيب عمدتاً در ورزشهاي پرش و در واليبالو بسكتبال رخ مي دهد.
- نشانه ها: دردي موضعي كه با پرش بدتر مي شود و با استراحت بهبود مي يابديا كمتر مي شود.( بخاطر فشار روي فيبرهاي تاندوني هنگام پرش )
- درمان : اساس درمان بر پايه يخ درماني, استراحت و داروهاي ضد التهابياست. بعد از كنترل درد بايد تقويت عضلات چهار سر راني و عضلات پشت رانصورت گيرد.
برخورد با آسيب هاي زانو
در هر آسيب زانو اولين امري كه رخ مي دهد بوجود آمدن التهاب است. كه اينالتهاب منجر به درد و تورم و كاهش توانايي حركت مفصل زانو خواهد شد. شكستناين سيكل التهابي مي تواند منجر به تسريع بهبودي و كاهش درد شود. براي اينامر بايد كارهاي زير صورت گيرد :
*استراحت به زانو :
- استراحت سبب كاهش كشش هاي مكرر روي زانو مي شود.
- استراحت سبب كاهش التهاب و جلوگيري از ورود آسيب بيشتر به زانو مي گردد.
* يخ درماني :
- سبب كاهش تورم زانو مي گردد و در هر نوع آسيب حاد و آسيب مزمن زانو كاربرد دارد.
- اغلب مولفان توصيه مي كنند يخ درماني ۲-۳ بار در روز و هر بار براي مدت ۲۰-۳۰ دقيقه صورت گيرد.
- از تماس مستقيم يخ با پوست بپرهيزيد. مي توانيد كيسه حاوي يخ را در حوله قرار دهيد و حوله را روي محل بگذاريد.
* فشار موضعي به زانو توسط بانداژ محل :
- فشار موضعي سبب كاهش تورم و تسريع بهبودي مي شود.
- در برخي از آسيب هاي زانو بانداژ مي تواند به قرار گيري صحيح كشكك سرجاي خود و حفظ حركات مناسب مفصل زانو كمك كند.
* بالا نگه داشتن زانو :
- سبب كاهش تورم و التهاب مي گردد.
- بالا نگه داشتن سبب تخليه مواد زائد و التهابي از زانو به سوي گردش خون مركزي و كاهش التهاب مي شود.
* استفاده از داروهاي ضد التهابي غير استروئيدي ( NSAIDS ) :
- اين داروها� در دوز كم سبب كاهش درد مي شوند.
- اين داروها در دوز بالاتر سبب كاهش التهاب هم مي شوند.
- نمونه اي از اين داروها عبارتند از : ناپروكسن و ايبوبروفن.
- چنانچه زخم معده يا اثني عشر داريد يا قبلاً دچار خونريزي به هر دليل شده ايد قبلاً از مصرف اين داروها حتماً با پزشك مشاوره كنيد.
چه موقع به پزشك مراجعه شود
- هر گاه بعد از انجام برخوردهاي اوليه كه اشاره شد و يا استفاده ازداروهاي ضد درد بعد از ۳-۷ روز علائم شما ادامه يافت يا حتي بدتر شدحتماً‌-� به پزشك مراجعه نمائيد.
- هرگاه بدنبال آسيب به زانو قادر به راه رفتن روي زانو نبوديد فوراً بهپزشك يا اورژانس مراجعه نماييد چرا كه احتمال بروز شكستگي زانو در اينموارد بالاست و يك اورژانس به حساب مي آيد.
- تب بهمراه درد زانو ( احتمال عفونت زانو )
- درد بسيار شديد و غير قابل تحمل در زانو.
- زخم بزرگ يا عميق در ناحيه زانو باشد.
- تورم زانو در افرادي كه بيماري خوني دارند ( هموفيلي ) يا آنها كه داروهاي ضد انعقادي مصرف مي كنند ( مثل وارفارين )
شرح حال, معاينه و بررسي هاي تصويري
شرح حال :
- درد در كجاي زانوست ؟
- ماهيت درد چگونه است, درد تيز است يا گنگ و مبهم؟
- آيا آسيب قبلي در ناحيه زانو وجود داشته است يا خير ؟
- چه حركاتي درد را بهبود و چه حركاتي آنرا تشديد مي كند ؟
- آيا فرد مشكل طبي خاصي دارد؟
- ميزان فعاليت روزانه وي چقدر است ؟
- چه داروهايي احتمالاً مصرف مي كند ؟
- آيا حس در ناحيه پا و ساق نرمال است ؟
- آيا فرد تب داشته است يا خير ؟
معاينه:
- بررسي ظاهري زانو از نظر كبودي, تورم, تغيير شكل.
- بررسي حساسيت زانو در لمس آن.
- بررسي و انجام تستهاي اختصاصي مربوط به ارزيابي سلامت رباطها, تاندونها و منيسك ها كه خارج از بحث ماست.
راديوگرافي و سي تي اسكن :
- بر حسب شرح حال و معاينه پزشك امكان دارد براي بررسي شكستگي استخوانياحتمالي يا دررفتگي زانو و گاهي براي بررسي برخي سطوح مفصلي يا مشاهدهتغييرات تخريبي زانو ( آرتروز ) عكس راديوگرافي ساده درخواست كند.
- بندرت پزشك براي بررسي دقيق شكستگي يا دررفتگي امكان دارد سي تي اسكن درخواست كند.
- هم CT اسكن و هم راديوگرافي ساده براي بررسي شكستگي هاي عادي هستند اماهر دوي آنها در بررسي و ارزيابي بافت نرم مفصل كه شامل رباطها, عضلات وتاندونها و منيسك ها مي باشند ناتوان هستند.
ام آر آي:
- در مقايسه با سي تي اسكن, ام آر آي شكستگي هاي استخواني را بخوبي نشان نمي دهد.
- در مقايسه با سي تي اسكن, ام آر آي براي بررسي رباطها و تاندونها بسيار عالي است.
آرتروسكوپي :
- به مشاهده داخل مفصل زانو توسط دستگاه ويدئوئي مي گويند.
- در اين روش جراح توسط ابزاري خاص وارد حفره مفصلي زانو شده و آنرا بدقت بررسي مي كند.
- در مواردي مي توان اجسام زائد مثل قطعات شكسته غضروف كه داخل فضاي مفصلي مانده اند و سبب درد شده اند را با اين روش تخليه كرد.
جلوگيري از صدمات زانو
- لاغر اندام بمانيد يا بهتر بگوئيم چاق نشويد. با حفظ وزن متعادل فشار برروي زانوها كاهش و احتمال آسيب و آرتروز هم كاهش خواهد يافت.
- تناسب بدن خود را با انجام حركات كششي و تقويت متناسب عضلات حفظ كنيد.انجام حركات كششي روي زانو قبل از ورزش به نحو قابل ملاحظه اي صدمات بهزانو را كاهش مي دهد.
- تقويت عضلات چهار سر راني و پشت ران هر دو به كاهش آسيب هاي زانو كمك مي كند.
- چنانچه درد مزمن زانو داريد شنا و ورزشهاي آبي مي تواند درد شما رابهبود بخشد, نيروي شناوري در آب سبب كاهش وزن و نيروي وارده به زانوها ميشود.
- به بدن خود احترام بگذاريد چنانچه ملي درد زانوي شما را ايجاد نموده يا بدتر مي كند آنرا انجام ندهيد.
- هرگاه خسته ايد ورزش را ادامه ندهيد, بسياري از آسيبهاي ورزشي هنگامي رخ مي دهند كه ورزشكار خسته است.
- استفاده از زانو بند در ورزشهايي مثل واليبال يا بسكتبال مفيد است
منبع:http://pishgo.ir/2009/07/24/knee-2/