دکترشهره فتاحپور
دکتر سيدرضا شيخي
داروساز
سروتونين يکي از واسطههاي عصبي مغزي است. ازدياد بيش از حد آن موجب بروز سريع تندخويي و برخيحالات تهاجمي و حتي تشنج ميگردد. درصورتي که کاهش آن حالات افسردگي و دلتنگيو خوابآلودگيرا سبب ميشود. سروتونين يا 5-هيدروکسي تريپتامين به کمک آنزيم 5-هيدروکسي تريپتوفان دکربوکسيلاز از 2-5-هيدروکسي تريپتوفان و آن نيز به کمک آنزيم هيدروکسيلاز از تريپتوفان موجود در غذاها در سلولهاي کرومافين روده سنتز ميشود. سروتونين سنتزشده توسط پلاکتهاي خون از سلولهاي کرومافين روده به ساير بافتها منتقل ميشود و در کبد تحت اثر آنزيمهايي که به طور کلي منوآمينواکسيداز (MAO) ناميده ميشوند به اسيد 5-هيدروکسي اندول استيک (5HIAA) تبديل شده و توسط ادرار دفع ميگردد.
مواد غذايي حاوي تريپتوفان عبارتند از:
دانههاي غلات مانند جو، گندم، ذرت، ماهي تن، موز و انجير، خرما و مغزهاي نباتي. نکات زير در خصوص افزايش يا کاهش سروتونين جهت اطلاع و انديشهي خوانندگان قابل ذکر است:
1) نان جو بيشتر از ساير غلات باعث سنتز سروتونين ميشود.
2) غذاهاي رنگي بيشتر باعث سنتز سروتونين ميشوند به همين دليل ايرانيان باستان با تمدن 7هزارسالهي خود که اخيراً در جيرفت کرمان به اثبات رسيده از غذاهاي رنگي به خصوص استفاده از زعفران روي برنج استفاده کردهاند.
3) سروتونين اثر حفاظتي روي سلولهاي مغزي داشته و از تخريب مغز در دوران پيري جلوگيري ميکند.
4) کاهش سروتونين باعث زيادشدن اشتها و افزايش آن باعث کاهش اشتها و در نتيجه باعث لاغري ميشود.
5) افزايش نور باعث افزايش سروتونين آزادشده در مغز ميشود.
6) ديابت دوران بارداري مستقيماً تحت کنترل سروتونين است.
7) آستازي باعث افزايش ترشح سروتونين ميشود و عيب آن اين است که باعث دژنره شدن سلولهاي ترشحکنندهي سروتونين در مغز ميشود.
زعفران باعث افزايش سنتز سروتونين ميشود.
9) در اثر لبخندزدن سروتونين در مغز آزاد ميشود پس بهتر است همه جا بنويسيم با لبخند وارد شويد.
10) در مغز افراد عاشق پس از شکست در عشق سروتونين کاهش مييابد، اشتها افزايش مييابد، بداخلاق ميشوند، زياد ميخوابند و در نهايت از معشوق متنفر ميشوند.
11) در بيماري آلزايمر ميزان سروتونين مغز کاهش مييابد.
12) کساني که به نوعي کمخوابي دارند ميزان سروتونين مغزشان 20درصد کاهش پيدا ميکند.
13) وقتي ملخها به صورت گروهي سامان پيدا ميکنند ميزان سروتونين در مغزشان سهبرابر ميشود.
14) موقعي که سروتونين مغز افزايش مييابد به هر دليل در ادراک زماني، بينايي و گفتاري تغييراتي ايجاد ميشود به همين دليل قديميها ميگفتند در مراسم خواستگاري افراد مسن را حتماً همراه خود ببريد چون ميزان سروتونين مغز آنها به اين سادگيها در اثر محيط تغيير نميکند و به اصطلاح جوگير نميشوند و واقعيات را همانگونه که هست ميبينند.
15) کاهش ميزان سروتونين مغز باعث انزال زودرس ميشود.
16) عاشقشدن به علت پايين بودن هورمون سروتونين در مغز ايجاد ميشود.
17) بالارفتن سن باعث کاهش ترشح سروتونين در مغز ميشود.
1 کمشدن سروتونين در مغز باعث کمرنگشدن خاطرهها ميشود.
19) خواب نيمروزي باعث افزايش ميزان سروتونين مغز ميشود.
20) استرس باعث کاهش ميزان سروتونين مغز ميشود.
دکتر سيدرضا شيخي
داروساز
سروتونين يکي از واسطههاي عصبي مغزي است. ازدياد بيش از حد آن موجب بروز سريع تندخويي و برخيحالات تهاجمي و حتي تشنج ميگردد. درصورتي که کاهش آن حالات افسردگي و دلتنگيو خوابآلودگيرا سبب ميشود. سروتونين يا 5-هيدروکسي تريپتامين به کمک آنزيم 5-هيدروکسي تريپتوفان دکربوکسيلاز از 2-5-هيدروکسي تريپتوفان و آن نيز به کمک آنزيم هيدروکسيلاز از تريپتوفان موجود در غذاها در سلولهاي کرومافين روده سنتز ميشود. سروتونين سنتزشده توسط پلاکتهاي خون از سلولهاي کرومافين روده به ساير بافتها منتقل ميشود و در کبد تحت اثر آنزيمهايي که به طور کلي منوآمينواکسيداز (MAO) ناميده ميشوند به اسيد 5-هيدروکسي اندول استيک (5HIAA) تبديل شده و توسط ادرار دفع ميگردد.
مواد غذايي حاوي تريپتوفان عبارتند از:
دانههاي غلات مانند جو، گندم، ذرت، ماهي تن، موز و انجير، خرما و مغزهاي نباتي. نکات زير در خصوص افزايش يا کاهش سروتونين جهت اطلاع و انديشهي خوانندگان قابل ذکر است:
1) نان جو بيشتر از ساير غلات باعث سنتز سروتونين ميشود.
2) غذاهاي رنگي بيشتر باعث سنتز سروتونين ميشوند به همين دليل ايرانيان باستان با تمدن 7هزارسالهي خود که اخيراً در جيرفت کرمان به اثبات رسيده از غذاهاي رنگي به خصوص استفاده از زعفران روي برنج استفاده کردهاند.
3) سروتونين اثر حفاظتي روي سلولهاي مغزي داشته و از تخريب مغز در دوران پيري جلوگيري ميکند.
4) کاهش سروتونين باعث زيادشدن اشتها و افزايش آن باعث کاهش اشتها و در نتيجه باعث لاغري ميشود.
5) افزايش نور باعث افزايش سروتونين آزادشده در مغز ميشود.
6) ديابت دوران بارداري مستقيماً تحت کنترل سروتونين است.
7) آستازي باعث افزايش ترشح سروتونين ميشود و عيب آن اين است که باعث دژنره شدن سلولهاي ترشحکنندهي سروتونين در مغز ميشود.
زعفران باعث افزايش سنتز سروتونين ميشود.
9) در اثر لبخندزدن سروتونين در مغز آزاد ميشود پس بهتر است همه جا بنويسيم با لبخند وارد شويد.
10) در مغز افراد عاشق پس از شکست در عشق سروتونين کاهش مييابد، اشتها افزايش مييابد، بداخلاق ميشوند، زياد ميخوابند و در نهايت از معشوق متنفر ميشوند.
11) در بيماري آلزايمر ميزان سروتونين مغز کاهش مييابد.
12) کساني که به نوعي کمخوابي دارند ميزان سروتونين مغزشان 20درصد کاهش پيدا ميکند.
13) وقتي ملخها به صورت گروهي سامان پيدا ميکنند ميزان سروتونين در مغزشان سهبرابر ميشود.
14) موقعي که سروتونين مغز افزايش مييابد به هر دليل در ادراک زماني، بينايي و گفتاري تغييراتي ايجاد ميشود به همين دليل قديميها ميگفتند در مراسم خواستگاري افراد مسن را حتماً همراه خود ببريد چون ميزان سروتونين مغز آنها به اين سادگيها در اثر محيط تغيير نميکند و به اصطلاح جوگير نميشوند و واقعيات را همانگونه که هست ميبينند.
15) کاهش ميزان سروتونين مغز باعث انزال زودرس ميشود.
16) عاشقشدن به علت پايين بودن هورمون سروتونين در مغز ايجاد ميشود.
17) بالارفتن سن باعث کاهش ترشح سروتونين در مغز ميشود.
1 کمشدن سروتونين در مغز باعث کمرنگشدن خاطرهها ميشود.
19) خواب نيمروزي باعث افزايش ميزان سروتونين مغز ميشود.
20) استرس باعث کاهش ميزان سروتونين مغز ميشود.
منبع: هفته نامه پزشکی امروز