شرح بيماري
آنافيلاكسي (شوك آلرژيك) عبارت است از يك پاسخ آلرژيك شديد به داروها و بسياري از مواد آلرژي‌زاي ديگر كه زندگي فرد را به خطر مي‌اندازد. آن دسته از واكنش‌هاي آلرژيكي كه تقريباً بلافاصله رخ مي‌دهند معمولاً شديدترين هستند.
علايم شايع
امكان دارد علايم زير در عرض چند ثانيه يا چند دقيقه پس از مواجهه با ماده‌اي كه به آن آلرژي شديدي داريد رخ دهند:
حالت سوزن سوزن شدن يا كرختي اطراف دهان
عطسه
سرفه يا خس‌خس
تورم صورت و دست‌ها
احساس اضطراب
نبض ضعيف و سريع
دل پيچه در ناحيه معده، استفراغ، و اسهال
خارش در تمام بدن و اغلب همراه با كهير
اشك ريزش
احساس گرفتگي در سينه؛ مشكل در نفس كشيدن
تورم يا خارش در دهان يا گلو
تپش قلب
غش
از دست دادن هوشياري
علل
خوردن يا تزريق ماده‌اي كه به آن حساس هستيد. پاسخ آلرژيكي كه براي خنثي كردن يا خلاص شدن از شر اين ماده از سوي بدن داده مي‌شود خود منجر به بروز يك نوع واكنش بسيار بيش از حد عادي شده كه گاهي زندگي را نيز در معرض خطر قرار مي‌دهد. آن چيزهايي كه بيشتر باعث بروز اين گونه واكنش مي‌شوند عبارتند از:
انواع داروها، به خصوص پني‌سيلين. تزريق دارو با خطر بيشتري همراه است تا قرص و كپسول يا قطره
گزش يا نيش حشرات مثل انواع زنبور، مورچه‌هاي گزنده، و برخي عنكبوت‌ها
واكسن‌ها
گرده گياهان
موادي كه در بعضي از انواع عكس‌برداري تزريق مي‌شوند.
غذاها، به خصوص تخم‌مرغ، باقلا، لوبيا، غذاهاي دريايي، و ميوه‌ها
ورزش
عوامل تشدید کننده بیماری
سابقه آلرژي خفيف به چيزهايي كه در بالا ذكر شد.
سابقه اگزما، تب يونجه، يا آسم
پيشگيري
اگر سابقه آلرژي داريد:
پيش از پذيرفتن هرگونه دارو، مطلب را به پزشك يا دندانپزشك گوشزد كنيد. پيش از اينكه تزريقي براي شما انجام شود، از ماهيت آن مطلع شويد.
هميشه و در همه جا يك كيت آنافيلاكسي به همراه داشته باشيد. مطمئن شويد كه خانواده‌تان طريقه استفاده از كيت را بلدند تا وقتي واكنش در شما بروز كرد بتوانند از آن استفاده كنند.
اگر به گزش حشرات آلرژي داريد، به هنگام بيرون رفتن لباس‌هاي محافظتي بپوشيد.
هميشه يك دست‌بند يا گردن آويز مخصوص داشته باشيد كه روي آن آلرژي شما مشخص باشد.
هميشه پس از تزريق هرگونه دارو، تا 15 دقيقه در مطب پزشك بمانيد. هرگونه علامت آلرژي را فوراً اطلاع دهيد.
يكي از روش‌هايي را كه مي‌توانيد مدنظر قرار دهيد عبارت است از تزريق ماده‌اي كه به آن حساسيت داريد به روشي مخصوص و تدريجي به طوري كه حساسيت شما به تدريج برطرف شود (نام ديگر اين روش حساسيت‌زدايي است) .
عواقب مورد انتظار
با درمان فوري و به موقع، كاملاً بهبود مي‌يابيد.
عوارض احتمالي
در صورت عدم درمان فوري و به موقع، امكان دارد آنافيلاكسي منجر به شوك، ايست قلبي، و مرگ شود.
درمان
اصول كلي
اگر علايم آنافيلاكسي را در فردي مشاهده كرديد و ديديد كه تنفس وي متوقف شد: ـ اورژانس را خبر كنيد يا به فرد ديگري بگوييد اين كار را انجام دهد. (اگر اين اتفاق براي يك كودك افتاده است، قبل از خبر كردن اورژانس، اقدامات احيا را به مدت يك دقيقه انجام دهيد.) ـ فوراً تنفس دهان به دهان را آغاز كنيد. ـ اگر قلب ضربان ندارد، ماساژ قلبي بدهيد. ـ تا زماني كه كمك نرسيده است، عمليات احيا را ادامه دهيد.
هر گاه دارويي را مصرف مي‌كنيد، نسبت به امكان بروز واكنش آلرژيك هوشيار باشيد و آمادگي اين را داشته باشيد كه به محض بروز علايم اقدامات لازم را انجام دهيد. اگر قبلاً دچار واكنش آلرژيك شديد شده‌ايد، هميشه كيت آنافيلاكسي همراه داشته باشيد.
درمان طولاني مدت مستلزم حساسيت‌زدايي است.
داروها
تزريق اپي‌نفرين (آدرنالين) تنها درمان فوري مؤثر است.
داروهايي مثل آمينوفيلين، كورتيزون، يا آنتي‌هيستامين‌ها، كه پس از آدرنالين تزريق مي‌شوند، جلوي بازگشت علايم حاد را مي‌گيرند.
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري
به محض بهبود علايم حمله، فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري هاي عادي خود را از سر بگيريد. اما اگر علايم دوباره برگشتند، بايد 24 ساعت تحت‌نظر باشيد.
رژيم غذايي
از خوردن غذاهايي كه به آنها آلرژي داريد خودداري كنيد.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد:
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان علايم آنافيلاكسي را بروز داده‌ايد. اين يك اورژانس است! فوراً درخواست كمك اورژانس نماييد.
اگر دچارعلايم جديد و نامنتظره بروز كرده‌اند. داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي به همراه داشته باشند.
منبع : پايگاه اطلاع رساني پزشكان ايران
آنافيلاكسي (شوك آلرژيك) عبارت است از يك پاسخ آلرژيك شديد به داروها و بسياري از مواد آلرژي‌زاي ديگر كه زندگي فرد را به خطر مي‌اندازد. آن دسته از واكنش‌هاي آلرژيكي كه تقريباً بلافاصله رخ مي‌دهند معمولاً شديدترين هستند.
علايم شايع
امكان دارد علايم زير در عرض چند ثانيه يا چند دقيقه پس از مواجهه با ماده‌اي كه به آن آلرژي شديدي داريد رخ دهند:
حالت سوزن سوزن شدن يا كرختي اطراف دهان
عطسه
سرفه يا خس‌خس
تورم صورت و دست‌ها
احساس اضطراب
نبض ضعيف و سريع
دل پيچه در ناحيه معده، استفراغ، و اسهال
خارش در تمام بدن و اغلب همراه با كهير
اشك ريزش
احساس گرفتگي در سينه؛ مشكل در نفس كشيدن
تورم يا خارش در دهان يا گلو
تپش قلب
غش
از دست دادن هوشياري
علل
خوردن يا تزريق ماده‌اي كه به آن حساس هستيد. پاسخ آلرژيكي كه براي خنثي كردن يا خلاص شدن از شر اين ماده از سوي بدن داده مي‌شود خود منجر به بروز يك نوع واكنش بسيار بيش از حد عادي شده كه گاهي زندگي را نيز در معرض خطر قرار مي‌دهد. آن چيزهايي كه بيشتر باعث بروز اين گونه واكنش مي‌شوند عبارتند از:
انواع داروها، به خصوص پني‌سيلين. تزريق دارو با خطر بيشتري همراه است تا قرص و كپسول يا قطره
گزش يا نيش حشرات مثل انواع زنبور، مورچه‌هاي گزنده، و برخي عنكبوت‌ها
واكسن‌ها
گرده گياهان
موادي كه در بعضي از انواع عكس‌برداري تزريق مي‌شوند.
غذاها، به خصوص تخم‌مرغ، باقلا، لوبيا، غذاهاي دريايي، و ميوه‌ها
ورزش
عوامل تشدید کننده بیماری
سابقه آلرژي خفيف به چيزهايي كه در بالا ذكر شد.
سابقه اگزما، تب يونجه، يا آسم
پيشگيري
اگر سابقه آلرژي داريد:
پيش از پذيرفتن هرگونه دارو، مطلب را به پزشك يا دندانپزشك گوشزد كنيد. پيش از اينكه تزريقي براي شما انجام شود، از ماهيت آن مطلع شويد.
هميشه و در همه جا يك كيت آنافيلاكسي به همراه داشته باشيد. مطمئن شويد كه خانواده‌تان طريقه استفاده از كيت را بلدند تا وقتي واكنش در شما بروز كرد بتوانند از آن استفاده كنند.
اگر به گزش حشرات آلرژي داريد، به هنگام بيرون رفتن لباس‌هاي محافظتي بپوشيد.
هميشه يك دست‌بند يا گردن آويز مخصوص داشته باشيد كه روي آن آلرژي شما مشخص باشد.
هميشه پس از تزريق هرگونه دارو، تا 15 دقيقه در مطب پزشك بمانيد. هرگونه علامت آلرژي را فوراً اطلاع دهيد.
يكي از روش‌هايي را كه مي‌توانيد مدنظر قرار دهيد عبارت است از تزريق ماده‌اي كه به آن حساسيت داريد به روشي مخصوص و تدريجي به طوري كه حساسيت شما به تدريج برطرف شود (نام ديگر اين روش حساسيت‌زدايي است) .
عواقب مورد انتظار
با درمان فوري و به موقع، كاملاً بهبود مي‌يابيد.
عوارض احتمالي
در صورت عدم درمان فوري و به موقع، امكان دارد آنافيلاكسي منجر به شوك، ايست قلبي، و مرگ شود.
درمان
اصول كلي
اگر علايم آنافيلاكسي را در فردي مشاهده كرديد و ديديد كه تنفس وي متوقف شد: ـ اورژانس را خبر كنيد يا به فرد ديگري بگوييد اين كار را انجام دهد. (اگر اين اتفاق براي يك كودك افتاده است، قبل از خبر كردن اورژانس، اقدامات احيا را به مدت يك دقيقه انجام دهيد.) ـ فوراً تنفس دهان به دهان را آغاز كنيد. ـ اگر قلب ضربان ندارد، ماساژ قلبي بدهيد. ـ تا زماني كه كمك نرسيده است، عمليات احيا را ادامه دهيد.
هر گاه دارويي را مصرف مي‌كنيد، نسبت به امكان بروز واكنش آلرژيك هوشيار باشيد و آمادگي اين را داشته باشيد كه به محض بروز علايم اقدامات لازم را انجام دهيد. اگر قبلاً دچار واكنش آلرژيك شديد شده‌ايد، هميشه كيت آنافيلاكسي همراه داشته باشيد.
درمان طولاني مدت مستلزم حساسيت‌زدايي است.
داروها
تزريق اپي‌نفرين (آدرنالين) تنها درمان فوري مؤثر است.
داروهايي مثل آمينوفيلين، كورتيزون، يا آنتي‌هيستامين‌ها، كه پس از آدرنالين تزريق مي‌شوند، جلوي بازگشت علايم حاد را مي‌گيرند.
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري
به محض بهبود علايم حمله، فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري هاي عادي خود را از سر بگيريد. اما اگر علايم دوباره برگشتند، بايد 24 ساعت تحت‌نظر باشيد.
رژيم غذايي
از خوردن غذاهايي كه به آنها آلرژي داريد خودداري كنيد.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد:
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده تان علايم آنافيلاكسي را بروز داده‌ايد. اين يك اورژانس است! فوراً درخواست كمك اورژانس نماييد.
اگر دچارعلايم جديد و نامنتظره بروز كرده‌اند. داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي به همراه داشته باشند.
منبع : پايگاه اطلاع رساني پزشكان ايران
شرح موضوع