موهای زاید یا ناخواسته یکی از مشکلات شایع زیبایی در هر دو جنس زن و مرد است البته پر مویی در زن و مرد دو مفهوم متفاوت دارد. در مردان رویش ریش و سبیل امری طبیعی و مطلوب است، در حالی که در خانم ها رشد موی صورت و بدن یک امر ناخواسته و بسیار رنج آور و باعث به وجود آوردن مسایل روحی اجتماعی در دختران در سن بلوغ می شود. با توجه به شیوع پرمویی در خانم های ایرانی، مراجعات روزمره زیادی به پزشکان متخصص صورت می گیرد. از بدو تولد به طور کلی سه نوع موبر روی بدن انسان وجود دارد که شامل:
1-موی کرکی یا لانوگو: که به صورت کرک روی جنین در شکم مادر وجود دارد و پس از تولد می ریزد.
2-موهای نازک یا ویلوس: که از هنگام تولد تا بلوغ تقریبا اکثر نقاط بدن را می پوشاند، این موها بسیار نازک و کمرنگ هستند و رشدی ندارند به طوری که دیده نمی شوند. مثلا صورت خانم ها به اندازه موی سرشان پیاز مو دارد، ولی دیده نمی شود و این پیاز مو در تمام قسمت های بدن بجز کف دست و پا دیده می شود.
3-موهای ترمینال یا نهایی: که در زمان بلوغ در اثر تبدیل موهای نازک به موهای ضخیم پر رنگ ایجاد می شوند.
چنانچه در خانمها میزان آندروژن (هورمون مردانه) بیش از حد باشد یاحساسیت بیش از حد گیرنده های آندروژنی موجود باشد ممکن است رشد موهای ترمینال در نواحی ای از بدن زنان دیده شود که معمولا در مردان بالغ دیده میشود. مثل ناحیه چانه، بالای لب، گردن، سینه و یا موهای کلفت بدن که به آن بیماری هیرسوتیسم می گویند.
مراحل رشد مو رشد مو دارای سه مرحله زندگی است که شامل فاز رشد یا آناژن که بستگی به وضعیت فولیکول، جریان خون و مقدار هورمون در دسترس دارد. فاز ریزش سریع یا کاتاژن و فاز نهفته مو یا تلوژن یا فاز استراحت. در نقاط مختلف بدن این مراحل متفاوت است مثلا در ساعد فاز استراحت بیشتر و در موهای سر فاز رشد بیشتر است. از جنبه دیگر موها به دو دسته کلی تقسیم میشوند که یکی موهای معمولی که هورمون ها اثر زیادی روی آنها ندارد، مثل موهای ابرو، پلک وموهای زیر لب و دیگری موهای جنسی که به هورمون های جنسی پاسخ شدید می دهند و بیشتر در صورت، گردن، پایین شکم، فقسه سینه، پستانها و ناحیه شرمگاهی هستند. اگر هورمون مردانه زنان زیاد شود، موهای سر آنها ریزش می کند. ولی موهای مناطق فوق بیشتر رشد می کند و ضخیم و پررنگتر می شود و پرمویی شدید ایجاد می کند. بنابراین اگر خانم ها دچار پرمویی و نقاط دیگر بدن هستند، باید قبل از درمان تشخیص علت صورت پذیرد. اگر همراه موهای زائد علایم دیگری مثل ریزش موی سر، اکنه یا جوش و غرور جوانی، اختلالات قائدگی، چاقی، فشار خون، بیماری قند، کلفت شدن صدا و نازایی وجود داشت بسیار مهم و قابل بررسی است. در این بیماران بایستی آزمایشات مربوط به تخمدان ها، غدد فوق کلیوی، تیروئید و آزمایشات قند و انسولین صورت گیرد و اگر آزمایشات در محدوده طبیعی بود ممکن است بیمار مبتلا به هیرسوتیسم ایدیوپاتیک یا ناشناخته باشد که گیرنده های هورمونی در این افراد حساسیت بیشتری به آنزیم 5- الفاردوکتاز دارند.
مصرف بعضی داروها از قبیل داروهای ضد صرع، کورتون، ACTH، آنابولیک ها، دانازول و سیکلوسپورین ممکن است باعث افزایش موهای زائد بدن شود. پرمویی صورت پس از یائسگی مخصوصاً در زنان نژاد مدیترانه ای نسبتا شایع است. به علت نارسا شدن تخمدان ها در تولید هورمون زنانه و افزایش هورمون مردانه در این افراد موهای کرکی صورت در نقاط لب فوقانی، چانه و اطراف صورت تیره تر، ضخیم تر و زبرتر می شود. تا چندی قبل از بین بردن موها توسط الکترولیز انجام می شد. در الکترولیز فولیکول مو با دو مکانیسم تخریب می شود یکی الکتروترمولیز که تخریب در اثر گرما صورت میگیرد و دیگری تولید اکسترومکانیکال رادیکالهای آزاد است. در انجام الکترولیز نیاز است که الکترود موازی با زاویه رویش مو با دقت موارد فولیکول مو شود و جریان الکتریسیته را به آنجا منتقل کند. عیب این روش این است که با هر بار درمان فقط 20 تا 30 درصد فولیکول موها از بین می رود و هر جلسه ناحیه کوچکی را می توان درمان کرد. در هنگام درمان با الکترولیز درد زیادی به خصوص درمناطق حساس مثل لب بالا ایجاد می شود و همچنین عوارضی مانند بجا ماندن اسکار یا جوشگاه و لک های تیره وجود دارد. انتقال بیماریهایی مثل هپاتیت و ایدز در صورت رعایت نکردن نکات استریلیتی وجود دارد. به دلیل مشکلات الکترولیز، بسیاری از خانم ها از روش هایی مثل موبرهای شیمیایی، مومک، دستگاه های موچین برقی، ساینده ها و یا تراشیدن و بند انداختن یا روشهای دیگر استفاده می کنند. در یک بررسی در آمریکا 80 میلیون خانم مبلغی بیش از 500 میلیون دلار مصرف خرید فرآورده های از بین برنده مو و حدود یک میلیون خانم مجموعا یک بیلیون دلار خرج انجام الکترولیز کرده اند. با پیدایش لیزر، علی رغم گران بودن این تکنیک، ولی به دلیل کاهش تعداد جلسات درمان و موثر بودن در از بین بردن طولانی مدت یا دائم موها زائد، در 2 سال گذشته فقط یک چهارم هزینه های یاد شده دارای جنبه های اقتصادی نیز است. لیزرهای موجود که مجوز FDA را برای انجام درمان موهای زائد دریافت کرده اند، شامل لیزرهای روبی، الکساندریت، دیود و پالس لایت فتودرم است. ویژگیهای تمامی دستگاههای فوق این است که بیشترین صدمه را به پیاز مو وارد می نماید، بدون این که بافت سالم اطراف دچار تغییرات چندانی شوند. مزیت های لیزر نسبت به الکترولیز شامل موارد زیر است: 1-کاهش درد و عوارض ایجاد کک یا اسکار بعد از عمل. 2-کاربرد لیزر برای رفع موهای زائد محدودیت نداشته و در هر قسمت از بدن قابل انجام است. به همین دلیل حتی آقایان هم از این روش برای موهای زائد پشت، گوش و نقاط دیگر استفاده می کنند. 3-سرعت عمل بیشتر، به طوریکه سطح وسیعی از بدن را در یک جلسه می توان مورد درمان قرار داد و یا کل موهای زائد صورت را در عرض چند دقیقه می توان از بین برد. 4-همه انواع لیزر بدون ایجاد آسیب به بافت است و بعضی انواع لیزر علاوه بر از بین بردن موهای زائد اثرات ضد چروک هم دارند.
http://www.drshahin.blogsky.com/
1-موی کرکی یا لانوگو: که به صورت کرک روی جنین در شکم مادر وجود دارد و پس از تولد می ریزد.
2-موهای نازک یا ویلوس: که از هنگام تولد تا بلوغ تقریبا اکثر نقاط بدن را می پوشاند، این موها بسیار نازک و کمرنگ هستند و رشدی ندارند به طوری که دیده نمی شوند. مثلا صورت خانم ها به اندازه موی سرشان پیاز مو دارد، ولی دیده نمی شود و این پیاز مو در تمام قسمت های بدن بجز کف دست و پا دیده می شود.
3-موهای ترمینال یا نهایی: که در زمان بلوغ در اثر تبدیل موهای نازک به موهای ضخیم پر رنگ ایجاد می شوند.
چنانچه در خانمها میزان آندروژن (هورمون مردانه) بیش از حد باشد یاحساسیت بیش از حد گیرنده های آندروژنی موجود باشد ممکن است رشد موهای ترمینال در نواحی ای از بدن زنان دیده شود که معمولا در مردان بالغ دیده میشود. مثل ناحیه چانه، بالای لب، گردن، سینه و یا موهای کلفت بدن که به آن بیماری هیرسوتیسم می گویند.
مراحل رشد مو رشد مو دارای سه مرحله زندگی است که شامل فاز رشد یا آناژن که بستگی به وضعیت فولیکول، جریان خون و مقدار هورمون در دسترس دارد. فاز ریزش سریع یا کاتاژن و فاز نهفته مو یا تلوژن یا فاز استراحت. در نقاط مختلف بدن این مراحل متفاوت است مثلا در ساعد فاز استراحت بیشتر و در موهای سر فاز رشد بیشتر است. از جنبه دیگر موها به دو دسته کلی تقسیم میشوند که یکی موهای معمولی که هورمون ها اثر زیادی روی آنها ندارد، مثل موهای ابرو، پلک وموهای زیر لب و دیگری موهای جنسی که به هورمون های جنسی پاسخ شدید می دهند و بیشتر در صورت، گردن، پایین شکم، فقسه سینه، پستانها و ناحیه شرمگاهی هستند. اگر هورمون مردانه زنان زیاد شود، موهای سر آنها ریزش می کند. ولی موهای مناطق فوق بیشتر رشد می کند و ضخیم و پررنگتر می شود و پرمویی شدید ایجاد می کند. بنابراین اگر خانم ها دچار پرمویی و نقاط دیگر بدن هستند، باید قبل از درمان تشخیص علت صورت پذیرد. اگر همراه موهای زائد علایم دیگری مثل ریزش موی سر، اکنه یا جوش و غرور جوانی، اختلالات قائدگی، چاقی، فشار خون، بیماری قند، کلفت شدن صدا و نازایی وجود داشت بسیار مهم و قابل بررسی است. در این بیماران بایستی آزمایشات مربوط به تخمدان ها، غدد فوق کلیوی، تیروئید و آزمایشات قند و انسولین صورت گیرد و اگر آزمایشات در محدوده طبیعی بود ممکن است بیمار مبتلا به هیرسوتیسم ایدیوپاتیک یا ناشناخته باشد که گیرنده های هورمونی در این افراد حساسیت بیشتری به آنزیم 5- الفاردوکتاز دارند.
مصرف بعضی داروها از قبیل داروهای ضد صرع، کورتون، ACTH، آنابولیک ها، دانازول و سیکلوسپورین ممکن است باعث افزایش موهای زائد بدن شود. پرمویی صورت پس از یائسگی مخصوصاً در زنان نژاد مدیترانه ای نسبتا شایع است. به علت نارسا شدن تخمدان ها در تولید هورمون زنانه و افزایش هورمون مردانه در این افراد موهای کرکی صورت در نقاط لب فوقانی، چانه و اطراف صورت تیره تر، ضخیم تر و زبرتر می شود. تا چندی قبل از بین بردن موها توسط الکترولیز انجام می شد. در الکترولیز فولیکول مو با دو مکانیسم تخریب می شود یکی الکتروترمولیز که تخریب در اثر گرما صورت میگیرد و دیگری تولید اکسترومکانیکال رادیکالهای آزاد است. در انجام الکترولیز نیاز است که الکترود موازی با زاویه رویش مو با دقت موارد فولیکول مو شود و جریان الکتریسیته را به آنجا منتقل کند. عیب این روش این است که با هر بار درمان فقط 20 تا 30 درصد فولیکول موها از بین می رود و هر جلسه ناحیه کوچکی را می توان درمان کرد. در هنگام درمان با الکترولیز درد زیادی به خصوص درمناطق حساس مثل لب بالا ایجاد می شود و همچنین عوارضی مانند بجا ماندن اسکار یا جوشگاه و لک های تیره وجود دارد. انتقال بیماریهایی مثل هپاتیت و ایدز در صورت رعایت نکردن نکات استریلیتی وجود دارد. به دلیل مشکلات الکترولیز، بسیاری از خانم ها از روش هایی مثل موبرهای شیمیایی، مومک، دستگاه های موچین برقی، ساینده ها و یا تراشیدن و بند انداختن یا روشهای دیگر استفاده می کنند. در یک بررسی در آمریکا 80 میلیون خانم مبلغی بیش از 500 میلیون دلار مصرف خرید فرآورده های از بین برنده مو و حدود یک میلیون خانم مجموعا یک بیلیون دلار خرج انجام الکترولیز کرده اند. با پیدایش لیزر، علی رغم گران بودن این تکنیک، ولی به دلیل کاهش تعداد جلسات درمان و موثر بودن در از بین بردن طولانی مدت یا دائم موها زائد، در 2 سال گذشته فقط یک چهارم هزینه های یاد شده دارای جنبه های اقتصادی نیز است. لیزرهای موجود که مجوز FDA را برای انجام درمان موهای زائد دریافت کرده اند، شامل لیزرهای روبی، الکساندریت، دیود و پالس لایت فتودرم است. ویژگیهای تمامی دستگاههای فوق این است که بیشترین صدمه را به پیاز مو وارد می نماید، بدون این که بافت سالم اطراف دچار تغییرات چندانی شوند. مزیت های لیزر نسبت به الکترولیز شامل موارد زیر است: 1-کاهش درد و عوارض ایجاد کک یا اسکار بعد از عمل. 2-کاربرد لیزر برای رفع موهای زائد محدودیت نداشته و در هر قسمت از بدن قابل انجام است. به همین دلیل حتی آقایان هم از این روش برای موهای زائد پشت، گوش و نقاط دیگر استفاده می کنند. 3-سرعت عمل بیشتر، به طوریکه سطح وسیعی از بدن را در یک جلسه می توان مورد درمان قرار داد و یا کل موهای زائد صورت را در عرض چند دقیقه می توان از بین برد. 4-همه انواع لیزر بدون ایجاد آسیب به بافت است و بعضی انواع لیزر علاوه بر از بین بردن موهای زائد اثرات ضد چروک هم دارند.
http://www.drshahin.blogsky.com/
شرح موضوع