هنگام سردرد مسكن بخوريم يا نه؟ و چه مسكني؟
همه ما حداقل يك بار در زندگي سردرد را تجربه كرده ايم. بسياري از مردم به‌شدت از سردردهايشان نگرانند و گروهي از آنها هم شخصيتشان با سردرد شكل گرفته و زندگي بدون آن برايشان معنا ندارد و ...
در رابطه با سردرد، علل آن و عوامل تشدید كننده آن با دكتر بابك زمانی متخصص مغز و اعصاب و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشكی ایران گفت وگو كرده ایم.
آقای دكتر، چرا دچار سردرد می شویم؟
بروز سردرد از نظر علت 2وجه دارد. عامل بیرونی و عامل درونی. بیشترین توجه ما به عوامل بیرونی است. یك وجه مهم تر كه نیمه خالی لیوان است و ما آن را نمی بینیم استعداد فرد نسبت به بیماری سردرد است كه این استعداد در طول زندگی بیشتر و بدتر می شود. ما بیشتر دوست داریم سردرد را به عنوان عاملی ببینیم كه از بیرون به ما هجوم می آورد، نه چیزی كه از درون ما سرچشمه می گیرد و ما به آن اعتقاد داریم. نكته دیگر وجود سیستمی در بدن است كه درد را كنترل می كند و به آن سیستم كنترل درونی درد می گوییم.
به نظر می رسد نه تنها در مورد سردرد بلكه در مورد تمامی دردها این سیستم است كه میزان و شدت درد را تعیین می كند. به عنوان مثال وقتی ضربه شدیدی به انگشت وارد می شود در لحظات اول دردی احساس می شود كه فوق العاده شدید و غیرقابل تحمل است. همه ما تجربه كرده ایم كه بعد از 20دقیقه این درد كاملا از بین می رود و ما تعجب می كنیم كه چرا ناخنمان كبود است یا از آن خون جاری است ولی دردش قابل مقایسه با درد لحظات اول نیست. علت این امر یك مكانیسم درونی در داخل مغز است كه موادی را ترشح می كند كه خیلی شبیه مورفین هستند. این مواد به سرعت دردی را كه در بدن وجود دارد برطرف می كنند. این همان سیستم كنترل درونی درد است.
این درست است که بگوییم سردرد به چند شكل خودش را نشان می دهد؟ بله.وقتی ما به طور ساده می گوییم سردرد، گاهی منظورمان یك بیماری است كه سردرد یكی از علائم آن است اما خود سردرد هم می تواند یك بیماری جداگانه باشد. اكثریت مردم، سردرد را به عنوان یك بیماری دارند (سردرد اولیه مثلاً سردردهای میگرنی) ولی به عنوان یك علامت به آن نگاه می كنند، درصورتی كه این سردرد به خودی خود یك بیماری است و دیگر توجیهی برای آن وجود ندارد. مثلاً كسی كه بیماری قند دارد، اگر دچار بیماری قلبی شود، می گوییم بیماری قلبی او ناشی از بیماری قندش است ولی دیگر نمی گوییم بیماری قندش به چه دلیل بوده بلكه بالا بودن قند خون، خودش توجیه كننده بیماری های دیگر است. پس برای بیماری های اولیه كه توجیه كننده سایر بیماری ها هستند علتی وجود ندارد. سردرد ثانویه یعنی سردرد به عنوان یك علامت، مثلاً اگر كسی دچار تومور مغزی شده و این تومور ایجاد سردرد كرده این یك سردرد ثانویه محسوب می شود؛ یعنی سردرد علامت تومور مغزی است.
چند درصد از سردردها نشانه ای از تومورهای مغزی است؟
دغدغه ذهنی تعداد زیادی از بیماران همین مسئله است اما باید گفت در اكثریت كسانی كه سردرد دارند، تومور مغزی وجود ندارد. در واقع در 98 تا 99درصد سی تی اسكن ها و ام.آر.آی هایی كه برای راحتی خیال بیماران می گیریم موردی از تومور مغزی نمی بینیم.
اصلا سردردهایی که نشانه ای از تومور مغزی هستند چه ویژگی دارند؟مهم ترین نكته ای كه دارد این است كه غیر از سردرد علائم دیگری نیز در بیمار وجود دارد؛ یعنی اگر تومور مغز علت سردرد باشد، قبل از آن باید باعث فلج شدن یك طرف مغز شده باشد، اختلال بینایی ایجاد كرده باشد، باعث اختلال شناختی شده باشد یا حداقل ممكن است باعث ورم در عصب چشم شده باشد. در نتیجه كسی كه سردرد دارد و معاینه عصبی اش طبیعی است به ندرت ممكن است كه در او توموری دیده شود. در چنین فردی كه معاینه عصبی اش طبیعی است ولی سی تی اسكن اش دچار اختلال است باید تردید كرد كه آیا واقعاً تومور مغزی باعث سردرد بوده یا نه؟
مسكن ها در بهبود سردرد چه تاثیری دارند؟
كسانی كه تعداد سردردهای میگرنی شان كم است، مثلاً در ماه یك یا دو بار سردرد دارند بهترین كار استفاده از مسكن است ولی اگر تعداد سردردها از یكی، دو بار در هفته بیشتر شد درمان آن با مسكن جایز نیست و تأكید بر درمان پیشگیری است.
منبع : سلامت
همه ما حداقل يك بار در زندگي سردرد را تجربه كرده ايم. بسياري از مردم به‌شدت از سردردهايشان نگرانند و گروهي از آنها هم شخصيتشان با سردرد شكل گرفته و زندگي بدون آن برايشان معنا ندارد و ...
در رابطه با سردرد، علل آن و عوامل تشدید كننده آن با دكتر بابك زمانی متخصص مغز و اعصاب و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشكی ایران گفت وگو كرده ایم.
آقای دكتر، چرا دچار سردرد می شویم؟
بروز سردرد از نظر علت 2وجه دارد. عامل بیرونی و عامل درونی. بیشترین توجه ما به عوامل بیرونی است. یك وجه مهم تر كه نیمه خالی لیوان است و ما آن را نمی بینیم استعداد فرد نسبت به بیماری سردرد است كه این استعداد در طول زندگی بیشتر و بدتر می شود. ما بیشتر دوست داریم سردرد را به عنوان عاملی ببینیم كه از بیرون به ما هجوم می آورد، نه چیزی كه از درون ما سرچشمه می گیرد و ما به آن اعتقاد داریم. نكته دیگر وجود سیستمی در بدن است كه درد را كنترل می كند و به آن سیستم كنترل درونی درد می گوییم.
به نظر می رسد نه تنها در مورد سردرد بلكه در مورد تمامی دردها این سیستم است كه میزان و شدت درد را تعیین می كند. به عنوان مثال وقتی ضربه شدیدی به انگشت وارد می شود در لحظات اول دردی احساس می شود كه فوق العاده شدید و غیرقابل تحمل است. همه ما تجربه كرده ایم كه بعد از 20دقیقه این درد كاملا از بین می رود و ما تعجب می كنیم كه چرا ناخنمان كبود است یا از آن خون جاری است ولی دردش قابل مقایسه با درد لحظات اول نیست. علت این امر یك مكانیسم درونی در داخل مغز است كه موادی را ترشح می كند كه خیلی شبیه مورفین هستند. این مواد به سرعت دردی را كه در بدن وجود دارد برطرف می كنند. این همان سیستم كنترل درونی درد است.
این درست است که بگوییم سردرد به چند شكل خودش را نشان می دهد؟ بله.وقتی ما به طور ساده می گوییم سردرد، گاهی منظورمان یك بیماری است كه سردرد یكی از علائم آن است اما خود سردرد هم می تواند یك بیماری جداگانه باشد. اكثریت مردم، سردرد را به عنوان یك بیماری دارند (سردرد اولیه مثلاً سردردهای میگرنی) ولی به عنوان یك علامت به آن نگاه می كنند، درصورتی كه این سردرد به خودی خود یك بیماری است و دیگر توجیهی برای آن وجود ندارد. مثلاً كسی كه بیماری قند دارد، اگر دچار بیماری قلبی شود، می گوییم بیماری قلبی او ناشی از بیماری قندش است ولی دیگر نمی گوییم بیماری قندش به چه دلیل بوده بلكه بالا بودن قند خون، خودش توجیه كننده بیماری های دیگر است. پس برای بیماری های اولیه كه توجیه كننده سایر بیماری ها هستند علتی وجود ندارد. سردرد ثانویه یعنی سردرد به عنوان یك علامت، مثلاً اگر كسی دچار تومور مغزی شده و این تومور ایجاد سردرد كرده این یك سردرد ثانویه محسوب می شود؛ یعنی سردرد علامت تومور مغزی است.
چند درصد از سردردها نشانه ای از تومورهای مغزی است؟
دغدغه ذهنی تعداد زیادی از بیماران همین مسئله است اما باید گفت در اكثریت كسانی كه سردرد دارند، تومور مغزی وجود ندارد. در واقع در 98 تا 99درصد سی تی اسكن ها و ام.آر.آی هایی كه برای راحتی خیال بیماران می گیریم موردی از تومور مغزی نمی بینیم.
اصلا سردردهایی که نشانه ای از تومور مغزی هستند چه ویژگی دارند؟مهم ترین نكته ای كه دارد این است كه غیر از سردرد علائم دیگری نیز در بیمار وجود دارد؛ یعنی اگر تومور مغز علت سردرد باشد، قبل از آن باید باعث فلج شدن یك طرف مغز شده باشد، اختلال بینایی ایجاد كرده باشد، باعث اختلال شناختی شده باشد یا حداقل ممكن است باعث ورم در عصب چشم شده باشد. در نتیجه كسی كه سردرد دارد و معاینه عصبی اش طبیعی است به ندرت ممكن است كه در او توموری دیده شود. در چنین فردی كه معاینه عصبی اش طبیعی است ولی سی تی اسكن اش دچار اختلال است باید تردید كرد كه آیا واقعاً تومور مغزی باعث سردرد بوده یا نه؟
مسكن ها در بهبود سردرد چه تاثیری دارند؟
كسانی كه تعداد سردردهای میگرنی شان كم است، مثلاً در ماه یك یا دو بار سردرد دارند بهترین كار استفاده از مسكن است ولی اگر تعداد سردردها از یكی، دو بار در هفته بیشتر شد درمان آن با مسكن جایز نیست و تأكید بر درمان پیشگیری است.
منبع : سلامت
شرح موضوع