یکی از عوامل اساسی و مهم در بقای موجودات زنده هواست که بدون آن فعالیت های حیاتی مختل می شود.
از این رو استنشاق هوای پاک و توجه به آنچه از طریق تنفس وارد بدن میشود، اهمیت زیادی دارد؛ اما این روزها آلودگی ناشی از گردوغبار در بسیاریاز موارد مشکلات زیادی برای شهروندان به وجود آورده است.
سازمان هواشناسی نیز در اطلاعیه های خود نسبت به وقوع مجدد گردوغبار درروزهای باقیمانده از تابستان بخصوص در مناطق غربی و جنوبی کشور هشدار دادهاست.
دکتر شهرام عزیزی خوش سیرت، مدیر گروه ارتباطات و آموزش سلامت دانشگاهعلوم پزشکی کردستان در این باره می گوید: پدیده گردوغبار رویدادی طبیعیاست که در بخش هایی از جهان که دارای مناطق خشک و بیابانی وسیع هستند،ایجاد می شود؛ در ایران نیز چند سالی است که به دلیل وزش بادهای شدید دربیابان های کشورهای همسایه بویژه عراق، عربستان و اردن، این پدیده تشدیدشده است و تبعات آن کشور ما؛ بویژه مناطق غربی، جنوب غرب و تا حدودی مرکزیرا در بر گرفته است.
عزیزی تصریح می کند: هرچند ذرات جامد به صورت معلق در جو زمین هموارهوجود دارند اما تراکم این ذرات مانند هر متغیر دیگری اگر از محدوده ایفراتر رود خسارت زا و خطرناک خواهد بود.
وی می افزاید: ذرات گرد و غبار از نظر اندازه کاملا متفاوت هستند و از درشت (غیرقابل تنفس) تا ریز (قابل تنفس) طبقه بندی می شوند.
ذرات درشت گرد و غبار حداکثر می توانند به داخل بینی، دهان و حلق راهپیدا کنند اما ذرات ریز می توانند به اعماق بیشتر و نواحی حساس مجرایتنفسی و ریه نفوذ کنند.
ذرات ریزتر دارای اثرات بالقوه مهمی بر سلامت انسان هستند. بیشتر ذراتیکه در پدیده گردوغبار حضور دارند از نوع درشت یا غیرقابل تنفس هستند وتهدید جدی برای سلامت مردم ایجاد نمی کند، هر چند ممکن است در افرادی کهسابقه بیماری های تنفسی دارند مشکلاتی پدید آورد.
دکتر عزیزی می گوید: آثار کوتاه مدت آلودگی هوا بیشتر شامل حساسیت چشمها، بینی و حلق، عفونت های دستگاه تنفسی، سردرد، تهوع و واکنش آلرژیک است.
اما این پدیده در درازمدت نیز می تواند بیماری مزمن تنفسی، سرطان ریه، بیماری قلبی و حتی آسیب به سایر ارگان های بدن را ایجاد کند.
وی تاکید می کند: سرفه، افزایش حساسیت در برابر عفونت های تنفسی،تأثیرات سوء بر قفسه صدری، افت کارایی سیستم ایمنی بدن، تشدید عوارض دربیماری های قلبی، کاهش کارایی تنفس و تنگی نفس، تنفس سریع با عمق تنفس کمو وخامت بیماری های مزمن ریوی مثل برونشیت از عوارض تنفس در گردوغبار است.
● اقدامات احتیاطی
از طریق گردوخاک ها ممکن است انواع بیماری های باکتریایی و ویروسیایجاد یا منتقل شود، اما راه هایی وجود دارد که به شما کمک می کند تا خودرا از اثرات سوء گردوغبار حفظ کنید و اثرات نامطلوب این پدیده را بر سلامتخود به حداقل برسانید؛ از جمله این که از فعالیت درخارج از منزل اجتنابکنید، اگر حتما بایستی در هوای آزاد فعالیت کنید زمان آن را به حداقل ممکنکاهش دهید، در خانه بمانید و درها و پنجره ها را بسته نگاه دارید و درصورتامکان در اماکن دارای سیستم تهویه مطبوع بمانید.
دکتر عزیزی متداول ترین عوارض پدیده گردوغبار را تحریک چشم ها و راههای فوقانی هوایی می داند و می گوید: معمولا در این موقع نوزادان، کودکانو نوجوانان، سالخوردگان و بیماران قلبی و تنفسی ممکن است آسیب بیشتریببینند، پس لازم است خطرات این گردوخاک ها را جدی بگیریم.
به گفته وی افزایش مصرف مایعات (با توجه به ۳ برابر شدن غلظت تعدادی ازفلزات سنگین مانند سرب و افزایش غلظت فلزات سمی مثل جیوه و آرسنیک در زمانپدیده گردوغبار) دفع سموم از طریق ادرار را افزایش می دهد.
همچنین گردوغبارهای محلی و ریزگردها به مخاط دستگاه تنفسی، حلق و حنجرهآسیب جدی وارد می کنند، به طوری که حتی فعالیت دستگاه تنفسی افراد سالمنیز در مواجهه با این گردوغبارها دچار اختلال می شود، بنابراین در شرایطیکه نیاز به حضور طولانی مدت در فضاهای آزاد وجود داشت، استفاده از ماسکهای تنفسی برای افراد در معرض خطر یا استفاده از دستمال خیس می تواند ازورود ریزگردها به مخاط دهانی و سیستم تنفسی جلوگیری کند.
● ماسک ها
ف.ی.ل.تراسیون یکی از راه های کنترل ورود ذرات معلق هوا به بدن است. هرچنداز ماسک های موجود در بازار، ذرات با قطر کمتر از ۱۰ میکرون رد می شود امااستفاده از این ماسک ها برای جلوگیری از حساسیت بینی و دهان در هوای آلودهتوصیه می شود.
دکتر عزیزی در این باره اظهار می کند: باید توجه داشت که حداکثر مدتزمان به کارگیری ماسک های رایج بین ۵/۱ تا ۲ ساعت است و پس از گذشت مدتزمان مذکور، تعویض ماسک ضرورت دارد.
ماسک های کاغذی معمولی و دستمال نمی توانند جلوی ورود ذرات ریزگرد وغبار به سیستم تنفسی ما را بگیرند، بنابراین استفاده از آنها توصیه نمیشود و ماسک های ویژه ای که برای این منظور طراحی شده است و با عنوان P۱ وP۲ عرضه می شود برای این شرایط تا حدی مناسب است
منبع:
پزشكان ايران
از این رو استنشاق هوای پاک و توجه به آنچه از طریق تنفس وارد بدن میشود، اهمیت زیادی دارد؛ اما این روزها آلودگی ناشی از گردوغبار در بسیاریاز موارد مشکلات زیادی برای شهروندان به وجود آورده است.
سازمان هواشناسی نیز در اطلاعیه های خود نسبت به وقوع مجدد گردوغبار درروزهای باقیمانده از تابستان بخصوص در مناطق غربی و جنوبی کشور هشدار دادهاست.
دکتر شهرام عزیزی خوش سیرت، مدیر گروه ارتباطات و آموزش سلامت دانشگاهعلوم پزشکی کردستان در این باره می گوید: پدیده گردوغبار رویدادی طبیعیاست که در بخش هایی از جهان که دارای مناطق خشک و بیابانی وسیع هستند،ایجاد می شود؛ در ایران نیز چند سالی است که به دلیل وزش بادهای شدید دربیابان های کشورهای همسایه بویژه عراق، عربستان و اردن، این پدیده تشدیدشده است و تبعات آن کشور ما؛ بویژه مناطق غربی، جنوب غرب و تا حدودی مرکزیرا در بر گرفته است.
عزیزی تصریح می کند: هرچند ذرات جامد به صورت معلق در جو زمین هموارهوجود دارند اما تراکم این ذرات مانند هر متغیر دیگری اگر از محدوده ایفراتر رود خسارت زا و خطرناک خواهد بود.
وی می افزاید: ذرات گرد و غبار از نظر اندازه کاملا متفاوت هستند و از درشت (غیرقابل تنفس) تا ریز (قابل تنفس) طبقه بندی می شوند.
ذرات درشت گرد و غبار حداکثر می توانند به داخل بینی، دهان و حلق راهپیدا کنند اما ذرات ریز می توانند به اعماق بیشتر و نواحی حساس مجرایتنفسی و ریه نفوذ کنند.
ذرات ریزتر دارای اثرات بالقوه مهمی بر سلامت انسان هستند. بیشتر ذراتیکه در پدیده گردوغبار حضور دارند از نوع درشت یا غیرقابل تنفس هستند وتهدید جدی برای سلامت مردم ایجاد نمی کند، هر چند ممکن است در افرادی کهسابقه بیماری های تنفسی دارند مشکلاتی پدید آورد.
دکتر عزیزی می گوید: آثار کوتاه مدت آلودگی هوا بیشتر شامل حساسیت چشمها، بینی و حلق، عفونت های دستگاه تنفسی، سردرد، تهوع و واکنش آلرژیک است.
اما این پدیده در درازمدت نیز می تواند بیماری مزمن تنفسی، سرطان ریه، بیماری قلبی و حتی آسیب به سایر ارگان های بدن را ایجاد کند.
وی تاکید می کند: سرفه، افزایش حساسیت در برابر عفونت های تنفسی،تأثیرات سوء بر قفسه صدری، افت کارایی سیستم ایمنی بدن، تشدید عوارض دربیماری های قلبی، کاهش کارایی تنفس و تنگی نفس، تنفس سریع با عمق تنفس کمو وخامت بیماری های مزمن ریوی مثل برونشیت از عوارض تنفس در گردوغبار است.
● اقدامات احتیاطی
از طریق گردوخاک ها ممکن است انواع بیماری های باکتریایی و ویروسیایجاد یا منتقل شود، اما راه هایی وجود دارد که به شما کمک می کند تا خودرا از اثرات سوء گردوغبار حفظ کنید و اثرات نامطلوب این پدیده را بر سلامتخود به حداقل برسانید؛ از جمله این که از فعالیت درخارج از منزل اجتنابکنید، اگر حتما بایستی در هوای آزاد فعالیت کنید زمان آن را به حداقل ممکنکاهش دهید، در خانه بمانید و درها و پنجره ها را بسته نگاه دارید و درصورتامکان در اماکن دارای سیستم تهویه مطبوع بمانید.
دکتر عزیزی متداول ترین عوارض پدیده گردوغبار را تحریک چشم ها و راههای فوقانی هوایی می داند و می گوید: معمولا در این موقع نوزادان، کودکانو نوجوانان، سالخوردگان و بیماران قلبی و تنفسی ممکن است آسیب بیشتریببینند، پس لازم است خطرات این گردوخاک ها را جدی بگیریم.
به گفته وی افزایش مصرف مایعات (با توجه به ۳ برابر شدن غلظت تعدادی ازفلزات سنگین مانند سرب و افزایش غلظت فلزات سمی مثل جیوه و آرسنیک در زمانپدیده گردوغبار) دفع سموم از طریق ادرار را افزایش می دهد.
همچنین گردوغبارهای محلی و ریزگردها به مخاط دستگاه تنفسی، حلق و حنجرهآسیب جدی وارد می کنند، به طوری که حتی فعالیت دستگاه تنفسی افراد سالمنیز در مواجهه با این گردوغبارها دچار اختلال می شود، بنابراین در شرایطیکه نیاز به حضور طولانی مدت در فضاهای آزاد وجود داشت، استفاده از ماسکهای تنفسی برای افراد در معرض خطر یا استفاده از دستمال خیس می تواند ازورود ریزگردها به مخاط دهانی و سیستم تنفسی جلوگیری کند.
● ماسک ها
ف.ی.ل.تراسیون یکی از راه های کنترل ورود ذرات معلق هوا به بدن است. هرچنداز ماسک های موجود در بازار، ذرات با قطر کمتر از ۱۰ میکرون رد می شود امااستفاده از این ماسک ها برای جلوگیری از حساسیت بینی و دهان در هوای آلودهتوصیه می شود.
دکتر عزیزی در این باره اظهار می کند: باید توجه داشت که حداکثر مدتزمان به کارگیری ماسک های رایج بین ۵/۱ تا ۲ ساعت است و پس از گذشت مدتزمان مذکور، تعویض ماسک ضرورت دارد.
ماسک های کاغذی معمولی و دستمال نمی توانند جلوی ورود ذرات ریزگرد وغبار به سیستم تنفسی ما را بگیرند، بنابراین استفاده از آنها توصیه نمیشود و ماسک های ویژه ای که برای این منظور طراحی شده است و با عنوان P۱ وP۲ عرضه می شود برای این شرایط تا حدی مناسب است
منبع:
پزشكان ايران
شرح موضوع