با عرض سلام:
صرع چیست ؟ علل ایجاد صرع چیست ؟ آیا صرع وراثتی است؟
تاريخچه صرع
صرع يكي از قديمي ترين و درمان پذيرترين بيماريهاي شناخته شده در انسان ميباشد، كه به اشكال مختلف مانند افت ناگهاني هوشياري ، كبودي، مات زدگي و.... ظاهر ميشود. در روزگاران قديم مردم عقيده داشتند، كسي كه دچار اين حالات ميشود “ جن“ يا “شيطان“ در جسم او حلول كرده است. بر مبناي اين عقايد خرافي كه در مورد صرع وجود داشت ، براي درمان فرد مبتلا از راههاي مختلفي كوشش مي شد تا شيطان از درون وي بيرون رانده شود. گاهي بيرون كشيدن ارواح خبيثه از بدن آنان بسيار ظالمانه انجام مي گرفت، آنان را شكنجه ميكردند و با ابزارهائي بسيار ابتدائي مانند سنگهاي تيز جمجمه هايشان را سوراخ ميكردند يا به سحر و جادو متوسل مي شدند. يونانيان باستان به اين بيماري ، به عنوان بيماري مقدس نگاه ميكردند و معتقد بودند فقط يكي از خدايان ميتواند سبب سقوط بيمار بر روي زمين و تكانهاي شديد وي شود و بعد، قبل از مرگ كامل بيمار مجدداً وي را زنده كند. بقراط اولين كسي بود كه با اين نظريه مخالفت كرد. اين پزشك يوناني در حدود ٢٤٥٠ سال قبل معتقد بود، صرع يكي از انواع بيماريها و با منشا اختلال مغزي است. با گذشت قرنها و با كشف راههاي مختلف درمان اين بيماري ، قدم مهمي در مورد ماهيت اين اختلال برداشته شد و معلوم گرديد ، صرع نوعي اختلال در كار سلولهاي مغزي است كه پزشكان اين حالت را “ اپي لپسي“ مي نامند.
صرع چيست؟ صرع يك بيماري نيست ، بلكه فقط نشانه اي است كه ميگويد ، قسمتي از مغز كار خود را هميشه بخوبي انجام نمي دهد. وقتي مغز بطور طبيعي كار كند يك سري امواج الكتريكي از خود ايجاد مي نمايد كه اين امواج مانند الكتريسيته در مسير اعصاب مغزي عبور مي كند. در حالت تشنج يك جرقه الكتريسيته مانند برق در آسمان ايجاد ميشود كه اين جرقه و طوفان الكتريكي بسته به محل خود در مغز علائم ، نوع تشنج و صرع را تعيين مي نمايد. اپي لپسي يا صرع حالتي است كه يك سري از اين تشنج ها و طوفانهاي الكتريكي در مغز بطور مرتب و با فاصله زماني بطور خودبخود ايجاد شده و خاموش شوند. پيچيدگي اين اختلال ، خود ناشي از آن است كه هر چه رخ ميدهد در پيچيده ترين ارگان بدن انسان يعني مغز ميباشد و همچنين عقايد و خرافات و ديدگاههاي عجيب و غريب انسانها، قومها و ملتهاي گوناگون راجع به اين اختلال همه و همه بر ابهامات آن افزوده است. اگر چه وقوع تشنج از علائم بارز صرع است، ولي همه تشنجها منشا صرعي ندارند. تشنج ممكن است به دلائل مختلف ايجاد شود. بنابراين يك بار تشنج هيچ گاه صرع نيست، بلكه دو تا سه بار تشنج مي بايست رخ دهد تا پزشك تشخيص صرع را مطرح نمايد.
ِِِِِِِِِعلل صرع
عوامل مختلفي مانند صدمه مغزي ، عفونت و عوامل ارثي ،ضربه هاي پس از تولد و دوران كودكي، تصادفات و حوادثي كه باعث ضربه مغزي ميشود وهمچنين مننژيت ها همگي ميتوانند باعث ايجاد صرع شوند كه داشتن اطلاعات لازم در اين زمينه مي تواند در پيشگيري صرع موثر واقع گردد، كه در ذيل اشاره اي به آنها ميگردد.
علل قبل از زايمان
صدمات و ضربه هاي قبل از زايمان يا در حين زايمان ناشي از كمبود اكسيژن رساني به مغز كه در واقع اين علت نسبتاً شايع تشنج ها در دوره نوزادي و كودكي است . ولي خوشبختانه با بكارگيري روشهاي مناسب و مراقبتهاي خاص دوره حاملگي و زايمان از اين عوارض بسيار كاسته شده است . ولي هنوز هم گفته ميشود كه ٢٠ درصد علل صرع ناشي از اين موارد كمبود اكسيژن مغز در دوره جنيني و يا در حين زايمان است.
ضربه هاي مغزي
ضربه هاي مغزي ١٠ الي ١٥ درصد علل حملات صرع را تشكيل ميدهند كه شامل مجموع صدماتي است كه بر اثر ضربه به مغز وارد مي آيند مانند تصادفات اتومبيل ، سقوط از بلندي و........ تشنج ناشي از ضربه هاي مغزي ممكن است با فاصله كوتاهي از ضربه مغزي و يا سالها پس از آن اتفاق بيفتد. نكته مهم اين است كه هر قدر مدت زمان بيهوشي ناشي از ضربه مغزي طولاني تر باشد، شانس وقوع تشنج نيز بيشتر است. ولي اين نكته را بايد در نظر داشت ، كه همه كساني كه دچار ضربه مغزي ميشوند، مبتلا به صرع نميگردند. زمين خوردن معمولي و ضربه هاي كوچك به سر و صورت در كودكان لازمه رشد آنان و گاهي اجتناب ناپدير است و والدين نبايد تشنج هاي احتمالي آينده را به اين ضربه هاي مختصر و بي اهميت نسبت دهند. چرا كه تشنج متعاقب آن دسته از ضربه هاي مغزي كه همراه بيهوشي نمي باشند، بسيار نادر است ولي نبايد از نظر دور داشت كه نوزادان و كودكان به اين ضربه ها بسيار حساس هستند.براي مثال نبايد نوزاد را براي نوازش و غيره تكانهاي شديد داد. همين حركت مكرر و مداوم به سر و جمجمه نوزاد ميتواند صرع و ضايعات مغزي ديگري كه عقب ماندگي ذهني را در پي دارد،موجب شود. نكته مهم ديگر اينكه اگر تشنج سريعاً و در فاصله كمي از وقوع ضربه مغزي اتفاق افتد، خوش خيم تر است، تا زمانيكه ماهها و يا سالها بعد از وقوع ضربه بوقوع بپيوندد و در اين گروه حتي بروز صرع ممكن است تا بيست سال بعد از ضربه مغزي به تاخير افتد.
بيماريها و علل عفوني
صرع ممكن است ، به علت بيماريهاي مختلفي ايجاد شود، مانند انواع عفونت هاي مغزي يا آنسفاليت هاي مغزي ، مننژيت و... يا بيماريهاي عروق مغزي (كه از علل شايع ايجاد كننده صرع هم هستند) و يا بيماريهاي مانند لوپوس كه ١٥ در صد منجر به صرع ميشوند و يا گرفتار شدن مغز توسط تومورهاي سرطاني مناطق ديگر بدن.
عفونتها و ضربه هاي مغزي از علل شايع صرع هستند تومورهاي مغزي
تقريبا“ ٣٥ درصد تومورهاي مغزي موجب تشنج ميشوند، ولي تومورهاي مغزي بطور كلي تقريباً ١٥ درصد علل تشنج ها را موجب ميشوند.
علل متابوليكي
اختلالات ميزان قند خوني ، بيماري كليوي ، بيماري كبدي از علل مهم و شايع تشنج هستند. اين علل قابل درمان بوده و پس از آن صرع فرد نيز بهبود مي يابد. اختلالات متابوليكي ارثي نادر نيز ميتوانندموجب حملات صرع شوند . مانند “بيماري سي تاكس“
سكته هاي مغزي
سكته هاي مغزي ، علت اوليه صرع در بيماران ٦٠ سال به بالا است و در جوامعي كه متوسط سن افراد به اين سن و سال مي رسد، وقوع بيشتري از صرعها را در اين رابطه مشاهده مي كنيم. البته همه سكته ها موجب صرع نمي شوند و تنها ٤ الي ٥ درصد اين بيماران هستند كه دچار صرعهاي مزمن ميشوند و در اينجا هم مانند آنچه در رابطه با ضربه هاي مغزي و صرع گفته شد، هر چه وقوع صرع نزديكتر به حمله مغزي باشد، شانس ماندگار شدن آن كمتر است. سكته مغزي عوارض كوتاه مدت و دراز مدت در سخن گفتن ، قوه شناخت ، فكر و حركت دارد كه البته بستگي به منطقه گرفتار در مغز دارد. قابل ذكر است .تشنجهاي پس از سكته مغزي معمولا“ به داروي هاي ضد صرع ،خوب پاسخ مي دهند.
داروها و حشره كش ها
مسموميت با حشره كش ها ، مصرف داروهائي مثل كوكائين موجب حمله صرع ميشوند. قطع ناگهاني داروهائي كه بطور طولاني مصرف شده اند، ممكن است موجب حمله صرع شوند. بايد هشدار داد افرادي كه آستانه تشنج پائيني دارند با مصرف برخي داروهاي آرام بخش و ضد افسردگي ممكن است دچار حمله صرع شوند. گاهي حتي واكنش داروئي بين داروهاي ضد صرعي كه بيمار مصرف مي كند و داروهاي ديگر و احتمالاً آنهائي كه سطح داروهاي ضد صرعي را پائين مي آورند هم موجب بروز صرع مي شوند.
صرع حساس به نور
صرع حساس به نور چيست؟
گاهي اوقات تشنجها، با نور چشمك زن، نور تابشي يا حتي شكلهاي هندسي منظم تكرار شونده آغاز مي شوند. به اين وضعيت كم و بيش نادر، صرع حساس به نور گفته مي شود.
چه تعدادي از مصروعين به نور حساس هستند؟
در جامعه، تقريبا از هر ٢٠٠ نفر، يك نفر مبتلا به صرع وجود دارد و درصد كمي از اين افراد تحت تاثير نور چشمك زن دچار تشنج مي شوند. چنين حساسيتهايي در كودكان و نوجوانان شايع تر است و با افزايش سن، شيوع آن كم مي شود. بطوريكه از حدود ٢٥ تا ٣٠ سالگي بندرت ديده مي شود.
چگونه مي توان حساسيت به نور را تشخيص داد؟
اكثر افراد به اين موضوع آگاه هستند. نوار مغزي استاندارد با تحريك نور مانند نور چشمك زن انجام مي شود و در صورتی که حساسيت به نور وجود داشته باشد، معمولا در اين مرحله مشخص خواهد شد.
در مبتلايان به صرع حساس به نور، چه عواملي ممكن است آغازگر تشنج باشد؟
موارد زير ممكن است سبب شروع حمله تشنج در فرد حساس به نور شود:
١. ديدن صفحه تلويزيون، بازي ويدئويي، استفاده از برنامه هاي گرافيكي كامپيوتري.
٢. داشتن تلويزيون پر برفك يا ديگر منابع نوري كه با فركانس كمي چشمك بزند.
٣. ديدن درخشش دسته پرتوهاي نور كه از لابه لاي درختان مي گذرد.
٤. نگاه كردن به مناظر بيرون ماشين يا قطار در حال حركت.
٥. ديدن نور منعكس شده توسط آب.
٦. نورهاي چشمك زن مصنوعي.
٧. نگاه كردن به پله برقي در حال حركت. گاهي اوقات اشخاص به شكلها يا الگوهاي منظم هندسي مثلا راه راه يا چهار خانه حساسيت پيدا مي كنند.
همچنين عوامل ديگري كه به حساسيت كمك مي كند عبارتند از:
١. كثرت تحريك (تعداد تحريكات نوري در ثانيه)
٢. شدت تحريك نوري
٣. مقدار نور زمينه (محيط)
٤. رنگ نور
٥. باز يا بسته بودن چشم بيمار
ر چه فركانسي از نور چشمك زن بيشترين احتمال براي وقوع تشنج هست؟
فركانس نور چشمك زني كه بيشترين احتمال را براي وقوع تشنج ايجاد مي كند از شخصي به شخص ديگر متفاوت است. عموما اين تعداد نور چشمك زن بين ٥ تا ٣٠ فلاش در ثانيه است (٣٠-٥ هرتز) با اين حال بعضي افراد به فركانسهاي بالاتر حساس اند. در فركانسهاي زير ٥ هرتز حساسيت رايج نيست.
آيا بازي هاي كامپيوتري مي تواند باعث ايجاد مشكلاتي در بيماران شود؟
در افرادي كه سابقه صرع ندارند ، بازي هاي كامپيوتري خيلي بندرت باعث آغاز تشنج هاي صرعي مي شوند. اين دسته از افراد كه براي اولين بار، هنگام بازي با كامپيوتر دچار تشنج مي شوند، داراي يك زمينه آمادگي براي تشنج هايي كه با نور چشمك زن آغاز مي شود هستند و بيشتر آنان داراي صرع حساس به نور می باشند. توجه به اين نكته مهم است كه بدانيم شخص نبايد از اين كه تنها گاه به گاه و بدون هيچگونه پيوستگي در حملات و مثلا تنها در بازي هاي كامپيوتري و يا تماشاي تلويزيون دچار تشنج مي شود خوشحال باشد. براي تعيين علت حقيقي تشنج بررسي دقيق تري لازم است تا توصيه پزشكي مناسبي ارائه شود.
آيا فرزندم مي تواند به جشن تولد برود؟
معمولا نورهاي رنگي چنانچه به سرعت خاموش و روشن نشوند مشكلي ايجاد نمي كنند. با اين حال نورهاي چشمك زن مي توانند آغازگر تشنج باشد، به ويژه اگر نور محيط كم باشد. همچنين ممكن است آغازگرهاي محيطي ديگري مانند فشار، هيجان، خستگي و غيره وجود داشته باشد. بعضي از دولتهاي محلي قوانيني براي فركانس نورهاي چشمك زن وضع مي كنند. متاسفانه بايد گفت اگر شخص حساسيت ناشناخته اي به نور چشمك زن دارد بهتر است از اين نورها دوري كند.
توصيه هاي كمكي به افراد داراي صرع حساس به نور:
١. توصيه هاي شخصي را از پزشك متخصص خودتان بگيرد چون خطرات مربوط به تشنج ها از شخصي به شخص ديگر گوناگون است.
٢. هرگاه بطور ناگهاني و يا پيش بيني نشده در معرض منبع نور قرار گرفتيد مي توانيد با پوشاندن يا بستن يك چشم تاثيرات نور چشمك زن يا تابشي را كاهش دهيد.
٣. براي تغيير دادن كانال تلويزيون از دستگاه كنترل از راه دور استفاده كنيد تا به صفحه تلويزيون خيلي نزديك نشويد.
٤. از ديدن كانال هايي كه خوب تنظيم نشده اند يا تلويزيونهاي پر برفك يا با كيفيت نامناسب پرهيز كنيد.
٥. از تلويزيوني با فركانس بالا (١٠٠ هرتز) يا با صفحه كوچكتر استفاده كنيد.
٦. براي جلوگيري از تابش شديد نور خورشيد از عينك آفتابي استفاده كنيد.
٧. از سرگرمي هايي كه نياز به نزديكي با صفحه هاي الكترونيكي دارد پرهيز كنيد، به ويژه اگر آنها بزرگ يا مستلزم استفاده از صفحات تلويزيوني استاندارد مثل بازيهاي كامپيوتري باشد.
٨. اغلب تشنج با ديدن فيلم بر روي پرده سينما و يا دستگاه نمايش دستي پيش نمي آيد.
٩. خستگي مفرط اغلب خطر تشنج هاي حساس به نور را افزايش مي دهد.
١٠. جهت كاهش تحريك نوري هنگام تماشاي تلويزيون، استفاده از چراغ روشنايي در اتاق توصيه مي شود. اين چراغ بايد سقفي و در پشت شخص تماشا كننده باشد.
١١. بهتر است زاويه تماشاي تلويزيون، حدود ٤٥ درجه باشد.
١٢. توصيه مي شود اگر مجبور به استفاده از كامپيوتر براي مدت طولاني هستيد، بطور متناوب استراحت داشته باشيد.
صرع و ژنتیك
اختلالات ژنتیکی مشخص، مسئول تنها حدود ١% موارد بیماران مبتلا به صرع می باشد. در دو قلوهای تک تخمدانی احتمال ابتلای همزمان هر دو به صرع ، بیشتر از دو قلوهای دو تحمکی می باشد. تا سن ٢٥ سالگی حدود ٩% فرزندان مادران مبتلا به صرع و ٤/٢% فرزندان پدران مبتلا به صرع ، احتمال ابتلا به صرع را دارند. علت ریسک بالاتر ابتلای کودکان زنان مبتلا به صرع مشخص نیست.
بعضی انواع صرع ، بیشتر از بقیه توسط ارث انتقال می یابند. برای مثال فرزندان والدین مبتلا به صرع ابسانس (صرع کوچک)، ریسک بالاتری برای ابتلا به صرع دارند.(٩%) تا سایر انواع صرع های منتشر یا موضعی (٥%).
به عنوان یک قانون کلی ، حتی ٩٠% فرزندان والدینی که هر دو مصروع هستند ، به صرع مبتلا نمی شوند.
زمینه انتقال ژنتیکی اغلب سندرمهای اپی لپسی نامشخص است. لذا پیشرفتهای زیادی در جهت تعیین سندرمهای خاص اپی لپسی انجام شده است که بر اساس خصوصیات بالینی ، بررسی نحوه انتقال خانوادگی و آنالیزهای ژنتیکی بوده است. امروزه مشخص شده است که اغلب صرع های ارثی خوش خیم هستند و به راحتی درمان می شوند و احتمال ابتلای فرزندان کم است.
در یک فرد یا خانواده تعیین دقیق و حجم نوع صرع، امکان تعیین ژنتیکی بودن یا نبودن آن را فراهم می کند. تا همین اواخر پیشرفتهای ایجاد شده در زمینه ژنتیک صرع بسیار کند بود و محققین اندکی در این زمینه فعالیت داشتند. اما در سالهای اخیر پیشرفتهای قابل توجهی ایجاد شده است. در حال حاضر پیشرفتهای شگرف در زمینه بیولوژی مولکولی به محققین این امکان را می دهد که محل و ماهیت ژن هائی را که منجر به صرع می شوند، شناسائی کنند.
به عنوان مثال مشخص شده است که بعضی سندرمهای اپی لپسی ممکن است بر اساس مدل ماده مندل (Mendelian Fashion) انتقال یابند. مانند تشنج نوزادی فامیلی خوش خیم (Benign infantile familial convulsion) ، صرع لوب تمپورال (اتوزوم غالب)، وصرع لوب فرونتال شبانه (اتوزوم غالب).
بعضی سندرم های صرعی ممکن است از طریق وراثت های پیچیده ای صورت گیرد که در آن بیش از یک ژن دخیل باشند یا عوامل محیطی نیز موثر باشند و منجر به فنوتیپ خاصی شوند، مانند صرع میوکلونی جوانی (juvenile myoclonic epilepsy) ، صرعهای منتشر با تب و تشنج ، صرع ابسانس (absence) که در سنین بالاتر همراه با صرع گراندمال یا صرع میوکلونیک همراه می شوند.
همچنین شواهدی جمع آوری شده است که نشان می دهد بعضی سندرمهای صرعی خاص ناشی از اختلال ژنتیکی در ژن های مربوط به کانالهای یونی می باشد. کانالهای یونی درگیرعبارتند از:
· کانال یون پتاسیم(مانند تشنج نوزادی فامیلی خوش خیم )
· کانال یون سدیم (مانند صرع منتشر با تب و تشنج )
· کانال یون کلسیم (مانند صرع ابسانس )
همچنین اختلال در کانالهای استیل کولین نوع نیکوتینی نیز گزارش شده است (مانند صرع لوب فرونتال شبانه که به شکل اتوزوم غالب انتقال می یابد).
انتظار می رود پیشرفتهای ژنتیک مولکولی ، تصورات ما را در مورد مکانیسمهای ایجاد صرع بیش از این تغییر دهد که این خود می تواند زمینه ساز درمانهای جدید و حتی استراتژی های پیشگیری از صرع باشد.
ازدواج، بارداري و شيردهي در صرع
در گذشته مبتلايان به صرع از بسياري حقوق اجتماعي خود از جمله ازدواج کردن محروم بودند. اما با گذشت زمان و شناخت هر چه بيشتر این بيماري، نگرش جامعه نسبت به بيماري صرع تغيير يافت و در نهايت ازدواج و تشكيل خانواده در اين افراد، امري عادي شد.اغلب افراد مصروع مي توانند ازدواج كنند و فرزندان سالمي داشته باشند و از زندگي فعال و پر ثمري لذت ببرند . با مصرف منظم دارو و خودداري از اشتغال در بعضي كارها، بدون آنكه براي سلامتي شما مشكلي پيش آيد، مي توانيد تمام ايام را به كار ادامه دهيد و از خانواده خود مراقبت كنيد. اگر قصد ازدواج داريد و مدتي طولاني است كه دچار صرع هستيد و صرع شما خوب كنترل نشده است، با پزشك خود مشورت نموده و علت كنترل نشدن حملات صرعي را بيابيد. معمولا درمان نادرست يا مصرف نامرتب داروها عامل ادامه حملات صرع است. پس از اطمينان از كنترل بيماري اقدام به ازدواج نمائيد.
پيش از آنكه تصميم نهايي را در مورد ازدواج بگيريد، بهتر است مشكل صرع خود را با شخص مورد نظر در ميان بگذاريد. اگر چه هستند افرادي كه مبتلا به صرع بوده و آن را مخفي مي كنند. شما نه تنها آن را مخفي نكنيد، بلكه صادقانه مشكل خود را با طرف مقابل در ميان بگذاريد و او را با مشاوره با پزشك معالج خويش، قانع كنيد كه با كنترل صرع مي توان يك زندگي سالم داشت.
توجه داشته باشيد كه مواردي ديده شده است كه همسري به بهانه بي اطلاعي از بيماري صرع همسر خود تقاضاي طلاق كرده است.
صرع و بارداری
با توجه به اين كه ٥٠% بيماران مصروع را خانمهاي در سنين باروري تشكيل مي دهند، با اين حال هنوز به طور دقيق تاثير صرع، حملات تشنجي و داروهاي ضد صرع بر بارداری شناخته نشده است.
اكثر خانمهاي مبتلا به صرع ، دوران بارداري طبيعي را طي كرده و زايمان بي خطري خواهند داشت.
در بيش از نيمي از مبتلايان به صرع در دوران بارداري، هيچگونه تغييري در حملات تشنجي پيدا نمي كنند و حتي گروهي، از تعداد حملاتشان كاسته مي گردد. اما در عده اي ديگر تشديد حملات مشاهده مي شود. در عين حال بر طبق مطالعات انجام شده، گزارش شده است كه بارداری تاثير بسيار ناچيزي بر صرع دارد. در ضمن لازم است زنان مبتلا به صرع مانند تمام زنان باردار در اين دوران مراقبتهاي جسمي و رواني لازم نظير استراحت كافي، توجه دقيق به امر تغذيه، دوري از هيجان ، عصبانيت و پرهيز از كم خوابي را رعايت نمايند.
بديهي است يك خانم مبتلا به صرع هنگام بارداري ممكن است با مشكلاتي مواجه شود. لذا بايد مرتبا با پزشك خود در تماس باشد، زيرا به دنيا آوردن يك نوزاد سالم ارزش اين مراقبت را دارد.
خوشبختانه بيش از ٩٠% خانم هاي مبتلا به صرع بارداری موفقي خواهند داشت و فرزندان سالمي به دنيا خواهند آورد.
يكي از خطرات دوران بارداري، عوارض مصرف داروهاي ضد صرع است، زيرا برخي از اين داروها اثرات منفي بر روي جنين دارند. خوشبختانه داروهاي كم ضرري براي مادران باردار وجود دارد كه جهت اطلاع بيشتر بايد با پزشك معالج خود مشورت كنند.
هرگونه كاهش يا قطع خود سرانه دارو در طول بارداري نه تنها خطرات را كم نمي كند، بلكه موجب افزايش خطر تشنج نيز مي شود.
صرع و داروهاي ضد بارداري
عده اي از متخصصين عقيده دارند كه مصرف قرص هاي ضد بارداري در بعضي از بيماران ممكن است باعث ذخيره شدن آب در بافتهاي بدن گردد، و از اين طريق باعث تغييراتي در حملات گردد.
از طرفي بعضي داروهاي ضد صرع مانند فني توئين، فنوباربيتال، اتوسوكسيمايد و كاربامازپين باعث تضعيف اثرات داروهاي ضد بارداري مي شوند. بنابراين با توجه به نظرات مختلف پزشكان در اين مورد بهتر است كه روش جلوگيري از حاملگي براي هر فرد مصروع با مشورت پزشك انجام گيرد.
امروزه چندين روش موفق و مطمئن جلوگيري از بارداري وجود دارد. مصرف قرص هاي ضد بارداري، استفاده از دستگاه (I.U.D)، تزريق آمپول، كاشتن قرص زير پوست، استفاده از كاندوم و بستن لوله ها در مردان و زنان روش هاي متفاوتي است كه بايد تحت نظر متخصصين زنان و زايمان و همچنين پزشك معالج انجام گيرد. با مشورت و همكاري بدون هيچ مشكلي سلامت بارداري تامين مي شود.
• حتي الامكان فاصله گذاري بين فرزندان را رعايت كنيد و فرزند كمتري داشته باشيد.
صرع و شيردهي
اظهار نظر در مورد اين سوال كه آيا مادران مصرف كننده داروهاي ضد صرع، مي توانند به نوزادان خود شير بدهند، تا اندازه زيادي بستگي به منافع جسمي و رواني شيردهي، آرزوهاي مادر، وضعيت سلامت نوزاد و مقدار استفاده مادر از اين داروها دارد. طبق منابع موجود، تمامي انواع داروهاي ضد صرع وارد شير مادر شده و از اين طريق به نوزادان انتقال مي يابد ولي خوشبختانه مقدار دارويي كه از طريق شير مادر به نوزاد مي رسد زياد نبوده و قابل چشم پوشي است. لذا شيردهي را نبايد براي مادران مبتلا به صرع ممنوع كرد.
متذكر مي شويم كه شير مادر مبتلا به صرع با وجود مصرف داروهاي ضد صرع براي نوزاد، كاملا سالم و بي خطر بوده و توصيه مي شود كه طبق روال عادي شيردهي ادامه داشته باشد.
توصيه مي شود اگر بيداري در شب براي مادر مبتلا به صرع مناسب نیست و باعث تشدید حملات می گردد، مي تواند شير را دوشيده و پدر آنرا به كودك بدهد.
درمان ئاروئی صرع:
درمان داروئي صرع با كشف اثر ضد تشنجي داروي برميد پتاسيم در سال ١٨٥٧ شروع شد. اين دارو تا بيش از هفتاد سال، داروي ترجيحي در درمان صرع بود. پس از آن فنوباربيتال در سال ١٩١٢ كشف و سنتز شد.
٢٥ سال بعد از كشف فنوباربيتال در سال ١٩٣٨ فني توئين و سپس تري متاديون معرفي گرديدند. كاربامازپين نيز در سال ١٩٦٧ و سديم والپروات در سال ١٩٧٤ معرفي شدند. بعد از ١٥ سال، سه داروي ضد تشنج جديد فلبامات، لاموتريژين و گاباپنتين به بازار عرضه شدند و سپس داروهاي جديد ديگري نيز معرفي گرديدند.
نسل جديد داروهاي ضد صرع اغلب در درمان صرع هاي مقاوم به درمان استفاده مي شوند. در ٧٠ درصد موارد، حملات صرع با يك دارو و به طور كامل كنترل مي گردند. در ١٠ درصد موارد شدت و فركانس حملات كاهش يافته و در ٢٠ درصد باقيمانده نيز، علي رغم درمانهاي مناسب داروئي، حملات غير قابل كنترل و مقاوم باقي مي مانند.
اگر پزشك داروهاي ضد صرع را تجويز مي كند، بيمار بايد بداند كه طول دوره درمان طولاني مدت خواهد بود. در اغلب موارد در صورتي كه بيمار به مدت چند سال هيچ حمله تشنجي نداشته باشد، پزشك تصميم به كاهش تدريجي و نهايتا قطع دارو خواهد گرفت.
هدف:
هدف از درمان داروئي، قطع يا به حداقل رسانيدن تعداد حملات تشنج، بدون ايجاد عوارض جانبي جدي و خطرناك مي باشد. در درمان دارویی صرع بايستي بين "كنترل صرع" و "عوارض داروئي " بالانس مناسب برقرار گردد.
مصرف منظم داروها از اصول بنیادی در درمان صرع می باشد
انتخاب دارو:
انتخاب دارو بستگي به عوامل مختلفي از جمله سن بيمار، نوع تشنج، تداخل داروئي، سهولت مصرف دارو و عوارض داروئي دارد.
سن بيمار: بعضي از داروهاي ضد صرع، در دوره هاي سني مختلف، عوارض متفاوت و خاصي را نشان مي دهند. مثلا داروي "سديم والپروات" در نوزادي و شيرخوارگي احتمال عارضه كبدي بيشتري نسبت به سنين جواني و ميانسالي دارد.
نوع تشنج: هر كدام از داروهاي ضد صرع بر روي نوع خاصي از صرع، موثرتر هستند. مثلا داروي اتوسوكسيمايد، بر روي حملات ابسانس يا صرع كوچك، تاثير بهتري نسبت به حملات صرع بزرگ، خواهد گذاشت.
تداخل داروئي: گاه پزشك براي كنترل صرع مجبور به تجويز دو يا چند داروي ضد صرع به صورت همزمان مي باشد. در اين موارد انواع خاصي از داروها مي توانند اثرات جانبي همديگر را تشديد كنند كه در اين صورت، جهت كاهش اين مشكل، بهتر است داروهائي انتخاب شوند كه تداخل كمتري با هم دارند.
سهولت مصرف دارو: در درمان فرد مصروع، وقتي دو دارو به يك نسبت در كنترل حملات موثرند، داروئي انتخاب مي شود كه نحوه مصرف آن آسانتر باشد. مثلا پزشك به جاي مصرف سه وعده دارو در روز، يك وعده از آن را براي بيمار تجويز مي نمايد.
عوارض داروئي: بعضي داروها مي توانند عوارض گوارشي، پوست و مو، اختلالات كبدي،کلیوی ، خوني، عوارض مربوط به دستگاه سيستم عصبي مركزي (گيجي، خواب آلودگي، اختلال تعادل، اختلالات شناختی) اختلال جنسي، اختلال متابوليسمي (متابوليسم كلسيم)، اختلال در رشد لثه و تغيير اشتها را ايجاد كنند. لازم به توضيح است، عوارض كلي ذكر شده مربوط به تمام داروهاي ضد صرع نيست. يك داروي خاص تمام عوارض فوق را ايجاد نمي نمايد، بلكه عارضه هر دارو محدود مي باشد. از طرفي اگر براي داروئي عارضه بخصوصي ذكر شده است، به اين مفهوم نيست كه مصرف داروي فوق در هر فرد حتما منجر به ايجاد عارضه مذكور خواهد شد. مثلا ممكن است فردي اختلال گوارشي يا حساسيت پوستي نسبت به دارويي پيدا كند، ولي فرد ديگر با همان دارو عارضه اي نداشته باشد. اينكه بيمار كدام يك از عوارض فوق را پيدا ميكند، بستگي به نوع دارو، تعداد داروها و پاسخ فردي دارد. در بعضي موارد شروع مصرف دارو به ميزان كم و افزايش تدريجي آن (تا رسيدن به مقدار مناسب) سبب كاهش بروز عوارض دارويي مي شود. در نهايت با وجود همه عوارضي كه براي مصرف دارو ذكر گرديد، توجه به اين نكته
الزامي است كه مصرف صحيح دارو، با در نظر گرفتن تمام عوارض آن ضروري و اساسي است و قطع خودسرانه آن مي تواند عواقب جبران ناپذيري داشته باشد.
منبع:
http://www.ahmadebrahimi64.blogfa.com
صرع چیست ؟ علل ایجاد صرع چیست ؟ آیا صرع وراثتی است؟
تاريخچه صرع
صرع يكي از قديمي ترين و درمان پذيرترين بيماريهاي شناخته شده در انسان ميباشد، كه به اشكال مختلف مانند افت ناگهاني هوشياري ، كبودي، مات زدگي و.... ظاهر ميشود. در روزگاران قديم مردم عقيده داشتند، كسي كه دچار اين حالات ميشود “ جن“ يا “شيطان“ در جسم او حلول كرده است. بر مبناي اين عقايد خرافي كه در مورد صرع وجود داشت ، براي درمان فرد مبتلا از راههاي مختلفي كوشش مي شد تا شيطان از درون وي بيرون رانده شود. گاهي بيرون كشيدن ارواح خبيثه از بدن آنان بسيار ظالمانه انجام مي گرفت، آنان را شكنجه ميكردند و با ابزارهائي بسيار ابتدائي مانند سنگهاي تيز جمجمه هايشان را سوراخ ميكردند يا به سحر و جادو متوسل مي شدند. يونانيان باستان به اين بيماري ، به عنوان بيماري مقدس نگاه ميكردند و معتقد بودند فقط يكي از خدايان ميتواند سبب سقوط بيمار بر روي زمين و تكانهاي شديد وي شود و بعد، قبل از مرگ كامل بيمار مجدداً وي را زنده كند. بقراط اولين كسي بود كه با اين نظريه مخالفت كرد. اين پزشك يوناني در حدود ٢٤٥٠ سال قبل معتقد بود، صرع يكي از انواع بيماريها و با منشا اختلال مغزي است. با گذشت قرنها و با كشف راههاي مختلف درمان اين بيماري ، قدم مهمي در مورد ماهيت اين اختلال برداشته شد و معلوم گرديد ، صرع نوعي اختلال در كار سلولهاي مغزي است كه پزشكان اين حالت را “ اپي لپسي“ مي نامند.
صرع چيست؟ صرع يك بيماري نيست ، بلكه فقط نشانه اي است كه ميگويد ، قسمتي از مغز كار خود را هميشه بخوبي انجام نمي دهد. وقتي مغز بطور طبيعي كار كند يك سري امواج الكتريكي از خود ايجاد مي نمايد كه اين امواج مانند الكتريسيته در مسير اعصاب مغزي عبور مي كند. در حالت تشنج يك جرقه الكتريسيته مانند برق در آسمان ايجاد ميشود كه اين جرقه و طوفان الكتريكي بسته به محل خود در مغز علائم ، نوع تشنج و صرع را تعيين مي نمايد. اپي لپسي يا صرع حالتي است كه يك سري از اين تشنج ها و طوفانهاي الكتريكي در مغز بطور مرتب و با فاصله زماني بطور خودبخود ايجاد شده و خاموش شوند. پيچيدگي اين اختلال ، خود ناشي از آن است كه هر چه رخ ميدهد در پيچيده ترين ارگان بدن انسان يعني مغز ميباشد و همچنين عقايد و خرافات و ديدگاههاي عجيب و غريب انسانها، قومها و ملتهاي گوناگون راجع به اين اختلال همه و همه بر ابهامات آن افزوده است. اگر چه وقوع تشنج از علائم بارز صرع است، ولي همه تشنجها منشا صرعي ندارند. تشنج ممكن است به دلائل مختلف ايجاد شود. بنابراين يك بار تشنج هيچ گاه صرع نيست، بلكه دو تا سه بار تشنج مي بايست رخ دهد تا پزشك تشخيص صرع را مطرح نمايد.
ِِِِِِِِِعلل صرع
عوامل مختلفي مانند صدمه مغزي ، عفونت و عوامل ارثي ،ضربه هاي پس از تولد و دوران كودكي، تصادفات و حوادثي كه باعث ضربه مغزي ميشود وهمچنين مننژيت ها همگي ميتوانند باعث ايجاد صرع شوند كه داشتن اطلاعات لازم در اين زمينه مي تواند در پيشگيري صرع موثر واقع گردد، كه در ذيل اشاره اي به آنها ميگردد.
علل قبل از زايمان
صدمات و ضربه هاي قبل از زايمان يا در حين زايمان ناشي از كمبود اكسيژن رساني به مغز كه در واقع اين علت نسبتاً شايع تشنج ها در دوره نوزادي و كودكي است . ولي خوشبختانه با بكارگيري روشهاي مناسب و مراقبتهاي خاص دوره حاملگي و زايمان از اين عوارض بسيار كاسته شده است . ولي هنوز هم گفته ميشود كه ٢٠ درصد علل صرع ناشي از اين موارد كمبود اكسيژن مغز در دوره جنيني و يا در حين زايمان است.
ضربه هاي مغزي
ضربه هاي مغزي ١٠ الي ١٥ درصد علل حملات صرع را تشكيل ميدهند كه شامل مجموع صدماتي است كه بر اثر ضربه به مغز وارد مي آيند مانند تصادفات اتومبيل ، سقوط از بلندي و........ تشنج ناشي از ضربه هاي مغزي ممكن است با فاصله كوتاهي از ضربه مغزي و يا سالها پس از آن اتفاق بيفتد. نكته مهم اين است كه هر قدر مدت زمان بيهوشي ناشي از ضربه مغزي طولاني تر باشد، شانس وقوع تشنج نيز بيشتر است. ولي اين نكته را بايد در نظر داشت ، كه همه كساني كه دچار ضربه مغزي ميشوند، مبتلا به صرع نميگردند. زمين خوردن معمولي و ضربه هاي كوچك به سر و صورت در كودكان لازمه رشد آنان و گاهي اجتناب ناپدير است و والدين نبايد تشنج هاي احتمالي آينده را به اين ضربه هاي مختصر و بي اهميت نسبت دهند. چرا كه تشنج متعاقب آن دسته از ضربه هاي مغزي كه همراه بيهوشي نمي باشند، بسيار نادر است ولي نبايد از نظر دور داشت كه نوزادان و كودكان به اين ضربه ها بسيار حساس هستند.براي مثال نبايد نوزاد را براي نوازش و غيره تكانهاي شديد داد. همين حركت مكرر و مداوم به سر و جمجمه نوزاد ميتواند صرع و ضايعات مغزي ديگري كه عقب ماندگي ذهني را در پي دارد،موجب شود. نكته مهم ديگر اينكه اگر تشنج سريعاً و در فاصله كمي از وقوع ضربه مغزي اتفاق افتد، خوش خيم تر است، تا زمانيكه ماهها و يا سالها بعد از وقوع ضربه بوقوع بپيوندد و در اين گروه حتي بروز صرع ممكن است تا بيست سال بعد از ضربه مغزي به تاخير افتد.
بيماريها و علل عفوني
صرع ممكن است ، به علت بيماريهاي مختلفي ايجاد شود، مانند انواع عفونت هاي مغزي يا آنسفاليت هاي مغزي ، مننژيت و... يا بيماريهاي عروق مغزي (كه از علل شايع ايجاد كننده صرع هم هستند) و يا بيماريهاي مانند لوپوس كه ١٥ در صد منجر به صرع ميشوند و يا گرفتار شدن مغز توسط تومورهاي سرطاني مناطق ديگر بدن.
عفونتها و ضربه هاي مغزي از علل شايع صرع هستند تومورهاي مغزي
تقريبا“ ٣٥ درصد تومورهاي مغزي موجب تشنج ميشوند، ولي تومورهاي مغزي بطور كلي تقريباً ١٥ درصد علل تشنج ها را موجب ميشوند.
علل متابوليكي
اختلالات ميزان قند خوني ، بيماري كليوي ، بيماري كبدي از علل مهم و شايع تشنج هستند. اين علل قابل درمان بوده و پس از آن صرع فرد نيز بهبود مي يابد. اختلالات متابوليكي ارثي نادر نيز ميتوانندموجب حملات صرع شوند . مانند “بيماري سي تاكس“
سكته هاي مغزي
سكته هاي مغزي ، علت اوليه صرع در بيماران ٦٠ سال به بالا است و در جوامعي كه متوسط سن افراد به اين سن و سال مي رسد، وقوع بيشتري از صرعها را در اين رابطه مشاهده مي كنيم. البته همه سكته ها موجب صرع نمي شوند و تنها ٤ الي ٥ درصد اين بيماران هستند كه دچار صرعهاي مزمن ميشوند و در اينجا هم مانند آنچه در رابطه با ضربه هاي مغزي و صرع گفته شد، هر چه وقوع صرع نزديكتر به حمله مغزي باشد، شانس ماندگار شدن آن كمتر است. سكته مغزي عوارض كوتاه مدت و دراز مدت در سخن گفتن ، قوه شناخت ، فكر و حركت دارد كه البته بستگي به منطقه گرفتار در مغز دارد. قابل ذكر است .تشنجهاي پس از سكته مغزي معمولا“ به داروي هاي ضد صرع ،خوب پاسخ مي دهند.
داروها و حشره كش ها
مسموميت با حشره كش ها ، مصرف داروهائي مثل كوكائين موجب حمله صرع ميشوند. قطع ناگهاني داروهائي كه بطور طولاني مصرف شده اند، ممكن است موجب حمله صرع شوند. بايد هشدار داد افرادي كه آستانه تشنج پائيني دارند با مصرف برخي داروهاي آرام بخش و ضد افسردگي ممكن است دچار حمله صرع شوند. گاهي حتي واكنش داروئي بين داروهاي ضد صرعي كه بيمار مصرف مي كند و داروهاي ديگر و احتمالاً آنهائي كه سطح داروهاي ضد صرعي را پائين مي آورند هم موجب بروز صرع مي شوند.
صرع حساس به نور
صرع حساس به نور چيست؟
گاهي اوقات تشنجها، با نور چشمك زن، نور تابشي يا حتي شكلهاي هندسي منظم تكرار شونده آغاز مي شوند. به اين وضعيت كم و بيش نادر، صرع حساس به نور گفته مي شود.
چه تعدادي از مصروعين به نور حساس هستند؟
در جامعه، تقريبا از هر ٢٠٠ نفر، يك نفر مبتلا به صرع وجود دارد و درصد كمي از اين افراد تحت تاثير نور چشمك زن دچار تشنج مي شوند. چنين حساسيتهايي در كودكان و نوجوانان شايع تر است و با افزايش سن، شيوع آن كم مي شود. بطوريكه از حدود ٢٥ تا ٣٠ سالگي بندرت ديده مي شود.
چگونه مي توان حساسيت به نور را تشخيص داد؟
اكثر افراد به اين موضوع آگاه هستند. نوار مغزي استاندارد با تحريك نور مانند نور چشمك زن انجام مي شود و در صورتی که حساسيت به نور وجود داشته باشد، معمولا در اين مرحله مشخص خواهد شد.
در مبتلايان به صرع حساس به نور، چه عواملي ممكن است آغازگر تشنج باشد؟
موارد زير ممكن است سبب شروع حمله تشنج در فرد حساس به نور شود:
١. ديدن صفحه تلويزيون، بازي ويدئويي، استفاده از برنامه هاي گرافيكي كامپيوتري.
٢. داشتن تلويزيون پر برفك يا ديگر منابع نوري كه با فركانس كمي چشمك بزند.
٣. ديدن درخشش دسته پرتوهاي نور كه از لابه لاي درختان مي گذرد.
٤. نگاه كردن به مناظر بيرون ماشين يا قطار در حال حركت.
٥. ديدن نور منعكس شده توسط آب.
٦. نورهاي چشمك زن مصنوعي.
٧. نگاه كردن به پله برقي در حال حركت. گاهي اوقات اشخاص به شكلها يا الگوهاي منظم هندسي مثلا راه راه يا چهار خانه حساسيت پيدا مي كنند.
همچنين عوامل ديگري كه به حساسيت كمك مي كند عبارتند از:
١. كثرت تحريك (تعداد تحريكات نوري در ثانيه)
٢. شدت تحريك نوري
٣. مقدار نور زمينه (محيط)
٤. رنگ نور
٥. باز يا بسته بودن چشم بيمار
ر چه فركانسي از نور چشمك زن بيشترين احتمال براي وقوع تشنج هست؟
فركانس نور چشمك زني كه بيشترين احتمال را براي وقوع تشنج ايجاد مي كند از شخصي به شخص ديگر متفاوت است. عموما اين تعداد نور چشمك زن بين ٥ تا ٣٠ فلاش در ثانيه است (٣٠-٥ هرتز) با اين حال بعضي افراد به فركانسهاي بالاتر حساس اند. در فركانسهاي زير ٥ هرتز حساسيت رايج نيست.
آيا بازي هاي كامپيوتري مي تواند باعث ايجاد مشكلاتي در بيماران شود؟
در افرادي كه سابقه صرع ندارند ، بازي هاي كامپيوتري خيلي بندرت باعث آغاز تشنج هاي صرعي مي شوند. اين دسته از افراد كه براي اولين بار، هنگام بازي با كامپيوتر دچار تشنج مي شوند، داراي يك زمينه آمادگي براي تشنج هايي كه با نور چشمك زن آغاز مي شود هستند و بيشتر آنان داراي صرع حساس به نور می باشند. توجه به اين نكته مهم است كه بدانيم شخص نبايد از اين كه تنها گاه به گاه و بدون هيچگونه پيوستگي در حملات و مثلا تنها در بازي هاي كامپيوتري و يا تماشاي تلويزيون دچار تشنج مي شود خوشحال باشد. براي تعيين علت حقيقي تشنج بررسي دقيق تري لازم است تا توصيه پزشكي مناسبي ارائه شود.
آيا فرزندم مي تواند به جشن تولد برود؟
معمولا نورهاي رنگي چنانچه به سرعت خاموش و روشن نشوند مشكلي ايجاد نمي كنند. با اين حال نورهاي چشمك زن مي توانند آغازگر تشنج باشد، به ويژه اگر نور محيط كم باشد. همچنين ممكن است آغازگرهاي محيطي ديگري مانند فشار، هيجان، خستگي و غيره وجود داشته باشد. بعضي از دولتهاي محلي قوانيني براي فركانس نورهاي چشمك زن وضع مي كنند. متاسفانه بايد گفت اگر شخص حساسيت ناشناخته اي به نور چشمك زن دارد بهتر است از اين نورها دوري كند.
توصيه هاي كمكي به افراد داراي صرع حساس به نور:
١. توصيه هاي شخصي را از پزشك متخصص خودتان بگيرد چون خطرات مربوط به تشنج ها از شخصي به شخص ديگر گوناگون است.
٢. هرگاه بطور ناگهاني و يا پيش بيني نشده در معرض منبع نور قرار گرفتيد مي توانيد با پوشاندن يا بستن يك چشم تاثيرات نور چشمك زن يا تابشي را كاهش دهيد.
٣. براي تغيير دادن كانال تلويزيون از دستگاه كنترل از راه دور استفاده كنيد تا به صفحه تلويزيون خيلي نزديك نشويد.
٤. از ديدن كانال هايي كه خوب تنظيم نشده اند يا تلويزيونهاي پر برفك يا با كيفيت نامناسب پرهيز كنيد.
٥. از تلويزيوني با فركانس بالا (١٠٠ هرتز) يا با صفحه كوچكتر استفاده كنيد.
٦. براي جلوگيري از تابش شديد نور خورشيد از عينك آفتابي استفاده كنيد.
٧. از سرگرمي هايي كه نياز به نزديكي با صفحه هاي الكترونيكي دارد پرهيز كنيد، به ويژه اگر آنها بزرگ يا مستلزم استفاده از صفحات تلويزيوني استاندارد مثل بازيهاي كامپيوتري باشد.
٨. اغلب تشنج با ديدن فيلم بر روي پرده سينما و يا دستگاه نمايش دستي پيش نمي آيد.
٩. خستگي مفرط اغلب خطر تشنج هاي حساس به نور را افزايش مي دهد.
١٠. جهت كاهش تحريك نوري هنگام تماشاي تلويزيون، استفاده از چراغ روشنايي در اتاق توصيه مي شود. اين چراغ بايد سقفي و در پشت شخص تماشا كننده باشد.
١١. بهتر است زاويه تماشاي تلويزيون، حدود ٤٥ درجه باشد.
١٢. توصيه مي شود اگر مجبور به استفاده از كامپيوتر براي مدت طولاني هستيد، بطور متناوب استراحت داشته باشيد.
صرع و ژنتیك
اختلالات ژنتیکی مشخص، مسئول تنها حدود ١% موارد بیماران مبتلا به صرع می باشد. در دو قلوهای تک تخمدانی احتمال ابتلای همزمان هر دو به صرع ، بیشتر از دو قلوهای دو تحمکی می باشد. تا سن ٢٥ سالگی حدود ٩% فرزندان مادران مبتلا به صرع و ٤/٢% فرزندان پدران مبتلا به صرع ، احتمال ابتلا به صرع را دارند. علت ریسک بالاتر ابتلای کودکان زنان مبتلا به صرع مشخص نیست.
بعضی انواع صرع ، بیشتر از بقیه توسط ارث انتقال می یابند. برای مثال فرزندان والدین مبتلا به صرع ابسانس (صرع کوچک)، ریسک بالاتری برای ابتلا به صرع دارند.(٩%) تا سایر انواع صرع های منتشر یا موضعی (٥%).
به عنوان یک قانون کلی ، حتی ٩٠% فرزندان والدینی که هر دو مصروع هستند ، به صرع مبتلا نمی شوند.
زمینه انتقال ژنتیکی اغلب سندرمهای اپی لپسی نامشخص است. لذا پیشرفتهای زیادی در جهت تعیین سندرمهای خاص اپی لپسی انجام شده است که بر اساس خصوصیات بالینی ، بررسی نحوه انتقال خانوادگی و آنالیزهای ژنتیکی بوده است. امروزه مشخص شده است که اغلب صرع های ارثی خوش خیم هستند و به راحتی درمان می شوند و احتمال ابتلای فرزندان کم است.
در یک فرد یا خانواده تعیین دقیق و حجم نوع صرع، امکان تعیین ژنتیکی بودن یا نبودن آن را فراهم می کند. تا همین اواخر پیشرفتهای ایجاد شده در زمینه ژنتیک صرع بسیار کند بود و محققین اندکی در این زمینه فعالیت داشتند. اما در سالهای اخیر پیشرفتهای قابل توجهی ایجاد شده است. در حال حاضر پیشرفتهای شگرف در زمینه بیولوژی مولکولی به محققین این امکان را می دهد که محل و ماهیت ژن هائی را که منجر به صرع می شوند، شناسائی کنند.
به عنوان مثال مشخص شده است که بعضی سندرمهای اپی لپسی ممکن است بر اساس مدل ماده مندل (Mendelian Fashion) انتقال یابند. مانند تشنج نوزادی فامیلی خوش خیم (Benign infantile familial convulsion) ، صرع لوب تمپورال (اتوزوم غالب)، وصرع لوب فرونتال شبانه (اتوزوم غالب).
بعضی سندرم های صرعی ممکن است از طریق وراثت های پیچیده ای صورت گیرد که در آن بیش از یک ژن دخیل باشند یا عوامل محیطی نیز موثر باشند و منجر به فنوتیپ خاصی شوند، مانند صرع میوکلونی جوانی (juvenile myoclonic epilepsy) ، صرعهای منتشر با تب و تشنج ، صرع ابسانس (absence) که در سنین بالاتر همراه با صرع گراندمال یا صرع میوکلونیک همراه می شوند.
همچنین شواهدی جمع آوری شده است که نشان می دهد بعضی سندرمهای صرعی خاص ناشی از اختلال ژنتیکی در ژن های مربوط به کانالهای یونی می باشد. کانالهای یونی درگیرعبارتند از:
· کانال یون پتاسیم(مانند تشنج نوزادی فامیلی خوش خیم )
· کانال یون سدیم (مانند صرع منتشر با تب و تشنج )
· کانال یون کلسیم (مانند صرع ابسانس )
همچنین اختلال در کانالهای استیل کولین نوع نیکوتینی نیز گزارش شده است (مانند صرع لوب فرونتال شبانه که به شکل اتوزوم غالب انتقال می یابد).
انتظار می رود پیشرفتهای ژنتیک مولکولی ، تصورات ما را در مورد مکانیسمهای ایجاد صرع بیش از این تغییر دهد که این خود می تواند زمینه ساز درمانهای جدید و حتی استراتژی های پیشگیری از صرع باشد.
ازدواج، بارداري و شيردهي در صرع
در گذشته مبتلايان به صرع از بسياري حقوق اجتماعي خود از جمله ازدواج کردن محروم بودند. اما با گذشت زمان و شناخت هر چه بيشتر این بيماري، نگرش جامعه نسبت به بيماري صرع تغيير يافت و در نهايت ازدواج و تشكيل خانواده در اين افراد، امري عادي شد.اغلب افراد مصروع مي توانند ازدواج كنند و فرزندان سالمي داشته باشند و از زندگي فعال و پر ثمري لذت ببرند . با مصرف منظم دارو و خودداري از اشتغال در بعضي كارها، بدون آنكه براي سلامتي شما مشكلي پيش آيد، مي توانيد تمام ايام را به كار ادامه دهيد و از خانواده خود مراقبت كنيد. اگر قصد ازدواج داريد و مدتي طولاني است كه دچار صرع هستيد و صرع شما خوب كنترل نشده است، با پزشك خود مشورت نموده و علت كنترل نشدن حملات صرعي را بيابيد. معمولا درمان نادرست يا مصرف نامرتب داروها عامل ادامه حملات صرع است. پس از اطمينان از كنترل بيماري اقدام به ازدواج نمائيد.
پيش از آنكه تصميم نهايي را در مورد ازدواج بگيريد، بهتر است مشكل صرع خود را با شخص مورد نظر در ميان بگذاريد. اگر چه هستند افرادي كه مبتلا به صرع بوده و آن را مخفي مي كنند. شما نه تنها آن را مخفي نكنيد، بلكه صادقانه مشكل خود را با طرف مقابل در ميان بگذاريد و او را با مشاوره با پزشك معالج خويش، قانع كنيد كه با كنترل صرع مي توان يك زندگي سالم داشت.
توجه داشته باشيد كه مواردي ديده شده است كه همسري به بهانه بي اطلاعي از بيماري صرع همسر خود تقاضاي طلاق كرده است.
صرع و بارداری
با توجه به اين كه ٥٠% بيماران مصروع را خانمهاي در سنين باروري تشكيل مي دهند، با اين حال هنوز به طور دقيق تاثير صرع، حملات تشنجي و داروهاي ضد صرع بر بارداری شناخته نشده است.
اكثر خانمهاي مبتلا به صرع ، دوران بارداري طبيعي را طي كرده و زايمان بي خطري خواهند داشت.
در بيش از نيمي از مبتلايان به صرع در دوران بارداري، هيچگونه تغييري در حملات تشنجي پيدا نمي كنند و حتي گروهي، از تعداد حملاتشان كاسته مي گردد. اما در عده اي ديگر تشديد حملات مشاهده مي شود. در عين حال بر طبق مطالعات انجام شده، گزارش شده است كه بارداری تاثير بسيار ناچيزي بر صرع دارد. در ضمن لازم است زنان مبتلا به صرع مانند تمام زنان باردار در اين دوران مراقبتهاي جسمي و رواني لازم نظير استراحت كافي، توجه دقيق به امر تغذيه، دوري از هيجان ، عصبانيت و پرهيز از كم خوابي را رعايت نمايند.
بديهي است يك خانم مبتلا به صرع هنگام بارداري ممكن است با مشكلاتي مواجه شود. لذا بايد مرتبا با پزشك خود در تماس باشد، زيرا به دنيا آوردن يك نوزاد سالم ارزش اين مراقبت را دارد.
خوشبختانه بيش از ٩٠% خانم هاي مبتلا به صرع بارداری موفقي خواهند داشت و فرزندان سالمي به دنيا خواهند آورد.
يكي از خطرات دوران بارداري، عوارض مصرف داروهاي ضد صرع است، زيرا برخي از اين داروها اثرات منفي بر روي جنين دارند. خوشبختانه داروهاي كم ضرري براي مادران باردار وجود دارد كه جهت اطلاع بيشتر بايد با پزشك معالج خود مشورت كنند.
هرگونه كاهش يا قطع خود سرانه دارو در طول بارداري نه تنها خطرات را كم نمي كند، بلكه موجب افزايش خطر تشنج نيز مي شود.
صرع و داروهاي ضد بارداري
عده اي از متخصصين عقيده دارند كه مصرف قرص هاي ضد بارداري در بعضي از بيماران ممكن است باعث ذخيره شدن آب در بافتهاي بدن گردد، و از اين طريق باعث تغييراتي در حملات گردد.
از طرفي بعضي داروهاي ضد صرع مانند فني توئين، فنوباربيتال، اتوسوكسيمايد و كاربامازپين باعث تضعيف اثرات داروهاي ضد بارداري مي شوند. بنابراين با توجه به نظرات مختلف پزشكان در اين مورد بهتر است كه روش جلوگيري از حاملگي براي هر فرد مصروع با مشورت پزشك انجام گيرد.
امروزه چندين روش موفق و مطمئن جلوگيري از بارداري وجود دارد. مصرف قرص هاي ضد بارداري، استفاده از دستگاه (I.U.D)، تزريق آمپول، كاشتن قرص زير پوست، استفاده از كاندوم و بستن لوله ها در مردان و زنان روش هاي متفاوتي است كه بايد تحت نظر متخصصين زنان و زايمان و همچنين پزشك معالج انجام گيرد. با مشورت و همكاري بدون هيچ مشكلي سلامت بارداري تامين مي شود.
• حتي الامكان فاصله گذاري بين فرزندان را رعايت كنيد و فرزند كمتري داشته باشيد.
صرع و شيردهي
اظهار نظر در مورد اين سوال كه آيا مادران مصرف كننده داروهاي ضد صرع، مي توانند به نوزادان خود شير بدهند، تا اندازه زيادي بستگي به منافع جسمي و رواني شيردهي، آرزوهاي مادر، وضعيت سلامت نوزاد و مقدار استفاده مادر از اين داروها دارد. طبق منابع موجود، تمامي انواع داروهاي ضد صرع وارد شير مادر شده و از اين طريق به نوزادان انتقال مي يابد ولي خوشبختانه مقدار دارويي كه از طريق شير مادر به نوزاد مي رسد زياد نبوده و قابل چشم پوشي است. لذا شيردهي را نبايد براي مادران مبتلا به صرع ممنوع كرد.
متذكر مي شويم كه شير مادر مبتلا به صرع با وجود مصرف داروهاي ضد صرع براي نوزاد، كاملا سالم و بي خطر بوده و توصيه مي شود كه طبق روال عادي شيردهي ادامه داشته باشد.
توصيه مي شود اگر بيداري در شب براي مادر مبتلا به صرع مناسب نیست و باعث تشدید حملات می گردد، مي تواند شير را دوشيده و پدر آنرا به كودك بدهد.
درمان ئاروئی صرع:
درمان داروئي صرع با كشف اثر ضد تشنجي داروي برميد پتاسيم در سال ١٨٥٧ شروع شد. اين دارو تا بيش از هفتاد سال، داروي ترجيحي در درمان صرع بود. پس از آن فنوباربيتال در سال ١٩١٢ كشف و سنتز شد.
٢٥ سال بعد از كشف فنوباربيتال در سال ١٩٣٨ فني توئين و سپس تري متاديون معرفي گرديدند. كاربامازپين نيز در سال ١٩٦٧ و سديم والپروات در سال ١٩٧٤ معرفي شدند. بعد از ١٥ سال، سه داروي ضد تشنج جديد فلبامات، لاموتريژين و گاباپنتين به بازار عرضه شدند و سپس داروهاي جديد ديگري نيز معرفي گرديدند.
نسل جديد داروهاي ضد صرع اغلب در درمان صرع هاي مقاوم به درمان استفاده مي شوند. در ٧٠ درصد موارد، حملات صرع با يك دارو و به طور كامل كنترل مي گردند. در ١٠ درصد موارد شدت و فركانس حملات كاهش يافته و در ٢٠ درصد باقيمانده نيز، علي رغم درمانهاي مناسب داروئي، حملات غير قابل كنترل و مقاوم باقي مي مانند.
اگر پزشك داروهاي ضد صرع را تجويز مي كند، بيمار بايد بداند كه طول دوره درمان طولاني مدت خواهد بود. در اغلب موارد در صورتي كه بيمار به مدت چند سال هيچ حمله تشنجي نداشته باشد، پزشك تصميم به كاهش تدريجي و نهايتا قطع دارو خواهد گرفت.
هدف:
هدف از درمان داروئي، قطع يا به حداقل رسانيدن تعداد حملات تشنج، بدون ايجاد عوارض جانبي جدي و خطرناك مي باشد. در درمان دارویی صرع بايستي بين "كنترل صرع" و "عوارض داروئي " بالانس مناسب برقرار گردد.
مصرف منظم داروها از اصول بنیادی در درمان صرع می باشد
انتخاب دارو:
انتخاب دارو بستگي به عوامل مختلفي از جمله سن بيمار، نوع تشنج، تداخل داروئي، سهولت مصرف دارو و عوارض داروئي دارد.
سن بيمار: بعضي از داروهاي ضد صرع، در دوره هاي سني مختلف، عوارض متفاوت و خاصي را نشان مي دهند. مثلا داروي "سديم والپروات" در نوزادي و شيرخوارگي احتمال عارضه كبدي بيشتري نسبت به سنين جواني و ميانسالي دارد.
نوع تشنج: هر كدام از داروهاي ضد صرع بر روي نوع خاصي از صرع، موثرتر هستند. مثلا داروي اتوسوكسيمايد، بر روي حملات ابسانس يا صرع كوچك، تاثير بهتري نسبت به حملات صرع بزرگ، خواهد گذاشت.
تداخل داروئي: گاه پزشك براي كنترل صرع مجبور به تجويز دو يا چند داروي ضد صرع به صورت همزمان مي باشد. در اين موارد انواع خاصي از داروها مي توانند اثرات جانبي همديگر را تشديد كنند كه در اين صورت، جهت كاهش اين مشكل، بهتر است داروهائي انتخاب شوند كه تداخل كمتري با هم دارند.
سهولت مصرف دارو: در درمان فرد مصروع، وقتي دو دارو به يك نسبت در كنترل حملات موثرند، داروئي انتخاب مي شود كه نحوه مصرف آن آسانتر باشد. مثلا پزشك به جاي مصرف سه وعده دارو در روز، يك وعده از آن را براي بيمار تجويز مي نمايد.
عوارض داروئي: بعضي داروها مي توانند عوارض گوارشي، پوست و مو، اختلالات كبدي،کلیوی ، خوني، عوارض مربوط به دستگاه سيستم عصبي مركزي (گيجي، خواب آلودگي، اختلال تعادل، اختلالات شناختی) اختلال جنسي، اختلال متابوليسمي (متابوليسم كلسيم)، اختلال در رشد لثه و تغيير اشتها را ايجاد كنند. لازم به توضيح است، عوارض كلي ذكر شده مربوط به تمام داروهاي ضد صرع نيست. يك داروي خاص تمام عوارض فوق را ايجاد نمي نمايد، بلكه عارضه هر دارو محدود مي باشد. از طرفي اگر براي داروئي عارضه بخصوصي ذكر شده است، به اين مفهوم نيست كه مصرف داروي فوق در هر فرد حتما منجر به ايجاد عارضه مذكور خواهد شد. مثلا ممكن است فردي اختلال گوارشي يا حساسيت پوستي نسبت به دارويي پيدا كند، ولي فرد ديگر با همان دارو عارضه اي نداشته باشد. اينكه بيمار كدام يك از عوارض فوق را پيدا ميكند، بستگي به نوع دارو، تعداد داروها و پاسخ فردي دارد. در بعضي موارد شروع مصرف دارو به ميزان كم و افزايش تدريجي آن (تا رسيدن به مقدار مناسب) سبب كاهش بروز عوارض دارويي مي شود. در نهايت با وجود همه عوارضي كه براي مصرف دارو ذكر گرديد، توجه به اين نكته
الزامي است كه مصرف صحيح دارو، با در نظر گرفتن تمام عوارض آن ضروري و اساسي است و قطع خودسرانه آن مي تواند عواقب جبران ناپذيري داشته باشد.
منبع:
http://www.ahmadebrahimi64.blogfa.com
شرح موضوع