آماس حاوی مایع که درون یا روی یک یا هر دو تخمدان رشد مینماید را کیست تخمدان گویند .
سن : بیشتر در سنین بین 45-30 سال شایع است .
جنس و نحوۀ زندگی : عوامل قابل توجهی به شمار نمی روند . کیستهای تخمدان ساکهای حاوی مایعی هستند که درون یا روی تخمدان رشد می نمایند . اغلب کیستهای تخمدان غیر سرطانی می باشند و زیان آور نیستند اما یک کیست گاهی ممکن است سرطانی شود . کیستهای سرطانی بیشتر در خانمها ی بالای 40 سال بروز می نمایند .
انواع کیست
انواع بسیاری کیست تخمدان وجود دارد . شایعترین نوع آنها کیست فولیکولی می باشد که در یکی از فولیکولیها که تخمک در آن رشد می کند ، نمو نموده و پراز مایع می شود . این نوع از کیست تخمدان ممکن است تا قطر 5 سانتیمتر ( 2 اینچ ) رشد نموده و معمولاً یک کیست می باشد . تصور می شود کیستهای متعدد کوچک که در تخمدان رشد می نمایند به علت اختلالات هورمونی ایجاد می شوند و به این حالت سندرم تخمدان پلی کیستیک گویند .
با شیوع کمتری ، کیستها ممکن است در کورپوس لوتئوم Corpus Luteum تشکیل شود . کورپوس لوتئوم بافت زردی است که از یک فولیکول پس از رها سازی تخمک رشد می نماید . این کیستها حاوی خون می باشند و می توانند تا 3 سانتیمتر ( یک و یک چهارم اینچ ) رشد نمایند .
یک کیست درموئید Dermoid ، کیستی می باشد که حاوی سلولهایی است که بطور طبیعی در هر قسمت بدن نظیر سلولهای پوست و مو یافت می شوند . یک کیست آدنوما Cystadenoma ، کیستی است که از یک نوع سلول تخمدان رشد می نماید . در موارد نادر ، یک کیست آدنوما به تنهایی می تواند طور کامل حفره شکم را پر نماید .
علائم بیماری
اغلب کیستهای تخمدان منجر به علائمی نمی شوند ، اما در صورت وجود علائم ، آنها عبارتند از :
احساس ناراحتی در شکم
درد به هنگام مقاربت
بی نظمی قاعدگی که گاهی همراه با خونریزی شدید می باشد
خونریزی بعد از یائسگی
کیستهای بزرگ می توانند موجب فشار روی مثتانه گردیده و منجر به احتباس ادرار شوند و یا ممکن است منجر به تکرار ادرار گردند .
عوارض کیستها
اگر کیستی پاره شده و یا دچار پیچ خوردگی شود موجب درد شدید شکم ، تهوع و تب خواهد شد . کیستها ممکن است آنقدر بزرگ شوند که موجب بزرگ شدن شکم گردند . در موارد نادر کیست هورمون استروژن قبل از بلوغ تولید می نماید که منجر به رشد جنسی زود رس می شود . بعضی کیستهای تخمدان هورمونهای جنسی مردانه تولید می نمایند که منجر به بروز صفات مردانه نظیر رشد مو در صورت می شود .
اقدامات درمانی
گاهی کیستهای تخمدان فقط در هنگام معاینات لگنی که در طی یک چکاب روتین انجام می شود ، کشف می گردند . در صورت وجود علائم کیست ، پزشک معاینه لگنی انجام خواهد داد . ممکن است همچنین سونوگرافی یا لاپراسکوپی جهت تأیید و تعیین اندازه و محل کیست انجام شود . همچنین شما آزمایشات خونی جهت احتمال بررسی کیست سرطانی خواهید داشت . کیستهای تخمدان ممکن است بدون درمان از بین بروند ، هر چند که اندازه کیست ممکن است با سونوگرافی عادی کنترل و بررسی شود . کیستهای بزرگ و مزمن ممکن است تخلیه یا برداشته شوند . در صورتیکه احتمال کیست سرطانی وجود داشته باشد ، باید برداشته شود . در صورت امکان تخمدان و لوله های رحم باقی گذارده می شوند . کیستهای تخمدان ممکن است در صورتیکه تخمدان برداشته نشوند ، عود نمایند .
منبع : سايت زنان و زايمان
سن : بیشتر در سنین بین 45-30 سال شایع است .
جنس و نحوۀ زندگی : عوامل قابل توجهی به شمار نمی روند . کیستهای تخمدان ساکهای حاوی مایعی هستند که درون یا روی تخمدان رشد می نمایند . اغلب کیستهای تخمدان غیر سرطانی می باشند و زیان آور نیستند اما یک کیست گاهی ممکن است سرطانی شود . کیستهای سرطانی بیشتر در خانمها ی بالای 40 سال بروز می نمایند .
انواع کیست
انواع بسیاری کیست تخمدان وجود دارد . شایعترین نوع آنها کیست فولیکولی می باشد که در یکی از فولیکولیها که تخمک در آن رشد می کند ، نمو نموده و پراز مایع می شود . این نوع از کیست تخمدان ممکن است تا قطر 5 سانتیمتر ( 2 اینچ ) رشد نموده و معمولاً یک کیست می باشد . تصور می شود کیستهای متعدد کوچک که در تخمدان رشد می نمایند به علت اختلالات هورمونی ایجاد می شوند و به این حالت سندرم تخمدان پلی کیستیک گویند .
با شیوع کمتری ، کیستها ممکن است در کورپوس لوتئوم Corpus Luteum تشکیل شود . کورپوس لوتئوم بافت زردی است که از یک فولیکول پس از رها سازی تخمک رشد می نماید . این کیستها حاوی خون می باشند و می توانند تا 3 سانتیمتر ( یک و یک چهارم اینچ ) رشد نمایند .
یک کیست درموئید Dermoid ، کیستی می باشد که حاوی سلولهایی است که بطور طبیعی در هر قسمت بدن نظیر سلولهای پوست و مو یافت می شوند . یک کیست آدنوما Cystadenoma ، کیستی است که از یک نوع سلول تخمدان رشد می نماید . در موارد نادر ، یک کیست آدنوما به تنهایی می تواند طور کامل حفره شکم را پر نماید .
علائم بیماری
اغلب کیستهای تخمدان منجر به علائمی نمی شوند ، اما در صورت وجود علائم ، آنها عبارتند از :
احساس ناراحتی در شکم
درد به هنگام مقاربت
بی نظمی قاعدگی که گاهی همراه با خونریزی شدید می باشد
خونریزی بعد از یائسگی
کیستهای بزرگ می توانند موجب فشار روی مثتانه گردیده و منجر به احتباس ادرار شوند و یا ممکن است منجر به تکرار ادرار گردند .
عوارض کیستها
اگر کیستی پاره شده و یا دچار پیچ خوردگی شود موجب درد شدید شکم ، تهوع و تب خواهد شد . کیستها ممکن است آنقدر بزرگ شوند که موجب بزرگ شدن شکم گردند . در موارد نادر کیست هورمون استروژن قبل از بلوغ تولید می نماید که منجر به رشد جنسی زود رس می شود . بعضی کیستهای تخمدان هورمونهای جنسی مردانه تولید می نمایند که منجر به بروز صفات مردانه نظیر رشد مو در صورت می شود .
اقدامات درمانی
گاهی کیستهای تخمدان فقط در هنگام معاینات لگنی که در طی یک چکاب روتین انجام می شود ، کشف می گردند . در صورت وجود علائم کیست ، پزشک معاینه لگنی انجام خواهد داد . ممکن است همچنین سونوگرافی یا لاپراسکوپی جهت تأیید و تعیین اندازه و محل کیست انجام شود . همچنین شما آزمایشات خونی جهت احتمال بررسی کیست سرطانی خواهید داشت . کیستهای تخمدان ممکن است بدون درمان از بین بروند ، هر چند که اندازه کیست ممکن است با سونوگرافی عادی کنترل و بررسی شود . کیستهای بزرگ و مزمن ممکن است تخلیه یا برداشته شوند . در صورتیکه احتمال کیست سرطانی وجود داشته باشد ، باید برداشته شود . در صورت امکان تخمدان و لوله های رحم باقی گذارده می شوند . کیستهای تخمدان ممکن است در صورتیکه تخمدان برداشته نشوند ، عود نمایند .
منبع : سايت زنان و زايمان
شرح موضوع