روانپزشک کودک و نوجوان پزشکی است که برای تشخیص و درمان اختلالات تفکر، هیجانات و رفتارهای کودکان و نوجوانان و خانواده های آنها آموزش دیده است.
روانپزشکان کودک و نوجوان پاسخ های مناسب برای سؤالات و نگرانی های والدین دارند. آنها مهارتهای لازم و آموزش های تخصصی را برای درمان دارویی و روان درمانی کودک و نوجوان دیده اند. ارزیابی اولیه روانپزشک کودک و نوجوان نیاز به درمان دارویی و روان درمانی را مشخص می کند.
درمان دارویی:
بیماریهای روانپزشکی در کودکان و نوجوانان همانند بیماریهای جسمی ممکن است نیاز به درمان دارویی داشته باشند. تشخیص این امر به عهده روانپزشک کودک و نوجوان است.
روان درمانی چیست؟
رواندرمانی تکنیک ها و روش هایی است که به کودک و نوجوانی که دچار مشکلات هیجانی ـ رفتاری است، کمک می کند. گرچه انواع مختلف رواندرمانی وجود دارد، ولی همه روی ارتباطات به عنوان یک ابزار پایه برای تغییر رفتارها و احساس های فرد تکیه دارند. رواندرمانی شامل درمان فردی کودک، درمان گروهی، خانواده درمانی انفرادی یا گروهی، آموزش والدین و ... می باشد. در کودکان و نوجوانان، بازی، نقاشی، ایفای نقش و نیز صحبت کردن، روش های با ارزشی برای تبادل احساسات و حل مشکلات است.
والدین می بایست همیشه در مورد تجربه و آموزش متخصصینی که به آنها مراجعه می کنند اطلاع داشته باشند و متخصصین بهداشت روانی را انتخاب کنند که در ارزیابی و درمان کودکان و نوجوانان و خانواده آنها تجربه داشته و آموزش های پیشرفته دیده باشند.
چه زمانی والدین در جستجوی کمک روانپزشکی برای کودک خود برمی آیند؟
معمولاً والدین اولین کسانی هستند که وجود مشکل هیجانی یا رفتاری را در فرزندشان تشخیص می دهند. تصمیم برای کمک گرفتن تخصصی می تواند برای والدین مشکل و دردناک باشد. قدم اول صحبت کردن با کودک است، صحبت بی پرده و بی ریا در مورد احساسات معمولاً کمک کننده است.
والدین ممکن است با پزشک اطفال، معلمین و بزرگسالان دیگری که کودک را به خوبی می شناسند مشورت کنند.
این اقدامات ممکن است مشکلات کودک و خانواده را حل کند.
ولی در صورت وجود نشانه های زیر ارزیابی کودک و نوجوان توسط روانپزشک کودک و نوجوان لازم است:
الف) در بچه های کوچک تر:
افت تحصیلی قابل توجه
نمرات پایین، علیرغم تلاش زیاد
اضطراب و نگرانی شدید که با امتناع از مدرسه رفتن، امتناع از خوابیدن و عدم مشارکت در فعالیت های متناسب با سن تظاهر می کند.
پرتحرکی، تحرک مستمر فراتر از نیاز برای بازی معمولی
کابوس های شبانه مستمر
نافرمانی مستمر یا رفتارهای تهاجمی (بیش از 6 ماه) و رفتارهای مقابله جویانه با والدین و بزرگترها
حملات قشقرق مکرر و بی دلیل
ب) در سنین قبل از نوجوانی و جوانی:
تغییرات قابل توجه در پیشرفت تحصیلی
عدم توانایی انطباق با مشکلات و فعالیت های روزانه
تغییرات قابل توجه در خوابیدن و عادات خوردن
شکایات جسمانی مکرر
انجام رفتارهای جنسی
افسردگی مستمر همراه نگرش و خلق منفی که اغلب با کم اشتهایی، مشکلات خواب یا افکار مرگ همراه است.
سوء مصرف الکل یا دارو
ترس شدید از چاقی بدون ارتباط با وزن واقعی، بالا آوردن غذا یا محدود کردن خوردن
کابوس های شبانه مستمر
تهدید آسیب به خود و دیگران
صدمه به خود یا رفتارهای خودتخریبی
حملات خشم و خشونت مکرر
هدید به فرار از منزل، رفتارهای تهاجمی و غیر تهاجمی، پایمال کردن حقوق دیگران، رفتارهای مقابله جویانه با افراد مهم، فرار، دزدی یا ولگردی
انجمن روانپزشکی کودک و نوجوان ایران
روانپزشکان کودک و نوجوان پاسخ های مناسب برای سؤالات و نگرانی های والدین دارند. آنها مهارتهای لازم و آموزش های تخصصی را برای درمان دارویی و روان درمانی کودک و نوجوان دیده اند. ارزیابی اولیه روانپزشک کودک و نوجوان نیاز به درمان دارویی و روان درمانی را مشخص می کند.
درمان دارویی:
بیماریهای روانپزشکی در کودکان و نوجوانان همانند بیماریهای جسمی ممکن است نیاز به درمان دارویی داشته باشند. تشخیص این امر به عهده روانپزشک کودک و نوجوان است.
روان درمانی چیست؟
رواندرمانی تکنیک ها و روش هایی است که به کودک و نوجوانی که دچار مشکلات هیجانی ـ رفتاری است، کمک می کند. گرچه انواع مختلف رواندرمانی وجود دارد، ولی همه روی ارتباطات به عنوان یک ابزار پایه برای تغییر رفتارها و احساس های فرد تکیه دارند. رواندرمانی شامل درمان فردی کودک، درمان گروهی، خانواده درمانی انفرادی یا گروهی، آموزش والدین و ... می باشد. در کودکان و نوجوانان، بازی، نقاشی، ایفای نقش و نیز صحبت کردن، روش های با ارزشی برای تبادل احساسات و حل مشکلات است.
والدین می بایست همیشه در مورد تجربه و آموزش متخصصینی که به آنها مراجعه می کنند اطلاع داشته باشند و متخصصین بهداشت روانی را انتخاب کنند که در ارزیابی و درمان کودکان و نوجوانان و خانواده آنها تجربه داشته و آموزش های پیشرفته دیده باشند.
چه زمانی والدین در جستجوی کمک روانپزشکی برای کودک خود برمی آیند؟
معمولاً والدین اولین کسانی هستند که وجود مشکل هیجانی یا رفتاری را در فرزندشان تشخیص می دهند. تصمیم برای کمک گرفتن تخصصی می تواند برای والدین مشکل و دردناک باشد. قدم اول صحبت کردن با کودک است، صحبت بی پرده و بی ریا در مورد احساسات معمولاً کمک کننده است.
والدین ممکن است با پزشک اطفال، معلمین و بزرگسالان دیگری که کودک را به خوبی می شناسند مشورت کنند.
این اقدامات ممکن است مشکلات کودک و خانواده را حل کند.
ولی در صورت وجود نشانه های زیر ارزیابی کودک و نوجوان توسط روانپزشک کودک و نوجوان لازم است:
الف) در بچه های کوچک تر:
افت تحصیلی قابل توجه
نمرات پایین، علیرغم تلاش زیاد
اضطراب و نگرانی شدید که با امتناع از مدرسه رفتن، امتناع از خوابیدن و عدم مشارکت در فعالیت های متناسب با سن تظاهر می کند.
پرتحرکی، تحرک مستمر فراتر از نیاز برای بازی معمولی
کابوس های شبانه مستمر
نافرمانی مستمر یا رفتارهای تهاجمی (بیش از 6 ماه) و رفتارهای مقابله جویانه با والدین و بزرگترها
حملات قشقرق مکرر و بی دلیل
ب) در سنین قبل از نوجوانی و جوانی:
تغییرات قابل توجه در پیشرفت تحصیلی
عدم توانایی انطباق با مشکلات و فعالیت های روزانه
تغییرات قابل توجه در خوابیدن و عادات خوردن
شکایات جسمانی مکرر
انجام رفتارهای جنسی
افسردگی مستمر همراه نگرش و خلق منفی که اغلب با کم اشتهایی، مشکلات خواب یا افکار مرگ همراه است.
سوء مصرف الکل یا دارو
ترس شدید از چاقی بدون ارتباط با وزن واقعی، بالا آوردن غذا یا محدود کردن خوردن
کابوس های شبانه مستمر
تهدید آسیب به خود و دیگران
صدمه به خود یا رفتارهای خودتخریبی
حملات خشم و خشونت مکرر
هدید به فرار از منزل، رفتارهای تهاجمی و غیر تهاجمی، پایمال کردن حقوق دیگران، رفتارهای مقابله جویانه با افراد مهم، فرار، دزدی یا ولگردی
انجمن روانپزشکی کودک و نوجوان ایران