آ بله مرغان یک بیماری عفونی است که در اثر ویروسی به نام واریسلا زوستر ایجا د میشود و یکی از شایعترین بیماری های سنین 9_5 سال است. ویروس واریسلا زوستراز دسته ویروسهای تبخال ساده می باشد .
ا ین ویروس بعد از ایجاد آبله مرغان درهمه افراد به صورت نهفته در گانگلیونهای ریشه خلفی نخاع قرار گرفته وفعالیت مجد د آن بیماری زونا را موجب می شود.
شیوع این بیماری در فصلهای زمستان و بهار بیشتر است.میزان انتقال آ ن در تماسهای خانوادگی 80 تا 90 در صد ودر تماسهای دانش آموزان یک کلاس30 درصد و یا کمتر است راه انتقال ابله مرغان از طریق ترشحات تنفسی وتماس مستقیم با ضایعات پوستی فرد مبتلا به ابله مرغان یا زونا می باشد.
کودکان مستعد در صورت تماس با فرد مبتلا به زونا به ابله مرغان دچار میشوند. تنها میزبان این ویروس انسان است و هرگز از پرندگان به انسان منتقل نمی شود.
ز ونا در کودکان زیر 10 سال بسیار نادر است مگر انکه به ایدز مبتلا باشند و یا داروهای ایمونوساپرسیو(سرکوب کننده سیستم ایمنی ) مصرف کنند و یا در رحم یا در سال اول تولد عفونت را بگیرند.
دوره انتقال و واگیری:
این بیماری 14 تا 16 روز بعد از تماس با فرد الوده به ابله مرغان یا زونا شروع می شود .فرد مبتلا 1تا2 روز قبل از شروع دانه ها تا 5 روز بعد
از پوسته ریزی ویروس را پخش می کند.
علایم بالینی:
کودک 24 تا 48 ساعت قبل از بروز راش علا یمی مانند تب / بی حالی / بی اشتهایی /سردرد و گاهی درد خفیف شکم دارد .ضایعات ابله مرغان
ابتدا روی پوست سر صورت و تنه دیده میشود . این ضایعات به صورت دانه های قرمز رنگ بدون برامدگی نسبت به سطح پوست ولی شدیدا
خارش دار ظاهر می شوند که در نهایت به وزیکولهای محتوی مایع روشن تبدیل میشوند . سپس بعد از 48_24 ساعتبه شکل قطره در امده ودر
نهایت دلمه (کراست) بسته و خشک میشود. در همان حال گروه جدیدی از ضایعات روی تنه و سپس در انتهاها ظاهر می شوند.یعنی به طور هم
زمان دانه های تازه ایجاد شده و دلمه بسته روی پوست بیمار دیده میشود.
این دانه ها ممکن است روی رکتوم/ دهان/ ژنیتال/ گوش و چشم دیده شوند هر چند که ضایعات چشمی کمتراست. شدت بیماری در کودکانی که از
فرد دیگری در خانواده ابله مرغان گرفته باشند بیشتر است.
تعداد متوسط دانه ها 300 عدد است ( بین 10 تا 1500 عدد متغییر می با شد )
با شروع دلمه بستن تاولها قدرت انتقال بیماری کاهش می یابد.هم چنین در شیر خواران در چند ماه اول تولد به دلیل در یافت انتی بادی از مادر خود
علایم اغلب خفیف است.
نوزادانی که در عرض 4 روز قبل یا 2 روز بعد از شروع ابله مرغان مادر متولد می شوند
ممکن است به ابله مرغان پیشرونده مبتلا شوند.
عوارض ابله مرغان :
عفونت پوستی به دلیل خاراندن ضایعات /پنومونی / ارتریت /استئو میلیت / هپاتیت { این عوارض نسبتا شایع هستند} / انسفالیت( با علایم عدم تعادل
ولرزش اندام وحرکت پاندولی چشم از روز 3 تا 10 ) / در صورت عفونت شدید اعصاب مرکزی : تشنج و کما و/ دربزرگسالی اختلال رفتاری یا
عقب ماندگی ذهنی .
تشخیص :
کشت بافت / تست سرولوژیک / تست تزانک( رنگ امیزی سلولهای نمونه گرفته شده از ضایعات جلدی) وعلایم ظاهری ان
میباشد(CBC) و یافته های ازمایشگاهی مانند
درمان و پرستاری :
در مان ابله مرغان به صورت حمایتی و علامتی است.
الف ) استفاده از محلول های پوستی ضد خارش مانند کالامین د و یا استفاده از داروهای ضد خارش دیگر مثل هیدروکسی زین و دیفن هیدرامین (فقط بنا به تجویز پزشک )
ب) استفاده از مسکن جهت کاهش درد به توصیه پزشک
ج)استفاده از انتی بیوتیک در صورت ابتلا به عفونت باکتریایی مانند گروه سفالوسپورینها و پنی سیلین ها ( با توجه به ارگانیسم شایع و بنا به توصيه پزشك)
چ) در مان اختصاصی ضد ویروس : اسیکلو ویر
این دارو در موارد زیر مورد مصرف دارد :
ابله مرغان نوزادی / ابله مرغان همراه با پنومونی . ترومبوسیتوپنی . انسفالیت / ایدز / استفاده از سرکوب کننده های ایمنی مثل کورتونها
.داروهای شیمی در مانی / بد خیمی/
این دارو 7 روز یا تا زمانیکه هیچ ضایعه جدیدی به مدت 48 ساعت ظاهر نشود بنا به توصیه پزشک مصرف میشود
استفاده از این دارو( اسیکلوویر ) به عنوان پیشگیری از ابله مرغان ممنوع است.
ح) جداسازی کودک یا ایزولاسیون وی از سایر افراد به مدت 8 تا 21 روزپس از بروز اولین ضایعات/ ( استفاده از گان .ماسک و دستکش
در مراقبت ازکودک / شستشوی مرتب دستها /
خ) کترل تب با پاشویه و داروی تب بر (استامینوفن )
د) حمام روزانه بدون خاراندن و کندن و دستکاری تاولها / پوشیدن لباس نرو .گشاد و راحت/ کوتاه کردن ناخنها
ذ) استفاده از غذاهای نرم و ساده و مقوی / مصرف مایعات فراوان / در صورت وجود ضایعات در چشم مشاوره با پزشک متخصص
و ) وا کسن آبله مرغان از سال1995مورد تایید رسمی برای مصرف در سنین شیرخوارگی قرار گرفته و ایمنی نسبتا طولانی میدهد
در بعضی کشورها جزو برنامه واکسیناسیون قرار دارد( در ایران نیست
در صورتی که مادر 5 روز قبل از زایمان یا 2 روز پس از زایمان دچار آبله مرغان شود باید نوزاد وی آمپول ایمونوگلوبولین دریافت کند
منبع :
kidsnursing
ا ین ویروس بعد از ایجاد آبله مرغان درهمه افراد به صورت نهفته در گانگلیونهای ریشه خلفی نخاع قرار گرفته وفعالیت مجد د آن بیماری زونا را موجب می شود.
شیوع این بیماری در فصلهای زمستان و بهار بیشتر است.میزان انتقال آ ن در تماسهای خانوادگی 80 تا 90 در صد ودر تماسهای دانش آموزان یک کلاس30 درصد و یا کمتر است راه انتقال ابله مرغان از طریق ترشحات تنفسی وتماس مستقیم با ضایعات پوستی فرد مبتلا به ابله مرغان یا زونا می باشد.
کودکان مستعد در صورت تماس با فرد مبتلا به زونا به ابله مرغان دچار میشوند. تنها میزبان این ویروس انسان است و هرگز از پرندگان به انسان منتقل نمی شود.
ز ونا در کودکان زیر 10 سال بسیار نادر است مگر انکه به ایدز مبتلا باشند و یا داروهای ایمونوساپرسیو(سرکوب کننده سیستم ایمنی ) مصرف کنند و یا در رحم یا در سال اول تولد عفونت را بگیرند.
دوره انتقال و واگیری:
این بیماری 14 تا 16 روز بعد از تماس با فرد الوده به ابله مرغان یا زونا شروع می شود .فرد مبتلا 1تا2 روز قبل از شروع دانه ها تا 5 روز بعد
از پوسته ریزی ویروس را پخش می کند.
علایم بالینی:
کودک 24 تا 48 ساعت قبل از بروز راش علا یمی مانند تب / بی حالی / بی اشتهایی /سردرد و گاهی درد خفیف شکم دارد .ضایعات ابله مرغان
ابتدا روی پوست سر صورت و تنه دیده میشود . این ضایعات به صورت دانه های قرمز رنگ بدون برامدگی نسبت به سطح پوست ولی شدیدا
خارش دار ظاهر می شوند که در نهایت به وزیکولهای محتوی مایع روشن تبدیل میشوند . سپس بعد از 48_24 ساعتبه شکل قطره در امده ودر
نهایت دلمه (کراست) بسته و خشک میشود. در همان حال گروه جدیدی از ضایعات روی تنه و سپس در انتهاها ظاهر می شوند.یعنی به طور هم
زمان دانه های تازه ایجاد شده و دلمه بسته روی پوست بیمار دیده میشود.
این دانه ها ممکن است روی رکتوم/ دهان/ ژنیتال/ گوش و چشم دیده شوند هر چند که ضایعات چشمی کمتراست. شدت بیماری در کودکانی که از
فرد دیگری در خانواده ابله مرغان گرفته باشند بیشتر است.
تعداد متوسط دانه ها 300 عدد است ( بین 10 تا 1500 عدد متغییر می با شد )
با شروع دلمه بستن تاولها قدرت انتقال بیماری کاهش می یابد.هم چنین در شیر خواران در چند ماه اول تولد به دلیل در یافت انتی بادی از مادر خود
علایم اغلب خفیف است.
نوزادانی که در عرض 4 روز قبل یا 2 روز بعد از شروع ابله مرغان مادر متولد می شوند
ممکن است به ابله مرغان پیشرونده مبتلا شوند.
عوارض ابله مرغان :
عفونت پوستی به دلیل خاراندن ضایعات /پنومونی / ارتریت /استئو میلیت / هپاتیت { این عوارض نسبتا شایع هستند} / انسفالیت( با علایم عدم تعادل
ولرزش اندام وحرکت پاندولی چشم از روز 3 تا 10 ) / در صورت عفونت شدید اعصاب مرکزی : تشنج و کما و/ دربزرگسالی اختلال رفتاری یا
عقب ماندگی ذهنی .
تشخیص :
کشت بافت / تست سرولوژیک / تست تزانک( رنگ امیزی سلولهای نمونه گرفته شده از ضایعات جلدی) وعلایم ظاهری ان
میباشد(CBC) و یافته های ازمایشگاهی مانند
درمان و پرستاری :
در مان ابله مرغان به صورت حمایتی و علامتی است.
الف ) استفاده از محلول های پوستی ضد خارش مانند کالامین د و یا استفاده از داروهای ضد خارش دیگر مثل هیدروکسی زین و دیفن هیدرامین (فقط بنا به تجویز پزشک )
ب) استفاده از مسکن جهت کاهش درد به توصیه پزشک
ج)استفاده از انتی بیوتیک در صورت ابتلا به عفونت باکتریایی مانند گروه سفالوسپورینها و پنی سیلین ها ( با توجه به ارگانیسم شایع و بنا به توصيه پزشك)
چ) در مان اختصاصی ضد ویروس : اسیکلو ویر
این دارو در موارد زیر مورد مصرف دارد :
ابله مرغان نوزادی / ابله مرغان همراه با پنومونی . ترومبوسیتوپنی . انسفالیت / ایدز / استفاده از سرکوب کننده های ایمنی مثل کورتونها
.داروهای شیمی در مانی / بد خیمی/
این دارو 7 روز یا تا زمانیکه هیچ ضایعه جدیدی به مدت 48 ساعت ظاهر نشود بنا به توصیه پزشک مصرف میشود
استفاده از این دارو( اسیکلوویر ) به عنوان پیشگیری از ابله مرغان ممنوع است.
ح) جداسازی کودک یا ایزولاسیون وی از سایر افراد به مدت 8 تا 21 روزپس از بروز اولین ضایعات/ ( استفاده از گان .ماسک و دستکش
در مراقبت ازکودک / شستشوی مرتب دستها /
خ) کترل تب با پاشویه و داروی تب بر (استامینوفن )
د) حمام روزانه بدون خاراندن و کندن و دستکاری تاولها / پوشیدن لباس نرو .گشاد و راحت/ کوتاه کردن ناخنها
ذ) استفاده از غذاهای نرم و ساده و مقوی / مصرف مایعات فراوان / در صورت وجود ضایعات در چشم مشاوره با پزشک متخصص
و ) وا کسن آبله مرغان از سال1995مورد تایید رسمی برای مصرف در سنین شیرخوارگی قرار گرفته و ایمنی نسبتا طولانی میدهد
در بعضی کشورها جزو برنامه واکسیناسیون قرار دارد( در ایران نیست
در صورتی که مادر 5 روز قبل از زایمان یا 2 روز پس از زایمان دچار آبله مرغان شود باید نوزاد وی آمپول ایمونوگلوبولین دریافت کند
منبع :
kidsnursing
شرح موضوع