شرح بیماری
بيماري فيبروكيستيك پستان عبارت است از يك بيماري شايع پستان در خانم‌ها كه مشخصات آن معمولاً عبارتند از: توده‌هاي غيرسرطاني و نيز درد. اين بيماري مي‌تواند از سنين بلوغ تا حوالي 50 سالگي رخ دهد (حدود 20% خانم‌هايي كه در سنين قبل از يائسگي قرار دارند دچار اين بيماري هستند). اين بيماري غالباً پس از يائسگي برطرف مي‌شود (مگر اين كه هورمون درماني با استروژن انجام گيرد). اين بيماري از آنجايي كه شايع است، ديگر به عنوان بيماري در نظر گرفته نمي‌شود و معمولاً نگراني از بابت آن وجود ندارد.
علايم شايع
توده‌ها معمولاً در هر دو پستان وجود دارند. ممكن است تنها يك توده وجود داشته باشد، اما معمولاً چندين توده وجود دارد.
- وقتي كه روي اين توده‌ها با نوك انگشتان فشار آورده مي‌شود، بافت آن مقاومت نشان مي‌دهد و فشرده نمي‌شود. اين توده‌ها ممكن است به هنگام لمس دردناك باشند.
- درد در كل پستان، خصوصاً درست قبل از شروع عادت ماهانه
- اين توده‌ها غالباً قبل از عادت ماهانه بزرگ مي‌شوند و بعد از آن كوچك مي‌شوند.
- اندازه توده‌ها متغير است. اگر توده‌ها نسبتاً بزرگ و در سطح پستان باشند، مي‌توان آنها را به راحتي حركت داد.
- توده‌هاي عمقي را شايد بتوان از سرطان پستان افتراق داد.
- ترشح از نوك پستان
علل
ناشناخته هستند، اما بروز آن احتمالاً به استروژن و ديگر هورمون‌هاي توليد شده توسط تخمدان‌ها مربوط است. ميزان دريافت چربي نيز شايد نقش داشته باشد.
عوامل تشدید کننده بیماری
در بعضي از تحقيقات نشان داده شده است كه نوشيدن قهوه و سيگار كشيدن موجب افزايش بروز اين بيماري و گستردگي زيادتر آن مي‌شود. اما در بعضي ديگر از تحقيقات، اين عوامل خطر به اثبات نرسيدند.
پيشگيري
در هر حال تا زماني كه تكليف اين مسأله دقيقاً روشن نشده است، بهتر است سيگار نكشيد و از نوشيدني‌هاي كافئين‌دار پرهيز كنيد.
پس از تشخيص، پستان‌ها بايد هر ماهه توسط خود فرد از نظر به وجود آمدن توده‌هاي جديدتر يا تغيير درتوده‌هاي قبلي بررسي شوند. در صورت بروز هرگونه تغييري به پزشك بايد اطلاع داده شود.
ماموگرافي به طور منظم
عواقب مورد انتظار
توده‌هاي پستاني مرتباً ظاهر و پس از مدتي برطرف مي‌شوند. البته بعضي از توده‌ها از بين نمي‌روند و به طور دايمي باقي خواهند ماند. اين توده‌ها سلامتي را به خطر نمي‌اندازند.
گاهي مي‌توان بعضي از كيست‌ها را با سوزن تخليه كرد، كه نهايتاً باعث مي‌شود توده از بين برود. اگر توده پس از تخليه كردن، به طور كامل از بين نرود، احتمال دارد سرطاني باشد و بايد از آن نمونه گرفته شود و تحت بررسي ميكروسكوپي قرار گيرد.
عوارض احتمالي
ندرتاً اتفاق مي‌افتد كه بعضي از توده‌ها ظاهراً خوش‌خيم به نظر مي‌رسند اما در واقع سرطاني هستند. بنابراين براي رد سرطان غالباً لازم مي‌شود بررسي‌هاي تشخيصي انجام گيرند.
درمان
اصول كلي
- بررسي‌هاي تشخيصي عبارتند از ماموگرافي، سونوگرافي (براي افتراق ضايعات كيستيك از ضايعات توپر مفيد است)، و نيز اقدامات تشخيصي مثل نمونه‌برداري يا تخليه كيست
- پستان‌ها بايد درست قبل يا به هنگام شروع عادت ماهانه هر ماهه توسط خود فرد معاينه شوند. در صورت بروز هرگونه تغييري در توده‌هايي كه قبلاً تشخيص داده شده‌اند، به پزشك خود مراجعه كنيد.
- سالانه حداقل يك بار براي معاينه پستان يا ساير بررسي‌ها به پزشك خود مراجعه نماييد. اگر سابقه سرطان در خانواده شما وجود دارد، امكان دارد نياز به انجام معاينات به فواصل كمتر باشد.
- امكان دارد گذاشتن كمپرس سرد روي توده‌ها براي تخفيف درد كمك‌كننده باشد.
- هم در روز و هم در شب بايد از يك سينه‌بند مناسب استفاده شود.
- گاهي توصيه مي‌شود تومورهاي خوش‌خيم يا ضايعات محتوي چربي نكروز شده در آورده شوند.
داروها
ممكن است براي درد، مصرف اسپيرونولاكتون و ويتامين ب6 يا يد توصيه شود.
ممكن است مصرف يك داروي ادرارآور (ديورتيك) به مدت 10-7 روز قبل از عادت ماهانه براي بعضي از بيماران كمك‌كننده باشد.
ممكن است براي بعضي از علايم شديد، دانازول يا بروموكريپتين تجويز شود.
شواهدي وجود دارد مبني بر اين كه ويتامين ـ اي ممكن است مفيد باشد.
فعاليت در زمان ابتلا به این بیماری
محدوديتي براي آن وجود ندارد. اما بايد از فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري هايي كه ممكن است باعث وارد آمدن آسيب به پستان‌ها شوند خودداري گردد.
رژيم غذايي
از نوشيدني‌هايي كه حاوي كافئين هستند (قهوه، چاي، و برخي نوشيدني‌هاي ديگر) پرهيز كنيد.
از خوردن غذاهاي چرب و سرخ‌كردني خودداري كنيد. نمك رژيم غذايي نيز بايد كم شود.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد:
اگر هر كدام از موارد زير رخ دهند:
- در پستان توده‌هاي تشخيصي داده نشده وجود داشته باشد.
- متوجه تغييراتي در توده شده‌ايد، يا توده‌هاي جديد ظاهر شد
- ترشح از نوك پستان وجود داشته باشد.
- دو سال است كه معاينه پستان توسط پزشك انحام نشده است.
- شما دچار علايم جديد و غيرقابل توجيه شده ايد. داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي به همراه داشته باشند.
منبع : پايگاه اطلاع رساني پزشكان ايران
بيماري فيبروكيستيك پستان عبارت است از يك بيماري شايع پستان در خانم‌ها كه مشخصات آن معمولاً عبارتند از: توده‌هاي غيرسرطاني و نيز درد. اين بيماري مي‌تواند از سنين بلوغ تا حوالي 50 سالگي رخ دهد (حدود 20% خانم‌هايي كه در سنين قبل از يائسگي قرار دارند دچار اين بيماري هستند). اين بيماري غالباً پس از يائسگي برطرف مي‌شود (مگر اين كه هورمون درماني با استروژن انجام گيرد). اين بيماري از آنجايي كه شايع است، ديگر به عنوان بيماري در نظر گرفته نمي‌شود و معمولاً نگراني از بابت آن وجود ندارد.
علايم شايع
توده‌ها معمولاً در هر دو پستان وجود دارند. ممكن است تنها يك توده وجود داشته باشد، اما معمولاً چندين توده وجود دارد.
- وقتي كه روي اين توده‌ها با نوك انگشتان فشار آورده مي‌شود، بافت آن مقاومت نشان مي‌دهد و فشرده نمي‌شود. اين توده‌ها ممكن است به هنگام لمس دردناك باشند.
- درد در كل پستان، خصوصاً درست قبل از شروع عادت ماهانه
- اين توده‌ها غالباً قبل از عادت ماهانه بزرگ مي‌شوند و بعد از آن كوچك مي‌شوند.
- اندازه توده‌ها متغير است. اگر توده‌ها نسبتاً بزرگ و در سطح پستان باشند، مي‌توان آنها را به راحتي حركت داد.
- توده‌هاي عمقي را شايد بتوان از سرطان پستان افتراق داد.
- ترشح از نوك پستان
علل
ناشناخته هستند، اما بروز آن احتمالاً به استروژن و ديگر هورمون‌هاي توليد شده توسط تخمدان‌ها مربوط است. ميزان دريافت چربي نيز شايد نقش داشته باشد.
عوامل تشدید کننده بیماری
در بعضي از تحقيقات نشان داده شده است كه نوشيدن قهوه و سيگار كشيدن موجب افزايش بروز اين بيماري و گستردگي زيادتر آن مي‌شود. اما در بعضي ديگر از تحقيقات، اين عوامل خطر به اثبات نرسيدند.
پيشگيري
در هر حال تا زماني كه تكليف اين مسأله دقيقاً روشن نشده است، بهتر است سيگار نكشيد و از نوشيدني‌هاي كافئين‌دار پرهيز كنيد.
پس از تشخيص، پستان‌ها بايد هر ماهه توسط خود فرد از نظر به وجود آمدن توده‌هاي جديدتر يا تغيير درتوده‌هاي قبلي بررسي شوند. در صورت بروز هرگونه تغييري به پزشك بايد اطلاع داده شود.
ماموگرافي به طور منظم
عواقب مورد انتظار
توده‌هاي پستاني مرتباً ظاهر و پس از مدتي برطرف مي‌شوند. البته بعضي از توده‌ها از بين نمي‌روند و به طور دايمي باقي خواهند ماند. اين توده‌ها سلامتي را به خطر نمي‌اندازند.
گاهي مي‌توان بعضي از كيست‌ها را با سوزن تخليه كرد، كه نهايتاً باعث مي‌شود توده از بين برود. اگر توده پس از تخليه كردن، به طور كامل از بين نرود، احتمال دارد سرطاني باشد و بايد از آن نمونه گرفته شود و تحت بررسي ميكروسكوپي قرار گيرد.
عوارض احتمالي
ندرتاً اتفاق مي‌افتد كه بعضي از توده‌ها ظاهراً خوش‌خيم به نظر مي‌رسند اما در واقع سرطاني هستند. بنابراين براي رد سرطان غالباً لازم مي‌شود بررسي‌هاي تشخيصي انجام گيرند.
درمان
اصول كلي
- بررسي‌هاي تشخيصي عبارتند از ماموگرافي، سونوگرافي (براي افتراق ضايعات كيستيك از ضايعات توپر مفيد است)، و نيز اقدامات تشخيصي مثل نمونه‌برداري يا تخليه كيست
- پستان‌ها بايد درست قبل يا به هنگام شروع عادت ماهانه هر ماهه توسط خود فرد معاينه شوند. در صورت بروز هرگونه تغييري در توده‌هايي كه قبلاً تشخيص داده شده‌اند، به پزشك خود مراجعه كنيد.
- سالانه حداقل يك بار براي معاينه پستان يا ساير بررسي‌ها به پزشك خود مراجعه نماييد. اگر سابقه سرطان در خانواده شما وجود دارد، امكان دارد نياز به انجام معاينات به فواصل كمتر باشد.
- امكان دارد گذاشتن كمپرس سرد روي توده‌ها براي تخفيف درد كمك‌كننده باشد.
- هم در روز و هم در شب بايد از يك سينه‌بند مناسب استفاده شود.
- گاهي توصيه مي‌شود تومورهاي خوش‌خيم يا ضايعات محتوي چربي نكروز شده در آورده شوند.
داروها
ممكن است براي درد، مصرف اسپيرونولاكتون و ويتامين ب6 يا يد توصيه شود.
ممكن است مصرف يك داروي ادرارآور (ديورتيك) به مدت 10-7 روز قبل از عادت ماهانه براي بعضي از بيماران كمك‌كننده باشد.
ممكن است براي بعضي از علايم شديد، دانازول يا بروموكريپتين تجويز شود.
شواهدي وجود دارد مبني بر اين كه ويتامين ـ اي ممكن است مفيد باشد.
فعاليت در زمان ابتلا به این بیماری
محدوديتي براي آن وجود ندارد. اما بايد از فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري هايي كه ممكن است باعث وارد آمدن آسيب به پستان‌ها شوند خودداري گردد.
رژيم غذايي
از نوشيدني‌هايي كه حاوي كافئين هستند (قهوه، چاي، و برخي نوشيدني‌هاي ديگر) پرهيز كنيد.
از خوردن غذاهاي چرب و سرخ‌كردني خودداري كنيد. نمك رژيم غذايي نيز بايد كم شود.
در اين شرايط به پزشك خود مراجعه نماييد:
اگر هر كدام از موارد زير رخ دهند:
- در پستان توده‌هاي تشخيصي داده نشده وجود داشته باشد.
- متوجه تغييراتي در توده شده‌ايد، يا توده‌هاي جديد ظاهر شد
- ترشح از نوك پستان وجود داشته باشد.
- دو سال است كه معاينه پستان توسط پزشك انحام نشده است.
- شما دچار علايم جديد و غيرقابل توجيه شده ايد. داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي به همراه داشته باشند.
منبع : پايگاه اطلاع رساني پزشكان ايران
شرح موضوع