روش پیشگیری اورژانس از بارداری
توضیح روش :
روش پیشگیری اورژانس از بارداری (Emergency Contraception ) روشی است که خانم ها با استفاده از آن می توانند در صورت استفاده نکردن از روش های مطمئن پیشگیری از بارداری و یا هر موردی که احتمال بارداری ناخواسته پس از تماس جنسی را داشته باشد، تا سه روز ( ۷۲ ساعت ) از بارداری پیشگیری کنند . این روش توسط کارکنان بهداشتی آموزش دیده ارایه میگردد . بدلیل درصد بالاتر شکست این روش و مداوم نبودن مصرف آن در مقایسه با سایر روش های مطمئن ، فقط باید در موارد مشخص از آن استفاده کرد.
مکانیسم عمل :
۱/ پیشگیری از تخمک گذاری
۲/ تاخیر در تخمک گذاری
۳/ اختلال در اندومتر
۴/ اختلال در نفوذ اسپرم
۵/ اختلال در حرکت لوله ها
۶/ اختلال در لقاح
شایان ذکر است که در اغلب موارد مجموعه ای از این مکانیسم ها مانند اختلال در تخمک گذاری و تغییر موکوس سبب کاهش قدرت نفوذ اسپرم و کمتر شدن احتمال لقاح می شود.
اثر بخشی :
اثر بخشی روش اورژانس پیشگیری از بارداری با قرص های لوونورجسترل حدود ۹۹% و با استفاده از قرصهای ترکیبی ، حدود ۹۷% و میزان حاملگی بااستفاده از این روش در صورت استفاده از قرص های لوونورجسترل(۷۵/۰ میلی گرم لوونورجسترل در هر قرص ) حدود ۱% و با استفاده از قرص های ترکیبی حدود ۳% گزارش شده است. اثر بخشی این روش با فاصله زمانی تماس جنسی تا آغاز استفاده از روش ارتباط قابل توجهی دارد . هر چقدر فاصله زمانی تماس جنسی تا آغاز استفاده از روش کوتاه تر باشد ، اثر بخشی آن بیشتر خواهد بود
عارضه ها و چگونگی برخورد با آن ها :
۱/ تهوع و استفراغ حین مصرف : میزان تهوع و استفراغ با استفاده از قرص های ترکیبی به ترتیب حدود ۵۰% و ۲۰% بوده که این عوارض بااستفاده از قرص های لوونورجسترل به حدود ۲۰% و ۶% کاهش می یابد. بهتر است قبل و ۶ – ۴ ساعت پس از مصرف هر دوز EC از یک داروی ضد تهوع مانند دیمن هیدرینات یا دیفن هیدرامین استفاده شود. قرص دیمن هیدرینات ۵۰ – ۲۵ میلی گرم ۴ – ۳ بار در روز یا قرص ( شربت ) دیفن هیدرامین ۵۰ – ۲۵ میلی گرم (۴ – ۲ ) قاشق غذا خوری کوچک ) که مصرف دوز اول آن نیم ساعت قبل از خوردن قرص EC و دوزهای بعدی ( در صورت نیاز ) با فاصله های ۶ ساعته پس از آن است ، در کاهش شدت تهوع و استفراغ موثر است.
۲/ اختلال قاعدگی : ممکن است که قاعدگی بعدی چند روز زود تر یا دیر تر آغاز شود ، طول مدت آن تغییر سافته و تغییر در مقدار خونریزی ایجاد شود. فرد باید در مورد بی خطر بودن این مسئله آگاهی داشته باشد.
۳/ سردرد و سرگیجه
موارد منع مصرف :
تقریباً همه افراد می توانند از این روش استفاده کنند موارد منع مصرف استفاده از این روش برای انواع قرص های در دسترس به شرح زیر است .
قرص لوونورجسترل
پروفیری حاد فعال
بیماری فعال و شدید کبد در حال حاضر
بارداری ( بدلیل بی اثر بودن نه خطر برای جنین )
خونریزیهای غیر طبیعی و تشخیص داده نشده دستگاه تناسلی
قرص ترکیبی
بارداری ( بدلیل بی اثر بودن و نه خطر برای جنین)
موارد منع مصرف استروژن ، میگرن کلاسیک ، ترومیوز
وریدهای عمقی ( DVT )
ا فرادی که می توانند از این روش استفاده کنند :
دقت در این نکنه بسیار مهم است که این روش نباید مورد استفاده دائم قرار گیرد و لازم است که کاربرد آن در صورت وجود تماس جنسی محافظت نشده ، به موارد خاص زیر محدود گردد:
-استفاده نکردن از کنتراسپتیوها
- تجاوز
- وجود شرایط نشان دهنده استفاده نادرست یا شکست کنتراسپتیو مانند:
۱/ پارگی کاندوم
۲/ خارج شدن کاندوم
۳/ فراموشی خوردن قرص ترکیبی برای سه نوبت
۴/ فراموشی خوردن قرص شیر دهی به مدت بیش از سه ساعت
۵/ تاخیر بیش از دو هفته در تزریق آمپول DMPA
6. تاخیر بیش از یک هفته در تزریق آمپولهای ترکیبی
۷/ استفاده نادرست از روش طبیعی
۸/ خروج IUD در زمانی بجز دوران قاعدگی
۹/ استفاده از روش طبیعی یا منقطع با شک به تماس جنسی که می تواند منجر به بارداری گردد .
زمان شروع و چگونگی استفاده از EC :
اگر بیش از ۷۲ ساعت از زمان نزدیکی مشکوک نگذشته باشد ( مصرف اولین دوز این روش باید حداکثر در فاصله زمانی ۷۲ ساعت از تماس جنسی مشکوک صورت گیرد)، داوطلب می تواند با کاربرد یکی از روش های زیر از حاملگی ناخواسته جلوگیری کند:
۱/ قرص لوونورجسترل، ۱ عدد در اولین فرصت و یک عدد ۱۲ ساعت بعد
۲/ قرص HD ، ۲ عدد در اولین فرصت ودو عدد ۱۲ ساعت بعد ،
۳/ قرص LD، ۴ عدد در اولین فرصت و چهار عدد ۱۲ ساعت بعد
۴/ قرص تری فازیک ، ۴ عدد قرص سفید در اولین فرصت و چهار عدد قرص سفید ۱۲ ساعت بعد ( قرص های مرحله سوم )
نکته : در موارد تجاوز جنسی ، خدمت EC به فرد ارائه شده و سپس ارجاع به مراکز تخصصی برای بررسی از نظر STls و مسایل دیگر توصیه می گردد .
تذکر های حین مصرف :
۱/ بهتر است که قرص ها باشکم خالی خورده نشود.
۲/ در صورت استفراغ تا دو ساعت پس از استفاده از روش ، خوردن مجدد قرص ها ضروری است.
۳/ حداکثر دفعات مجاز استفاده از این روش در هر سیکل قاعدگی یک بار است. آموزش کاربرد صحیح این روش ضروری بوده و باید تاکید شود که این روش می بایست در حداقل دفعات ممکن در طول دوران باروری استفاده گردد . مجاز بودن مصرف یکبار از این روش در هر دوره قاعدگی دلیلی بر تایید مصرف آن در دوره قاعدگی به عنوان روش پیش گیری از بارداری استفاده نماید و بر اساس موارد مطروحه در بند ۳ ، استفاده از این روش در هر دوره قاعدگی فقط برای یک نوبت مجاز خواهد بود.
منبع : mazphc.ir
توضیح روش :
روش پیشگیری اورژانس از بارداری (Emergency Contraception ) روشی است که خانم ها با استفاده از آن می توانند در صورت استفاده نکردن از روش های مطمئن پیشگیری از بارداری و یا هر موردی که احتمال بارداری ناخواسته پس از تماس جنسی را داشته باشد، تا سه روز ( ۷۲ ساعت ) از بارداری پیشگیری کنند . این روش توسط کارکنان بهداشتی آموزش دیده ارایه میگردد . بدلیل درصد بالاتر شکست این روش و مداوم نبودن مصرف آن در مقایسه با سایر روش های مطمئن ، فقط باید در موارد مشخص از آن استفاده کرد.
مکانیسم عمل :
۱/ پیشگیری از تخمک گذاری
۲/ تاخیر در تخمک گذاری
۳/ اختلال در اندومتر
۴/ اختلال در نفوذ اسپرم
۵/ اختلال در حرکت لوله ها
۶/ اختلال در لقاح
شایان ذکر است که در اغلب موارد مجموعه ای از این مکانیسم ها مانند اختلال در تخمک گذاری و تغییر موکوس سبب کاهش قدرت نفوذ اسپرم و کمتر شدن احتمال لقاح می شود.
اثر بخشی :
اثر بخشی روش اورژانس پیشگیری از بارداری با قرص های لوونورجسترل حدود ۹۹% و با استفاده از قرصهای ترکیبی ، حدود ۹۷% و میزان حاملگی بااستفاده از این روش در صورت استفاده از قرص های لوونورجسترل(۷۵/۰ میلی گرم لوونورجسترل در هر قرص ) حدود ۱% و با استفاده از قرص های ترکیبی حدود ۳% گزارش شده است. اثر بخشی این روش با فاصله زمانی تماس جنسی تا آغاز استفاده از روش ارتباط قابل توجهی دارد . هر چقدر فاصله زمانی تماس جنسی تا آغاز استفاده از روش کوتاه تر باشد ، اثر بخشی آن بیشتر خواهد بود
عارضه ها و چگونگی برخورد با آن ها :
۱/ تهوع و استفراغ حین مصرف : میزان تهوع و استفراغ با استفاده از قرص های ترکیبی به ترتیب حدود ۵۰% و ۲۰% بوده که این عوارض بااستفاده از قرص های لوونورجسترل به حدود ۲۰% و ۶% کاهش می یابد. بهتر است قبل و ۶ – ۴ ساعت پس از مصرف هر دوز EC از یک داروی ضد تهوع مانند دیمن هیدرینات یا دیفن هیدرامین استفاده شود. قرص دیمن هیدرینات ۵۰ – ۲۵ میلی گرم ۴ – ۳ بار در روز یا قرص ( شربت ) دیفن هیدرامین ۵۰ – ۲۵ میلی گرم (۴ – ۲ ) قاشق غذا خوری کوچک ) که مصرف دوز اول آن نیم ساعت قبل از خوردن قرص EC و دوزهای بعدی ( در صورت نیاز ) با فاصله های ۶ ساعته پس از آن است ، در کاهش شدت تهوع و استفراغ موثر است.
۲/ اختلال قاعدگی : ممکن است که قاعدگی بعدی چند روز زود تر یا دیر تر آغاز شود ، طول مدت آن تغییر سافته و تغییر در مقدار خونریزی ایجاد شود. فرد باید در مورد بی خطر بودن این مسئله آگاهی داشته باشد.
۳/ سردرد و سرگیجه
موارد منع مصرف :
تقریباً همه افراد می توانند از این روش استفاده کنند موارد منع مصرف استفاده از این روش برای انواع قرص های در دسترس به شرح زیر است .
قرص لوونورجسترل
پروفیری حاد فعال
بیماری فعال و شدید کبد در حال حاضر
بارداری ( بدلیل بی اثر بودن نه خطر برای جنین )
خونریزیهای غیر طبیعی و تشخیص داده نشده دستگاه تناسلی
قرص ترکیبی
بارداری ( بدلیل بی اثر بودن و نه خطر برای جنین)
موارد منع مصرف استروژن ، میگرن کلاسیک ، ترومیوز
وریدهای عمقی ( DVT )
ا فرادی که می توانند از این روش استفاده کنند :
دقت در این نکنه بسیار مهم است که این روش نباید مورد استفاده دائم قرار گیرد و لازم است که کاربرد آن در صورت وجود تماس جنسی محافظت نشده ، به موارد خاص زیر محدود گردد:
-استفاده نکردن از کنتراسپتیوها
- تجاوز
- وجود شرایط نشان دهنده استفاده نادرست یا شکست کنتراسپتیو مانند:
۱/ پارگی کاندوم
۲/ خارج شدن کاندوم
۳/ فراموشی خوردن قرص ترکیبی برای سه نوبت
۴/ فراموشی خوردن قرص شیر دهی به مدت بیش از سه ساعت
۵/ تاخیر بیش از دو هفته در تزریق آمپول DMPA
6. تاخیر بیش از یک هفته در تزریق آمپولهای ترکیبی
۷/ استفاده نادرست از روش طبیعی
۸/ خروج IUD در زمانی بجز دوران قاعدگی
۹/ استفاده از روش طبیعی یا منقطع با شک به تماس جنسی که می تواند منجر به بارداری گردد .
زمان شروع و چگونگی استفاده از EC :
اگر بیش از ۷۲ ساعت از زمان نزدیکی مشکوک نگذشته باشد ( مصرف اولین دوز این روش باید حداکثر در فاصله زمانی ۷۲ ساعت از تماس جنسی مشکوک صورت گیرد)، داوطلب می تواند با کاربرد یکی از روش های زیر از حاملگی ناخواسته جلوگیری کند:
۱/ قرص لوونورجسترل، ۱ عدد در اولین فرصت و یک عدد ۱۲ ساعت بعد
۲/ قرص HD ، ۲ عدد در اولین فرصت ودو عدد ۱۲ ساعت بعد ،
۳/ قرص LD، ۴ عدد در اولین فرصت و چهار عدد ۱۲ ساعت بعد
۴/ قرص تری فازیک ، ۴ عدد قرص سفید در اولین فرصت و چهار عدد قرص سفید ۱۲ ساعت بعد ( قرص های مرحله سوم )
نکته : در موارد تجاوز جنسی ، خدمت EC به فرد ارائه شده و سپس ارجاع به مراکز تخصصی برای بررسی از نظر STls و مسایل دیگر توصیه می گردد .
تذکر های حین مصرف :
۱/ بهتر است که قرص ها باشکم خالی خورده نشود.
۲/ در صورت استفراغ تا دو ساعت پس از استفاده از روش ، خوردن مجدد قرص ها ضروری است.
۳/ حداکثر دفعات مجاز استفاده از این روش در هر سیکل قاعدگی یک بار است. آموزش کاربرد صحیح این روش ضروری بوده و باید تاکید شود که این روش می بایست در حداقل دفعات ممکن در طول دوران باروری استفاده گردد . مجاز بودن مصرف یکبار از این روش در هر دوره قاعدگی دلیلی بر تایید مصرف آن در دوره قاعدگی به عنوان روش پیش گیری از بارداری استفاده نماید و بر اساس موارد مطروحه در بند ۳ ، استفاده از این روش در هر دوره قاعدگی فقط برای یک نوبت مجاز خواهد بود.
منبع : mazphc.ir
شرح موضوع