چنانچه کودک گرفتار بيماري سرخجه شد ، نگران نشويد . اگر چه داشتن يک کودک بيمار ،هميشه ناراحت کننده است ، اما سرخجه ، يک دانه زدن ملايم واگيردار پوست است که ناراحتي هاي ثانويه ايجاد نمي کند . اين بيماري تنها زماني خطرناک است که يک خانم باردار ، به آن مبتلا شود . در اين صورت بيماري از راه جفت به جنين منتقل شده وگاهي ممکن است موجب مرگ جنين شود و يا نقص هايي در نوزاد متولد شده ايجاد کند . اين نوع سرخجه را سرخجه مادرزادي مي نامند .
اين بيماري پيش از توليد واکسن در سال ۱۹۶۹ ، جزو بيماريهاي واگير دار رايج در کودکان به شمار مي آمد . اما در سالهاي اخير ، شيوع سرخجه کاهش يافته است .
ايمني زايي
يک بار مبتلا شدن به بيماري سرخجه ،فرد را براي تمام عمر نسبت به اين بيماري مصون مي سازد . فردي که هرگز به اين بيماري مبتلا نشده ، اما پس از يک سالگي از واکسن سرخجه استفاده کرده باشد ، او هم براي تمام عمر گرفتار سرخجه نخواهد شد . به هر حال بسياري از جوانان و نوجوانان ، مي پندارند که نسبت به بيماري سرخجه مصونيت دارند ، حال آن که به ياد نمي آورند در دوران کودکي به اين بيماري مبتلا شده اند و يا واکسن آن را تزريق کرده اند يا خير ؟ از اين رو ، بايد تمامي دانشجويان و پرسنل بيمارستانها ، مدرکي دال بر واکسينه شدن و يا يک بار مبتلا شدن به بيماري ارائه کنند .
داشتن اين مدرک براي خانمهاي باردار بسيار اهميت دارد .
اگر در مورد واکسينه شدن و يا مبتلا شدن به سرخجه در دوران کودکي خود شک داريد ، بايد آزمايش خون بدهيد تا مشخص شود که آيا در خون شما پادتني عليه سرخجه وجود دارد يا خير ؟ چنانچه پادتني کشف نشد بايد در نخستين فرصت ، خود را واکسينه کنيد ، مگر اين که در اوايل دوران بارداري باشيد ، زيرا در اين دوران نمي توانيد واکسن بزنيد .
نوزاداني که مادرانشان به سرخجه ايمني دارند به طور معمول پادتن هاي مادري را شش تا نه ماه پس از تولد ، در خون خود دارند و عليه سرخجه مصون هستند .
علت بيماري
ويروس سرخجه در تمامي طول سال وجود دارد ، اما انتشار آن در فصل هاي زمستان و بهار بيشتر است . کودک ممکن است از طريق هواي آلوده به ويروس ، بيمار شود . هواي اتاق به طور معمول در اثر ترشحات حلق و بيني فرد بيمار آلوده مي شود .
کودک ، دو تا سه هفته پس از تماس نزديک با فرد بيمار ، علائم بيماري را آشکار ميکند . دوره واگيري بيماري از هفت روز پيش تا پنج روز پس از پيدايش علائم آن ( دانه هاي قرمز رنگ پوستي ) است .
ويروس سرخجه مي تواند از جفت عبور کند و از مادر به جنين منتقل شود . در اين حالت سرخجه مادرزادي پديد مي آيد که احتمال آن در ماه هاي آخر بارداري بسيار ضعيف تر از ماه هاي نخست است . چنانچه مادر به سرخجه مبتلا شد ، احتمال انتقال آن به جنين در سه ماهه اول بارداري ۲۵ درصد است . اين احتمال در ماه چهارم ، به ده تا بيست درصد کاهش مي يابد و از ماه پنجم به بعد به صفر مي رسد .
سرخجه مادرزادي نارسايي هايي در گوش ،چشم ، قلب و مغز نوزاد ايجاد مي کند که ممکن است به کوري ، کري وعقب ماندگي ذهني او بيانجامد .
نشانه هاي بيماري
علائم بيماري با دانه زدن در پوست آشکار مي شود که با تب خفيف يک روزه ( ۳۸ درجه سانتي گراد ) همراه است . کودکان بزرگ تر و نوجوانان ، ابتدا نشانه هاي نخستين را بروز مي دهند که سه تا چهار روز ادامه دارد . از جمله اين علائم مي توان سردرد ، تب خفيف ، گلودرد ، سرفه هاي ملايم ، بزرگ و حساس شدن غدد لنفاوي پشت گوش و سر را نام برد .
دانه زدن پوست با پيدايش نقاط قرمز رنگ روي صورت آغاز مي شود . اين دانه ها به سرعت به ساير نقاط بدن گسترش مي يابند . گاهي اوقات ، دانه زدن پوست ديده نمي شود . زيرا فرد بدون اين که بداند پيش از اين دچار سرخجه شده يا نه ، نسبت به آن مصونيت دارد . دانه ها همراه با خارش ، در مدت يک روز در سراسر بدن پخش مي شوند ، در روز دوم از صورت محو شده و تا روز سوم در سراسر بدن به کلي از بين مي روند . غدد لنفاوي پشت گوش و سر ، ممکن است تا هفته ها متورم باقي بمانند ، بدون اين که حساسيت و دردي داشته باشند . افراد بالغ گاهي پس از محو شدن دانه ها در صورت ، از درد مفاصل ( زانو ، مج و آرنج ) شکايت ميکنند . اين دردها ممکن است تا ده روز ادامه داشته باشند .
راههاي پيشگيري
- به محض رسيدن کودک به پانزده سالگي ، براي تزريق واکسن سرخجه او را نزد متخصص کودکان ببريد . اين واکسن به صورت سه گانه ( سرخک ، سرخجه ، اوريون ) قابل دسترس بوده و تا ۹۸ درصد مصونيت ايجاد مي کند ؛
- از تماس کودک خود با کودک يا فرد بالغي که دانه هاي قرمز رنگ پوستي دارد ، جلوگيري کنيد ، زيرا ممکن است سرخجه داشته باشد ؛
- در صورت مشاهده دانه هاي قرمز رنگ روي پوست کودک ، از رفتن او به مدرسه جلوگيري کنيد . پزشک بايد ابتدا او را معاينه کند تا بتواند واگيردار بودن بيماري را تشخيص دهد . اگر بيماري واگيردار بود ، در مورد طول مدت واگيري از پزشک سئوال کنيد و در اين دوره ، از تماس او با ساير افراد جلوگيري به عمل آوريد ؛
- در صورت مبتلا شدن کودک به سرخجه ، تا پنج روز پس از پيدايش دانه هاي قرمز رنگ ، از تماس او با خانم هاي باردار جلوگيري کرده و در صورتي که به طور اتفاقي تماسي روي داد ، با متخصص زنان مشورت کنيد ؛
- اگر کودک گرفتار سرخجه است ، تنها با کودکاني مي تواند ارتباط داشته باشد که عليه سرخجه واکسينه شده و يا پيش از اين دچار بيماري شده باشند .
اين بيماري پيش از توليد واکسن در سال ۱۹۶۹ ، جزو بيماريهاي واگير دار رايج در کودکان به شمار مي آمد . اما در سالهاي اخير ، شيوع سرخجه کاهش يافته است .
ايمني زايي
يک بار مبتلا شدن به بيماري سرخجه ،فرد را براي تمام عمر نسبت به اين بيماري مصون مي سازد . فردي که هرگز به اين بيماري مبتلا نشده ، اما پس از يک سالگي از واکسن سرخجه استفاده کرده باشد ، او هم براي تمام عمر گرفتار سرخجه نخواهد شد . به هر حال بسياري از جوانان و نوجوانان ، مي پندارند که نسبت به بيماري سرخجه مصونيت دارند ، حال آن که به ياد نمي آورند در دوران کودکي به اين بيماري مبتلا شده اند و يا واکسن آن را تزريق کرده اند يا خير ؟ از اين رو ، بايد تمامي دانشجويان و پرسنل بيمارستانها ، مدرکي دال بر واکسينه شدن و يا يک بار مبتلا شدن به بيماري ارائه کنند .
داشتن اين مدرک براي خانمهاي باردار بسيار اهميت دارد .
اگر در مورد واکسينه شدن و يا مبتلا شدن به سرخجه در دوران کودکي خود شک داريد ، بايد آزمايش خون بدهيد تا مشخص شود که آيا در خون شما پادتني عليه سرخجه وجود دارد يا خير ؟ چنانچه پادتني کشف نشد بايد در نخستين فرصت ، خود را واکسينه کنيد ، مگر اين که در اوايل دوران بارداري باشيد ، زيرا در اين دوران نمي توانيد واکسن بزنيد .
نوزاداني که مادرانشان به سرخجه ايمني دارند به طور معمول پادتن هاي مادري را شش تا نه ماه پس از تولد ، در خون خود دارند و عليه سرخجه مصون هستند .
علت بيماري
ويروس سرخجه در تمامي طول سال وجود دارد ، اما انتشار آن در فصل هاي زمستان و بهار بيشتر است . کودک ممکن است از طريق هواي آلوده به ويروس ، بيمار شود . هواي اتاق به طور معمول در اثر ترشحات حلق و بيني فرد بيمار آلوده مي شود .
کودک ، دو تا سه هفته پس از تماس نزديک با فرد بيمار ، علائم بيماري را آشکار ميکند . دوره واگيري بيماري از هفت روز پيش تا پنج روز پس از پيدايش علائم آن ( دانه هاي قرمز رنگ پوستي ) است .
ويروس سرخجه مي تواند از جفت عبور کند و از مادر به جنين منتقل شود . در اين حالت سرخجه مادرزادي پديد مي آيد که احتمال آن در ماه هاي آخر بارداري بسيار ضعيف تر از ماه هاي نخست است . چنانچه مادر به سرخجه مبتلا شد ، احتمال انتقال آن به جنين در سه ماهه اول بارداري ۲۵ درصد است . اين احتمال در ماه چهارم ، به ده تا بيست درصد کاهش مي يابد و از ماه پنجم به بعد به صفر مي رسد .
سرخجه مادرزادي نارسايي هايي در گوش ،چشم ، قلب و مغز نوزاد ايجاد مي کند که ممکن است به کوري ، کري وعقب ماندگي ذهني او بيانجامد .
نشانه هاي بيماري
علائم بيماري با دانه زدن در پوست آشکار مي شود که با تب خفيف يک روزه ( ۳۸ درجه سانتي گراد ) همراه است . کودکان بزرگ تر و نوجوانان ، ابتدا نشانه هاي نخستين را بروز مي دهند که سه تا چهار روز ادامه دارد . از جمله اين علائم مي توان سردرد ، تب خفيف ، گلودرد ، سرفه هاي ملايم ، بزرگ و حساس شدن غدد لنفاوي پشت گوش و سر را نام برد .
دانه زدن پوست با پيدايش نقاط قرمز رنگ روي صورت آغاز مي شود . اين دانه ها به سرعت به ساير نقاط بدن گسترش مي يابند . گاهي اوقات ، دانه زدن پوست ديده نمي شود . زيرا فرد بدون اين که بداند پيش از اين دچار سرخجه شده يا نه ، نسبت به آن مصونيت دارد . دانه ها همراه با خارش ، در مدت يک روز در سراسر بدن پخش مي شوند ، در روز دوم از صورت محو شده و تا روز سوم در سراسر بدن به کلي از بين مي روند . غدد لنفاوي پشت گوش و سر ، ممکن است تا هفته ها متورم باقي بمانند ، بدون اين که حساسيت و دردي داشته باشند . افراد بالغ گاهي پس از محو شدن دانه ها در صورت ، از درد مفاصل ( زانو ، مج و آرنج ) شکايت ميکنند . اين دردها ممکن است تا ده روز ادامه داشته باشند .
راههاي پيشگيري
- به محض رسيدن کودک به پانزده سالگي ، براي تزريق واکسن سرخجه او را نزد متخصص کودکان ببريد . اين واکسن به صورت سه گانه ( سرخک ، سرخجه ، اوريون ) قابل دسترس بوده و تا ۹۸ درصد مصونيت ايجاد مي کند ؛
- از تماس کودک خود با کودک يا فرد بالغي که دانه هاي قرمز رنگ پوستي دارد ، جلوگيري کنيد ، زيرا ممکن است سرخجه داشته باشد ؛
- در صورت مشاهده دانه هاي قرمز رنگ روي پوست کودک ، از رفتن او به مدرسه جلوگيري کنيد . پزشک بايد ابتدا او را معاينه کند تا بتواند واگيردار بودن بيماري را تشخيص دهد . اگر بيماري واگيردار بود ، در مورد طول مدت واگيري از پزشک سئوال کنيد و در اين دوره ، از تماس او با ساير افراد جلوگيري به عمل آوريد ؛
- در صورت مبتلا شدن کودک به سرخجه ، تا پنج روز پس از پيدايش دانه هاي قرمز رنگ ، از تماس او با خانم هاي باردار جلوگيري کرده و در صورتي که به طور اتفاقي تماسي روي داد ، با متخصص زنان مشورت کنيد ؛
- اگر کودک گرفتار سرخجه است ، تنها با کودکاني مي تواند ارتباط داشته باشد که عليه سرخجه واکسينه شده و يا پيش از اين دچار بيماري شده باشند .
شرح موضوع