حمله قلبی عبارت است از: مرگ سلول‌های عضلانی قلب در اثر کاهش یا توقف جریان خون سرخرگ‌های قلب. حمله قلبی اغلب در افراد بالای 40 سال رخ می‌دهد، اما می‌تواند در هر سنی دیده شود. این بیماری در مردان شایع‌تر است، اما میزان بروز آن در خانم‌ها، رو به افزایش گذاشته است.
علائم بیماری قلب و عروق
1- درد قفسه سینه
در صورتی که درد قفسه سینه همراه با علائمی نظیر: تعریق سرد، تهوع و استفراغ باشد و یا بیشتر از 30 دقیقه طول بکشد، مراجعه سریع به اورژانس الزامی است.
درد قفسه سینه در صورتی که ناشی از تنگی سرخرگ‌های قلب باشد، آنژین صدری (درد قلبی قفسه‌سینه) نام دارد و نشانه‌های آن:
درد، در ناحیه پشت جناغ می‌باشد.
با فعالیت بدنی افزایش و با استراحت تخفیف می‌یابد.
درد به بازو دست چپ و گردن و فک انتشار یابد.
درد، با مصرف قرص‌های زیرزبانی نیتروگلیسیرین در طی 3 تا 5 دقیقه قطع می‌شود.
ارتباطی با خوابیدن یا نشستن فرد ندارد.
در صورتی که درد آنژینی به طور متناوب و در حالت استراحت ایجاد شود، احتمال بروز حمله‌های قلبی زیاد بوده و مراجعه فوری به اورژانس توصیه می‌شود.
دردهای غیر قلبی قفسه سینه:
در صورتی که درد قفسه سینه ارتباطی با فعالیت بدنی نداشته باشد، با قرص زیرزبانی نیتروگلیسیرین تغییری نکند و با تنفس و سرفه و یا تغییر وضعیت بدن تشدید شود، احتمال قلبی بودن درد بیمار کم می‌باشد و عامل غیرقلبی نظیر: گرفتگی عضلات و مسائل استخوانی مطرح می‌باشد.
مثلا درد سوزشی پشت جناغ که بعد از مصرف غذا ایجاد شده و با خوابیدن و خم شدن تشدید شده و با تغییر مزه دهان به صورت ترش و با مصرف شربت‌های ضداسیدی و یا قرص‌هایی نظیر رانیتیدین کاهش می‌یابد، نشان دهنده ابتلا به بیماری رفلاکس معده (ترش کردن غذا) می‌باشد.
[درد قفسه سینه که با تنفس تشدید شده و همراه تنگی نفس، سرگیجه و… می‌باشد، با خوابیدن تشدید می‌شود، ناشی از آمبولی ریه و یا التهاب پرده‌های قلب بوده و مراجعه به پزشک حتما توصیه می‌شود
2- ضعف و خستگی زودرس
نارسایی قلب، برادی‌کاردی(ضربان پایین قلب) و مشکلات دریچه‌ای قلب با ضعف و خستگی زودرس همراه می‌باشند.
وجود علائمی از قبیل: تنگی نفس، سرفه، کندی نبض (کمتر از 60 بار در دقیقه)، حملات غش، تعریق سرد و سرگیجه در تشخیص مشکلات قلبی کمک کننده است. معاینه دقیق توسط پزشک و در صورت لزوم الکتروگرام قلبی، اکوکاردیوگرافی، عکس قفسه سینه و آزمایش خون معمولا منجر به تشخیص سریع مشکلات قلبی می‌شود.
3- تنگی نفس
در صورتی که تنگی نفس با فعالیت بدنی تشدید شده، در حالت خوابیده نسبت به حالت نشسته افزایش یابد و اگر همراه تورم پاها و همراه با حملات تنگی نفس شبانه باشد، علل قلبی نظیر نارسایی قلب و مشکلات دریچه‌ای قلب مطرح بوده و با اکوکاردیوگرافی به راحتی قابل تشخیص است.
آسم و بیماری‌های انسدادی ریوی از علل شایع تنگی نفس می‌باشند. در این موارد سرفه و خلط فراوان و احساس خس خس سینه به صورت شایع دیده می‌شود.
تنگی نفس ناگهانی، ناشی از آمبولی ریه می‌باشد. اگر فرد به مدت طولانی بی‌حرکت بوده و یا در بیمارستان بستری بوده باشد، آمبولی ریه مطرح بوده و باید مورد بررسی قرار گیرد.
نارسایی کلیوی، مسائل روانی و بیماری‌های متابولیک می‌توانند با تنگی نفس شدید همراه باشند.
در سالمندان و افراد دیابتی، حمله قلبی با درد خفیف یا بدون درد بوده و تنگی نفس ناگهانی تنها علامت حمله قلبی می‌باشد.
4- سرگیجه
احساس سبکی سر، تاری دید و عدم تعادل و تعریق سرد ناشی از: آریتمی قلبی، ضربان پایین قلب و یا افت فشار خون است.
سرگیجه به صورت کوتاه‌مدت، در صورت همراهی با تعریق و یا تپش قلب نشانه آریتمی قلبی می‌باشد.
اگر سرگیجه به صورت احساس چرخش در محیط و یا حرکت اطراف باشد و علائمی نظیر: تهوع و استفراغ و وزوز گوش داشته باشد، باید به پزشک متخصص اعصاب مراجعه شود.
اگر بیمار دیابتی دچار سرگیجه، کاهش سطح هوشیاری و یا تعریق شود، احتمال کاهش قندخون مطرح بوده و مراجعه به پزشک توصیه می‌شود.
5- تپش قلب
احساس تپش قلب ممکن است به علت آریتمی قلبی باشد و یا ناشی از اضطراب و فعالیت بدنی باشد.
در صورتی که فرد در حالت استراحت به صورت ناگهانی دچار تپش قلب شده و پس از چند دقیقه تپش قلب به صورت خودبخود قطع شود، احتمال آریتمی قلبی وجود دارد. در این موارد گرفتن نبض و شمارش ضربان قلب در تشخیص علت تپش قلب کمک کننده است.
حملات تپش قلب در مبتلایان به اختلالات قلبی نظیر: نارسایی قلب و یا مشکلات دریچه‌ای، نشان‌دهنده آریتمی‌هایی از قبیل AF، فلوتر دهلیزی و یا تاکی‌کاردی بطنی می‌باشد و با توجه به عوارض مهم این آریتمی‌ها، بررسی دقیق و درمان مناسب الزامی است.
6- تعریق سرد
اگر تعریق سرد همراه درد آنژینی قفسه سینه باشد، احتمال حمله‌های قلبی مطرح است.
اگر تعریق سرد همراه تپش قلب، سرگیجه، ضعف و بیحالی باشد، احتمال آریتمی‌های قلبی مطرح است.
در نارسایی شدید قلبی، تعریق سرد همراه با تنگی نفس و احساس خستگی ایجاد می‌شود.
ممکن است تعریق سرد ناشی از کاهش قند خون در افراد دیابتی باشد، در این موارد کاهش سطح هوشیاری و گیجی از علائم همراه است.
عوامل خطر بیماری قلبی
افزایش سن
جنسیت (مرد بودن)
ارث: کودکان والدین مبتلا به بیمار قلبی، بیش از دیگر کودکان در خطر بروز بیماری قلبی قرار دارند.
مصرف دخانیات: بروز بیماری قلبی در سیگاری‌ها 2 تا 4 برابر غیر سیگاری‌ها است.
بالا بودن کلسترول خون
پرفشاری خون: فشار خون بالا، بار قلب را افزایش داده و موجب ضخیم و سخت شدن دیواره قلب می‌شود.
کم تحرکی
اضافه وزن: با کاهش نیم کیلوگرم از وزن اضافی بدن، خطر حمله قلبی نیز کمتر می‌شود.
دیابت
استرس
مصرف الکلفقر: در نواحی محروم میزان بیماری قلبی بیشتر است، در عوض درمان و مراقبت در نواحی ثروتمند بیشتر است.
اقدامات درمانی اولیه
* اگر کسی به طور ناگهانی دچار درد قلبی شود، دراز بکشد و استراحت مطلق داشته باشد.
* اگر درد ادامه پیدا کند و منشا گوارشی یا تنفسی نتوان برای آن در نظر گرفت، در صورت داشتن قرص زیر زبانی نیتروگلیسیرین، 1 عدد استفاده شود و بیمار به سرعت به اورژانس منتقل شود.
* اگر فردی که دچار حمله قلبی شده ، بی‌هوش است یا دچار ایست قلبی شده و نفس نمی‌کشد، فوراً تنفس دهان به دهان را شروع کنید. اگر ضربان قلب وجود ندارد، ماساژ قلبی دهید.
البته این اقدامات را باید افراد ماهر و مطلع از کمک های اولیه انجام دهند، نه هر فردی.
نکات مفید برای بیماران قلبی
رژیم غذایی کم‌چرب و پر فیبر باشد.
به طور روزانه از 5 وعده میوه و سبزی استفاده کنید.
گیاهان فیبردار (مانند جو، نخود و لوبیا، و مرکبات) استفاده کنید.
از انواع ماهی‌ها مانند: ماهی آزاد، قزل آلا و تن هفته‌ای دو بار استفاده کنید.
روزانه 30 دقیقه ورزش کنید. ورزش قلب را تقویت می‌کند و میزان کلسترول خوب خون (HDL) را افزایش می‌دهد و کاهش وزن را نیز میسر می‌سازد.
مکمل‌هایی برای بیماران قلبی
این مکمل‌ها را تحت نظر پزشک مصرف کنید:
کاروتینوئید
عصاره هسته انگور
ویتامین B12 و فولیک اسید
ویتامین B6
روغن بذر کتان
روغن ماهی (ممکن است مانع انعقاد خون شود، پیش از مصرف این ماده باید با پزشک خود مشورت کنید.)
منیزیم
ویتامین E (اگر از داروهای انعقاد خون استفاده می‌کنید، پیش از مصرف این ماده باید با پزشک خود مشورت کنید).
ویتامین C
منبع:تبیان
 |
علائم بیماری قلب و عروق
1- درد قفسه سینه
در صورتی که درد قفسه سینه همراه با علائمی نظیر: تعریق سرد، تهوع و استفراغ باشد و یا بیشتر از 30 دقیقه طول بکشد، مراجعه سریع به اورژانس الزامی است.
درد قفسه سینه در صورتی که ناشی از تنگی سرخرگ‌های قلب باشد، آنژین صدری (درد قلبی قفسه‌سینه) نام دارد و نشانه‌های آن:
درد، در ناحیه پشت جناغ می‌باشد.
با فعالیت بدنی افزایش و با استراحت تخفیف می‌یابد.
درد به بازو دست چپ و گردن و فک انتشار یابد.
درد، با مصرف قرص‌های زیرزبانی نیتروگلیسیرین در طی 3 تا 5 دقیقه قطع می‌شود.
ارتباطی با خوابیدن یا نشستن فرد ندارد.
در صورتی که درد آنژینی به طور متناوب و در حالت استراحت ایجاد شود، احتمال بروز حمله‌های قلبی زیاد بوده و مراجعه فوری به اورژانس توصیه می‌شود.
دردهای غیر قلبی قفسه سینه:
در صورتی که درد قفسه سینه ارتباطی با فعالیت بدنی نداشته باشد، با قرص زیرزبانی نیتروگلیسیرین تغییری نکند و با تنفس و سرفه و یا تغییر وضعیت بدن تشدید شود، احتمال قلبی بودن درد بیمار کم می‌باشد و عامل غیرقلبی نظیر: گرفتگی عضلات و مسائل استخوانی مطرح می‌باشد.
مثلا درد سوزشی پشت جناغ که بعد از مصرف غذا ایجاد شده و با خوابیدن و خم شدن تشدید شده و با تغییر مزه دهان به صورت ترش و با مصرف شربت‌های ضداسیدی و یا قرص‌هایی نظیر رانیتیدین کاهش می‌یابد، نشان دهنده ابتلا به بیماری رفلاکس معده (ترش کردن غذا) می‌باشد.
[درد قفسه سینه که با تنفس تشدید شده و همراه تنگی نفس، سرگیجه و… می‌باشد، با خوابیدن تشدید می‌شود، ناشی از آمبولی ریه و یا التهاب پرده‌های قلب بوده و مراجعه به پزشک حتما توصیه می‌شود
2- ضعف و خستگی زودرس
نارسایی قلب، برادی‌کاردی(ضربان پایین قلب) و مشکلات دریچه‌ای قلب با ضعف و خستگی زودرس همراه می‌باشند.
وجود علائمی از قبیل: تنگی نفس، سرفه، کندی نبض (کمتر از 60 بار در دقیقه)، حملات غش، تعریق سرد و سرگیجه در تشخیص مشکلات قلبی کمک کننده است. معاینه دقیق توسط پزشک و در صورت لزوم الکتروگرام قلبی، اکوکاردیوگرافی، عکس قفسه سینه و آزمایش خون معمولا منجر به تشخیص سریع مشکلات قلبی می‌شود.
 |
3- تنگی نفس
در صورتی که تنگی نفس با فعالیت بدنی تشدید شده، در حالت خوابیده نسبت به حالت نشسته افزایش یابد و اگر همراه تورم پاها و همراه با حملات تنگی نفس شبانه باشد، علل قلبی نظیر نارسایی قلب و مشکلات دریچه‌ای قلب مطرح بوده و با اکوکاردیوگرافی به راحتی قابل تشخیص است.
آسم و بیماری‌های انسدادی ریوی از علل شایع تنگی نفس می‌باشند. در این موارد سرفه و خلط فراوان و احساس خس خس سینه به صورت شایع دیده می‌شود.
تنگی نفس ناگهانی، ناشی از آمبولی ریه می‌باشد. اگر فرد به مدت طولانی بی‌حرکت بوده و یا در بیمارستان بستری بوده باشد، آمبولی ریه مطرح بوده و باید مورد بررسی قرار گیرد.
نارسایی کلیوی، مسائل روانی و بیماری‌های متابولیک می‌توانند با تنگی نفس شدید همراه باشند.
در سالمندان و افراد دیابتی، حمله قلبی با درد خفیف یا بدون درد بوده و تنگی نفس ناگهانی تنها علامت حمله قلبی می‌باشد.
4- سرگیجه
احساس سبکی سر، تاری دید و عدم تعادل و تعریق سرد ناشی از: آریتمی قلبی، ضربان پایین قلب و یا افت فشار خون است.
سرگیجه به صورت کوتاه‌مدت، در صورت همراهی با تعریق و یا تپش قلب نشانه آریتمی قلبی می‌باشد.
اگر سرگیجه به صورت احساس چرخش در محیط و یا حرکت اطراف باشد و علائمی نظیر: تهوع و استفراغ و وزوز گوش داشته باشد، باید به پزشک متخصص اعصاب مراجعه شود.
اگر بیمار دیابتی دچار سرگیجه، کاهش سطح هوشیاری و یا تعریق شود، احتمال کاهش قندخون مطرح بوده و مراجعه به پزشک توصیه می‌شود.
5- تپش قلب
احساس تپش قلب ممکن است به علت آریتمی قلبی باشد و یا ناشی از اضطراب و فعالیت بدنی باشد.
در صورتی که فرد در حالت استراحت به صورت ناگهانی دچار تپش قلب شده و پس از چند دقیقه تپش قلب به صورت خودبخود قطع شود، احتمال آریتمی قلبی وجود دارد. در این موارد گرفتن نبض و شمارش ضربان قلب در تشخیص علت تپش قلب کمک کننده است.
حملات تپش قلب در مبتلایان به اختلالات قلبی نظیر: نارسایی قلب و یا مشکلات دریچه‌ای، نشان‌دهنده آریتمی‌هایی از قبیل AF، فلوتر دهلیزی و یا تاکی‌کاردی بطنی می‌باشد و با توجه به عوارض مهم این آریتمی‌ها، بررسی دقیق و درمان مناسب الزامی است.
6- تعریق سرد
اگر تعریق سرد همراه درد آنژینی قفسه سینه باشد، احتمال حمله‌های قلبی مطرح است.
اگر تعریق سرد همراه تپش قلب، سرگیجه، ضعف و بیحالی باشد، احتمال آریتمی‌های قلبی مطرح است.
در نارسایی شدید قلبی، تعریق سرد همراه با تنگی نفس و احساس خستگی ایجاد می‌شود.
ممکن است تعریق سرد ناشی از کاهش قند خون در افراد دیابتی باشد، در این موارد کاهش سطح هوشیاری و گیجی از علائم همراه است.
 |
عوامل خطر بیماری قلبی
افزایش سن
جنسیت (مرد بودن)
ارث: کودکان والدین مبتلا به بیمار قلبی، بیش از دیگر کودکان در خطر بروز بیماری قلبی قرار دارند.
مصرف دخانیات: بروز بیماری قلبی در سیگاری‌ها 2 تا 4 برابر غیر سیگاری‌ها است.
بالا بودن کلسترول خون
پرفشاری خون: فشار خون بالا، بار قلب را افزایش داده و موجب ضخیم و سخت شدن دیواره قلب می‌شود.
کم تحرکی
اضافه وزن: با کاهش نیم کیلوگرم از وزن اضافی بدن، خطر حمله قلبی نیز کمتر می‌شود.
دیابت
استرس
مصرف الکلفقر: در نواحی محروم میزان بیماری قلبی بیشتر است، در عوض درمان و مراقبت در نواحی ثروتمند بیشتر است.
اقدامات درمانی اولیه
* اگر کسی به طور ناگهانی دچار درد قلبی شود، دراز بکشد و استراحت مطلق داشته باشد.
* اگر درد ادامه پیدا کند و منشا گوارشی یا تنفسی نتوان برای آن در نظر گرفت، در صورت داشتن قرص زیر زبانی نیتروگلیسیرین، 1 عدد استفاده شود و بیمار به سرعت به اورژانس منتقل شود.
* اگر فردی که دچار حمله قلبی شده ، بی‌هوش است یا دچار ایست قلبی شده و نفس نمی‌کشد، فوراً تنفس دهان به دهان را شروع کنید. اگر ضربان قلب وجود ندارد، ماساژ قلبی دهید.
البته این اقدامات را باید افراد ماهر و مطلع از کمک های اولیه انجام دهند، نه هر فردی.
نکات مفید برای بیماران قلبی
رژیم غذایی کم‌چرب و پر فیبر باشد.
به طور روزانه از 5 وعده میوه و سبزی استفاده کنید.
گیاهان فیبردار (مانند جو، نخود و لوبیا، و مرکبات) استفاده کنید.
از انواع ماهی‌ها مانند: ماهی آزاد، قزل آلا و تن هفته‌ای دو بار استفاده کنید.
روزانه 30 دقیقه ورزش کنید. ورزش قلب را تقویت می‌کند و میزان کلسترول خوب خون (HDL) را افزایش می‌دهد و کاهش وزن را نیز میسر می‌سازد.
مکمل‌هایی برای بیماران قلبی
این مکمل‌ها را تحت نظر پزشک مصرف کنید:
کاروتینوئید
عصاره هسته انگور
ویتامین B12 و فولیک اسید
ویتامین B6
روغن بذر کتان
روغن ماهی (ممکن است مانع انعقاد خون شود، پیش از مصرف این ماده باید با پزشک خود مشورت کنید.)
منیزیم
ویتامین E (اگر از داروهای انعقاد خون استفاده می‌کنید، پیش از مصرف این ماده باید با پزشک خود مشورت کنید).
ویتامین C
منبع:تبیان
شرح موضوع