اقاي دكتراياسديمان خون منظورميزان عفونت خون است؟

با سلام خدمت شما و همه دوستان عزیز.در مورد عفونت خون در آدرس زیر میتونید مطالب کامل و مفیدی پیدا کنید:http://www.aftab.ir/articles/health_therapy/illness/c13c1173096956_blood_poisoning_p1.php

و اما در مورد سدیمان خونی(E.S.R) :

ESR - erythrocyte sedimentation rate - سرعت رسوب سلول های قرمز

مقدار ESR  در آزمایشات خون بسیاری از افراد مشاهده می شود و واحد ان میلی متر در ساعت است و چون اندیکسی با حساسیت بالا است در پاسخ به اختلالات بدن زود تغییر میابد . همان طور که گفتیماین تست ، تستی با حساسیت زیاد است ولی اختصاصیت کمی دارد یعنی افزایش و یا کاهش آن نشان دهنده طیف وسیعی از اختلات در بدن است و به همین خاطر در ابتدا گفتم که اندیکس جالبی است . از قدیم ESR  با التهاب رابطه داشت و التهاب وعفونت باعث افزایش ان می شود هر چند که امروزه از اندیکس های تازه تر و حساس تری مانند CRP نیز برای برسی التهابات استفاده می شود اما باز هم ESR  ارزش خود را از دست نداده است . به طور کلی امروزه میزانESR وCRP به طور یکسان در زمان التهاب (با یکسری استثناء ها )افزایش میابد و دکتر ها ایندو را با هم مقایسه می کنند .

•     اما چرا به این روش ESR  می گویند و کلا فلسفه این ESR  چیه ؟
خون ما از دو قسمت پلاسما (۵۵٪) و سلولها (۴۵٪) ساخته شده است که بخش عظم سلول های خونی ، گلبول های قرمز (RBC) را شامل می شوند .همان طور که میدانید نیروی های جاذبه و دافعه در همه جا تقریبا وجود دارند و این نیروها گاهی اساس حیات را هم در بر می گیرند . بار های مثبت و منفی در گلبول های قرمز و تغییر توازن آنها باعث ایجاد اندیکسی به نام  ESR  شده است .
بار منفی گلبول های قرمز ناشی ازاسید سیالیک (نوعی قند)در غشای این سلولها است اما بار مثبت که در ماجرای ما درگیر است ناشی از دو عامل زیر است :
1.     کاتیون های آزاد سیتوپلاسم
2.     کاتیون های متصل به گلبول های قرمز
نیروی دافعه و جاذبه بین این دو کاتیون و آنیون باعث ایجاد پتانسیلی به نامپتانسیل زتامی شود . این پتانسیل گلبول های های قرمز را در یک فاصله معین در کنار هم نگه می دارد و از آنجا که بار منفی در این ماجرا بر بار مثبت مقداری برتری دارد باعث می شود تا گلبولها در یک فاصله معین و دقیق در اطراف هم قرار بگیرند . پس تا این قسمت جمع بندی می کنیم که نیرویی گلبول ها را در یک فاصله معین نگه داری می کند و نمی گذارد که بیش از بیش به هم نزدیک شوند و یا حتی از هم دور شوند (در این حالت نیروی های مثبت بر منفی برتری خواهند یافت) . اگر یک عامل خارجی و یا داخلی باعث تغییر و یا برهم زدن این نیرو شود گلبولها فاصله خود را از دست خواهند داد و با توجه به نوع عامل به هم نزدیک خواهند شد و یا از هم دور خواهند شد ، در این حالت به اصطلاح خواهیم گفت که میزان ESR  فرد افزایش و یا مقدار ESR  فرد کاهش یافته است . بنابراین این ESR  ذاتا از فاصله بین گلبول های قرمز ما به دست می آید به طوری که اگر این فاصله (مانند افراد طبیعی ) حفظ شود مقدار ESR  فرد نرمال خواهد بود .
با توجه به مقدمه طولانی فوق تقریبا فکر کنم با مفهوم ESR  آشنا شدید اما دانستن این که مقدار ESR  خون ما چقدر است چه کمکی خواهدکرد ؟ در جواب می خواهم بگم که تقریبا هیچ آزمایشی بدون ESR  یه چیزی کم داره چون واقعا طیف بسیار وسیعی را در بر می گیرد . در ادامه به طور مفصل توضیح خواهم داد اما یه مثالی می زنم : تحقیقات دانشمندان نشان داده است ، افرادی که میزان ESR  کمتر از ۱۰ دارند (صرف نظر از سن و ...) میزان بقای خیلی زیادی دارند در حالی که افرادی که مقدار ESR  آنها بیشتر از ۶۰ است مقدار بقای خیلی کمی دارند .

در ادامه یکم مطلبو تخصصی تر ادامه می دهیم اما قبلش چند تا اصطلاح را تعریف می کنم :
رولکس:قرار گرفتن گلبول های قرمز مانند سکه های پشت سر هم روی یکدیگر را گویند .
EDTA و سیترات:دو ماده ای که از آنها برای جلوگیری از انعقاد خون و نگه داری خون استفاده می کنیم .

•     ESR  و آزمایشگاه
بنابه هر علتی که دکتر درخواست ESR   داده است آزمایشگاه باید در سریعترین زمان مقدار ان را مشخص و در برگه گزارش کند . چون همانطور که گفتیم این تست از حساسیت بالا برخوردار است و با هر گونه تغییری در بدن ارتباط مستقیم و سریع دارد . اما برای ESR  خون ساهرگی تهیه می شود و ناشتا وغیر ناشتایی بر میزان ESR اثری ندارد چون میزان گلوکز ، فسفر ، کلسیم و ... بر مقدار ESR خون تاثیری ندارد . خون تهیه شده با توجه به نوع روشی که ما برای اندازه گیری ESR  انتخاب کرده ایم باید با ضد انعقاد مناسب مخلوط شود و در عرض ۲ ساعت مورد تست قرار گیرد . اگر می خواهیم که بعدا تست را انجام دهیم باید توجه کنیم :
•     یا تست را بعد از خون گیری و تا ۲ ساعت بعد از انجام دهیم
•     و یا خون را در ضد انعقاد EDTA مخلوط شده (با نسبت مناسب و با رقیق شدن) به مدت ۲۴ ساعت و در دمای ۴ سانتی گراد میتوان استفاده کرد .

•     روش های اندازه گیری ESR
روش های مختلفی برای اندازه گیری ESR  است و هر کدام از روش ها مزیت خاضی دارند اما همه انها بر اصل نیرو های بین گلبول های قرمز و رسوب انها استوار است و باید هم همین طور باشد .
مهمترین روش ، وسترگرین است که توسط پیپت مخصوص ان انجام می شود . از سایر روش ها می توان به :
•     روش وینتروب
•     روش اصلاح یافته وسترگرین
•     متد میکرو-ESR
•     روش "زتافیوژ"
چون رایجترین روش وسترگرین است ، این روش را مقداری توضیح می دهم .
در این روش از پیپت سدیمانداسیون مخصوص ESR استفاده می کنیم . این پیپیت ۳۰ سانتی متر طول دارد و ۲.۵ میلیمتر قطر داخلی دارد . با توجه به این اعداد ۱ میلیمتر خون  حجم می گیرد . این پیپیت از ۰ تا ۲۰۰ میلی لیتر درجه بندی شده است .


روش تست :نمونه وریدی تهیه شده باید به نسبت ۱ به ۴ با ضد انعقاد سیترات سدیم مخلوط شده باشد و مدت زیادی از خون گیری نگذشته باشد . بعد از تهیه نمونه ۱ میلی لیتر از خون را داخل پیپیت مربوط به تست می ریزیم و اینکاری را طوری انجام می دهیم که هیچ گونه حبابی در در داخل پیپیت ایجاد نشود بعد در ادامه پیپیت را با گیره مخصوص ان به صورت کاملا عمود و ۹۰ درجه نسبت به سطح قرا می دهیم و از همان لحظه به مدت ۶۰ دقیقه وقت می گیریم وبعد از ۶۰ دقیقه میزان رسوب گلبول ها را گزارش می کنیم . باید دقت کنیم که :
•     پیپیت کاملا عمود باشد .
•     خون وریدی و بیش از ۲ ساعت از زمان خون گیری نگذشته باشد .
•     خون با ضد انعقاد سیترات و به نسبت ۱ به ۴ رقیق شده باشد .
•     آفتاب مستقیم بر نمونه در حین تست نتابد .
•     دمای محل آزمایش ۲۰ تا ۲۵ درجه باشد . اگر هوا سرد باشد به علت افزایش غلظت خون میزان ESR کاهش نشان خواهد داد .
•     فرد مورد نظر قبلا از هپارین استفاده نکرده باشد چون هپارین باعث کاهش پتانسیل زتا و در نتیجه افزایش ESR خواهدشد . (عدم استفاده از هپارین به عنوان ضد انعقاد هم به همین علت است . )
•     خون مورد آزمایش بدون لخته و همولیز باشد .
بعد از ۶۰ دقیقه (دقت شود ) میزان رسوب سلول ها خوانده شود :
مقادیر مرجع (۹۵٪) با توجه به سن متفاوت است به طوری که میزان ESR در اطفال و مردان کمتر ولی در زنان و افراد مسن زیاد است . بالا بودن میزان هماتوکریت در نوزادان و اطفال (افزایش گلبول های قرمز باعث کاهش ESR است ) علت پایین بودن ESR  است . در مردان هم به علت تاثیر آندروژنها مانند تستسترون میزان ESR کمتر است . افزایش سن به علت تغییر در مرفولوژی گلبول های قرمز باعث افزایش ESR میشود .

منظور از افزایش و کاهش ESR:
•     افزایش : افزایش سرعت رسوب گلبول های قرمز (RBC) در لوله سدیمانتاسیون
•     کاهش : کاهش سرعت رسوب گلبول های قرمز در لوله سدیمانتاسیون
تغییرات میزان ESR  را می توان در دو دسته قرار داد :
•     اشتباهات تکنیکی در آزمایشگاه
•     التهاب و یا سایر بیماری های مریض

اشتباهات تکنیکی مانند :
•     استفاده از هپارین به عنوان ماده ضد انعقاد . در تهیه نمونه برای ESR  نباید از هپارین استفاده کرد .
•     لوله سدیمان را در زمان تست ، به صورت کج قرار داده باشیم .
•     استفاده از خونی که در دمای یخچال نگه داری می شود .
•     طولانی بودن مدت نمونه گیری و زمان تست و ...
اما در چه حالات و بیماری هایی مقدار ESR خون تغییر می کند ؟؟؟
مواردی که در آن مقدار ESR  افزایش میابد :
•     آنمی ها
•     هایپر فیبرینوژنی
•     حاملگی (از هفته دهم - دوازدهم شروع  و تا یک ماه بعد از زایمان)
•     عفونت ها مانند :  سل
•     افزایش سن
•     سرطان ها
•     مالتیپل میلوما
•     نکروز نسجی
•     کاهش آلبومین
•     افزایش گلوبین ها (آلفا 2 - بتا - گاما)
•     آنمی ثانویه مانند حاملگی
•     بیماری تب مالت (گاهی)
•     افزایش کلسترول
•     گلبول های قرمز با مرفولوژی ماکروسیت
•     وجود رولو
•     عفونت های مزمن
•     آرتریت تمپورال - ارتریت سپتیک - بیماری التهاب لگن - آپاندیسیت
•     لنفوم ها هوچکین
مواردی که در ان ESR کاهش میابد :
•     بیماری سلولی داسی شکل
•     افزایش البومین
•     هیپوفیبرینوزنی
•     سرما
•     پلی سایتمی (افزایش مقدار هماتوکریت را پلی سایتمی می گویند که در نقطه مقابل آنمی قرار دارد)
•     لکوسیتوز شدید
•     نوزادان
•     سکته
•     بیماری شریان کلیوی
•     افزایش آلبومین
•     افزایش لسیتین
http://lab-sciences.blogfa.com/cat-2.aspx
همینطور اطلاعاتی در لینک زیر هم هست:
http://asemaneelm.blogfa.com/post-178.aspx