صدا كردن گوش

وزوز گوش :
وزوز گوش عبارت است از احساس يك صدا يا زنگ در گوش كه معمولا“ حالت ذهني ( سابژكتيو ) و به ندرت حالت عيني ( ابژكتيو ) دارد . در حالت سابژكتيو ( نوع غير ارتعاشي ) ، وزوز گوش را فقط خود بيمار مي شنود ولي در حالت ابژكتيو ( نوع ارتعاشي ) پزشك هم به كمك روشهايي مي تواند آن را بشنود. فرد در موارد خفيف فقط آن را در محيط هاي آرام و در شب ، هنگام خواب مي شنود. گاه وزوز گوش آنقدر شديد است كه نه تنها باعث اختلال شنوايي و ناراحتي عصبي مي شود بلكه ممكن است فرد را به خودكشي سوق دهد. وزوزگوش غالبا“ نشانه بيماريهاي گوش است و گاه اولين و تنها نشانه اين بيماريهاست . در بسياري از موارد علت آن را نمي توان كشف كرد .

وزوز گوش ذهني ( سابژكتيو ) :
وزوز گوش سابژكتيو از اختلالات كل سيستم شنوايي ازگوش خارجي تا حلزون و از عصب زوج هشتم تا كورتكس مغز ناشي مي شود . خصوصيات وزوز گوش به تعيين محل اختلال كمك نمي كند ولي دربعضي از اختلالات يك نوع وزوز گوش ، شيوع بيشتري دارد . وزوز گوش سابژكتيو كه از سرومن مجراي خارجي گوش ، سوراخ شدگي پرده تمپان يا وجود مايع در گوش مياني ناشي مي شود ، معمولا“ فركانسي پايين دارد و ممكن است متناوب باشد . اين حالت باعث خفه شدن ساير صداها و تغيير صداي بيمار ميشود . در اتواسكلروز تقريبا“ هميشه در مراحلي از بيماري وزوز گوش ظاهر شده ، ماهها يا سالها باقي مانده، سپس با پيشرفت بيماري ، از بين ميرود . وزوز گوش دراين بيماران حالت ثابت داشته ( بدون نوسانات وسيع) و ممكن است به صورت سوت ، زنگ يا مخلوطي از چندين صدا باشد . وزوز گوش در اوتيت مديا غالبا“ حالت ضرباني دارد و با رفع التهاب ، ناپديد مي شود. اوتيت مدياي مزمن به ندرت سبب وزوز گوش ميوشد .
در پيرگوشي و كاهش شنوايي ناشي از صدا ، وزوز گوش معمولا“ پرفركانس مي باشد و بيشترين شدت آن در حدود فركانسي است كه حداكثر كاهش شنوايي وجود دارد . هر فردي كه در اثرصدايي بلند ( نظير شليك گلوله ) دچار وزوز گوش ( و كاهش گذاري شنوايي ) مي شود بايد بداند كه اين وزوز گوش يك هشدار است براين كه اگر به مواجهه با اين صدا ادامه دهد دچار كاهش شنوايي دائمي خواهد شد .
برخي از داروها نظير ساليسيلاتها ، NSAIDS  ( ايبوپروفن ، ايندومتاسين ، فنيل بوتازون و … ) آمينوگليكوزيدها ، فلزات سنگين ( نظير ارسنيك ) ، كينين و بعضي از ضد افسردگي ها ( آمي تريپتيلين ، آموكساپين ، دزيپرامين ، دوكسپين ، ايميپرامين ، نورتريپتيلين ، تري ميپرامين ، پروتريپتلين و تزازودن ) مي توانند با آسيب حلزون و عصب زوج VIII باعث وزوز گوش شوند . اين وزوز گوش معمولا“ فركانس بالا داشته و ممكن است با قطع دارو ادامه يابد . گاه حتي با يك دوز واحد و اندك از اين داروها وزوز گوش رخ مي دهد . رخداد وزوز گوش مي تواند هشداري باشد كه در صورت عدم قطع دارو كاهش شنوايي برگشت ناپذير رخ خواهد داد .
تغييرات عروقي در CNS( بعلت آرتريواسكلروز يا هيپرتانسيون ) بطور شايع باعث وزوزگوش با فركانس بالا مي شود . در هيپرتانسيون غالبا“ وزوزگوش با ميزان فشارخون نوسان مي كند .
تومورهاي يوستريور فوساي جمجمه بويژه تومورهاي زاويه CP دراوايل سير خود باعث وزوز گوش مي شوند. حتي ممكن است نوروم آكوستيك چندين سال قبل ازايجاد كاهش شنوايي يا اختلال تعادل، با وزوز گوش ( مداوم و با فركانس بالا يا پايين ) تظاهر كند.
وزوز گوش يكي از سه علامت مشخصه بيماري منير است . اين وزوز گوش نوساني ، فركانس پايين داشته ، قبل از حمله حاد سرگيجه ظاهر ميشود و بعد از حمله تقريبا“ ناپديد مي شود. كنترل بيماري منير ، اين وزوز گوش را كاهش مي دهد ولي معمولا“ آن را از بين نمي برد. وزوزگوش ، ديپلاكوزيس و بهم خوردگي صداها عملا“ شنوايي اين بيماران را بيشتر از آنچه در PTA ديده مي شود كاهش مي دهد.
كم خوني و افت فشارخون بصورت برگشت پذير باعث وزوز گوش خفيف مي شوند. قبل از حملات صرع و ميگرن ممكن است وزوز گوش رخ دهد. سيفيليس ، CNS ممكن است باعث وزوز گوش ( معمولا“ ممتد و با فركانس بالا ) شود. گاه بعلت احتقان وريدي يا پلاك هاي داخل شرايين كاروتيد صداهايي ايجاد مي شود كه بيماران به اشتباه آن را وزوز گوش مي خوانند. اين صداها با ضربانات قلب همزماني دارند و با فشار بر شريان كاروتيد مشترك موقتا“ از بين مي روند. بعضي از سوفلهاي قلبي درجمجمه بصورت وزوز گوش ضرباني شنيده مي شوند. وزوز گوش عروقي معمولا“ فركانس پايين دارد. گاه با بررسي گوش و CNS هيچ علتي براي وزوز گوش يافت نمي شود و وزوز گوش منشاء عصبي يا فونكسيونل دارد . استرس هاي عاطفي و خستگي باعث تشديد وزوز گوش  مي شوند كه در اين حالت وزوز گوش در انتهاي روز شديدتر است. در كساني كه كاهش شنوايي هدايتي دارند ( و تا حدي در افراد طبيعي ) ، جويدن ، انقباض شديد عضلات گردن ، بستن محكم چشم ها و قفل كردن محكم آرواره ، حركت پرده تمپان و انقباض عضلات گوش مياني ممكن است باعث بروز صداهايي سابژكتيو شوند. اگر فردي صداهاي ارگانيزه ( تكلم يا موزيك ) را مي شنود اين وزوز گوش نيست بلكه يك توهم شنوايي مي باشد ( سايكوز يا آنسفاليت لوب تمپورال ) .

وزوز گوش عيني ( ابژكتيو ) :
وزوز گوش اگر توسط پزشك نيز قابل شنيدن باشد ابژكتيو يا عيني مي باشد . براي شنيدن يا نوع وزوز گوش  پزشك بايد گوش يا گوشي پزشكي خود را در جلوي مجراي خارجي گوش بيمار قرار دهد. درموارد زير بايد به نوع وزوز گوش  شك كرد :
1- وزوز گوش  خصوصيت وزشي داشته ، با تنفس مرتبط باشد .
2- وزوز گوش خصوصيت ضرباني ، دو مرحله اي و خشن داشته باشد .
3- به صورت تكرار سريع صداهاي كليك مانند باشد .
وزوز گوش وزشي همزمان با دم و يا بازدم ، معمولا“ نشانه باز بودن غير طبيعي شيپور استاش مي باشد . اين حالت معمولا“ بعد از يك كاهش وزن شديد رخ مي دهد . خوشبختانه اين وزوز گوش  شديدا“ ناراحت كننده، در اكثر موارد موقتي است . دراين موارد با انجام مكررمانور والسالوا ( بلع با دهان و بيني بسته جهت ايجاد فشار منفي در نازوفارنكس ) مقداري بهبودي حاصل مي شود .
به ندرت بيماري دچار يك نوع وزوز گوش  مي شود كه با مجموعه هايي ازكليك هاي تيز و منظم كه در هر دوره به مدت چند ثانيه يا دقيقه قابل سمع است مشخص مي شود . اين نوع وزوز گوش تقريبا“ هميشه حالت متناوب دارد و ممكن است در طي يك روز به دفعات تكرار شوود . مكانيسم ايجاد اين وزوز گوش   انقباضات تتانيك عضلات كام مي باشد كه در زمان وزوز گوش قابل مشاهده اند. اين انقباضات ظريف تقريبا“  200- 175 بار در دقيقه رخ ميدهند . جهت رفع اين انقباضات مي توان از داروهاي ضد تشنج يا تزريق ليدوكايين درعضلات كام طرف گرفتار استفاده كرد .
فيستول هاي شرياني وريدي داخل جمجمه يا در جلوي گوش ( عروق اوريكولار قدامي ) مي توانند باعث وزوز گوش ضرباني شوند كه با ضربانات قلب همزماني دارد . ممكن است بتوان بروئي آنها را شنيد . رزكسيون اين فيستول ها ممكن است لازم شود .

درمان :
در مواردي كه وزوز گوش از بيماريهاي گوش خارجي و مياني ناشي شده باشد معمولا“ درمان موثر است ولي در مواردي كه وزوز گوش از حلزون ، عصب زوج VIII يا CNS منشاء گرفته باشد درمان معمولا“ موثر نيست و متاسفانه وزوز گوش اكثر بيماران از اختلالي در گوش داخلي يا ساختمانهاي مركزي ناشي مي شود. وزوز گوش ناشي از اوتيت مدياي حاد يا تحت حاد با رفع التهاب بهبود مي يابد . وزوز گوش همراه با اتواسكلروز فقط با اصلاح كاهش شنوايي به كمك جراحي درمان مي شود ( به شرط بهبود كاهش شنوايي)
درمان غيراختصاصي :
در وزوز گوش از اصول زير بايد تبعيت كرد :
1- پزشك بايد پس از بررسي به بيمار اطمينان دهد كه تومور يا بيماري خطرناك ديگري وجود ندارد . همچنين به بيمارتوضيح دهد كه وزوز گوش تقريبا“ در 25 درصد بيماران طي مدت كوتاهي و در 50 درصد بيماران پس از چند ماه بطور كامل يا تقريبا“ كامل برطرق مي شود و فقط در 25 درصد بيماران وزوز گوش  باقي مي ماند ( تشديد آن در درصد بسيار كمي از بيماران رخ مي دهد ) .
2- پرهيز از صداهاي بلند به هر نحو ممكن
3- قطع يا به حداقل رساندن مصرف نوشابه هاي كافئين دار ، قهوه ، چايي ، كولا، شكلات ، داروهاي محرك.
4- قطع مصرف دخانيات
5- قطع ، تغيير يا كاهش مصرف داروهايي نظير آسپيرين يا NSAIDS
6- استفاده از موزيك يا راديو بويژه قبل ازخواب
7- بررسيهاي روانشناختي در بيماران مبتلا به افسردگي يا اضطراب ، در تقريبا“ 80 % موارد درمانهاي غير اختصاصي فوق به حدي باعث بهبودي بيماران مي شوند كه درمانهايي اختصاصي لازم نميشود .

درمان اختصاصي :
داروهاي زيادي نظير ليدوكائين ، كاربامازپين ، پريميدون ، توكايينيد ( و نيكوتينيك اسيد ) براي اين بيماران استفاده شده است كه هر چند گاه در يك بيمار موثر واقع شده اند ولي در كل ارزش كمي در درمان وزوز گوش داشته اند. آلپرازولام با دوز mg 5/0 دو بار در روز در بعضي از موارد شديد وزوز گوش موثر بوده است .
اگر علت وزوز گوش داروها مي باشند به شرطي كه آسيب حلزون رخ نداده باشد قطع آنها ممكن است سبب رفع وزوز گوش شود . اين كه قطع عصب زوج VIII ، كه در درمان بيماريهايي نظير منير يا نوروم آكوستيك به كار مي رود ، غالبا“ باعث رفع وزوز گوش نمي شود ، بر نقش سيستم اعصاب مركزي و سيستم اتونوم در ايجاد وزوز گوش تاكيد بيشتري مي كند. ازديگر روشهاي درماني وزوز گوش  روش بيوفيدبك مي باشد كه با موفقيت هايي همراه بوده است.
ديده شده است كه اگر مثلا“ در گوش چپ فردي كه درگوش راست خود وزوز گوش دارد ، صدايي ضعيف با شدت متوسط dB 10 و حتي كمتر ( به ندرت صداي 20 دسي بلي ) ايجاد كنيم،  وزوز گوش بيمار كاهش مي يابد ( همانند اثر پوشاننده سر و صداي محيط بر وزوز گوش ) . اين پديده ( ماسكينگ) به پيدايش وسايلي جهت تخفيف يا پوشانيدن وزوز گوش منجر شده است كه وسايل ماسكينگ ناميده مي شوند و ميتوان آنها را با يا بدون همراهي با سمعك ( برحسب بود و نبود كاهش شنوايي ) به كار برد. در بعضي از افراد استفاده چند ساعته از ماسكينگ باعث مي شود حتي پس از حذف ماسكينگ ، وزوز گوش براي چند ساعت يا بيشتر ظهور نكند. مكانيسم اين پديده كه مهار باقيمانده نام دارد معلوم نشده است.
بايد توجه داشت كه نه تنها وزوز گوش ميتواند باعث افسردگي شود بلكه افسردگي نيز ميتواند باعث تشديد وزوز گوش شود . عليرغم اين مطلب و عليرغم اين كه داروهاي ضد افسردگي دردرمان وزوز گوش با درجاتي ازموفقيت همراه بوده اند ولي با توجه به اين كه ممكن است افسردگي ثانوي به وزوز گوش باشد بايد تمام روشهاي تشخيصي درماني وزوز گوش مورد آزمايش قرار گيرد . وزوز گوش يك علامت است نه بيماري ، لذا فقط زماني حق درمان علامتي آن را داريم كه هيچ علت قابل درمان براي آن پيدا نكرده باشيم.