عادت ساييدن دندان ها به هم «دندان قروچه» ناميده مي شود که با نام علمي «براکسيزم» شناخته مي شود. دندان قروچه بيشتر در خواب رخ مي دهد اما ساييدن يا به هم کوبيدن دندان ها در طول روز نيز در برخي افراد وجود دارد. علاوه بر بزرگسالان، در کودکان نيز اين پديده در خواب و بيداري ديده مي شود.<?
عوارض<
دندان قروچه مداوم ممکن است باعث ساييده شدن و کوتاه شدن دندان (به ويژه دندان هاي جلو)، آسيب به لثه ها، سست شدن استخوان هاي نگهدارنده دندان و لق شدن و افتادن دندان، دردناک شدن دندان، کوتاه شدن ارتفاع صورت و شکل نازيباي فک ها و دندان ها، شکستن ميناي دندان و پرکردگي ها، مشکلات مفاصل فک، حساس شدن دندان ها، سردرد و... شود
علل
- فشارهاي روحي (نگراني، بي خوابي، استرس و اضطراب)
- مشکلات دنداني (مشکلات اکلوژني ناشي از جفت شدن ناصحيح فک ها و دندان ها روي هم)
- عادت هاي ناخودآگاه- آلرژي
- انگل هاي روده يي.
عوامل تشديدکننده
- اضطراب
- مصرف غذا و نوشيدني هاي حاوي کافئين (کولاها، شکلات و قهوه)
- مصرف نوشيدني هاي الکلي.روش هاي کاهش- خودداري از جويدن آدامس
- خودداري از جويدن مداد يا خودکار يا هر چيزي به جز غذا.
سعي کنيد علت هاي ساييدن و فشردن دندان ها را در خودتان پيدا کنيد. به عنوان مثال برخي وقتي مي خواهند چيز سنگيني بلند کنند، ناخودآگاه دندان هايشان را به هم مي فشارند. برخي وقتي فکر مي کنند ناخودآگاه دندان هايشان را به هم مي سايند. برخي هنگام عصبانيت، استرس يا اضطراب، دندان هايشان را فشار مي دهند.<در برخي موارد، کوتاه يا بلند بودن برخي دندان ها (به طور طبيعي يا ناشي از ترميم نادرست) يا نبود چند دندان بر اثر کشيدن، باعث مي شود زماني که دهان بسته است، دندان ها به طور طبيعي روي هم قرار نگيرند و به مرور باعث ايجاد عادت لغزاندن فک ها روي هم شود يا به نوعي شخص هنگام فکر کردن يا اضطراب، ناخودآگاه با دندان هايش بازي کند. در اين موارد نسبت به رفع عيب اکلوژني يا ترميم دندان ها با مراجعه به دندانپزشک اقدام کنيد. (مي توانيد براي مدتي نوک زبان تان را با احتياط بين دندان ها قرار دهيد.)
دندان قروچه شبانه
در اين حالت دندانپزشک براي شما وسيله يي به نام «نايت گارد» مي سازد که نوعي پروتز متحرک از جنس پلاستيک مقاوم است که با قالب گيري از دندان شخص ساخته مي شود و بايد شب ها در دهان قرار دهيد. اين وسيله باعث جلوگيري از فشارهاي نادرست و مضر روي دندان ها مي شود. البته در بسياري موارد، استفاده از اين وسيله، به مرور باعث کاهش و حذف عادت دندان قروچه هاي شبانه نيز شده است. قيمت اين وسيله زياد گران نيست و استفاده از آن جهت پيشگيري از عواقب دندان قروچه ضروري است.درمان دارويي
معمولاً براي اين اختلال، مصرف دارو توصيه نمي شود. طي تحقيقات جديد، مشخص شده در صورتي که مشکل دندان قروچه ناشي از استرس و ناراحتي هاي عصبي باشد، مصرف مقطعي داروهايي مثل «گاباپنتين»، «پروپرانولول» و «بوسپيرون» در رفع آن موثر است. لازم به توضيح است که مصرف داروهايي چون «افکسور»، «هالدول» و «پاکسيل» علائم بيماري دندان قروچه را تشديد مي کند.
البته بديهي است که مصرف دارو بايد با تجويز و تحت نظر پزشک صورت گيرد و مصرف خودسرانه اين داروها با استناد به مقاله حاضر هرگز توصيه نمي شود.
دندان قروچه در کودکان
حدود 10 درصد کودکان دندان قروچه دارند. کودکان در سنين بين چهار تا شش سالگي بيشترين احتمال ابتلا به اين مشکل را دارند. در دو زمان (رويش دندان هاي شيري و رويش دندان هاي دائمي) کودکان بيشتر دندان قروچه مي کنند. البته در بيشتر موارد، پس از رويش کامل دندان ها (شيري يا دائمي) اين عادت در کودکان از بين مي رود.
طبق تحقيقات به عمل آمده، اين عارضه در پسربچه ها بيشتر از دختربچه ها گزارش شده است. رديف شدن نامناسب دندان ها يا تماس غيرطبيعي بين دندان هاي پاييني و بالايي، کمبودهاي تغذيه يي، مشکلات اضطراب و استرس کودکان، انگل هاي دستگاه گوارش، آلرژي و... از علت هاي اين اختلال برشمرده شده است.
خطرات دندان قروچه در کودکان، کمتر از بزرگسالان است و به ندرت موجب بروز مشکلات و اختلالات جدي مي شود. اما ضروري است در صورتي که دندان کودک به نظر ساييده يا از بين رفته مي آيد، حساس شده و درد مي کند يا کودک دچار درد فک و مفاصل فک شده است، به دندانپزشک مراجعه شود. ممکن است در نوجوانان نياز به روکش موقت يا «نايت گارد» (محافظ شبانه) باشد.
براي جلوگيري از اين عارضه و کاهش استرس کودک کوشش کنيد رژيم غذايي کودک حاوي مقدار آب کافي و فراوان باشد و او را به ورزش هاي کششي و ماساژ ترغيب کنيد*

جراح، دندانپزشک دکتر ياشيل احدي مقدم